Kính thưa quý vị trong Ủy Ban,
Thật là một vinh dự cho tôi được có mặt ngày hôm nay trước Ủy Ban Nhân Quyền Quốc Hội Hoa Kỳ để trình bày cùng quý vị kinh nghiệm sống của tôi về những phương thức nhà cầm quyền CSVN đã áp dụng để đàn áp tôn giáo có hệ thống tại Việt Nam.
Tôi được thụ phong linh mục năm 1970 . Tôi bị cộng sản bắt cầm tù trên 12 năm trong cái được gọi là "trại cải tạo" tại Việt Nam chỉ vì tội làm linh mục. Tôi được trả tự do năm 1988. Ba tháng sau, tôi vượt biên bằng đường bộ đến Thái Lan xuyên qua ngả Campuchia. Năm 1990, tôi được mời đến làm việc trong một giáo xứ tại Tân Tây Lan. Kể từ đó, tôi đã làm trách nhiệm nói cho thế giới biết được sự đàn áp tôn giáo tại Việt Nam. Qua những bạn đồng nghiệp của tôi trong cũng như ngoài nước, tôi hằng theo dõi những hành động đàn áp tôn giáo của nhà cầm quyền CS Hà Nội. Hiện nay tôi được địa phận Aukcland, Tân Tây Lan cho phép đi hoạt động trong hai năm để tranh đấu đòi tự do tôn giáo cho Việt Nam với tư cách Giám Đốc Điều Hành Ủy Ban Quốc Tế Tự Do Tôn Giáo Cho Việt Nam.
CSVN đã dùng mọi phương chước để các nhà quan sát nước ngoài nghĩ rằng đã có tự do tôn giáo tại Việt Nam xuyên qua những hoạt động tôn giáo nổi bên ngoài. Đã có những sinh hoạt tôn giáo rầm rộ tại các chùa, nhà thờ, nhất là vào những dịp lễ hàng năm. Các vị chức sắc tôn giáo và tín đồ có vẻ như rất bận rộn trong các sinh hoạt lễ lạy, thờ cúng. Thực tế, đằng sau cái vẻ bên ngoài được khéo léo che đậy để che mắt những ai không biết, là một chiến thuật rất tinh vi, khéo léo điều động và tổ chức nhằm mục đích tiêu diệt và làm tê liệt các tôn giáo qua ba gia đoạn:
Giai đoạn 1: Khủng bố
Ngay sau khi nắùm chính quyền, đảng CSVN đã tìm cách tách rời giáo hội Công Giáo Việt Nam (GHCGVN) ra khỏi Vatican và cộng đồng tôn giáo thế giới. Mặt khác, CS đã tạo ra sự phân hóa và gieo rắc mầm đối kháng trong hàng ngũ lãnh đạo của GHCGVN; xa hơn nữa, CSVN đã đưa ra chiến dịch áp chế GHCGVN một cách có hệ thống, tịch thu tất cả tài sản của giáo hội. Những vị lãnh đạo nào của giáo hội chống lại chính sách của nhà nước đều bị giam giữ, bắt cóc, tra tấn, kể cả thủ tiêu. Cũng chính vì phản đối công khai chính sách này mà tôi phải trả cái giá 13 năm tù trong "trại cải tạo" của CS. Trong thời gian bị giam giữ, tôi đã mắt thấy tai nghe hiểu rõ hơn về những phương thức mà CSVN đối xử với các tôn giáo.
Giai đoạn 2: Khống chế.
Sau giai đoạn gây kinh hoàng trong các giáo hội tôn giáo, CSVN cho các tôn giáo được phép hoạt động nhưng dưới sự giám sát chặt chẽ và điều khiển của Ban Tôn Giáo thuộc Mặt Trận Tổ Quốc, một cơ cấu ngoại vi của đảng CSVN. CSVN cho "cấy người" vào hàng ngũ chức sắc lãnh đạo trong các tôn giáo để có thể can thiệp vào việc phong chức, bổ nhiệm và thuyên chuyển các chức sắc tôn giáo.
Giai đoạn 3 : Một giáo hội trong một giáo hội.
Đảng CSVN đã gây được ảnh hưởng trong Hội Đồng Giám Mục Việt Nam (HĐGMVN), đồng thời kiểm soát được GHCGVN bằng cách cấy mạng lưới "quốc doanh" vào hàng ngũ lãnh đạo Giáo Hội. Bởi vậy, những nhà quan sát nước ngoài rất khó nhận ra được những thủ thuật tinh vi và thủ đoạn trá hình này.
Hiện nay, CSVN đã thành công xâm nhập, và trong nhiều trường hợp, đã kiểm soát các giáo hội tôn giáo. Hà Nội cho trình diễn bằng cách cho phép hồi sinh những hình thức tổ chức nghi lễ thờ phượng và cho phép xây cất những trụ sở tôn giáo khắp nơi tại Việt Nam. Những nhà quan sát từ nước ngoài đã có nhận định sai lạc cho rằng những hiện tượng bên ngoài này là dấu chỉ có tự do tôn giáo tại Việt Nam.
Bằng chứng gần đây cho thấy sự xâm phạm trắng trợn của nhà cầm quyền vào quyền tự trị của các tôn giáo là vụ nhà cầm quyền CS tại Thừa Thiên đã ban hành quyết định ngày 9 tháng 5 năm 2001 tước quyền linh mục của LM Nguyễn Văn Lý để trả thù về những bản điều trần vi phạm tôn giáo tại Việt Nam của LM Lý. Một sự thật hiển nhiên khác là tất cả các vị lãnh đạo tôn giáo tại Việt Nam được mời ra điều trần ngày hôm nay đã bị CSVN cấm không cho ra nước ngoài.
Tôi có thể kết luận rằng tự do tôn giáo không phải chỉ đơn thuần là mở hay đóng cửa các nơi thờ phượng, mà chính là nền tự trị của các giáo hội. Với định nghĩa này, tôi có thể khẳng định cùng quý vị rằng hiện nay không có tự do tôn giáo tại Việt Nam.
Vì Quốc Hội Hoa Kỳ có nhiều ảnh hưởng đến nhà cầm quyền tại Hà Nội, tôi xin đề nghị:
1 - Quốc Hội Hoa Kỳ nên gửi một phái đoàn đến Việt Nam gặp LM Nguyễn Văn Lý, Hòa Thượng Thính Huyền Quang và nhiều vị lãnh đạo tôn giáo khác hiện đang bị quản thúc tại gia(*).
2- Quốc Hội và chính phủ Hoa Kỳ nên làm áp lực buộc nhà cầm quyền CSVN trả tự do tức khắc cho các vị lãnh đạo tôn giáo và các nhà đấu tranh cho nhân quyền hiện đang bị cầm tù, giam giữ không xét xử, quản thúc (như Hòa Thượng Thính Huyền Quang, Cha Nguyễn Văn Lý, Cụ Lê Quang Liêm v.v..).
3- Quốc Hội và chính phủ Hoa Kỳ nên áp dụnh 9 điểm đề nghị của Ủy Ban Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế của Quốc Hội Hoa Kỳ trong bản báo cáo về những đàn áp tôn giáo tại Việt Nam.
4- Hoa Kỳ nên dùng áp lực buộc nhà cầm quyền CSVN để cho các tôn giáo tự do phân phối, phổ biến các tài liệu ấn phẩm tôn giáo, phục hồi những dịch vụ giáo dục và xã hội của các tôn giáo tại Việt Nam
5- Quốc Hội Hoa Kỳ nên thuyết phục Hà Nội hãy để các tôn giáo tại Việt Nam đựợc liên lạc với cá nhân và tổ chức ở ngoài nước.
Thay mặt cho hàng triệu tín đồ thuộc mọi tôn giáo trong và ngoài Việt Nam, tôi rất cám ơn quý vị đã cho tôi có cơ hội để trình bày về tình trạng nghiêm trọng của tôn giáo tại Việt Nam, từ đó quý vị sẽ nghiên cứu kỹ lưỡng về những biện pháp đối với nhà cầm quyền cộng sản tại Việt Nam.
Trân trọng.
LM Nguyễn Hữu Lễ
Giám Đốc Điều Hành
Ủy Ban Quốc Tế Tự Do Tôn Giáo Cho Vịệt Nam.
(*) Bài điều trần này xảy ra trước khi LM Nguyễn Văn Lý bị CSVN bắt giam.