Đàn ông đối phó với Covid-19 dở hơn phụ nữ. (www.pixabay.com)
Đại dịch Covid-19 vẫn còn đang hoành hành tại nhiều tiểu bang ở Mỹ, các nước Châu Âu và trên thế giới. Phải chăng trong số những người bị truyền nhiễm vi khuẩn corona thì đàn ông dễ bị tổn thương nặng nề hơn phụ nữ? Phụ Tá Giáo Sư Maghan E. Rebuli của Đại Học University of North Carolina tại thành phố Chapel Hill đã có bài phân tích công phu, được xem là bài viết tiên phong đối với vấn đề này, để trả lời cho câu hỏi đó. Bài viết đã được đăng trên trang mạng www.theconversation.com hôm 12 tháng 10 năm 2020. Việt Báo xin đăng bản dịch Việt của Thụy Âm để độc giả tường lãm.
*******
Nếu bạn hỏi hầu hết phụ nữ về cách những người thân, những người hợp tác và bạn bè thuộc giới mày râu của họ đối phó với dịch bệnh như thế nào, thì họ sẽ thường trả lời với bạn bằng một cái liếc mắt kèm theo, “Anh ấy như một em bé.” “Anh ấy rất nhỏng nhẻo.” Hay “Anh ấy rất phóng đại.” Nhưng có thể có giải thích sinh học đối với hành vi này.
Được đặt tên là “bệnh cúm đàn ông,” hiện tượng này đã được đánh giá trong một phê bình được phổ biến trước đây, các nghiên cứu dịch học lớn, cũng như trong các nghiên cứu về bệnh cúm trong động vật. Trong những nghiên cứu này, các ông bị bệnh lâu hơn, với nhiều triệu chứng nặng hơn và có sự phản ứng yếu hơn đối với chích ngừa. Các thử nghiệm trong phòng thí nghiệm với động vật bị truyền nhiễm vi khuẩn cúm cũng nhấn mạnh rằng có những khác biệt dựa vào giới tính trong đáp ứng miễn nhiễm mà ảnh hưởng đến kết quả được quan sát trong con người. Nhưng các triệu chứng và kết quả nghiêm trọng hơn này có phải giống nhau đối với cảm và cúm?
Là chuyên gia về chất độc hô hấp và là nhà nghiên cứu đang điều tra về những khác biệt giới tính trong hệ thống hô hấp, tôi đã bị lôi cuốn khi đọc một nghiên cứu gần đây về các phản ứng theo giới tính đối với Covid-19 cho thấy rằng những người đàn ông thực sự dễ bị tổn thương và đau khổ hơn từ dịch bệnh này.
Khác biệt giới tính trong Covid-19
Những khám phá này có thể áp dụng cho các vi khuẩn hô hấp khác như SARS-CoV-2, mà gây ra Covid-19. Thí dụ, các phúc trình về tỉ lệ truyền nhiễm SARS-CoV-2 thì giống nhau giữa đàn ông và phụ nữ, nhưng giới tính đàn ông là yếu tố nguy cơ đáng kể đối với bệnh dịch Covid-19 và tử vong. Thực tế, nghiên cứu đã cho thấy rằng những người đàn ông dễ bị chết vì Covid-19 gấp 2.4 lần. Tôi tìm thấy thú vị rằng tỉ lệ tử vong cao hơn trong đàn ông cũng đã xảy ra trong các bệnh do vi khuẩn corona khác như bệnh hô hấp ác tính trầm trọng, được gây ra bởi SARS-CoV, và bệnh hô hấp Trung Đông.
Dựa trên các tài liệu từ Trung Tâm Kiểm Soát và Ngăn Ngừa Bệnh Tật (CDC) của Hoa Kỳ tính tới ngày 5 tháng 10 năm 2020, nguy cơ tử vong từ Covid-19 trong đàn ông ở độ tuổi từ 30 tới 49 cũng được tìm thấy cao gấp đôi phụ nữ.
Trong các nhóm tuổi khác, nguy cơ tử vong liên quan đến Covid-19 trong đàn ông cũng cao hơn phụ nữ cùng nhóm tuổi. Nhưng nó không cao như trong nhóm tuổi từ 30 tới 49.
Điều này trái ngược với tỉ lệ truyền nhiễm SARS-CoV-2 gần như bằng nhau ở trong các nhóm tuổi đó, khiến cho các khoa học gia tự hỏi tại sao những người đàn ông dễ bị tổn thương hơn.
Rửa tay thường xuyên, đeo khẩu trang và giữ khoảng cách xã hội là cách tốt nhất để ngăn ngừa dịch bệnh. (www.pixabay.com)
Nghiên cứu xác định tại sao đàn ông dễ bị tổn thương hơn đối với Covid-19
Phúc trình gần đây được đăng trong tạp chí Nature khám phá cách những người đàn ông và phụ nữ phản ứng khác nhau với Covid-19.
Nghiên cứu này kiểm chứng các mẫu gồm các que bông chọt vào mũi, nước miếng, và máu, được thu thập từ những người khỏe mạnh hay những bệnh nhân Covid-19. Các mẫu này được dùng để hiểu tốt hơn về sự phản ứng của hệ miễn nhiễm đối với sự truyền nhiễm trông giống điều gì và cách nó khác biệt trong con người với bệnh nặng hơn.
Tương tự với tài liệu của CDC về tỉ lệ truyền nhiễm, không có sự khác biệt giới tính trong sự tập trung của vi khuẩn hay số vi khuẩn hiện diện được quan sát trong que bông chọt vào mũi hay nước miếng. Cũng không có các khác biệt trong những mức kháng thể -- là dấu hiệu cơ thể đã xác định vi khuẩn – được phát hiện trong những người đàn ông và phụ nữ bị nhiễm bệnh.
Đàn ông bị truyền nhiễm SARS-CoV-2 cho thấy bị viêm nặng hơn
Tuy nhiên, các tác giả đã xác định những khác biệt giới tính chính trong thời gian phản ứng miễn nhiễm sớm xảy ra ngay sau khi một người bị truyền nhiễm với vi khuẩn SARS-CoV-2.
Các mẫu máu được phân tích để tìm ra nhiều loại cytokines (chất được tiết ra từ tế bào của hệ thống miễn nhiễm) – một số phân tử có dấu hiệu đầu tiên giúp các tế bào miễn nhiễm phản ứng với các mầm bệnh. Các mức của những dấu hiệu này lên và xuống để cung cấp sự phản ứng đủ để chống lại một mầm bệnh xâm nhập. Nhưng số lượng lớn của các phân tử này có thể làm thiệt hại nghiêm trọng cơ thể. Đây là trường hợp trong một cơn bão cytokine.
Các tác giả của phúc trình đăng trên tạp chí Nature đã quan sát những khác biệt giới tính trong sức mạnh của phản ứng cytokine. Những người đàn ông cho thấy các mức cytokines mà tạo ra viêm, như IL-8 và IL-18, cao hơn các phụ nữ. Số lượng cytokines này cao hơn được liên kết với bệnh nghiêm trọng hơn. Trong nhiều trường hợp của Covid-19, chất lỏng tích tụ trong các lá phổi, làm giảm oxy có sẵn trong cơ thể cho các chức năng bình thường. Điều này có thể dẫn tới việc làm thiệt hại mô bào, làm sốc và có khả năng làm hư hại nhiều bộ phận cơ thể.
Phụ nữ bị SARS-CoV-2 chuẩn bị tốt hơn để loại trừ vi khuẩn
Cộng thêm với các khác biệt giới tính trong các mức cytokine, các tác giả bản phúc trình nói trên cũng tìm thấy nhiều khác biệt giới tính trong chức năng của các tế bào miễn nhiễm.
Phụ nữ đối phó với Covid-19 tốt hơn nam giới. (www.pixabay.com)
So sánh với đàn ông, phụ nữ có số tế bào T cao hơn – quan trọng để loại trừ các vi khuẩn – mà đã được kích hoạt, được chuẩn bị và sẵn sàng để phản ứng với sự truyền nhiễm của SARS-CoV-2. Đàn ông với các mức thấp của những tế bào T năng động này thì có khả năng bị bệnh nặng hơn.
Như thế, có nhiều khía cạnh của phản ứng miễn nhiễm của con người đối với SARS-CoV-2 mà khác nhau giữa đàn ông và phụ nữ. Việc hiểu biết những khác biệt này có thể cho biết cách các bác sĩ điều trị bệnh nhân và có thể giúp các nhà nghiên cứu phát triển các liệu pháp theo giới tính.
Khả năng dễ bị tổn thương gia tăng từ Covid-19 trong các ông có vẻ là do sinh học
Những kết quả này trái ngược suy nghĩ rằng khả năng dễ bị tổn thương của đàn ông đối với việc truyền nhiễm SARS-CoV-2 là vì các hành vi nguy hiểm hơn. Những thứ đó gồm việc hạ thấp sự nghiêm trọng của vi khuẩn, tham dự các cuộc tụ họp đông người và không để ý đến các hướng dẫn giữ khoảng cách xã hội, cũng như tỉ lệ thấp của việc rửa tay và đeo khẩu trang. Thực tế, tỉ lệ truyền nhiễm thực sự là giống nhau giữa đàn ông và phụ nữ, trong khi đàn ông có nguy cơ bị Covid-19 nặng hơn, cho thấy sự khác nhau thuộc về sinh học trong phản ứng với truyền nhiễm.
Bài này là một trong bài đầu tiên viết về loại này đi sâu vào các cơ chế của khả năng dễ bị tổn thương do khác biệt giới tính. Với nguy cơ sinh học bẩm sinh lớn hơn đối với bệnh nặng và tử vong trong đàn ông, điều này cho thấy rằng đàn ông có thể cần năng động về việc giữ khoảng cách xã hội, rửa tay và đeo khẩu trang.
Sự tuân hành tốt hơn đối với việc bảo vệ ngăn ngừa truyền nhiễm, đặc biệt trong nam giới, sẽ không chỉ giảm nguy cơ truyền bệnh của họ, mà cũng chống lại nguy cơ gia tăng của dịch bệnh nghiêm trọng và tử vong từ Covid-19.
Thông điệp chính của bài báo mới này là các nhà nghiên cứu cần xem các chiến lược để bảo đảm những điều trị và thuốc chích ngừa có hiệu quả ngang nhau cho cả phụ nữ và đàn ông, đặc biệt khi một người dễ bị tổn thương hơn người khác.
Gửi ý kiến của bạn
Có anh bạn đồng hương và đồng nghiệp trẻ, sau khi tình cờ biết rằng tôi là dân thuộc bộ lạc Tà Ru (tù ra) bèn nhỏ nhẹ khen:
Không thấy ai đi “cải tạo” về mà vẫn lành mạnh, bình thường như chú!
Chưa chắc đó đã là lời chân thật, và dù thật thì e cũng chỉ là câu khen trật (lất) thôi! Nói tình ngay, tôi không được “bình thường” hay “lành mạnh” gì lắm. Tôi ít khi đề cập đến những năm tháng lao tù của mình, giản dị chỉ vì nó rất ngắn ngủi và vô cùng nhạt nhẽo.
Trước hết nói về thị trường địa ốc ở Trung Quốc hiện chiến 25-30% GDP – so với 9% GDP ở Mỹ năm 2006 tức là vào lúc cao điểm trước cuộc khủng hoảng địa ốc 2007-08. Nhà đất chiếm 80% tài sản của dân Tàu (so với 40% ở Mỹ). Người Hoa không có nhiều cơ hội đầu tư vào cổ phiếu hay trái phiếu như ở Hoa Kỳ nên để dành tiền mua nhà nhất là khi giá nhà tăng liên tục từ 30 năm nay (trừ những lúc giá cả khựng lại trong ngắn hạn như vào năm 2014.)
Ngành địa ốc ở Trung Quốc nếu suy sụp trong một khoảng thời gian dài sẽ ảnh hưởng đến GDP, và trực tiếp tác động lên dân chúng vốn dựa vào giá nhà như khoảng đầu tư lớn nhất trong đời chuẩn bị cho cưới hỏi, hưu trí hay gia tài để lại con cháu. Cho nên Bắc Kinh vô cùng thận trọng quản lý khủng hoảng địa ốc để không nổ bùng trở thành bất mãn xã hội như trường ở Mỹ năm 2007 vốn dẫn đến Donald Trump và Bernie Sander năm 2016 và 2020.
Khủng hoảng kinh tế nguy hiểm ở chỗ từ một đốm lửa nhỏ trong chớp mắt lây lan thành trận cháy rừng, lý do nơi tâm lý
Tổng Thống Joe Biden hôm Thứ Sáu nói những người chống lại trát đòi của Ủy ban Hạ Viện Điều tra Bạo Loạn 6/1/2021 cần bị truy tố bởi Bộ Tư Pháp. Biden tuyên bố như thế khi trả lời phỏng vấn của phóng viên CNN Kaitlan Collins. Hiện thời được biết, cựu phụ tá cao cấp Steve Bannon của Trump đã cho biết chống lại trát đòi.
Các cố vấn sức khỏe Hoa Kỳ hôm Thứ Sáu, 15 tháng 10 năm 2021, đã ủng hộ liều thuốc chích ngừa tăng cường Covid-19 của Johnson & Johnson, trích dẫn sự quan tâm mà những người Mỹ đã chích một liều không được bảo vệ như những người đã chích thuốc 2 liều, theo AP tường thuật hôm Thứ Sáu.
J&J nói với Cơ Quan FDA rằng liều tăng cường sẽ thêm sự bảo vệ quan trọng trong 2 tháng đầu sau khi chích ngừa lần đầu – nhưng điều đó có thể hiệu quả tốt hơn nếu người dân chờ tới 6 tháng sau.
Gần một năm ra khỏi Bạch Ốc, Donald Trump vẫn tiếp tục bao vây Đảng Cộng Hòa, thu hút sự chú ý và ảnh hưởng khi ông cân nhắc một cuộc tranh cử tổng thống khác, theo Hãng Tin Mỹ AP tường thuật hôm Thứ Sáu, 15 tháng 10 năm 2021.
Và người vẫn bao vây Trump là Dân Biểu Adam Sshiff.
Schiff, chủ tịch Ủy Ban Tình Báo là người đã nổi lên như nhân vật nổi bật trên toàn quốc về cuộc điều tra sự can thiệp vào bầu cử Mỹ của Nga và lãnh đạo cuộc luận tội Trump đầu tiên, nói rằng không có gì làm mất dân chủ bằng việc cựu tổng thống tiếp tục hiện diện trên sân khấu chính trị quốc gia.
Chính phủ Biden hôm Thứ Sáu, 15 tháng 10 năm 2021, nói rằng kế tiếp họ sẽ thực hiện nỗ lực khác kiện lên Tối Cao Pháp Viện để đình chỉ luật của Texas cấm hầu hết các vụ phá thai kể từ tháng 9, theo Hãng Tin Mỹ AP tường thuật hôm Thứ Sáu.
Hành động này đến vào lúc các phòng khám tại Texas đang hết cách để ngăn chận luật do Cộng Hòa đặt ra cấm phá thai một khi nhịp tim được phát hiện, mà thường là khoảng 6 tháng. Đây là mức độ ngăn cấm phá thai lớn nhất nước trong gần 50 năm và không có ngoại lệ cho các trường hợp bị hiếp dâm hay loạn luân.
Sau hai buổi ra mắt sách tại tiểu bang Washington DC và Houston, Texas, nữ tài tử Kiều Chinh đã trở về Quận Cam, California để ra mắt sách tại đây vào ngày 10 tháng 10, 2021. Buổi ra mắt cuốn hồi ký "Kiều Chinh-Nghệ Sĩ Lưu Vong" được tổ chức tại nhà sách Tự Lực thành phố Little Saigon trong vòng 2 tiếng đồng hồ vào buổi trưa. Nét đẹp, tài năng và sự nghiệp thành công đã làm nhiều người biết đến và bà nổi danh như cồn.
Chicago không có hương cốm mới, không có cỏ non còn thơm mãi dấu chân em.. và làm sao Chicago có được chiếc thuyền câu thả neo ngoài vòng thời gian... Nhưng Chicago có những hàng phong cổ thụ nhuộm vàng thành phố khi mùa Thu đến. Thu Chicago thật diễm lệ.
Hoa Kỳ đã đồng ý mua 1,7 triệu liều Molnupiravir với giá 1,2 tỷ đô la Mỹ, tương đương khoảng 700 đô la cho mỗi liều dùng trong 5 ngày. Mức giá đó thấp hơn nhiều so với giá của Remdesivir nhưng vẫn còn quá đắt đối với nhiều nơi trên thế giới. Merck đã ký thỏa thuận cấp phép cho năm nhà sản xuất thuốc gốc (generica) của Ấn Độ. Những thỏa thuận đó cho phép các nhà sản xuất tự định giá ở Ấn Độ và 100 quốc gia có thu nhập trung bình và thấp khác.
Thống đốc Gavin Newsom đang chỉ đạo Bộ Y Tế Công Cộng California bổ sung vắc-xin COVID-19 vào các loại vắc-xin khác cần thiết cho việc đi học trực tiếp — chẳng hạn như bệnh sởi, quai bị, và rubella. Học sinh sẽ được yêu cầu tiêm chủng cho việc học trực tiếp, bắt đầu từ học kỳ sau khi FDA phê duyệt đầy đủ vắc-xin cho các cấp lớp của các em (7-12 và k-6). Dưới đây là những điều chúng ta cần biết về yêu cầu của vắc-xin mới:
Copyright © 2021 vietbao.com All rights reserved 