Chờ đợi từ vài tuần nay, chiều thứ Sáu, mở cửa thấy “nó”. Chẳng hiểu những nhà in, tiệm sách có cố ý hay không, nhưng bao giờ tập thơ, cuốn sách cũng đến vào thứ Sáu, thứ Bảy, để ngang nhiên chiếm trọn thời giờ của những ngày nghỉ.
Và như thế “nó” đến, “nó” nhỏ bé màu xanh lơ, “nó” tự xưng là Một người tình, làm thơ tình, hát tình ca - “Thơ Tình Của Đán” đến, với lời nhắn: “Trong một thế giới thật buồn, người ta cần những bài thơ tình làm cho lòng mình dịu dàng lại trong sự oi bức nực nồng của trời đất.”
Và như thế “Nó” vào nhà, lẻn và tim óc, dẫu đã bao lần cái đầu dặn trái tim không được đụng đến thơ tình.
“Đôi khi Chàng gần, đôi khi Chàng xa
Chàng vẫn ngồi đâu đó từ hôm qua
Cho đến hôm nay, và ngày mai nữa
Dòng sông vẫn đầy và trôi đi xa.”
(trích “Đôi Khi Không”, bài mở đầu tập thơ, trang 3)
Những hàng chữ, trang thơ tiếp theo là những mong nhớ, đợi chờ, nhưng trên hết vẫn là một sự tràn ngập mà chỉ khi yêu và được yêu người ta mới thấu hiểu:
“Khi đã yêu thì đất trời gần lại
Khoảng các bàn tay cũng bị san bằng
Sẽ chẳng ai thấy hai người chung bước
Vì chỉ còn một bóng giữa mênh mang
Khi tôi yêu thì chỉ còn hơi thở
Chỉ còn thơ, và lời hẹn thiên thu
Tôi và người và một mơ và thực
Và con đường đi trở lại nguyên sơ.”
(trích Và Nỗi Niềm Bảy Tỏ, trang 33)
“Tình” trong thơ tình của Đán là thứ tình yêu lãng đãng, an bình, ngay cả nỗi buồn, nỗi nhớ cũng lác đác, nhẹ nhàng. Nhà thơ không yêu để “thấy bao đêm dài” như Y Vân, cũng không yêu “như con giun ngước lên trời” như Phạm Duy, và chắc chắn không yêu kiểu Xuân Diệu “cho rất nhiều nhưng nhận chẳng bao nhiêu”, ngược lại:
“Trong tâm hồn tôi buổi sáng chúa nhật
Có mặt trời có Chàng đi ngang đường
Có bông hoa lặng lẽ không nhìn thấy
Tôi vẫn nghe chim hót lời yêu thương
Tôi quyết định không mặc áo mầu tím
Ngày xinh đẹp không chi phối vì mưa
Trên cửa sổ vẽ một đường mây trắng
Tôi vẽ những nốt nhạc trên đàn xưa
Chàng vòng ngang tôi một vòng tay ấm
Tôi ngã vào Chàng quên cả đất trời
Biết ơn một dòng sông ngày thơ ấu
Nhớ một biển tình mênh mông sóng vui
Tôi đã được dựng nên từ vô tận
Từ những ngày không biết được cội nguồn
Tôi đã được yêu mà không thể hiểu
Vẻ đẹp không lời khi nắng thôi buông
Tôi vẫn thế và tôi vẫn cứ thế
Chàng vẫn là Chàng yên lặng ban mai
Một buổi sáng mà tôi không buồn nữa
Khi tay Chàng nhất định chẳng rời vai
Tôi đã trở lại con đường tôi đã tới
Đã đi qua, và trở lại nhiều lần
Giữa không gian hoàng hoa đầy cánh bướm
Chàng, mặt trời trong dáng vóc thanh xuân.”
(Chàng, Mặt Trời Trong Tâm Hồn Tôi, trang 21)
Tôi còn nhớ có một lần đọc ở đâu đó trong “chữ nghĩa của Đán”, ông viết: “Nếu bạn có một người yêu, yêu rất yêu, bạn có muốn nói về người ấy không, có muốn giới thiệu người ấy cho cả “thế giới” biết không. Tôi chắc chắn bạn sẽ “lật đật” nói rằng có. Không cần hỏi, tôi đã thấy cả triệu người trên mặt đất này đã và đang làm việc đó.” Có lẽ, một phần lớn trong “thơ tình của Đán” được viết để nói về “người ấy”, giới thiệu “người ấy”, nhà thơ viết về một thứ tình yêu tinh khiết, dâng hiến, một niềm tin yêu tuyệt đối không bao giờ xa cách của mối tình đầu, tình cuối, “người ấy” chỉ “Một Người Thôi”:
“Tôi sẽ nói về người mà tôi yêu
Người là J, là dòng suối trong veo
Ở trên ngàn người là hoa dại nở
Là nắng ban mai là gió đổi chiều
Người là J, là tình yêu ban đầu
Sóng biển xanh, và mây trời rất cao
Từ muôn màu người trở thành duy nhất
Người trở thành huyễn hoặc của trăng sao
Người là J, đến từ không hẹn trước
Khi gió bay không ai biết về đâu
Tôi sẽ nói về người như bạn thiết
Một người thôi, và gần với ban đầu
Tôi tựa người hôm qua còn mộng mị
Ngày hôm nay đã vươn tới bến bờ
Như cánh én chao mình trên biển sóng
Vẽ lên bầu trời nhiều những bài thơ
Người là J, còn tôi là buổi sáng
Từ bình minh tôi rạng rỡ bay về
Tôi hy vọng bằng chiều cao của núi
Giấc mộng đời tôi hát những say mê.”
(Một Người Thôi, trang 42)
Nhưng đâu đó trong “thơ tình của Đán” còn ẩn hiện một bóng hình khác, một bóng hình dường như đã vĩnh viễn đi xa:
“Khi tôi đến dòng sông không thấy nắng
Khi lòng tôi khô tựa lá không mùa
Tôi tìm nắm bàn tay người trong mộng
Bàn tay người ướt lại trái tim khô...”
(trích Giữ Người Trong Mộng, trang 45)
Hình bóng này trong thơ tình của Đán là hình bóng của một “Người đã rời xa, và khuất bên trời”, khiến nhà thơ “trái tim còn thầm thì hổn hển”:
“Và đâu đó tiếng ngày xưa vang lại
Bỗng dập dềnh một nỗi nhớ khôn nguôi
Muốn giữ lại, mà sao trôi đâu mất
Những bông hoa trời đất vụt tan rồi.”
(trích Những Bông Hoa Cho Biển Cả, trang 54)
Và như bất cứ người tình làm thơ tình nào trên đời, thơ tình của Đán dù trong vắt, tinh khiết, cũng không tránh được những ngổn ngang trong lòng:
“Tại sao buồn, tại sao không thể buồn
Tại sao mưa trong ngày nắng rưng rưng
Tại sao câm nín, tại sao không nói
Tại sao im lặng, em còn nhớ không
Tại sao bỗng dưng lặng lẽ nơi này
Tại sao bỗng dưng nỗi buồn trên vai
Tại sao buổi sáng mặt trời lặng tắt
Tại sao hồng hoang trôi về đường dài
Tại sao hôm qua không là hôm nay
Tại sao phố đông mà không còn ai
Tại sao chiều đi mà đêm không tới
Tại sao nắng mà còn nghe mưa rơi
Tại sao em đi tại sao không về
Tại sao đường tình ngày ấy mà chi
Tại sao tôi không thể buông hình bóng
Tại sao em không nói lời biệt ly.
Tại sao tôi cứ hy vọng mình tôi
Tại sao tôi vẫn còn mơ đứng ngồi
Tại sao trong dư âm ngày tháng ấy
Tại sao nước mắt làm tôi nghẹn lời.”
(Nỗi Buồn Bỗng Dưng, trang 116)
Một người tình sẽ không bao giờ làm thơ nếu không mang trong lòng những câu hỏi không có câu trả lời – thơ tình của Đán dẫu tràn ngập tin yêu vẫn không ngoại lệ. Nhưng với một tình yêu, niềm tin vững chắc vào một đấng “mặt trời trong tâm hồn”, tập thơ đóng lại bằng một lời chia tay với một mảng nhọc nhằn của một quãng đời mà mỗi người trong chúng ta đều có lúc sẽ phải trải qua, và sẽ “Lại Bắt Đầu”.
“Tôi sẽ chấm dứt khi quay trở về
Nỗi nhọc nhằn tôi mang trong cơn mê
Tôi bắt đầu bằng bài ca tôi hát
Một bài tình ca có tự chia lìa.”
(Lại Bắt Đầu, trang 158)
Cảm ơn nhà thơ cho một ngày Chúa Nhật “Có mặt trời có Chàng đi ngang” - và xin giới thiệu tập “thơ tình của Đán” đến với bạn đọc.
Độc giả muốn tìm mua sách có thể e-mail tác giả tại kienlu@aol.com.
Nguyên Yên / Việt Báo
