MEXICO CITY - Tránh hiện tình căng thẳng chính trị liên quan với chủ trương xây dựng tường biên giới của TT Trump, bộ trưởng quốc phòng James Mattis khẳng định ý muốn củng cố tin cậy và tôn trọng lẫn nhau trong chuyến công du Mexico hôm Thứ Sáu – Mexico là nền kinh tế lớn hạng nhì tại phiá nam Hoa Kỳ.
Các quan hệ bị thuơng tổn đáng kể từ khi ứng viên TT Donald Trump loan báo trong thời gian tranh cử ý định xây tường biên giới giữa Hoa Kỳ và Mexico để hạn chế di dân vuợt biên, và kiểm soát ma túy xâm nhập.
Hình ảnh tich cực về nước Mỹ trong xã hội Mexico xuống tới mức thấp nhất từ 15 năm, khi 2/3 dân số Mexico mất thiện cảm với Washington, theo kết quả thăm dò của Pew công bố hôm Thứ Năm.
Nhưng, cựu Tướng James Mattis mô tả các quan hệ quân sự vẫn là mạnh khi 2 bên chia sẻ quan ngại về các vấn đề chung, gồm buôn lậu ma túy, cũng nhận rằng nhu cầu ma túy là lực đẩy.
Khi phóng viên hỏi về tường ngăn biên giới, bộ trưởng Mattis khẳng định: quân đội không có vai trò trong việc kiểm soát biên giới.
Trả lời câu hỏi của nhà báo về tường thuật của New York Times theo đó chánh văn phòng John Kelly báo động Mexico đã tiến đến bờ của sụp đổ như Venezuela, bộ trưởng Mattis nói ngay “Không”, và diễn giả: mỗi nước có nan đề riêng, Mexico nhận biết thách thức và tôi sẵn sàng hỗ trợ họ.
Mexico tiếp đón đề đốc John Richardson là trưởng ban hành quân của Hải Quân Hoa Kỳ và Tướng Lori Robinson, tư lệnh Bộ chỉ huy Bắc dự lễ Độc Lập – ông Mattis là bộ trưởng quốc phòng Hoa Kỳ đầu tiên dự lễ này.
Tuy lễ chính thức là ngày 16, các sinh hoạt kỷ niệm cuộc chiến giành độc lập từ thực dân Tây Ban Nha (năm 1810) đuợc tổ chức ngày 15-9. Lịch sử cũng ghi lại cuộc chiến giữa Mexico và Hoa Kỳ 1846-1848 mà kết quả là Mexico mất 1 phần lãnh thổ. Nên quan hệ quân sự với Hoa Kỳ vẫn là nhậy cảm với Mexico.