Đầu năm 2020, trước khi đại dịch vi khuẩn corona bùng phát, tôi nhận được món quà tặng là CD Nhạc Tuyển qua tiếng hát của ca sĩ Thu Vàng từ anh Trịnh Y Thư, người điều hành Nhà Xuất Bản Văn Học Press. Suốt hơn một năm nay đại dịch đã làm cho mọi sinh hoạt đều bị ngưng đọng. Thỉnh thoảng ra công viên đi dạo và hít thở không khí trong lành, tôi lại có dịp nghe đi nghe lại tiếng hát của ca sĩ Thu Vàng trình bày những bản nhạc trong tập nhạc tuyển này.
Cuộc khủng hoảng của đại dịch lan tràn khắp nơi trên thế giới đã làm cho mọi sinh hoạt của xã hội loài người đều đổi thay từ hình thức cho đến nội dung. Mọi người đều giấu mặt bên sau miếng khẩu trang và diện mạo cùng tiếng nói của họ cũng khác hơn ngày thường. Đâu đâu con người cũng giữ khoảng cách tối thiểu hơn một mét rưỡi. Đường sá và công tư sở đều vắng vẻ. Thế giới như chìm vào khoảng lặng mênh mông. Trong bối cảnh trầm lắng này, nghe nhạc là một trong những cách thư giãn để lắng lòng và cũng để giải thoát căng thẳng trong cuộc sống thường nhật.
Có những tiếng hát và lời ca mà chỉ cần một lần nghe qua cũng đủ cho dư âm của nó đọng lại tận đáy sâu của ký ức và lòng mình. Trong số đó, đối với tôi nó chính là tiếng hát của người nữ ca sĩ Thu Vàng.
Lần đầu tiên tôi nghe trọn vẹn đêm nhạc mà ca sĩ Thu Vàng đã hát nhiều bản nhạc tại Hội Trường Việt Báo trong “Đêm Nhạc Tình Hoài Hương” được tổ chức vào giữa tháng 5 năm 2019. Đêm đó tôi thật sự chìm sâu trong tiếng hát trầm tĩnh, sâu lắng và truyền cảm của chị, nhất là toàn bộ 3 phần của Hòn Vọng Phu của nhạc sĩ Lê Thương:
“…Nhớ cố hương xao xuyến tấc lòng mau dồn chân
Vết bước đi trên phím đá mòn còn in dấu
Từ bóng cây ngôi mộ bên đường
Từ mái tranh bên đình trong làng
Nguồn sử xanh âm thầm vẫn sống
Bao mối thương vang dậy trong lòng…”
Tôi đã bay bổng theo giọng hát có lúc cao ngất, có khi lặng sâu của chị để cảm nghe “xao xuyến tấc lòng” của người phụ nữ trông ngóng bóng dáng của đấng chinh phu trở về đến hóa thành đá.
Sau khi trình diễn xong nhạc phẩm này, ca sĩ Thu Vàng tâm sự rằng chị rất yêu thích bản nhạc và mong có một ngày được chia xẻ cảm xúc với những người yêu nhạc Lê Thương. Chắc chắn không phải chỉ có một mình chị ưa chuộng nhạc phẩm “Hòn Vọng Phu” của nhạc sĩ Lê Thương mà đối với tôi đó là một trong những nhạc khúc đã thấm sâu trong tiềm thức mình từ thời thơ ấu vì đã được nghe những người thân của mình hát ngêu ngao lời nhạc này nơi miền đồng quê tươi mát của tỉnh lẻ miền Trung.
CD Nhạc Tuyển gồm 11 ca khúc, trong đó có nhạc phẩm “Dạ Tâm Khúc” của Phạm Đình Chương; “Đường Chiều Lá Rụng” và “Tỳ Bà” của Phạm Duy; “Mắt Biếc” và “Lệ Đá Xanh” của Cung Tiến; “Lời Thiên Thu Gọi” của Trịnh Công Sơn; “Tháng Ngày Gió Xóa” của Hoàng Quốc Bảo; “Thao Thiết Sông Dài” và “Thu Mãi Quan San” của Trịnh Y Thư; “Dạ Khúc” của Nguyễn Mỹ Ca; và “Dạ Khúc” của Nguyễn Văn Quý.
Mỗi lần nghe nhạc phẩm “Lời Thiên Thu Gọi” của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đều làm cho tôi như lạc vào cõi “thiên thu” với những lôi cuốn tưởng chừng như không bao giờ dứt. Nhất là khi nghe chị hát đến câu:
“Lòng ta có khi tựa như vắng ai
Nhiều khi đã vui cười nhiều khi đứng riêng ngoài…”
Qua giọng ca ngân dài và ấm áp của ca sĩ Thu Vàng làm tôi lại càng cảm nhận lời nhạc năm xưa của nhạc sĩ họ Trịnh sao giống hệt với bối cảnh xã hội mà mình đang sống giữa thời đại dịch vắng vẻ, đìu hiu hôm nay.
Hoặc như mỗi khi nghe hai câu trong bản nhạc “Tháng Ngày Gió Xóa” của nhạc sĩ Hoàng Quốc Bảo:
“Rượu xưa tiễn em
Thân vàng dặm xa…”
Với tiếng hát đầy cảm xúc của ca sĩ Thu Vàng làm cho tôi thấu cảm được tâm trạng lưu luyến tiếc thương của Công Chúa Huyền Trân khi phải lìa xa người thân và quê cha đất tổ để đến nơi xứ lạ quê người. Và rồi bảy thế kỷ sau, cả nhạc sĩ và ca sĩ đều ngậm ngùi thốt lên:
“Còn nhớ về đôi mắt em xanh hồn tuổi thơ
Nồng hương tóc thơm trong chiều ngủ mơ
Đàn ôm bóng chờ
Nghe tiếng hát em dạt dào âm xưa
Tiếng lá rung chiều vàng cơn mưa mùa xuân
Nhạc lắng rụng trên phím tơ lao đao đời gió
Hồ như áo xiêm bay lạc hồn hoa
Tình riêng thẫn thờ
Môi đắm chén say yêu người truy hoan
Tay cót trót nuôi từng giọt đêm đêm ...Võ vàng”
Tôi thích nhất là lúc ca sĩ Thu Vàng hát đến câu “Nhạc lắng rụng trên phím tơ lao đao đời gió.” Lúc hát chị lên tông cao vút ở chữ “lắng” và rồi buông xuống thật sâu ở chữ “rụng” mà giọng của chị vẫn trong trẻo lạ thường. Chưa hết, chị còn dùng nội lực để cất cao chữ “gió” với cách phát âm vo tròn làm cho lời nhạc nghe như ngọn gió thổi qua làm “lao đao” phím tơ thật sự.
Cảm nhận về nỗi nhớ quê cha của Công Chúa Huyền Trân trong nhạc phẩm “Tháng Ngày Gió Xóa” của Hoàng Quốc Bảo còn chưa nguôi thì lời nhạc và giọng hát của ca sĩ Thu Vàng khi diễn đạt ca khúc “Thao Thiết Sông Dài” của Trịnh Y Thư đã làm cho chất men tình cảm quê hương càng thêm nồng độ:
“Dòng sông sóng vỗ
Thành xây nước non phơi bóng thề
Người đi mãi sao chưa thấy về
Lòng sông thênh thang
Tình sông mênh mang
Dáng mây Tần che khuất phương ngàn
Dòng sông mưa trút niềm đau
Thao thiết thao thiết sông dài
Non nước non nước xa khơi
Bóng chân mây đầy vơi
Biết bao biết bao giờ”
Nói về giọng ca của Thu Vàng, nhà văn và nhà báo Phan Tấn Hải trong bài viết về buổi ra mắt CD “Tiếng Hát Lênh Đênh” tại Hội Trường Việt Báo vào ngày 28 tháng 7 năm 2018 đã có nhận định rất sâu sắc như sau:
“Giọng ca của chị thật hiếm hoi... Lịch sử đã làm nhiều người trễ mất một thời thanh xuân. Tôi nghĩ rằng ca sĩ Thu Vàng cũng thế: chị hát hay, có một gịong ca độc đáo, rất riêng... nhưng nhiều thập niên hoa mộng đã bị lịch sử sôi động của quê nhà che lấp. Tuổi trung niên của một nữ ca sĩ khác hoàn toàn với tuổi trung niên của một nam ca sĩ: nơi đây là một nhan sắc phải cẩn trọng hơn, phải chăm chú hơn trước gương soi. Khi tôi nghe chị ca, nhận ra hình bóng những người bạn của mình trong thời xa xưa. Giọng ca của chị lôi cuốn như các giấc mộng hiện ra trước mắt mình; một giọng ca quyến rũ dị thường, để lại nhiều sâu lắng trong lòng người nghe...”
Phần thưởng lớn nhất của người ca sĩ chính là “để lại nhiều sâu lắng trong lòng người nghe.” Ca sĩ Thu Vàng thật sự rất xứng đáng và đã nhận được phần thưởng quý giá này. Chị không những có được thiên phú về giọng ca mà còn hát với tất cả tấm lòng yêu nghệ thuật âm nhạc.
Cảm ơn ca sĩ Thu Vàng.