Hôm nay,  

VN Tìm Đổi Mới Đầy Căng Thẳng Chính Trị Trong Năm 2015

08/01/201500:00:00(Xem: 4399)

Tác giả: David Brown

East Asia Forum

06-01-2015

Việt Nam sẽ bắt đầu năm 2015 trên một nền tảng kinh tế khá ổn định. Nền kinh tế quốc gia phần lớn đã phục hồi từ sau những nỗ lực thiếu khôn ngoan của Hà Nội để giảm thiểu tác động của cuộc Đại Suy thoái năm 2009. Kinh nghiệm đáng ghi nhớ đó phô bày những yếu kém về cơ cấu mà, nếu không sửa chữa, có thể đẩy Việt Nam lặn ngụp trong bẫy thu nhập trung bình, không thể khai thác tiềm năng của khối dân số tương đối trẻ và có học thức của mình.

Năm 2015 sẽ là một năm đầy căng thẳng chính trị. Đại hội Đảng lần thứ 12 sẽ được tổ chức vào tháng 1 năm 2016 để làm mới ban lãnh đạo quốc gia. Những người nhắm vị trí hàng đầu đã vận động các tổ chức đảng cấp tỉnh và huyện để tìm sự hỗ trợ. Tựu trung chỉ là treo đầu dê bán thịt chó như mọi khi: bạn ủng hộ tôi và tôi sẽ chăm sóc bạn. Chuyện bảo kê là huyết mạch của Đảng.

Dù như thế, 2000 đại biểu hội tụ về Hà Nội có thể sẽ đặt Việt Nam vào một quỹ đạo mới. Bên trong và bên ngoài Đảng, có mối hy vọng sâu rộng rằng, một lần nữa, những thay đổi cơ cấu thực sự có thể xảy ra. Giới trí thức và quản trị của đất nước muốn nhìn thấy một bầu không khí tranh luận chính trị cởi mở hơn, các chính sách kinh tế thúc đẩy hoạt động kinh doanh tư nhân và không gian hoạt động rộng hơn cho các tổ chức tình nguyện.

Năm 1986, Đại hội Đảng lần thứ 6 từ bỏ nỗ lực điều hành một nền kinh tế chỉ huy theo mô hình Liên Xô để hướng về (kinh tế) thị trường xã hội chủ nghĩa “, một sự hòa giải cho phép các doanh nghiệp tư nhân lấp vào những khoảng trống không được các doanh nghiệp nhà nước chiếm cứ. Đại hội lần thứ 7 năm năm sau (Liên Xô đã tan rã trong thời gian đó) phê chuẩn các chính sách nhằm giúp Việt Nam gia nhập vào các định chế khu vực và thế giới. Những thay đổi này, gọi chung là đổi mới – tạo ra một sự bùng nổ tiềm năng thương mại, đã kích hoạt tăng trưởng kinh tế của Việt Nam 7 hoặc 8% mỗi năm trong gần hai thập niên.

Năm 2007 là một khúc quanh khác. Việt Nam được chấp nhận vào Tổ chức Thương mại Thế giới và các ngân hàng nước ngoài xếp hàng cho Việt Nam vay vốn. Sau đó, khi suy thoái kinh tế toàn cầu gây thiệt hại cho thị trường xuất khẩu của Việt Nam, chính phủ tiếp tục dồn vốn cho khách hàng vay trong nước, chủ yếu là các công ty nhà nước. Kết quả không phải là phát triển thêm nữa mà là hai cơn lạm phát, tăng mạnh và phá sản trong thị trường địa ốc, sự thất bại của kế hoạch 4 tỷ USD của chính phủ để biến Việt Nam thành một thế lực đóng tàu, và sự thừa nhận muộn màng rằng các công ty nhà nước của Việt Nam hấp thụ (hoặc độc quyền) các nguồn lực mà không tạo ra của cải.

Phải mất nhiều năm để chính quyền Hà Nội chui ra khỏi mớ bòng bong. Nhưng vào năm 2014, sự thể rõ ràng rằng lạm phát đã được kiểm soát, quốc gia vận hành trở lại với thặng dư thương mại ổn định và các đại công ty nước ngoài đặt cược vào Việt Nam như một khu vực nền tảng sản xuất công nghệ cao. Mặc dù hệ thống ngân hàng vẫn còn khập khễnh do các khoản nợ kém hiệu quả, xếp hạng tín dụng của Việt Nam được cải thiện. Trong tháng 11, Hà Nội đã có thể tái tài trợ một khoản nợ đáng kể của chính phủ với các điều kiện tương đối thuận lợi.

Nhưng không phải tất cả đều tốt đẹp. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã hứa rằng, vào cuối năm 2015 gần như tất cả các doanh nghiệp nhà nước sẽ được “cổ phần hóa” và đặt dưới kỷ luật (kinh tế) thị trường. Không có vẻ như ông có thể kích động được chuyện đó. Một thập niên trước, cổ phiếu của các doanh nghiệp nhà nước của Thế giới Thứ ba bán ra dễ dàng. Ngày nay không còn như thế, các nhà đầu tư nước ngoài có vẻ không quan tâm đến việc mua cổ phần thiểu số trong doanh nghiệp nhà nước của Việt Nam. Cần phải có thuốc mạnh hơn.

Ở mức độ cơ bản hơn, niềm tin vào khả năng của đảng để thực thi cải cách thật mong manh. Một chiến dịch chống tham nhũng do Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng dẫn đầu đã hạ bệ hàng chục sai phạm trong khu vực nhà nước. Mặc dù vậy, tư bản bè phái và phe nhóm lợi ích vẫn còn là tính năng phổ biến của chế độ, đến nỗi khó có thể tưởng tượng một sự đồng thuận trong đảng để từ bỏ kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa.

Trong lịch sử, đảng đã thống trị tiến trình quyết định của Việt Nam. Dường như không còn là như thế nữa. Ngay bây giờ bộ máy chính quyền ở cấp trung ương và cấp tỉnh triển khai các quan chức có năng lực hơn và thường chủ động trong việc hình thành chính sách và tiến trình thông qua. Cho dù đây là một sự thay đổi đáng kể hay không sẽ được kiểm chứng trong thời gian chuẩn bị cho Đại hội Đảng thứ 12.

Các Đại hội Đảng thường hời hợt về chính sách. Chủ yếu họ quan tâm đến nhân sự và sự bảo bọc: ai sẽ thăng chức, ai không, và chuyện này ảnh hưởng đến hệ thống thế nào. Họ cẩn trọng trong việc duy trì một sự cân bằng giữa các phe phái và khu vực trong việc lựa chọn các đại biểu và sự phân chia số ghế trong Bộ Chính trị và Ủy ban Trung ương Đảng.

Đại hội Đảng lần thứ 12 có thể là ngoại lệ. Các nhà phân tích đã bàn cãi rằng phải chăng việc tạm hoãn phiên họp toàn thể Ủy ban Trung ương dự kiến vào đầu tháng 12 năm 2014 báo hiệu tình trạng bất ổn. Khi Quốc hội triệu tập vào năm tới, 10 trong số 16 thành viên của Bộ Chính trị sẽ đạt đến tuổi nghỉ hưu. Trong số những người hội đủ điều kiện để tiến chức vào Bộ Chính trị và các chức vụ hàng đầu của chính phủ, có sự khác biệt sâu sắc về định hướng chính sách.

Các lựa chọn kinh tế và làm thế nào để đối phó với tham nhũng, dĩ nhiên là chủ đề các cuộc cạnh tranh trong nội bộ đảng. Tư thế quốc tế của Việt Nam cũng tranh cãi như thế. Khoảng giữa năm 2014, hành động gây hấn của Trung Quốc để thiết lập quyền bá chủ của Bắc Kinh ở Biển Đông đã giáng một đòn nặng vào những người trong chính quyền Việt Nam, kẻ ủng hộ quan hệ chặt chẽ và tôn trọng Đảng Cộng sản Trung Quốc và chính phủ Trung Quốc. Trong khi các đại biểu cứng rắn trước sự bắt nạt của Trung Quốc – cho dù phải nghiến răng chịu đựng hoặc chống lại Trung Quốc bằng cách tìm kiếm sự liên kết chặt chẽ hơn với Hoa Kỳ – cũng sẽ ảnh hưởng phiếu bầu tại Đại hội thứ 12.

Các quyền tự do chính trị là một con bài chủ. Chế độ đã tăng cường bắt giữ và truy tố các blogger chính trị trong năm 2014, điển hình về tội “lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước”. Mặc dù một số trong đảng nghi ngờ tính thiết thực của phương pháp cộng an trị được dùng để đối phó với các nhà bất đồng chính kiến quá khích, vài thành viên sẽ lên tiếng cho đồng bào mà hy vọng chân thật nhất của họ là chấm dứt sự cai trị độc đảng.

David Brown là một nhà ngoại giao Mỹ đã về hưu, thường viết về chủ đề Đông Nam Á cận đại.

http://chongtaudvietcong.com/2015/01/07/viet-nam-tim-su-doi-moi-day-cang-thang-chinh-tri-trong-nam-2015/#more-534

CHỐNG TÀU DIỆT VIỆT CỘNG

Bản tin số 45— Ngày 07 tháng 01 năm 2015

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trong bài viết “Thế thời không phải thế” đăng trên Việt Báo ngày 4 tháng 4 về sau 100 ngày hành xử của tổng thống Trump (*), tôi có dự đoán rằng bên Dân Chủ sẽ giữ thế im lặng nhiều hơn lên tiếng ồn ào chống những việc làm của ông Trump và đảng Cộng Hòa vì muốn ông Trump tự sa lầy dẫn đến hậu quả đảng Cộng Hòa sẽ bị mất ghế, mất chủ quyền đa số trong lưỡng viện quốc hội quốc gia. Cho đến nay gần sáu tháng tổng thống, ông Trump vẫn tiếp tục gây hấn với thế giới và một số lớn thành phần dân chúng Mỹ và đảng đối lập vẫn giữ sự im lặng, thỉnh thoảng vài người lên tiếng một cách yếu ớt, kiểu Tôn Tẩn đối phó với Bàng Quyên.
Ngày 12/6/2025, từ văn phòng làm việc tại gia của mình ở Washington DC, ký giả, xướng ngôn viên kỳ cựu gần 28 năm của ABC News, Terry Moran loan báo đơn giản: “Có lẽ các bạn đã biết, tôi không thuộc về nơi đó nữa. Tôi sẽ ở đây, tại nền tảng Substack này. Có rất nhiều việc mà tất cả chúng ta cần phải làm trong thời gian đất nước quá nhiều vết nứt. Tôi sẽ tiếp tục tường thuật, phỏng vấn, để gửi đến các bạn sự thật, với tư cách là một nhà báo độc lập. Tôi là một ký giả độc lập.” Từ hôm đó, Terry Moran chính thức bước ra khỏi “luật chơi” của truyền thông dòng chính. Và cũng ngay ngày hôm đó, Terry Moran là danh khoản xếp thứ hạng đầu tiên (#1) về số người theo dõi (follower), số “subscriber” trả phí theo tháng và năm.
Ngày 2/7/2025 Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump thông báo ngắn gọn trên mạng xã hội Truth rằng Việt-Mỹ đã thỏa thuận để Hoa Kỳ áp thuế 20% lên hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam và 40% trên hàng hóa trung chuyển qua Việt Nam; ngược lại Việt Nam đánh thuế 0% vào hàng hóa mua của Mỹ...
Ngài tự nhận trọn đời ngài chỉ là một nhà sư đơn giản, nhưng sóng gió tiền định đã đưa ngài vào ngôi vị Đức Đạt Lai Lạt Ma đời thứ 14 để gánh vác chức lãnh đạo cả đạo và đời cho dân tộc Tây Tạng từ khi ngài còn thơ ấu. Ngài từ những ngày mới lớn, miệt mài tu học theo lời Đức Phật dạy về hạnh từ bi và trí tuệ, nhưng từ khi chưa đủ tuổi thành niên đã chứng kiến khắp trời khói lửa chinh chiến để tới lúc phải đào thoát, vượt nhiều rặng núi Hy Mã Lạp Sơn để xin tỵ nạn tại Ấn Độ.
Zohran Mamdani tuyên bố tranh cử thị trưởng New York vào tháng 10/2024. Khi đó, phần lớn New York vẫn không biết đến vị lập pháp tiểu bang 33 tuổi này là ai. Ngày 1/7/2025, Zohran Mamdani chính thức đánh bại cựu Thống đốc Andrew Cuomo, chiến thắng vòng bầu cử sơ bộ cuộc tranh cử thị trưởng New York vào tháng 11/2025.
Tồn tại qua hơn hai thế kỷ, Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ chưa bao giờ là một cánh cửa vô tri. Mỗi nhiệm kỳ Tòa để lại một dấu ấn ảnh hưởng đến đời sống người dân. Có nhiệm kỳ, Roe v. Wade1 mất hiệu lực, tòa cắt quyền phá thai khỏi tay người phụ nữ, coi như món nợ trả về từng tiểu bang, tự lo tự liệu. Có nhiệm kỳ, cánh cửa Affirmative Action2 sập lại, đám trẻ da màu nghèo khỏi cơ hội cầu tiến. Có nhiệm kỳ, Tòa thả lỏng súng đạn, cãi vã sân trường cũng đủ gây đổ máu3. Nhưng cũng đã có những nhiệm kỳ Tòa đứng thẳng lưng, bảo vệ người dân buộc Bạch Ốc Nixon phơi ra hồ sơ mật với Pentagon Papers
Nelson Mandela (1918-2013), quán quân Giải Nobel Hòa Bình năm 1993, nhà hoạt động chống chế độ phân biệt chủng tộc bị tù 27 năm, và là vị tổng thống người da đen đầu tiên được bầu trong cuộc bầu cử dân chủ đầu tiên của nước Nam Phi vào năm 1994, đã từng nói rằng, “Giáo dục là vũ khí có sức mạnh nhất mà bạn có thể sử dụng để thay đổi thế giới.” Hơn ai hết, Nelson Mandela là người không những hiểu rõ giá trị thực sự của nền giáo dục mà còn áp dụng kiến thức đó trong việc làm thay đổi đất nước và dân tộc Nam Phi của ông. Ông đã dẫn dắt Nam Phi từ một quốc gia ngập chìm trong bóng tối của thù hận, phân hóa và lạc hậu để vươn mình lên trong ánh sáng của đoàn kết, hòa bình và phát triển.
Hoa Kỳ đã tấn công Iran. Chỉ vài ngày sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump gợi ý rằng có thể trì hoãn bất kỳ hành động quân sự nào của Mỹ trong nhiều tuần, ông tuyên bố vào ngày 21/6 rằng máy bay Mỹ đã tấn công ba địa điểm hạt nhân của Iran, bao gồm cả cơ sở bị chôn sâu ở Fordow. Các quan chức Iran xác nhận rằng các cuộc không kích đã diễn ra. Mặc dù ông Trump khẳng định rằng các địa điểm này đã bị "xóa sổ", nhưng vẫn chưa rõ các cuộc tấn công đã gây ra thiệt hại gì.
Jena, Louisiana – một thị trấn 4.000 dân lọt thỏm giữa rừng thông – nơi bảng hiệu đầu làng ca ngợi đội bóng nữ vô địch của bang, nhưng cách đó chỉ ba dặm, sau hàng rào kẽm gai và lời Kinh Thánh treo lủng lẳng, là Trại Giam ICE đồ sộ - do GEO Group điều hành. Nơi đây hiện giam giữ hơn 1000 người – phần lớn chưa từng bị kết tội hình sự, nhiều người chỉ là dân đang xin tị nạn hợp pháp, số còn lại chưa kịp hiểu vì sao mình bị bắt...
Tại sao Trump lại vội vàng ban hành hàng loạt sắc lệnh hành pháp và chính sách mới như vậy?AI: Có hai lý do.Đầu tiên, tổng thống vội vàng vì nếu có bất kỳ điều gì sai trái xảy ra vào đầu nhiệm kỳ, ông có thể đổ lỗi cho chính quyền trước và nhà nước (những người làm việc cho ông). Nếu để lâu, những điều sai trái sẽ là trách nhiệm của ông, và Trump không thích chịu trách nhiệm.Thứ hai, ông biết trong hai năm nữa, đảng Cộng hòa sẽ mất quyền kiểm soát Hạ viện trong cuộc bầu cử quốc hội và ông sẽ trở thành què quặt. Ông cần phải hoàn thành mọi việc ngay bây giờ. Ông muốn tập trung vào các doanh nghiệp của mình trong hai năm cuối nhiệm kỳ tổng thống,
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.