SEOUL - Trở về sau chuyến đi Bắc Hàn 3 ngày, TT Moon Jae-in tái xác nhận quyết định của lãnh tụ Kim Jong-un về thực hành phi nguyên tử hoàn toàn, không thể đảo ngược và có thể kiểm nhận.
Tuy Thông Cáo Chung kết thúc đối thoại thượng đỉnh không ghi chi tiết, TT Moon loan báo: Kim sẽ tiếp tục phá hủy cơ sở phi đạn và nguyên tử nếu Hoa Kỳ đáp ứng hỗ tương theo từng giai đoạn.
Theo lời nguyên thủ Nam Hàn, Kim muốn đóng cửa cơ sở thử động cơ phi đạn Tongchang-ri và nhà máy sản xuất nhiên liệu nguyên tử Yongbyon để đổi lấy “tuyên bố chính thức kết thúc chiến tranh” có ý nghĩa chính trị.
Nói chuyện với báo giới khi trở về Seoul, TT Moon diễn giải “Theo hướng ấy, Hoa Kỳ bảo đảm sự an toàn của chế độ Pyongyang, ngưng các chính sách thù địch, thiết lập quan hệ mới”.
Nay, ông Moon chuẩn bị đi New York để dự các phiên họp của đại hội đồng LHQ.
Trong 3 ngày công du Bắc Hàn, TT Moon và phu nhân đã cùng chủ tịch Kim và phu nhân ngoạn cảnh núi Baektu, là đỉnh có ý nghĩa biểu tượng linh thiêng của dân tộc Hàn – ông Moon xác nhận: leo núi Baektu là mơ ước từ lâu của ông, và ông mô tả là “thể hiện 80 triệu dân Hàn 2 miền”.
Tại sân vận động quốc gia tối Thứ Tư, TT Moon đã lên tiếng với khoảng 150,000 người Bắc Hàn, là lần đầu tiên nói chuyện với thường dân miền bắc – nhân dịp này, ông nói “Chúng ta có chung lịch sử 5000 năm, bị phân chia 70 năm, tôi sẽ giải tỏa 70 năm thù địch, để lại đoàn kết như một”. TT Moon nhấn mạnh “Tôi và chủ tịch Kim sẽ tái thiết đất nước, với 80 triệu người tay nắm tay, chúng ta sẽ trở thành hùng mạnh”.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Hoa Kỳ mời viên chức đồng nhiệm Bắc Hàn gặp mặt tại New York nhân dịp đại hội đồng LHQ họp.
Ngoại trưởng Mike Pompeo tuyên bố “Bắc Hàn cam kết bỏ hết chương trình vũ khí nguyên tử vào khoảng cuối nhiệm kỳ của TT Trump, là Tháng 1-2021”.
Ông cho biết: sẽ gặp ngoại trưởng Ri Yong-ho, vì cả 2 người đã định dự đại hội đồng LHQ.
Ngoại trưởng Pompeo cũng chủ trì 1 hội nghị về Bắc Hàn họp tại trụ sở LHQ ngày 27-9.
Ông chúc mừng các thành quả của hội nghị thượng đỉnh nam/bắc Hàn kỳ 3 và cho biết: Hoa Kỳ sẵn sàng đàm phán để cùng chuyển tiếp các quan hệ với Pyongyang.