Ngày bầu cử tổng thống, nghị sĩ, dân biểu liên bang Mỹ và một số các chức vụ khác nghị viên, thị trưởng thành phố, học khu, toà án, hành chánh quận hạt, tối quan trọng 4 năm một lần, năm nay 2016 sắp đến vào ngày 8 tháng 11 năm 2016. Có nơi đã cho bầu cử sớm rồi đối với những cử tri bận việc phải đi xa địa phương trong ngày bầu cử. Như TT Obama đã bỏ thăm sớm xong rồi ở thành phố nhà của Ông là Chicago. Còn cử tri bỏ thăm bằng thư hay bầu khiếm diện (nhứt là cử tri Mỹ gốc Việt khoái kiểu này) - phiếu đã gởi đến nhà hồi tháng 10, và có nhiều cử tri đã chọn mặt gởi vàng, dán tem gởi phiếu bầu đi rồi.
Sau cùng rồi ra các diễn văn, lời tuyên bố, tranh luận, truyền đơn, bích chương, quảng cáo truyền hình, truyền thanh, báo chí, hoan hô đả đảo, chống binh của các ứng cử viên tốn hàng tỷ Mỹ Kim cũng chấm dứt. Sau cùng rồi ra những nỗ lực của các công chức đảm nhiệm chuẩn bị bầu cử, ghi danh bầu cử, tổ chức thùng phiếu, gởi phiếu khiếm diện đi, chuyển phiếu tới điạ điểm bầu cử cũng xong. Sau cùng rồi ra những nhân viên an ninh thức cho người dân ngủ, những anh hùng vô danh liều mình trong bóng tối để ngăn chận khủng bố phá hoại bầu cử cũng thành công.
Nhưng tất cả những cố gắng, hy sinh đó sẽ mất ý nghĩa nếu cử tri không đi bầu. Nền dân chủ đại diện Mỹ sẽ mất ý nghĩa nếu người đắc cử chỉ đại diện cho một tỷ lệ cử tri quá thấp. Có một số tiểu bang sửa chữa khuyết điểm đó, qui định nếu không có người đắc cử với số phiếu cao hơn phân nửa + 1 thì sẽ phải bầu lại vòng hai giữa hai ứng cử viên nhiều phiếu nhứt nhì để một người vòng hai tỷ lệ cao hơn, tính đại diện dân cao hơn; nhưng dĩ nhiên công quĩ tức tiền thuế của dân đóng tốn kém nhiều hơn khi tổ chức bầu lại vòng hai.
Hai ứng cử viên tổng thống Mỹ Bà Hillary Clinton và Ông Trump đã có những nỗ lực chưa từng thấy trong tổ chức chiến dịch tranh cử với qui mô lớn, với tính toán tinh vi, với chi phí kếch sù để vận động cử tri đến phòng phiếu -- tự nhiên với hy vọng bỏ phiếu cho mình đắc cử nói riêng, và để giảm đi cái bịnh lơ là đi bầu là cái bịnh hại cho nền dân chủ đại diện Mỹ nói chung. Đồng thời trong mùa bầu cử, hai chánh đảng lớn Cộng Hoà, Dân Chủ, các nghiệp đoàn, tổ chức độc lập, kể cả các ban nhạc, các tài tử, các khối sắc tộc đã bỏ ra cả năm tổ chức ghi danh cử tri – già trẻ, nghèo giàu, thành thị nông thôn – với hy vọng số người tham gia bầu cử tăng lên.
Các đoàn thể, cộng đồng các sắc tộc, dân thiểu số, dân đa số, các cơ quan công tư, trong ngoài chánh quyền đã làm hết sức mình để xây đắp cho nền dân chủ Mỹ. Cũng có dư luận ghi danh gian lận, phiếu bầu gởi mất một cách cố ý, máy bầu chưa được như ý, truyền thông thiếu độc lập, vô tư, bầu cử bị nhà cầm quyền thao túng, ngoại quốc xen vào, kết quả có thể nhiều tranh luận, khiếu kiện. Nhưng những cái tiêu cực ấy quá nhỏ so với những nỗ lực mà nhân dân và chánh quyền Mỹ đã đầu tư để xây dựng cho nền dân chủ đại diện của mình mà cả thế giới đang nhìn vào.
Theo truyền thống bầu cử Mỹ, số cử tri mới tăng thường không đồng nghĩa với số phiếu đi bầu tăng. Thập niên 1990, chương trình Motor Voter giúp cho người xin bằng lái xe ghi danh cử tri luôn. Số cử tri tăng vọt, nhưng tỷ lệ đi bầu không tăng. Lý do vì các tổ chức không theo dõi sát, không thúc đẩy tới cùng cử tri đi bầu. Còn cử tri thì bị bịnh làm biếng không đi bầu, chán đi bầu, lơ là đi bầu, nghĩ ai lên cũng vậy, không thuyên giảm. Đó là một bịnh trầm kha có 1001 lý cớ, muốn chữa trị, riêng xã hội Mỹ (chánh quyền và nhân dân) không giải quyết được nếu không có sự cộng tác của cá nhân người dân.
Có điều mừng là năm nay yếu tố cá nhân là động lực không nhỏ trong mùa bầu cử này. Không ai trách yếu tố cá nhân trong chánh trị là việc chung.. Chung mà không riêng là vô hồn; riêng không chung là ích kỷ. Chủ trương đường lối tranh cử của Bà Hillary và Ô. Trump đối lập nhau gay gắt. Lập trường giải quyết việc nước, chuyện dân của hai người chia rẽ sâu sắc. Khuynh hữu và khuynh tả. Bảo thủ và cấp tiến chưa đủ mà còn ở giữa và cực hữu, cực tả nữa. An ninh ưu tiên cao hay thấp hơn lạc nghiệp, ngoại giao đơn phương cần hay không hơn đa phương. Sinh mạng tài sản nhân dân cho ngoại quốc qua cuộc “trắc nghiệm toàn cầu” hay “tiên hạ thủ vi cường” quân khủng bố và các nước côn đồ. Bảo hiểm toàn dân có khả thi không, lợi hay hại túi tiền dân, tăng hay giảm lợi tức của các nhà thầu y tế. Giữ hay bỏ Obamacare, thay bằng thể thức khác. Nên giao hay không giao việc quản lý sức khoẻ nhân dân cho công ty tư nhân hay là nên biến thành một hệ thống thư lại của Nhà Nước bao biện. Hôn nhân đồng tính, phá thai là sở thích cá nhân hay là vấn đề đạo đức, tôn giáo. Giảm thuế để tăng mãi lực kích thích kinh tế hay vấn đề quân bình ngân sách bằng thuế khoá trong thời kinh tế trì trệ và chiến tranh, giải pháp nào hay hơn.
Những điểm chánh của chương trình tranh cử của hai ứng cử viên tổng thống tất cả đều có liên quan đến cuộc sống của mỗi một người Mỹ. Mỗi một người phải đối diện với hoàn cảnh của mình, quyền lợi của mình, của nhà mình, của cộng đồng mình, của thời đại mình. Một thời đại Mỹ đang bị một hình thái chiến tranh mới thử thách, đó là cuộc chiến bất cân xứng giữa khủng bố lấy cái yếu đánh cái mạnh. Mỗi một người phải đối diện với lương tâm và tín lý của mình trước những vấn đề gai góc do cuộc sống vật chất gây ra đang ảnh hưởng đến mình, gia đình và xã hội tạo ra mình.
Riêng người Mỹ gốc Việt đến đây đã trên 40 năm, từng chứng kiến và tham dự năm bảy kỳ bầu cử trọng đại của Mỹ và cũng của mình nữa. Chữ Vietnamese Americans tiếng Anh, chánh quyền, nhân dân, và các môn chánh trị, xã hội, văn học Mỹ dành cho người Việt trong xã hội Mỹ, có chữ Vietnamese. Dù để trước như một tĩnh từ nhưng vẫn nói lên nguồn gốc, hoài vọng của công dân Mỹ gốc Việt. Mỹ còn thừa nhận sắc thái Việt của người Mỹ gốc Việt, thì cử tri người Mỹ gốc Việt làm gì quên được vận mạng nước non nhà và 93 triệu đồng bào đang sống dưới gọng kềm độc tài đảng trị toàn diện của CS. Trên 90% người Việt tự xem mình là người có đạo, mà tất cả tôn giáo ở nước nhà đang bị CS áp bức. Nhứt định đó là những yếu tố tác động không nhỏ để người Việt ra ứng cử nhiều và cử tri người Mỹ gốc Việt ghi danh và bầu đông. Điều còn lại duy nhứt là đi bầu, rủ nhau đi bầu, nhắc gọi, chở nhau đi bầu ngày 8 tháng 11 năm 2016. Đi bầu là giúp cho người Việt ở Mỹ sống cao đẹp hơn, là quốc tế vận và dân vận giúp đồng bào Việt trong nước sớm có tự do tôn giáo, tự do, dân chủ và nhân quyền hơn./.(Vi Anh)
Sau cùng rồi ra các diễn văn, lời tuyên bố, tranh luận, truyền đơn, bích chương, quảng cáo truyền hình, truyền thanh, báo chí, hoan hô đả đảo, chống binh của các ứng cử viên tốn hàng tỷ Mỹ Kim cũng chấm dứt. Sau cùng rồi ra những nỗ lực của các công chức đảm nhiệm chuẩn bị bầu cử, ghi danh bầu cử, tổ chức thùng phiếu, gởi phiếu khiếm diện đi, chuyển phiếu tới điạ điểm bầu cử cũng xong. Sau cùng rồi ra những nhân viên an ninh thức cho người dân ngủ, những anh hùng vô danh liều mình trong bóng tối để ngăn chận khủng bố phá hoại bầu cử cũng thành công.
Nhưng tất cả những cố gắng, hy sinh đó sẽ mất ý nghĩa nếu cử tri không đi bầu. Nền dân chủ đại diện Mỹ sẽ mất ý nghĩa nếu người đắc cử chỉ đại diện cho một tỷ lệ cử tri quá thấp. Có một số tiểu bang sửa chữa khuyết điểm đó, qui định nếu không có người đắc cử với số phiếu cao hơn phân nửa + 1 thì sẽ phải bầu lại vòng hai giữa hai ứng cử viên nhiều phiếu nhứt nhì để một người vòng hai tỷ lệ cao hơn, tính đại diện dân cao hơn; nhưng dĩ nhiên công quĩ tức tiền thuế của dân đóng tốn kém nhiều hơn khi tổ chức bầu lại vòng hai.
Hai ứng cử viên tổng thống Mỹ Bà Hillary Clinton và Ông Trump đã có những nỗ lực chưa từng thấy trong tổ chức chiến dịch tranh cử với qui mô lớn, với tính toán tinh vi, với chi phí kếch sù để vận động cử tri đến phòng phiếu -- tự nhiên với hy vọng bỏ phiếu cho mình đắc cử nói riêng, và để giảm đi cái bịnh lơ là đi bầu là cái bịnh hại cho nền dân chủ đại diện Mỹ nói chung. Đồng thời trong mùa bầu cử, hai chánh đảng lớn Cộng Hoà, Dân Chủ, các nghiệp đoàn, tổ chức độc lập, kể cả các ban nhạc, các tài tử, các khối sắc tộc đã bỏ ra cả năm tổ chức ghi danh cử tri – già trẻ, nghèo giàu, thành thị nông thôn – với hy vọng số người tham gia bầu cử tăng lên.
Các đoàn thể, cộng đồng các sắc tộc, dân thiểu số, dân đa số, các cơ quan công tư, trong ngoài chánh quyền đã làm hết sức mình để xây đắp cho nền dân chủ Mỹ. Cũng có dư luận ghi danh gian lận, phiếu bầu gởi mất một cách cố ý, máy bầu chưa được như ý, truyền thông thiếu độc lập, vô tư, bầu cử bị nhà cầm quyền thao túng, ngoại quốc xen vào, kết quả có thể nhiều tranh luận, khiếu kiện. Nhưng những cái tiêu cực ấy quá nhỏ so với những nỗ lực mà nhân dân và chánh quyền Mỹ đã đầu tư để xây dựng cho nền dân chủ đại diện của mình mà cả thế giới đang nhìn vào.
Theo truyền thống bầu cử Mỹ, số cử tri mới tăng thường không đồng nghĩa với số phiếu đi bầu tăng. Thập niên 1990, chương trình Motor Voter giúp cho người xin bằng lái xe ghi danh cử tri luôn. Số cử tri tăng vọt, nhưng tỷ lệ đi bầu không tăng. Lý do vì các tổ chức không theo dõi sát, không thúc đẩy tới cùng cử tri đi bầu. Còn cử tri thì bị bịnh làm biếng không đi bầu, chán đi bầu, lơ là đi bầu, nghĩ ai lên cũng vậy, không thuyên giảm. Đó là một bịnh trầm kha có 1001 lý cớ, muốn chữa trị, riêng xã hội Mỹ (chánh quyền và nhân dân) không giải quyết được nếu không có sự cộng tác của cá nhân người dân.
Có điều mừng là năm nay yếu tố cá nhân là động lực không nhỏ trong mùa bầu cử này. Không ai trách yếu tố cá nhân trong chánh trị là việc chung.. Chung mà không riêng là vô hồn; riêng không chung là ích kỷ. Chủ trương đường lối tranh cử của Bà Hillary và Ô. Trump đối lập nhau gay gắt. Lập trường giải quyết việc nước, chuyện dân của hai người chia rẽ sâu sắc. Khuynh hữu và khuynh tả. Bảo thủ và cấp tiến chưa đủ mà còn ở giữa và cực hữu, cực tả nữa. An ninh ưu tiên cao hay thấp hơn lạc nghiệp, ngoại giao đơn phương cần hay không hơn đa phương. Sinh mạng tài sản nhân dân cho ngoại quốc qua cuộc “trắc nghiệm toàn cầu” hay “tiên hạ thủ vi cường” quân khủng bố và các nước côn đồ. Bảo hiểm toàn dân có khả thi không, lợi hay hại túi tiền dân, tăng hay giảm lợi tức của các nhà thầu y tế. Giữ hay bỏ Obamacare, thay bằng thể thức khác. Nên giao hay không giao việc quản lý sức khoẻ nhân dân cho công ty tư nhân hay là nên biến thành một hệ thống thư lại của Nhà Nước bao biện. Hôn nhân đồng tính, phá thai là sở thích cá nhân hay là vấn đề đạo đức, tôn giáo. Giảm thuế để tăng mãi lực kích thích kinh tế hay vấn đề quân bình ngân sách bằng thuế khoá trong thời kinh tế trì trệ và chiến tranh, giải pháp nào hay hơn.
Những điểm chánh của chương trình tranh cử của hai ứng cử viên tổng thống tất cả đều có liên quan đến cuộc sống của mỗi một người Mỹ. Mỗi một người phải đối diện với hoàn cảnh của mình, quyền lợi của mình, của nhà mình, của cộng đồng mình, của thời đại mình. Một thời đại Mỹ đang bị một hình thái chiến tranh mới thử thách, đó là cuộc chiến bất cân xứng giữa khủng bố lấy cái yếu đánh cái mạnh. Mỗi một người phải đối diện với lương tâm và tín lý của mình trước những vấn đề gai góc do cuộc sống vật chất gây ra đang ảnh hưởng đến mình, gia đình và xã hội tạo ra mình.
Riêng người Mỹ gốc Việt đến đây đã trên 40 năm, từng chứng kiến và tham dự năm bảy kỳ bầu cử trọng đại của Mỹ và cũng của mình nữa. Chữ Vietnamese Americans tiếng Anh, chánh quyền, nhân dân, và các môn chánh trị, xã hội, văn học Mỹ dành cho người Việt trong xã hội Mỹ, có chữ Vietnamese. Dù để trước như một tĩnh từ nhưng vẫn nói lên nguồn gốc, hoài vọng của công dân Mỹ gốc Việt. Mỹ còn thừa nhận sắc thái Việt của người Mỹ gốc Việt, thì cử tri người Mỹ gốc Việt làm gì quên được vận mạng nước non nhà và 93 triệu đồng bào đang sống dưới gọng kềm độc tài đảng trị toàn diện của CS. Trên 90% người Việt tự xem mình là người có đạo, mà tất cả tôn giáo ở nước nhà đang bị CS áp bức. Nhứt định đó là những yếu tố tác động không nhỏ để người Việt ra ứng cử nhiều và cử tri người Mỹ gốc Việt ghi danh và bầu đông. Điều còn lại duy nhứt là đi bầu, rủ nhau đi bầu, nhắc gọi, chở nhau đi bầu ngày 8 tháng 11 năm 2016. Đi bầu là giúp cho người Việt ở Mỹ sống cao đẹp hơn, là quốc tế vận và dân vận giúp đồng bào Việt trong nước sớm có tự do tôn giáo, tự do, dân chủ và nhân quyền hơn./.(Vi Anh)
- Từ khóa :
- Barack Obama
- ,
- Mỹ
- ,
- Chicago
- ,
- Hillary Clinton
- ,
- Việt Nam
- ,
- ObamaCare
Quan trọng là đi bầu
Còn bầu cho ai là tuỳ mỗi người.