GAZA CITY - Thủ lãnh Ismail Haniyeh của Hamas hô hào intifada (nổi dậy) sau tuyên bố của TT Trump công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel.
Tổ chức vũ trang Hamas kêu gọi 1 cuộc nổi dậy chống Israel, bắt đầu ngay Thứ Sáu tuần này. Lên tiếng tại dải lãnh thổ ven biển của Palestine, thủ lãnh Haniyeh nói “Chúng ta cần nổi dậy chống lại kẻ thù Zionist – cuộc nổi dậy kéo dài sẽ làm cho Trump và quân chiếm đóng cảm thấy hối tiếc”. Ông Haniyeh dùng thông điệp mạng mô tả quyết định của Trump là hành động tuyên chiến.
Trong khi đó, đã xẩy ra những va chạm bạo động giữa thường dân Palestine và lực luợng an ninh Israel tại Tây Ngạn. Tại Bethlehem, cảnh sát chống bạo động Israel dùng vòi rồng chữa cháy chống lại người biểu tình Palestine ném đá.
Thẩm quyền Palestine hô hào tổng đình công tại Tây Ngạn và Đông Jerusalem – hàng quán và trường học đóng cửa. Hàng trăm người xuống đường hôm Thứ Tư - 10 người bị bắt tại khu vực Đông Jerusalem sau khi ném bom xăng.
TT Thổ Nhĩ Kỳ lên án TT Trump “ném Trung Đông vào vòng đai lửa.”
Toà án của vương quốc Saudi Arabia ít khi lên tiếng về Washington phê bình tuyên bố của Trump là “không chính đáng và vô trách nhiệm”.
Tại Iraq, giáo phụ Ali al-Sistani của phe Shites nói: loan báo của Trump gây thương tổn hàng triệu người Arap và tín đồ Hồi Giáo – ông hô hào “Umma – quốc gia Hồi Giáo” kết hợp lực luợng để bảo vệ chủ quyền Palestine tại Jerusalem, bất kể thời gian tranh đấu kéo dài bao lâu.
Tại quốc gia có dân số Hồi Giáo lớn nhất thế giới là Indonesia, TT Widodo khẳng định sự công nhận đơn phương của Trump vi phạm các nghị quyết của HĐ Bảo An mà Hoa Kỳ là thành viên thường trực, có thể đe dọa ổn định.
8 thành viên HĐ Bảo An hô hào họp phiên khẩn cấp trong ngày Thứ Sáu tuần này về quyết định của Trump.
Nhiều nước đã tỏ rõ thái độ xa lánh Hoa Kỳ vì chủ trương của Trump.
Phát ngôn viên chính phủ Đức xác nhận Berlin không ủng hộ, vì quy chế của Jerusalem là do Israel và Palestine thương thảo trong khuôn khổ giải pháp 2 nhà nước cùng tồn tại.
Tại trụ sở Bộ ngoại giao hôm Thứ Năm, Thủ Tướng Netanyahu hoan nghênh loan báo của TT Trump, có ý nghĩa ràng buộc vĩnh viễn ông với lịch sử của thủ đô Israel – theo lời Thủ Tướng Israel, tên tuổi Trump sẽ luôn luôn đuợc ghi trong danh sách các nhân vật lịch sử của thành phố. Ông Netanyahu cho biết thêm: Israel đang tiếp xúc với các nuớc có ý định tương tự – ông nói: không nghi ngờ toà ĐS Hoa Kỳ sẽ dời đến Jerusalem, và sứ quán của nước khác có thể dời đến Jerusalem trước. Nhưng, ông Netanyahu không kể tên số nước này.
Với Palestine, Trump công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel có ý nghĩa chấm dứt khả năng đạt tới giải pháp 2 nhà nước cùng tồn tại, mặc dù trong loan báo hôm Thứ Tư, ông Trump nhấn mạnh sẽ làm hết sức để đạt tới thỏa thuận.
Theo ông Saeb Erekat, TTK của “tổ chức giải phóng Palestine - PLO”, Trump đã phá hủy mọi hy vọng về thương luợng hoà bình trong khi Hamas báo động “quyết định của Trump là mở cửa địa ngục cho các quyền lợi của Hoa Kỳ trong vùng”.
Chủ tịch của thẩm quyền Palestine, lãnh tụ ôn hoà Mahmoud Abbas lên án Trump khuyến khích Israel theo đuổi chính sách chiếm đóng, mở rộng kế hoạch xây dựng nhà định cư, kỳ thị và thanh lọc chủng tộc. Chủ tịch Abbas đi Amman hôm Thứ Năm để hội đàm với Vua Abdullah II của Jordan, đồng minh thân thiết nhất.
Trong khi đó Đức Giáo Hoàng Francis nói rằng, “Tôi không thể giữ im lặng.” Tổng Thư Ký LHQ phát biểu “lo ngại sâu xa” của ông. Liên Hiệp Âu Châu bày tỏ “mối quan tâm nghiêm trọng.” Các đồng minh của Mỹ như Anh Quốc, Pháp, Đức, và Ý đều tuyên bố đó là một sai lầm.
Gửi ý kiến của bạn
