Hôm nay,  

Tối Cao Pháp Viện Cần Được Tu Chính

21/10/202020:59:00(Xem: 1795)

 

Năm 1781 Hoa Kỳ đã ra đời như một liên minh của 13 tiểu bang được nối kết nhau như những quốc gia độc lập để chống lại đế quốc Anh. Nhưng sau khi đã toàn thắng quân Anh và tuyên bố độc lập năm 1783, các vị tổ phụ của quốc gia nầy đã thấy rõ nhu cầu phải có một chính phủ trung ương mạnh để duy trì sự bền vững của quốc gia son trẻ nầy. Sau hơn ba năm hội họp và ráo riết tranh luận, cuối cùng các đại biểu của 13 tiểu bang đã đồng thuận thành lập một định chế liên bang gồm có ba cơ chế Hành Pháp, Lập Pháp và Tư Pháp để có thể kiểm soát và kềm chế nhau, không cho một ngành nào mạnh hơn để có thể lấn lướt hai ngành kia. Từ ngày các tiểu bang lập quốc chính thức thông qua Hiến Pháp năm 1790 đến nay đã được 230 năm.

Nhờ tinh thần yêu nước và viễn kiến của các vị tổ phụ, Hoa Kỳ đã trở thành một quốc gia duy nhất trên thế giới mà dân chúng không có cùng chủng tộc và gốc gác đều là những di dân can trường từ bốn phương đến đây vì muốn thoát khỏi những bất công và đàn áp tại xứ mình. Họ đã chọn Hoa Kỳ làm quê hương vì nơi đây là một xứ tự do, dân chủ và là vùng đất hứa cho nhân tài khắp nơi đến đây để lập nghiệp, đóng góp và xây dựng tương lai. Nhờ đó, hơn một trăm năm sau Hoa Kỳ đã trở thành một siêu cường bậc nhất trên thế giới.

Rút kinh nghiệm của đế quốc La Mã, xưa kia đã từng trải qua thời kỳ vàng son, hùng cường nhất thế giới từ 27 năm trước Tây lịch và kéo dài hơn 500 năm, nhưng chỉ vì định chế chính trị quá xưa càng ngày càng trở nên lạc hậu và không được tu chính kịp thời để có thể đáp ứng với tình hình mới và thích nghi với sự tiến hóa của dân chúng nên cuối cùng đế quốc La Mã đã bị tan rã. 

Hiện nay nước Mỹ cũng đang trải qua một giai đoạn vô cùng khó khăn về mọi mặt, nhất là sự chia rẽ trầm trọng của dân chúng vì ảnh hưởng nặng nề do đảng phái gây ra đòi hỏi ba cơ chế Hành Pháp, Lập Pháp và Tư Pháp phải được duyệt xét và tu chính trước khi quá trễ. Hiện nay ưu tiên hàng đầu phải là Tối Cao Pháp Viện vì đó là đầu não của ngành Tư Pháp liên bang và cơ chế nầy cũng đang gặp phải nhiều khó khăn nhất.

Điều 2 của Hiến Pháp hiện hành ấn định Tối Cao Pháp Viện (TCPV)  gồm có 9 Thẩm Phán. Mỗi khi có ghế trống,Tổng Thống sẽ chọn ứng viên thay thế với sự tán thành của Thượng Viện và nhiệm kỳ của Thẩm Phán TCPV là trọn đời. Từ năm 1789 dưới thời Tổng Thống tiên khởi George Washington, TVPV nguyên thủy gồm có 6 Thẩm Phán. Nhưng con số đó đã được thay đổi 6 lần vì nhu cầu và lập trường của các vị Tổng Thống. Từ năm 1789, con số đó là 6, năm 1807 là 7, năm 1837 là 9, và năm 1863 là 10 rồi đến lần sau cùng năm 1869 cho đến ngày nay, Hiến Pháp đã ấn định tổng số Thẩm Phán TCPV là 9.

Trải qua 225 năm từ ngảy TCPV ra đời, thời gian đầu yếu tố chính trị chỉ có ảnh hưởng rất ít đến cơ chế nầy. Nhưng bước qua thế kỷ 20 và nhất là trong những năm gần đây, cứ mỗi lần TCPV có ghế trống thì sự chia rẽ của dân chúng lại gia tăng vì ảnh hưởng chính trị do việc Tổng Thống tuyển chọn ứng viên thay thế. Điển hình nhất là năm nay sau khi Thẩm Phán TCPV Ruth B. Ginsburg qua đời ngày 18/9/2020 Tổng Thống Donald Trump và các lãnh tụ Đảng Cộng Hòa đã lập tức quyết định sẽ chọn ứng viên thay thế ngay, mặc dù chỉ còn chưa tới hai tháng nữa là đến ngày bầu cử Tổng Thống. Tình trạng chia rẽ của hai chính đảng cũng như giữa dân chúng đã trở nên sâu đậm chưa từng thấy.

Trong một bài báo đã đăng trên Stanford Law Review online năm 2012, GS. Eric Hamilton đã từng báo động: ”Chính trị hóa Tối Cao Pháp Viện đang gây nên tình trạng dân chúng Mỹ mất tin tưởng vào Tối Cao Pháp Viện” (Policicisaton of the Supreme Court causes the American public to lose faith in the Court).

Tại vương quốc Anh, Tối Cao Pháp Viện gồm 12 thành viên đã được ra đời năm 2009 để thay thế một cơ chế cổ hũ “Law Lords” do Nữ Hoàng đề cử. Hiện nay các Thẩm Phán TCPV tại vương quốc Anh đều do một Hội Đồng độc lập đề cử và họ phải là một luật sư đã hành nghề được 15 năm và từng là chánh án hai năm.

Theo thiển ý của chúng tôi, muốn duy trì uy tín và sự độc lập của TCPV Hoa Kỳ, trước hết các Thẩm Phán không nên để Tổng Thống chọn lựa và đề cử cho Thượng Viện phê chuẩn, vì như thế các thẩm phán sẽ khó lòng  giữ được tinh thần độc lập đối với Tổng Thống và Đảng đã bổ nhiệm họ. Vì vậy cách hay nhất là các ứng viên Thẩm Phán TCPV phải ra tranh cử để được cử tri trên toàn quốc bỏ phiếu tín nhiệm.

Nhân dịp nầy, chúng tôi có các đề nghị như  sau:

  1. TCPV sẽ gồm có 12 thành viên, và người đứng đầu là Chủ Tịch TCPV. Tất cả các thành viên khác đều là Thẩm Phán của TCPV.

  2. Mọi quyết định của TCPV phải đạt được ít nhất  là 7 phiếu thuận.

  3. Các ứng viên  tranh cử Thẩm Phán TCPV phải là luật sư đã hành nghề tối thiểu 4 năm và từng là Chánh Án của một tòa án liên bang trên 4 năm hoặc đã từng là Giáo Sư dạy Luật trên 4 năm.

  4. Lúc ra tranh cử, các ứng viên phải đệ nạp hồ sơ thuế cá nhân trong 4 năm trước đó.

  5. Nhiệm kỳ của Thẩm Phán TCPV là 6 năm và có quyền tái cử hai lần.

  6. Các Thẩm Phán TCPV phải nghỉ hưu khi đã quá 70 tuổi.

  7. Khi có một ghế trống tại TCPV vì bất cứ lý do gì, sẽ có hai trường hợp:

  1. Nếu ghế trống xảy ra trước ngày 1 tháng 6 của năm bầu cử Hạ Viện, Tổng Thống sẽ đề cử một chánh án tạm thời thay thế với sự chuẩn thuận của Thượng Viện cho đến ngày vị Thẩm Phán đắc cử vào thay thế.

  1. Nếu ghế trống xảy ra sau ngày 31 tháng 5 của năm có bầu cử Hạ Viện,  TCPV sẽ đợi vị Thẩm Phán đắc cử vào thay.

Người Mỹ nào cũng hãnh diện đất nước nầy đã có những định chế hữu hiệu cho 230 năm qua. Nhưng hoàn cảnh và tình thế đổi thay không ngừng, nhất là dân trí và nền văn minh của nhân loại ngày càng tiến xa, nhu cầu và khát vọng của con người cũng đổi thay, vì vậy chúng ta không nên bảo thủ, cứ khư khư giữ mãi những gì xưa kia rất tốt nhưng nay đã lỗi thời và không còn hữu hiệu.

Chính vì vậy, chúng tôi rất kỳ vọng quý bậc thức giả và luật gia lỗi lạc, nhất là những nhân tài trẻ tuổi sẽ vì phúc lợi của dân tộc và tương lai của nước Mỹ nên hăng hái tham gia nỗ lực duyệt xét và tu chính toàn bộ bản Hiến Pháp càng sớm càng quý.

(NTT-21/10/2020)


 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
18/07/202500:00:00
Chiếc khăn rằn Nam bộ và lá cờ đỏ sao vàng là hai vật thể ở Việt Nam tưởng chừng như không dính líu gì đến nước Mỹ và cộng đồng người Việt tại Mỹ. Vậy mà hôm nay nó lại được tôi đưa vào bài viết này một cách mà chính tác giả cũng không ngờ và chưa bao giờ nghĩ tới. Ban đầu tôi định quên nó đi vì nghĩ rằng không đáng để tôi quan tâm. Nhưng thực tế câu chuyện đã làm tôi ít nhiều khó chịu và suy nghĩ, khi viết ra tôi sẽ được nhẹ lòng. Dầu sao, đây cũng là một khía cạnh trong sinh hoạt rất phức tạp của cộng đồng người Việt ở Mỹ và là kinh nghiệm bản thân, tôi thấy cần và muốn chia sẻ với mọi người. Sự việc xảy ra vào tháng 5 năm 2025 khi tôi về Việt Nam thăm thân nhân, đi du lịch và chụp hình như thông lệ từ nhiều năm nay.
15/07/202509:22:00
Bạn có thể ngưng đọc một phút và tự nhủ rằng "Không biết" thì tất cả trong tâm bạn sẽ sạch trơn, sẽ không có xanh đỏ tím vàng, sẽ không còn buồn vui hờn giận, sẽ không còn dấu vết Nam Tông hay Bắc Tông, sẽ không còn dấu vết biện biệt thiện với ác, sẽ không còn ranh giới đúng với sai nữa, và Tâm Không đó chính là một bước để vào Gương Tâm trong trẻo, không do tạo tác, không hiển lộ từ ba cây lau nào hết. Nếu bạn thường trực sống với tâm không biết, bạn sẽ hiểu các Thiền ngữ để lại trong kinh sách Thiền Tông.
12/07/202515:12:00
Kinh Phật thường nói rằng chúng ta đang sống trong nhà lửa. Nghĩa là, hiểm họa liên tục, không có gì bình an. Và phải lo tìm đường giải thoát. Lời Phật dạy không đơn giản có ý nói rằng hãy rời nơi này để qua nơi khác. Không đơn giản như thế. Bởi vì chuyện dời đổi không gian và thời gian không cứu được chúng ta, khi còn danh sắc này, còn thân tâm này.
11/07/202509:36:00
“Thuật ngữ "gaslighting", mô tả một loại thao túng tâm lý. Nó làm cho những người bị nhắm đến trở nên mất phương hướng đến mức họ bắt đầu nghi ngờ bản thân, trở nên bối rối và đặt câu hỏi về nhận thức của chính mình ở thực tại. Các nhà tâm lý học cho biết khi hiện tượng “gaslighting” xảy đến, nạn nhân không chỉ bắt đầu phủ nhận sự thật mà còn bắt đầu chấp nhận thực tại sai lầm của kẻ đang thao túng họ.”
11/07/202500:00:00
Về mặt pháp lý, trở thành công dân Hoa Kỳ là một quy trình được định nghĩa rõ ràng qua giấy tờ, nơi sinh hoặc thủ tục nhập tịch. Nhưng trong sâu thẳm tâm trí của chính người dân nơi đây, có một “tiêu chuẩn” vô hình khác đang âm thầm tạo ra một ranh giới ngầm về việc ai mới thực sự được xem là “dân Mỹ đúng nghĩa.” Nhiều nghiên cứu tâm lý học đã phơi bày một thực tế đáng suy ngẫm: một thành kiến phổ biến và mạnh mẽ đang gắn liền “chất Mỹ” với đặc điểm da trắng và việc nói tiếng Anh.
11/07/202500:00:00
Bất chấp những chỉ trích gay gắt và cảnh báo về gánh nặng nợ công khổng lồ, dự luật cải tổ thuế và ngân sách của Tổng thống Donald Trump vẫn được Quốc hội Hoa Kỳ thông qua… chớp nhoáng. Điều này khiến nhiều không khỏi thắc mắc: Tại sao các nhà lập pháp Đảng Cộng Hòa lại thể hiện lòng trung thành gần như tuyệt đối với Trump, với số phiếu chống chỉ đếm trên đầu ngón tay?
10/07/202508:01:00
Đức Phật trả lời: “—Này Ác ma, mắt là của Ông, sắc là của Ông, thức xứ do mắt xúc chạm là của Ông. Và này Ác ma, chỗ nào không có mắt, không có sắc, không có thức xứ xúc chạm, thời chỗ ấy không có hành xứ của Ông, này Ác ma.” Và tương tự với tai, mũi, lưỡi, thân, ý... Như thế, thấy không một pháp nào là ta, là tôi, là của tôi, là của ta... thì là giải thoát. Tạm gọi là một cũng được, tạm gọi là vô lượng như biển cũng được. Như thế, không thấy có cái gì là ta hay người, thì lấy chỗ nào mà đau khổ nữa.
08/07/202510:22:00
Trong ngày Sinh nhật thứ 90 của Đức Đạt Lai Lạt Ma, báo The Times of India ấn bản tiếng Anh ngày 6 tháng 7/2025 có bài do Ban biên tập viết, nhan đề “Dalai Lama turns 90: How is Zen Buddhism different from traditional and Tibetan Buddhism?” -- nghĩa là “Đức Đạt Lai Lạt Ma vừa tròn 90 tuổi: Phật giáo Thiền tông khác với Phật giáo Tây Tạng và Phật giáo truyền thống như thế nào?” -- đưa ra một giải thích cho các độc giả đọc Anh ngữ hiểu sơ lược về ba truyền thống Phật giáo này. Nơi đây, chúng ta dịch sang tiếng Việt bài viết kia, và sẽ góp thêm vài ý để làm sáng tỏ hơn về Thiền Tông.
05/07/202510:25:00
Đôi lời tâm sự của tác giả: Trong nửa thế kỷ vừa qua, chúng tôi đã đọc và viết về thời sự Hoa Kỳ nhưng chưa bao giờ ghi nhận được các tin tức như hiện nay. Nhân dịp quốc lễ năm 2025 xin gửi đến quý độc giả thân hữu 3 bài lịch sử Mỹ để suy luận. 1) Bài về Lễ Độc lập Hoa Kỳ, 2) Cuộc nội chiến giải phóng nô lệ da đen và 3) Bài về Lễ Tạ Ơn oan khiên của dân da đỏ.
04/07/202521:34:00
Tôi không ăn mừng Lễ Độc Lập hôm nay, vì pháo hoa không soi thấu những trại giam di dân mọc lên khắp nước Mỹ, pháo hoa không xua được ICE đập cửa dí súng còng tay bứt người mẹ ra khỏi đàn con; pháo hoa không giữ ấm được cả gia đình người đồng minh Afgan vừa mất quy chế bảo vệ. Tôi không ăn mừng vì độc lập tự do hôm nay ngụy trang dưới những khẩu hiệu vay mượn và bóp méo - vì cách đất nước chúng ta đối xử với người yếu thế dưới danh nghĩa lá cờ. Ngày vào tị nạn nước Mỹ, tôi tin đất nước này không gạt ai ra ngoài chỉ vì nơi sinh, màu da, hay tờ giấy trú thân bị bão tố cuốn trôi. Niềm tin đó chưa chết — nhưng nó không sống nhờ những tiếng nổ của pháo hoa hay sự im lặng làm ngơ. Nó chỉ còn sống khi ta đủ can đảm kể lại câu chuyện thật: di dân không xâm lăng ai cả — di dân chính là nước Mỹ, đã như thế và sẽ mãi như thế.
“Đây là quan điểm của người viết, không nhất thiết là quan điểm của Việt Báo.”
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.