ANKARA - Trong hơn 10 năm qua, TT Erdogan nguyên là Thủ Tướng liên tục siết chặt quyền kiểm soát với chính quyền, đảng Công Lý và Phát Triển (AKP) và các định chế nhà nước.
Sau 12 năm như thế, ứng viên dân biểu Garo Paylan 42 tuổi tin chắc rằng phải loại trừ ông Erdogan – ông nói “TT Erdogan nên ở yên trong tư dinh” ám chỉ lâu đài 1150 phòng xây dựng với kinh phí 620 triệu MK. Ứng viên Paylan của đảng People Democratic (HDP) cảm thấy có cơ hội trong cuộc bầu cử ngày 7-6.
Ông Erdogan đắc cử TT Tháng 8-2014 xác nhận ông định dùng đảng AKP để tăng quyền hạn cho TT trong khi các đồng minh chính trị mô tả các hệ thống dân chủ của Pháp và Hoa Kỳ như là khát vọng của ông ta.
Nhưng, các giới phê bình nhận thấy TT Erdogan có não trạng tương tự TT Putin, bằng chứng là quyền chế ngự của AKP, hệ thống chính trị trong nước thiếu giám sát và đối trọng. Trở lực với ông Erdogan, ít nhất vào lúc này là HDP mà ứng viên Paylan góp sức xây dựng.
Cho tới gần đây, HDP và các tổ chức tiền thân đuợc coi như là chi nhánh chính trị của đảng công nhân Kurdistan (hay PKK) mà Hoa Kỳ và châu Âu gọi là tổ chức khủng bố. Duới quyền lãnh đao của ông Selahattin Denirtas, HDP đang trải qua chuyển hoá với lịch hành động công nhận quyền của mọi nhóm thiểu số, mở rộng nữ quyền, ngưng kỳ thị người đồng tính và theo đuổi quy chế thành viên Liên Âu. HDP cũng là đảng dòng chính thừa nhận thảm kịch diệt chủng chống lại dân Armenia.
Ông Paylan là 1 trong 3 ứng viên HDP là người nguồn gốc Armenia. Với hậu thuẫn của cử tri cấp tiến, khảo sát dư luận nhận thấy tỉ lệ cư tri ủng hộ HDP đã tăng từ 9.2% tới 11.5%. Tuy AKP nắm chắc phần thắng, với hậu thuẫn 40% trong các thăm dò, nhưng HDP có tư thế để ngăn trở các dự định của ông Erdogan nếu vuợt ngưỡng để có đại biểu tại QH. Với tỉ lệ phiếu cao của các đảng khác, AKP buộc phải tổ chức nội các liên hiệp. Nhưng nếu HDP và các đảng đối lập không có đại diện mạnh, TT Erdgan có đủ đa số 330 trong 550 ghế dân biểu để ép tu chính hiến pháp. Như vậy, các tham vọng của lãnh tụ Erdogan và định hướng dân chủ của Thổ Nhĩ Kỳ tùy thuộc vào cơ may của HDP – cuộc bầu cử QH ngày 7-6 thực sự là trưng cầu dân ý về quyền hạn rộng lớn của TT Erdogan.
Cùng với các tranh luận nóng bỏng trên chính trường, bạo động leo thang trong thời gian gần đây – 1 dân biểu của Republican People bị hành hung trong tháng qua. Con trai của 1 cựu dân biểu là đảng viên AKP bị bắn chết ở tỉnh Batman trong vùng đông nam…
Nhưng, trong dư luận đang có nghi vấn khi HDP chiếm 50 đến 50 ghế dân biểu, HDP có thể thương luợng với AKP, là giao quyền cho ông Erdogan trao đổi các nhuợng bộ về vấn đề dân thiểu số Kurd – ứng viên Paylan thẳng tay bác bỏ khả năng đó, với tuyên bố “HDP là đảng mới, nên đóng vai trò đối lập hơn là liên minh với chính quyền”.
Sau 12 năm như thế, ứng viên dân biểu Garo Paylan 42 tuổi tin chắc rằng phải loại trừ ông Erdogan – ông nói “TT Erdogan nên ở yên trong tư dinh” ám chỉ lâu đài 1150 phòng xây dựng với kinh phí 620 triệu MK. Ứng viên Paylan của đảng People Democratic (HDP) cảm thấy có cơ hội trong cuộc bầu cử ngày 7-6.
Ông Erdogan đắc cử TT Tháng 8-2014 xác nhận ông định dùng đảng AKP để tăng quyền hạn cho TT trong khi các đồng minh chính trị mô tả các hệ thống dân chủ của Pháp và Hoa Kỳ như là khát vọng của ông ta.
Nhưng, các giới phê bình nhận thấy TT Erdogan có não trạng tương tự TT Putin, bằng chứng là quyền chế ngự của AKP, hệ thống chính trị trong nước thiếu giám sát và đối trọng. Trở lực với ông Erdogan, ít nhất vào lúc này là HDP mà ứng viên Paylan góp sức xây dựng.
Cho tới gần đây, HDP và các tổ chức tiền thân đuợc coi như là chi nhánh chính trị của đảng công nhân Kurdistan (hay PKK) mà Hoa Kỳ và châu Âu gọi là tổ chức khủng bố. Duới quyền lãnh đao của ông Selahattin Denirtas, HDP đang trải qua chuyển hoá với lịch hành động công nhận quyền của mọi nhóm thiểu số, mở rộng nữ quyền, ngưng kỳ thị người đồng tính và theo đuổi quy chế thành viên Liên Âu. HDP cũng là đảng dòng chính thừa nhận thảm kịch diệt chủng chống lại dân Armenia.
Ông Paylan là 1 trong 3 ứng viên HDP là người nguồn gốc Armenia. Với hậu thuẫn của cử tri cấp tiến, khảo sát dư luận nhận thấy tỉ lệ cư tri ủng hộ HDP đã tăng từ 9.2% tới 11.5%. Tuy AKP nắm chắc phần thắng, với hậu thuẫn 40% trong các thăm dò, nhưng HDP có tư thế để ngăn trở các dự định của ông Erdogan nếu vuợt ngưỡng để có đại biểu tại QH. Với tỉ lệ phiếu cao của các đảng khác, AKP buộc phải tổ chức nội các liên hiệp. Nhưng nếu HDP và các đảng đối lập không có đại diện mạnh, TT Erdgan có đủ đa số 330 trong 550 ghế dân biểu để ép tu chính hiến pháp. Như vậy, các tham vọng của lãnh tụ Erdogan và định hướng dân chủ của Thổ Nhĩ Kỳ tùy thuộc vào cơ may của HDP – cuộc bầu cử QH ngày 7-6 thực sự là trưng cầu dân ý về quyền hạn rộng lớn của TT Erdogan.
Cùng với các tranh luận nóng bỏng trên chính trường, bạo động leo thang trong thời gian gần đây – 1 dân biểu của Republican People bị hành hung trong tháng qua. Con trai của 1 cựu dân biểu là đảng viên AKP bị bắn chết ở tỉnh Batman trong vùng đông nam…
Nhưng, trong dư luận đang có nghi vấn khi HDP chiếm 50 đến 50 ghế dân biểu, HDP có thể thương luợng với AKP, là giao quyền cho ông Erdogan trao đổi các nhuợng bộ về vấn đề dân thiểu số Kurd – ứng viên Paylan thẳng tay bác bỏ khả năng đó, với tuyên bố “HDP là đảng mới, nên đóng vai trò đối lập hơn là liên minh với chính quyền”.
Gửi ý kiến của bạn