HÀ NỘI - Bản tin của thông tín viên AP tại Hà Nội cho biết sự chậm trễ trong việc phê chuẩn thương ước đang tạo một sự căng thẳng mới trong mối quan hệ giữa Mỹ và Việt Nam.
Phạm Chi Lan, Phó Chủ tịch Phòng Công Thương Việt Nam, nói việc phê chuẩn thương ước càng chậm trễ, dân chúng Việt Nam càng muốn hỏi về “lòng thành thật của Hoa Kỳ muốn cải tiến và phát triển quan hệ”.
Trong những tháng gần đây Hà Nội đã tỏ vẻ tức giận trước những lời chỉ trích của các nhóm tranh đấu cho Nhân quyền có trụ sở tại Mỹ, cũng như cuộc thảo luận của một Ủy ban chính quyền Mỹ về những vụ đàn áp tôn giáo và dân tộc thiểu số ở Việt Nam.
Tuần trước báo Quân đội Nhân dân viết: “Quan hệ Việt-Mỹ đang ở vào lúc bén nhạy. Chính phủ và nhân dân ta đã làm hết sức để tăng cường hợp tác và hữu nghị với Mỹ, nhưng chúng ta cương quyết chống lại nọi sự áp đặt tư tưởng và can thiệp vào việc nội bộ của chúng ta”.
Bộ Ngoại giao Hà Nội vẫn nhắc đi nhắc lại yêu cầu Mỹ chấm dứt “can thiệp trắng trợn vào việc nội bộ”, kể ra những việc như Mỹ chấp nhận cho 38 nguời dân Thượng định cư tị nạn ở Mỹ sau khi họ chạỵ qua Cam Bốt, hoặc việc Ủy ban quốc tế Tự do Tôn giáo Mỹ nói rằng những mối quan tâm về nhân quyền của Mỹ có thể ảnh hưởng đến việc phê chuẩn thương ước.
Hà Nội cũng không che giấu được sự vui mừng khi có tin Mỹ mất ghế tại Ủy hội Nhân quyền LHQ. Về việc này báo Quân đội Nhân dân đã reo lên rằng chính sách của Mỹ dùng nhân quyền để “làm áp lực và can thiệp vào việc nội bộ của nước khác đã bị bác bỏ”.
Chính phủ Bush đã trì hoãn việc đưa thương ước ra trước Quốc hội và còn muốn gọi chung bản thương ước vào luật ngoại thương mới khi đưa ra trước Quốc hội. Nếu làm như vậy việc phê chuẩn thương ước có thể trễ đến vài tháng hay vài năm.
Việc thụt lùi trong mối quan hệ đã làm các giới chức và kinh doanh Mỹ ở Việt Nam lo ngại, họ đã chờ đợi từ nhiều năm nay để được bật đèn xanh cho kinh doanh và đầu tư trên quy mô lớn. Có người nói sự trì trệ cũng có thể làm hư tiến trình đổi mới kinh tế của Việt Nam.
Thomas Siebert, Chủ tịch Phòng Thương mại Mỹ ở Saigon nói: “Tiến bộ lớn sẽ bị chậm lại. Sự trì trệ sẽ gây vấn đề cho mối quan hệ của chúng tôi và cho Việt Nam và toàn khu vực.
“Quan điểm của chúng tôi là Việt Nam đã có tiến bộ. Dự tưởng của chúng tôi là chúng tôi muốn tưởng thưởng những tiến bộ đó và nhìn nhận Việt Nam đã tiến đến đâu rồi. Nếu chúng ta có thương ước song phương, nước triều sẽ dâng lên cho mọi con tàu, không riêng gì kinh doanh”.
Các quan chức Việt Nam đã bắt đầu tỏ vẻ bực bôi. Bộ trưởng Thương mại Vũ Khoan cảnh cáo Hà Nội có thể sẽ áp đặt lại 50% tăng thuế nhập cảng hàng của Mỹ nếu Quốc hội Mỹ không phê chuẩn thương ước. Việt Nam đã bãi bỏ sự gia tăng này cho Mỹ trong khi chờ đợi thương ước.
Tuy nhiên Hà Nội vẫn thận trọng không mở những cuộc tấn công khiêu khích và trực tiếp qua những lời tuyên bố chính thức. Bộ Ngoại giao Hà Nội chỉ nói việc phê chuẩn thương ước có lợi cho cả hai nước.
Thế nhưng cũng có người lạc quan cho rằng quan hệ Mỹ-Việt sẽ không bị tồi tệ.
Nguyễn Trần Bạt, Tổng giám đốc công ty tham vấn Investconsult nói: “Những vấn đề đó chưa đủ lớn để gây tai hại đến bang giao. Các chính khách của hai bên đang nỗ lực xây dựng mối quan hệ đó”.
Trên thực tế, dân chúng Việt Nam không còn có ác cảm với Mỹ, một số người còn nhắc nhở đến cuộc viếng thăm của Tổng Thống Clinton một cách trìu mến.
Nguyễn Sự, một cựu chiến binh có 5 thân nhân bị chết trong cuộc chiến tranh Việt Nam nói: “Chúng tôi bây giờ là bạn. Xu hướng ngày nay là hợp tác với nước ngoài. Không còn lý do gì để gây chiến nữa. Tỏ ra tức giận không đem gia đình tôi trở lai. Tôi đã đau khổ, nên tôi không muốn các con tôi cũng bị đau khổ như tôi”.
Gửi ý kiến của bạn
