Những viên chức chính quyền Cộng Sản Việt Nam đã cho Bowermaster câu trả lời thật nhanh khi anh này xin phép làm một cuộc du hành bằng kayak (ca nô) dọc theo bờ biển Việt Nam. Họ trả lời anh "Ồ, việc này không thể thực hiện được."
Những viên chức chẳng biết Bowermaster có tài xử dụng kayak. Họ chẳng biết cuộc du hành không nguy hiểm gì. Họ chỉ không muốn để cho một người ngoại quốc thám sát Việt Nam một mình.
"Chưa ai xin phép làm việc này cả, vì vậy họ chẳng biết trả lời ra sao cả", Bowermaster nói, anh đang viết hai quyển sách kể lại cuộc hành trình dài 800 dặm từ Mống Cái, gần biên giới Trung Hoa, đến Hội An, phía nam thành phố Đà Nẵng.
Dần dần, Bowermaster đã thương lượng được với các viên chức chính quyền tại Hội Ký Giả Thế Giới. Anh trả 6,000 mỹ kim cho giấy phép quay phim. Một người Việt Nam thay mặt cho chính quyền sẽ hộ tống anh trên một chiếc kayak (đôi khi được gắn máy đuôi tôm) trong suốt sáu tuần lễ của cuộc hành trình. Cuối cuộc hành trình, chính quyền sẽ duyệt xét lại tất cả những cuốn video mà anh quay được.
Bowermaster quyết định cuộc hành trình tại Việt Nam sau lần du hành lần trước tại Aleutian Island, một nơi với khí hậu rất lạnh lẽo và rất hoang vu. Anh thề rằng chuyến du hành kế tiếp sẽ phải thay đổi. "Tôi muốn cuộc du hành phải ở nơi xứ nóng. Tôi muốn có nhiều giờ để chèo trong ngày và tôi muốn gặp nhiều người".
Khi được bật đèn xanh, anh đăng một quảng cáo để tìm một người đồng hành Việt Nam trên một nhật báo Việt ngữ. "Tôi cố ý tìm một người biết rõ về Việt Nam, phong tục và tập quán, những luật lệ, thủ tục…và cần nhất phải nói được tiếng Việt, nếu không tôi phải hoàn toàn tuỳ thuộc vào sự thương xót của người hộ tống của chính quyền", anh nói.
Trong hơn 40 ứng viên, anh chọn một phụ nữ tên Nguyễn Ngân, cha của cô là một phi công trực thăng cho quân đội Nam Việt Nam, đã giúp chuyên chở những người tị nạn ra ngoài những hạm đội vào tháng 4 năm 75. Sinh tại Việt Nam nhưng lớn lên tại New Orleans, Lousiana, Ngân không có một chút kinh nghiệm về kayak. Bowermaster và một người bạn đồng hành khác của anh, Polly Green, một tay chèo kayak điêu luyện, đã dạy cho Ngân về kayak tại nhà của anh ở Hudson Valley, N.Y.
Sáu tháng sau, Bowermaster, Green, Ngân, cùng một nhiếp ảnh viên của tạp chí National Geographic, và người hộ tống của chính quyền bắt đầu cuộc hành trình từ Móng Cái. Mặc dù một phần ba dân số Việt Nam sống tại miền duyên hải, người hộ tống của anh là "một thanh niên trẻ từ thành phố Hà Nội, có lẽ cũng chẳng biết bơi", Bowermaster nói. Những viên chức chính quyền cũng đòi hỏi Ngân cung cấp tên tuổi và địa chỉ của những người thân còn sống ở Việt Nam.
Trong chuyến hành trình xuôi nam, họ đã đi qua những núi đá, rừng rậm và những bải biển toàn cát trắng. Với Ngân làm thông dịch viên, họ đã tiếp xúc với rất nhiều dân địa phương, đủ lứa tuổi. Với hơn một phần ba dân số dưới số tuổi 25, rất ít người biết đến cuộc chiến Việt Nam.
Không người nào có hành động thù ghét đối với họ cả. "Chúng tôi không hề nghe một lời thoá mạ nào. Tuyệt đối không." Bowermaster nói.
Anh đã nhanh chóng nhận ra rằng quân đội Mỹ đã không thể thắng trong cuộc chiến Việt Nam. "Tôi không phải là một quân nhân, nhưng trong vòng 24 giờ sống tại Việt Nam, tôi biết rằng rất khó để những người ngoại quốc có thể thắng được tại Việt Nam. Những người dân ở đây họ đã sống trong chiến tranh cả ngàn năm. Họ có lý do để chiến đấu".
Trong thời gian Bowermaster đang du hành tại Việt Nam, thì tại Mỹ quốc, cựu TNS Bob Kerrey đã thú nhận rằng ông đã từng bắn lầm phụ nữ và trẻ con trong một đêm hành quân. Trái lại, những người Việt Nam mà Bowermaster đã gặp họ không có một cử chỉ nào biểu lộ sự thù ghét chiến tranh. "Họ đã đi quá xa với chiến tranh. Họ không muốn nghĩ đến nó. Đây là những người thật nghèo khổ, họ không có thì giờ để than van".
Hầu hết những người Việt Nam mà Bowermaster gặp đều có ước mơ của người Mỹ "một việc làm khá hơn, một tương lai sáng sủa hơn cho con cái, một mái nhà", Bowermaster cho biết. "Chỉ có thế. Tôi không nghĩ là tôi đã gặp một người không thực tế. Tôi không chắc là tôi đã gặp một người Cộng sản".
Bowermaster và đoàn tuỳ tùng tranh luận về việc tiếp xúc với những người dân Việt Nam. Ngân lo sợ rằng họ sẽ đem lại rắc rối cho những người họ tiếp xúc, những bà con thân thuộc của Ngân hoặc của những người trong nhóm mà vẫn còn sống ở Việt Nam.
Mặc dầu đang vất vả vì công việc viết sách về Việt Nam, Bowermaster đã dự tính cuộc phiêu lưu tại French Polynesia vào mùa thu năm tới. Dần dần, anh dự tính sẽ du hành bằng kayak đủ cả bảy lục địa.
"Khi cuộc hành trình của tôi chấm dứt, tôi đã thu thập được nhiều điều thích thú và giá trị của nhiều địa phương bằng kayak, bắt đầu của thiên niên kỷ", anh nói "tôi rất thích với ý niệm đã có được tất cả trên thế giới".
Gửi ý kiến của bạn
