...Foley là công dân Mỹ, bị cứa đầu, tổng thống Mỹ vẫn đi đánh gôn...
Tình hình trong và ngoài nước càng ngày càng dồn dập những tin không lấy gì là vui cho TT Obama. Người Mỹ có câu “when it rains, it pours”, đại khái là khi mưa là mưa như thác đổ. Dù vậy TT Obama vẫn đi nghỉ hè, nếu không tức khí làm càn, để rồi cuối cùng, những anh chị truyền thông phe ta thân thiện nhất cũng phải lắc đầu.
Trước hết nói về tin tức thời sự.
Trước câu hỏi tại sao TT Obama không ghé Saint Louis, bà TNS McCaskill cho rằng bây giờ đang lộn xộn, cảnh sát và các viên chức đều bù đầu, TT Obama đến sẽ chỉ tạo gánh nặng cho họ thôi. TT Bush năm trước không ghé thăm nạn nhân bão Katrina cũng giải thích tương tự, nhưng vẫn bị phe Dân Chủ và truyền thông sỉ vả như tát nước. Bây giờ Saint Louis loạn đả, giới nghiêm, súng nổ, người chết, TT Obama không đến thăm mà vẫn nghỉ hè, nhưng được phe ta bào chữa dùm. Đúng ra phải nói là tình trạng bây giờ tệ hơn, vì TT Bush năm xưa ít ra không có bỏ đi đánh gôn, nhẩy đầm hay gây quỹ. Bão Katrina là thiên tai, chẳng ai chống đỡ được. Thảm họa Ferguson là “nhân tai” mà tổng thống có thể kiểm soát được qua những chính sách trị dân hợp lý. Thế mới thấy rõ hai cách nhìn với hai tổng thống khác nhau.
Nhân nói về Ferguson, ta hãy nhìn sơ qua về anh Dillon Taylor. Chắc chắn quý độc giả chẳng ai biết anh này là ai vì chưa bao giờ nghe tên.
Anh da đen Brown bị anh cảnh sát trắng Wilson bắn chết, cả thành phố nổi loạn, truyền thông làm rùm beng nạn kỳ thị chủng tộc, TT Obama cử Bộ Trưởng Tư Pháp xuống điều tra, rồi cử ba viên chức cao cấp đại diện Toà Bạch Ốc đi đám ma. Brown là người có cả chục tiền án về những tội trộm cắp, đánh lộn băng đảng, một tên côn đồ làng. Vậy mà có tới ba viên chức đại diện tổng thống đi đưa đám.
Đúng một ngày sau khi Brown bị bắn chết, anh da trắng Taylor bị một cảnh sát da đen bắn chết vì tình nghi ăn trộm từ tiệm 7-Eleven, ngoại ô thành phố Salt Lake City, Utah. Anh cảnh sát ra lệnh Taylor nằm xuống đất, anh này lấy tay kéo quần lên vì mặc quần xệ, để nằm xuống, cảnh sát cho là anh này tính rút súng trong túi, bắn chết tại chỗ dù chưa nhìn thấy súng. Taylor, không có súng cũng chẳng tấn công đánh cảnh sát như Brown ở Ferguson. Taylor, 20 tuổi, có vợ đang mang thai ba tháng. Không có một ông bà trắng hay đen nào biểu tình, cướp phá, hôi của, không có một mẫu tin nào trên Washington Post (WP) hay New York Times (NYT), hay trên CNN hay bất cứ đài nào khác. TT Obama cũng không cử đại diện đi đám ma.
Tóm lại, cảnh sát trắng bắn chết da đen là đại khủng hoảng vì là kỳ thị màu da, tổng thống phải can thiệp; cảnh sát đen bắn chết da trắng, chẳng có gì để bàn.
Cũng nhân dịp tạt về nhà một ngày để dưỡng sức sau cả tuần mệt mỏi vì gôn, TT Obama đã họp bàn với các phụ tá về tình hình chiến sự Iraq, với tin quân IS đã chiếm đập nước Mosul. Đây là đập nước sinh tử của Iraq. Vỡ đập, nước sẽ tràn ngập vùng đồng bằng Iraq, ngập hết tỉnh Mosul. Hàng trăm ngàn người tiêu tan nhà cửa, hàng ngàn người có thể mất mạng. TT Obama ra lệnh máy bay Mỹ thả bom, tấn kích giúp quân Kurds tái chiếm đập nước, để tránh nguy cơ lụt đe dọa toàn vùng Mosul. Đây là lý do chính đáng để chiếm lại đập nước.
Nhưng TT Obama bi thảm hoá vấn đề, nói “mạng sống người Mỹ bị đe dọa vì nguy cơ lụt có thể đe dọa luôn cả tòa đại sứ Mỹ tại Baghdad!” Chỉ làm thiên hạ ôm bụng cười. Baghdad cách đập nước gần 500 cây số, không có đập nước nào trên thế giới có thể chứa lượng nước có thể ngập lụt một vùng to lớn như vậy được. Mà lại ngập đến độ đe dọa cả ba từng lầu tòa đại sứ Mỹ! Ngập lụt đến mức đó thì chắc vài triệu dân Iraq đã chết rồi, chứ không phải chỉ có vài ba chục nhân viên sứ quán Mỹ đâu.
Lại can thiệp cũng vì lý do nhân đạo, cứu dân bị khủng bố đe dọa. Nhưng can thiệp nhỏ giọt. Vài trái bom đầu này vài hỏa tiễn đầu kia. Đánh bom IS cứu vài nhân viên Mỹ nhân tiện cứu luôn dân thành phố Irbil phía đông, rồi đuổi theo đánh bom quanh núi Sinjar tại biên giới Iraq-Syria phiá tây để cứu nhóm dân Yazidi đang trốn chạy IS. Bây giờ tới Mosul phiá bắc cứu đập nước. TT Obama khẳng định không quân Mỹ sẽ không trở thành không quân Iraq, nhưng hiển nhiên không quân Mỹ đúng là không quân Iraq, rượt theo IS bỏ bom, hết nơi này đến chỗ khác.
Kẻ viết này gọi chiến lược của TT Obama là “chiến lược mèo đuổi chuột”. Nhưng sai! Vì TT Obama vừa xác nhận “không có chiến lược gì hết”! Thì ra vậy. Tổng thống ra quân mà không có chiến lược gì hết. Không cần biết mình đang làm gì, sẽ làm gì.
Đánh IS cho có lệ thì khác, nhưng muốn đánh để diệt hẳn thì phải truy lùng IS từ Iraq qua tới Syria. Mà đánh IS ở Syria là... cứu nhà độc tài Assad trong khi Mỹ đang tìm cách hỗ trợ các lực lượng chống Assad. TT Assad cũng cảnh cáo TT Obama muốn đánh bom IS trên đất Syria để cứu tôi vẫn phải xin phép tôi.
Tình trạng quái lạ này là hậu quả trực tiếp của chính sách đối ngoại quái chiêu của TT Obama. Không biết phải làm gì, không phân định được bạn hay thù, có lẽ vì không hiểu cặn kẽ sự phức tạp của chính trị, xã hội, và nhất là tôn giáo Trung Đông.
Tình hình ở đây như mớ boòng boong, bây giờ lại thêm vài yếu tố mới chỉ khiến TT Obama càng đau đầu thêm.
- Thổ Nhĩ Kỳ mà Mỹ yểm trợ mạnh mẽ, cổ võ cho việc gia nhập Liên Âu và NATO, công khai ủng hộ và võ trang Hamas mà Mỹ xếp loại là khủng bố, đang đánh nhau tại Gaza với Do Thái là đồng minh sinh tử của Mỹ.
- Ả Rập Saudi và các Vương Quốc Vùng Vịnh là đối tác chiến lược vì cung cấp dầu hỏa cho Mỹ, và là trạm tiến quân chính của quân Mỹ vào vùng Trung Đông. Nhưng Vương quốc Qatar cũng tích cực giúp võ trang và yểm trợ tiền bạc cho Hamas đánh Do Thái. Quốc vương Qatar cũng là chủ nhân ông đài truyền hình Al Jazeera, là đài truyền hình Ả Rập, tương tự như CNN, suốt ngày ra rả chửi Do Thái và sỉ vả Mỹ.
Tin nổi hơn nữa của tuần rồi là tin nhiếp ảnh gia chiến trường James Foley bị nhóm IS mang ra trước máy quay phim cứa đầu bằng dao con. Một hành động chỉ có khủng bố cuồng tín Hồi giáo mới có khả năng làm. Mà đây không phải lần đầu.
Dù muốn hay không, hành động cắt đầu anh Foley là một gáo nước lạnh đổ lên đầu những người chuyên đi lòng vòng biện giải Hồi giáo là một tôn giáo của nhân đạo và hoà bình, trong đó có TT Obama. Chứng minh rõ ràng TT Obama không hiểu gì về các nhóm quá khích Hồi Giáo. Khi mới nhậm chức, ông vội vã đi Thổ Nhĩ Kỳ và Ai Cập nức nở ca tụng Hồi giáo và văn minh Ả Rập, lòng vòng xin lỗi về tất cả những sai lầm của Mỹ từ trước đến giờ, nhún nhường cúi rạp mình trước Quốc Vương Ả Rập Saudi, nghĩ rằng những thiện ý đó sẽ chấm dứt được nạn khủng bố Hồi giáo quá khích.
Cách đây không lâu, ông còn trấn an dân Mỹ al Qaeda đã chết và các nhóm võ trang khủng bố chỉ còn là các tổ chức tép riu, kiểu như mấy đội thể thao trung học, mà TT Obama gọi là “JV”, Jayvee, tức là Junior Varsity. Cho đến khi IS chiếm phiá bắc Syria và Iraq, rồi cắt đầu anh Foley, mà vẫn chưa tỉnh mộng, vẫn coi chuyện đánh gôn quan trọng hơn nhiều. Chỉ khiến thiên hạ nhận định chính ê-kíp Obama mới đúng là ê-kíp Jayvee trên chính trường thế giới.
Cả thế giới chấn động và rùng mình trước hình ảnh cầm thú của IS.
Thủ tướng Anh đang nghỉ hè, nghe tin tên khủng bố cắt cổ anh Foley nói tiếng Anh có giọng Anh, hủy bỏ nghỉ hè, bay về Luân Đôn liên tục họp khẩn cấp ban tham mưu và hội đồng an ninh, ra lệnh cảnh sát bằng mọi phương tiện khoa học tối tân nhất như so sánh giọng nói, đo kích thước khuôn mặt sau mặt nạ, truy lùng thủ phạm bị nghi là trước đây sống tại vùng Luân Đôn.
Phản ứng của TT Obama? Buổi tối, ông đang ngồi trên máy bay từ thủ đô đi ra Marthas Vineyard lại khi nghe tin về anh Foley. Sáng hôm sau, đi gây quỹ, tức là đi cổ võ thiên hạ ủng hộ Dân Chủ đánh kẻ thù Cộng Hòa, không phải đánh kẻ thù IS. Gây quỹ xong, ra trước truyền thông tuyên bố vài câu, hăm dọa sẽ “tìm công lý cho Foley”. Chẳng ai hiểu TT Obama sẽ làm gì. Chỉ biết là đúng 4 phút sau (theo NYT), người ta đã thấy TT Obama cười típ mắt với cựu cầu thủ bóng rổ của Miami Heat, Alonzo Mourning, trên sân gôn. Đó là hình ảnh của CNN tung lên trên mạng qua một khúc phim video ngắn với tựa đề “TT Obama làm gì sau khi tuyên bố về khủng bố ISIS”. Theo WP, đây là lần thứ 7 ông đi đánh gôn trong 10 ngày qua.
Anh Foley là công dân Mỹ, bị cứa đầu, tổng thống Mỹ vẫn đi đánh gôn. Thủ phạm chỉ mới bị nghi ngờ là gốc Anh, thủ tướng Anh hủy bỏ nghỉ hè đi về truy lùng anh ta.
Tin mới nhất là tin sẽ khiến TT Obama lại càng đau đầu, hơn Tào Tháo năm xưa rất nhiều. Một bà Mỹ làm việc từ thiện tại Syria bị quân IS bắt cóc, ra giá cho TT Obama chuộc: 6,6 triệu đô, cộng thêm việc thả một nữ tù khủng bố đang bị nhốt ở Texas.
TT Obama có hai lựa chọn, chẳng cái nào hấp dẫn hết. Một là chấp nhận trao đổi thì sẽ xác nhận tiền lệ Nhà Nước Obama sẵn sàng điều đình chuộc người bị bắt cóc với khủng bố, sau này sẽ có không biết bao nhiêu người nữa bị bắt cóc đòi chuộc bạc triệu công thêm không biết bao nhiêu tù khủng bố phải thả ra. Hai là không chấp nhận trao đổi thì làm sao giải thích việc thả 5 lãnh tụ khủng bố Taliban đổi lấy anh tù Bergdahl? Mạng anh lính đào ngũ quan trọng hơn mạng một bà từ thiện sao? Hay là tại tiếc tiền? Hay sự thật là TT Obama chuộc anh lính Berghdal về khi đó chỉ để tìm cách chứng minh mình lo cho lính để khỏa lấp vụ cả chục cựu quân nhân bị chết vì ngồi chờ đi khám bệnh?
Chưa hết.
Cơ quan Government Accountability Office (GAO), một cơ quan không đảng phái có trách nhiệm theo dõi việc Hành Pháp chu toàn trách nhiệm, đã điều tra về vụ trao đổi năm tù khủng bố Guantanamo lấy anh lính Berghdal. Kết luận của cơ quan là Bộ Quốc Phòng đã vi phạm luật pháp một cách rõ rệt (unambiguously) vì thả tù không thông báo cho quốc hội biết trước 30 ngày.
Trên danh nghiã, việc trao đổi tù do Bộ Quốc Phòng thực hiện, trên thực tế, đây là quyết định của TT Obama. Nói cách khác, cơ quan này xác nhận TT Obama đã công khai vi phạm luật pháp. Lại một bằng chứng bất chấp luật hay không hiểu luật của ông phụ giảng luật Hiến Pháp.
Trước cách đối phó với khủng hoảng của TT Obama, truyền thông phe ta hình như mới tỉnh mộng.
Cách đây ít ngày, trước tin TT Obama dọa qua mặt quốc hội, ân xá cho 5 triệu di dân lậu, cả hai tờ báo phe ta trung thành nhất đều phải lên tiếng cảnh giác TT Obama đừng nên đi quá xa trong dự tính thoán đoạt quyền hành –power grab- của ông. Bài trên NYT của Ross Douthat, là một nhà báo cấp tiến phe ta từ trước đến giờ. Bài trên WP mang ý nghiã hơn vì đây là bài quan điểm chính thức của Hội Đồng Chủ Biên –Editorial Board- của tờ báo, không phải quan điểm cá nhân của một nhà báo.
Nhiều nhà báo cho rằng TT Obama đã bỏ cuộc từ lâu rồi, bây giờ không màng gì nữa, chỉ chờ ngày mãn nhiệm thôi. Hoặc là bực mình làm càn, bất chấp luật theo mô thức Nixon, hoặc là thất chí không làm gì hết, bỏ đi đánh gôn, nhẩy đầm. Hy vọng chưa đến nỗi vậy.
Tuy chưa bỏ cuộc, nhưng TT Obama càng ngày càng tỏ ra có một chính sách thụ động, chỉ phản ứng trước các biến chuyển, chấp nhận thời thế, không lãnh đạo, tạo thời thế gì nữa. Cũng chẳng thèm để ý đến chuyện tai tiếng gì nữa, muốn nghỉ hè cứ nghỉ hè ai chửi người nấy nghe.
Dĩ nhiên tổng thống đi nghỉ hè không giống như chúng ta. Mỗi lần đi là có ít nhất 50 phụ tá, cố vấn, tùy tùng đi theo, không kể nhân viên an ninh, cùng với cả dàn máy thông tin liên lạc để tổng thống luôn được cập nhật và có thể có phản ứng tức thời. Nhưng dù sao thì vấn đề vẫn là hình ảnh, là chuyện biểu tượng. Trong khi nhà cháy bùng bùng khói lửa, tổng thống vui vẻ đi đánh gôn, rồi trấn an dư luận kiểu như tôi rất bận đánh gôn, nhưng đồng bào đừng lo, khi nào cần thiết tôi vẫn dựng cây gậy gôn, nghe điện thoại được!
TT Obama phân trần “bất kỳ tôi ở đâu trên thế giới, tôi cũng chỉ cách cái điện thoại di động Blackberry của tôi có vài bộ”. Quản lý Nhà Nước bằng điện thoại Blackberry, đó là cách TT Obama chu toàn trách nhiệm lãnh đạo.
Bà nhà báo cấp tiến từ trước đến giờ “phe ta nặng” Maureen Dowd trong ba tuần liền đã viết ba bài trên NYT chỉ trích TT Obama cực kỳ nặng nề, hơn xa tất cả các bài của kẻ viết này.
Bài đầu, bà cho rằng ưu tư lớn nhất của TT Obama là đắc cử, tất cả những vấn đề của nước Mỹ chỉ là chuyện bên lề gây phiền toái cho ông. Một người được bầu vì kêu gọi đại đoàn kết đã chứng tỏ chẳng có khả năng hoạt động trong môi trường không đoàn kết. Bà Dowd nhận định một người chỉ biết mơ mộng một thế giới hoà đồng không có chống đối mà làm tổng thống là đã làm không đúng việc –wrong job.
Bài thứ nhì, bà giải thích rõ hơn tại sao TT Obama không viếng Ferguson: vì Ferguson không có sân gôn. Bài thứ ba, bà Dowd cho biết trong vấn đề xung đột tại Ferguson, TT Obama đã chuyển hướng từ ông “đại đoàn kết” bán cái qua cho ông chuyên gia xách động cực đoan, mục sư Al Sharpton.
Cũng trên NYT, ba nhà báo khác viết chung một bài về thái độ của TT Obama càng ngày càng bất cần các dân biểu và nghị sĩ Dân Chủ, cho dù đảng Dân Chủ đang bị đe dọa mất thế đa số tại Thượng viện tháng 11 tới. TT Obama tự cô lập mình, không biết vì chán chường thấy quốc hội hoàn toàn vô dụng, hay vì đã bỏ cuộc, không còn thiết tha đến chính sự nữa.
Một nhà báo cấp tiến khác, Aaron Blake, viết trên WP là TT Obama tuyên bố “không có chiến lược gì hết” chỉ xác nhận việc tỷ lệ tin tưởng vào khả năng lãnh đạo của TT Obama đang tuột dốc ào ào.
Lạ hơn nữa, Hội Đồng Chủ Biên của WP trong bài bình luận mới nhất, gọi tuyên bố “không có chiến lược gì” chỉ là “xác nhận lại chuyện hiển nhiên” –restatement of the obvious.
WP cũng vạch trần khủng hoảng nội bộ trong nội các Obama và đưa ra một giải thích mới về chuyện TT Obama đánh gôn suốt ngày. Trong khi các viên chức cao cấp nhất như ngoại trưởng Kerry, bộ trưởng Tư Pháp Holder, bà đại sứ tại Liên Hiệp Quốc Powers, bộ trưởng Quốc Phòng Hagel, cũng như đồng minh Anh, Pháp, Đức đều nhất loạt rung chuông báo động về tình hình thế giới, với IS lộng hành, chiến tranh Syria tăng cường độ, Putin xâm lăng Ukraine, thì TT Obama cố tình “hạ hỏa” bằng cách đi đánh gôn, và ra những tuyên bố coi những chuyện đó như chuyện nhỏ. WP cho rằng đó là cố ý “từ chối chấp nhận sự thật để tìm cớ tránh can thiệp”.
Bà nhà báo Mollie Hemingway nhận định “chuyện lãnh đạo không có đường hướng nghe đúng là chuyện khôi hài, nhưng nếu chúng ta khôn ngoan hơn thì lại không thể cười được”.
Tin giờ chót cho hay Nga đã thực sự tiến hành chiến tranh xâm lược Ukraine, gửi ít nhất 1.000 quân qua tiếp sức quân ly khai Ukraine.
Phản ứng của TT Obama? Mặc bộ vét màu ngà nhạt như một đại gia trên du thuyền ngoài khơi Miami, họp báo tố cáo TT Putin đã nói láo. Putin mang quân xâm lăng một nước khác mà tổng thống Mỹ chỉ cho là mắc tội “nói láo” thôi. Không biết có làm cho TT Putin sợ hãi phải rút quân về không? Hay như WP ghi nhận, TT Nobel muốn hạ hỏa để tránh rắc rối với cựu đại tá KGB.
Công bằng mà nói, TT Obama không phải là người tạo ra những khủng hoảng liên tục từ trong nước đến ngoài nước. Nhưng dân Mỹ đã bầu ông lên ghế lãnh đạo để đối phó với tất cả những khủng hoảng có thể xẩy ra trong cái thế giới phức tạp ngày nay. Và ông đã chứng tỏ là người ngồi không đúng chỗ, làm không đúng việc. Chỉ làm ta nhớ lại mẫu phim quảng cáo năm xưa của bà Hillary: TT Obama chưa sẵn sàng trả lời điện thoại báo nguy 3 giờ sáng. (24-08-14)
Vũ Linh
Quý độc giả có thể liên lạc với tác giả để góp ý qua email: Vulinh11@gmail.com. Bài của tác giả được đăng trên Việt Báo mỗi thứ Ba.
Tình hình trong và ngoài nước càng ngày càng dồn dập những tin không lấy gì là vui cho TT Obama. Người Mỹ có câu “when it rains, it pours”, đại khái là khi mưa là mưa như thác đổ. Dù vậy TT Obama vẫn đi nghỉ hè, nếu không tức khí làm càn, để rồi cuối cùng, những anh chị truyền thông phe ta thân thiện nhất cũng phải lắc đầu.
Trước hết nói về tin tức thời sự.
Trước câu hỏi tại sao TT Obama không ghé Saint Louis, bà TNS McCaskill cho rằng bây giờ đang lộn xộn, cảnh sát và các viên chức đều bù đầu, TT Obama đến sẽ chỉ tạo gánh nặng cho họ thôi. TT Bush năm trước không ghé thăm nạn nhân bão Katrina cũng giải thích tương tự, nhưng vẫn bị phe Dân Chủ và truyền thông sỉ vả như tát nước. Bây giờ Saint Louis loạn đả, giới nghiêm, súng nổ, người chết, TT Obama không đến thăm mà vẫn nghỉ hè, nhưng được phe ta bào chữa dùm. Đúng ra phải nói là tình trạng bây giờ tệ hơn, vì TT Bush năm xưa ít ra không có bỏ đi đánh gôn, nhẩy đầm hay gây quỹ. Bão Katrina là thiên tai, chẳng ai chống đỡ được. Thảm họa Ferguson là “nhân tai” mà tổng thống có thể kiểm soát được qua những chính sách trị dân hợp lý. Thế mới thấy rõ hai cách nhìn với hai tổng thống khác nhau.
Nhân nói về Ferguson, ta hãy nhìn sơ qua về anh Dillon Taylor. Chắc chắn quý độc giả chẳng ai biết anh này là ai vì chưa bao giờ nghe tên.
Anh da đen Brown bị anh cảnh sát trắng Wilson bắn chết, cả thành phố nổi loạn, truyền thông làm rùm beng nạn kỳ thị chủng tộc, TT Obama cử Bộ Trưởng Tư Pháp xuống điều tra, rồi cử ba viên chức cao cấp đại diện Toà Bạch Ốc đi đám ma. Brown là người có cả chục tiền án về những tội trộm cắp, đánh lộn băng đảng, một tên côn đồ làng. Vậy mà có tới ba viên chức đại diện tổng thống đi đưa đám.
Đúng một ngày sau khi Brown bị bắn chết, anh da trắng Taylor bị một cảnh sát da đen bắn chết vì tình nghi ăn trộm từ tiệm 7-Eleven, ngoại ô thành phố Salt Lake City, Utah. Anh cảnh sát ra lệnh Taylor nằm xuống đất, anh này lấy tay kéo quần lên vì mặc quần xệ, để nằm xuống, cảnh sát cho là anh này tính rút súng trong túi, bắn chết tại chỗ dù chưa nhìn thấy súng. Taylor, không có súng cũng chẳng tấn công đánh cảnh sát như Brown ở Ferguson. Taylor, 20 tuổi, có vợ đang mang thai ba tháng. Không có một ông bà trắng hay đen nào biểu tình, cướp phá, hôi của, không có một mẫu tin nào trên Washington Post (WP) hay New York Times (NYT), hay trên CNN hay bất cứ đài nào khác. TT Obama cũng không cử đại diện đi đám ma.
Tóm lại, cảnh sát trắng bắn chết da đen là đại khủng hoảng vì là kỳ thị màu da, tổng thống phải can thiệp; cảnh sát đen bắn chết da trắng, chẳng có gì để bàn.
Cũng nhân dịp tạt về nhà một ngày để dưỡng sức sau cả tuần mệt mỏi vì gôn, TT Obama đã họp bàn với các phụ tá về tình hình chiến sự Iraq, với tin quân IS đã chiếm đập nước Mosul. Đây là đập nước sinh tử của Iraq. Vỡ đập, nước sẽ tràn ngập vùng đồng bằng Iraq, ngập hết tỉnh Mosul. Hàng trăm ngàn người tiêu tan nhà cửa, hàng ngàn người có thể mất mạng. TT Obama ra lệnh máy bay Mỹ thả bom, tấn kích giúp quân Kurds tái chiếm đập nước, để tránh nguy cơ lụt đe dọa toàn vùng Mosul. Đây là lý do chính đáng để chiếm lại đập nước.
Nhưng TT Obama bi thảm hoá vấn đề, nói “mạng sống người Mỹ bị đe dọa vì nguy cơ lụt có thể đe dọa luôn cả tòa đại sứ Mỹ tại Baghdad!” Chỉ làm thiên hạ ôm bụng cười. Baghdad cách đập nước gần 500 cây số, không có đập nước nào trên thế giới có thể chứa lượng nước có thể ngập lụt một vùng to lớn như vậy được. Mà lại ngập đến độ đe dọa cả ba từng lầu tòa đại sứ Mỹ! Ngập lụt đến mức đó thì chắc vài triệu dân Iraq đã chết rồi, chứ không phải chỉ có vài ba chục nhân viên sứ quán Mỹ đâu.
Lại can thiệp cũng vì lý do nhân đạo, cứu dân bị khủng bố đe dọa. Nhưng can thiệp nhỏ giọt. Vài trái bom đầu này vài hỏa tiễn đầu kia. Đánh bom IS cứu vài nhân viên Mỹ nhân tiện cứu luôn dân thành phố Irbil phía đông, rồi đuổi theo đánh bom quanh núi Sinjar tại biên giới Iraq-Syria phiá tây để cứu nhóm dân Yazidi đang trốn chạy IS. Bây giờ tới Mosul phiá bắc cứu đập nước. TT Obama khẳng định không quân Mỹ sẽ không trở thành không quân Iraq, nhưng hiển nhiên không quân Mỹ đúng là không quân Iraq, rượt theo IS bỏ bom, hết nơi này đến chỗ khác.
Kẻ viết này gọi chiến lược của TT Obama là “chiến lược mèo đuổi chuột”. Nhưng sai! Vì TT Obama vừa xác nhận “không có chiến lược gì hết”! Thì ra vậy. Tổng thống ra quân mà không có chiến lược gì hết. Không cần biết mình đang làm gì, sẽ làm gì.
Đánh IS cho có lệ thì khác, nhưng muốn đánh để diệt hẳn thì phải truy lùng IS từ Iraq qua tới Syria. Mà đánh IS ở Syria là... cứu nhà độc tài Assad trong khi Mỹ đang tìm cách hỗ trợ các lực lượng chống Assad. TT Assad cũng cảnh cáo TT Obama muốn đánh bom IS trên đất Syria để cứu tôi vẫn phải xin phép tôi.
Tình trạng quái lạ này là hậu quả trực tiếp của chính sách đối ngoại quái chiêu của TT Obama. Không biết phải làm gì, không phân định được bạn hay thù, có lẽ vì không hiểu cặn kẽ sự phức tạp của chính trị, xã hội, và nhất là tôn giáo Trung Đông.
Tình hình ở đây như mớ boòng boong, bây giờ lại thêm vài yếu tố mới chỉ khiến TT Obama càng đau đầu thêm.
- Thổ Nhĩ Kỳ mà Mỹ yểm trợ mạnh mẽ, cổ võ cho việc gia nhập Liên Âu và NATO, công khai ủng hộ và võ trang Hamas mà Mỹ xếp loại là khủng bố, đang đánh nhau tại Gaza với Do Thái là đồng minh sinh tử của Mỹ.
- Ả Rập Saudi và các Vương Quốc Vùng Vịnh là đối tác chiến lược vì cung cấp dầu hỏa cho Mỹ, và là trạm tiến quân chính của quân Mỹ vào vùng Trung Đông. Nhưng Vương quốc Qatar cũng tích cực giúp võ trang và yểm trợ tiền bạc cho Hamas đánh Do Thái. Quốc vương Qatar cũng là chủ nhân ông đài truyền hình Al Jazeera, là đài truyền hình Ả Rập, tương tự như CNN, suốt ngày ra rả chửi Do Thái và sỉ vả Mỹ.
Tin nổi hơn nữa của tuần rồi là tin nhiếp ảnh gia chiến trường James Foley bị nhóm IS mang ra trước máy quay phim cứa đầu bằng dao con. Một hành động chỉ có khủng bố cuồng tín Hồi giáo mới có khả năng làm. Mà đây không phải lần đầu.
Dù muốn hay không, hành động cắt đầu anh Foley là một gáo nước lạnh đổ lên đầu những người chuyên đi lòng vòng biện giải Hồi giáo là một tôn giáo của nhân đạo và hoà bình, trong đó có TT Obama. Chứng minh rõ ràng TT Obama không hiểu gì về các nhóm quá khích Hồi Giáo. Khi mới nhậm chức, ông vội vã đi Thổ Nhĩ Kỳ và Ai Cập nức nở ca tụng Hồi giáo và văn minh Ả Rập, lòng vòng xin lỗi về tất cả những sai lầm của Mỹ từ trước đến giờ, nhún nhường cúi rạp mình trước Quốc Vương Ả Rập Saudi, nghĩ rằng những thiện ý đó sẽ chấm dứt được nạn khủng bố Hồi giáo quá khích.
Cách đây không lâu, ông còn trấn an dân Mỹ al Qaeda đã chết và các nhóm võ trang khủng bố chỉ còn là các tổ chức tép riu, kiểu như mấy đội thể thao trung học, mà TT Obama gọi là “JV”, Jayvee, tức là Junior Varsity. Cho đến khi IS chiếm phiá bắc Syria và Iraq, rồi cắt đầu anh Foley, mà vẫn chưa tỉnh mộng, vẫn coi chuyện đánh gôn quan trọng hơn nhiều. Chỉ khiến thiên hạ nhận định chính ê-kíp Obama mới đúng là ê-kíp Jayvee trên chính trường thế giới.
Cả thế giới chấn động và rùng mình trước hình ảnh cầm thú của IS.
Thủ tướng Anh đang nghỉ hè, nghe tin tên khủng bố cắt cổ anh Foley nói tiếng Anh có giọng Anh, hủy bỏ nghỉ hè, bay về Luân Đôn liên tục họp khẩn cấp ban tham mưu và hội đồng an ninh, ra lệnh cảnh sát bằng mọi phương tiện khoa học tối tân nhất như so sánh giọng nói, đo kích thước khuôn mặt sau mặt nạ, truy lùng thủ phạm bị nghi là trước đây sống tại vùng Luân Đôn.
Phản ứng của TT Obama? Buổi tối, ông đang ngồi trên máy bay từ thủ đô đi ra Marthas Vineyard lại khi nghe tin về anh Foley. Sáng hôm sau, đi gây quỹ, tức là đi cổ võ thiên hạ ủng hộ Dân Chủ đánh kẻ thù Cộng Hòa, không phải đánh kẻ thù IS. Gây quỹ xong, ra trước truyền thông tuyên bố vài câu, hăm dọa sẽ “tìm công lý cho Foley”. Chẳng ai hiểu TT Obama sẽ làm gì. Chỉ biết là đúng 4 phút sau (theo NYT), người ta đã thấy TT Obama cười típ mắt với cựu cầu thủ bóng rổ của Miami Heat, Alonzo Mourning, trên sân gôn. Đó là hình ảnh của CNN tung lên trên mạng qua một khúc phim video ngắn với tựa đề “TT Obama làm gì sau khi tuyên bố về khủng bố ISIS”. Theo WP, đây là lần thứ 7 ông đi đánh gôn trong 10 ngày qua.
Anh Foley là công dân Mỹ, bị cứa đầu, tổng thống Mỹ vẫn đi đánh gôn. Thủ phạm chỉ mới bị nghi ngờ là gốc Anh, thủ tướng Anh hủy bỏ nghỉ hè đi về truy lùng anh ta.
Tin mới nhất là tin sẽ khiến TT Obama lại càng đau đầu, hơn Tào Tháo năm xưa rất nhiều. Một bà Mỹ làm việc từ thiện tại Syria bị quân IS bắt cóc, ra giá cho TT Obama chuộc: 6,6 triệu đô, cộng thêm việc thả một nữ tù khủng bố đang bị nhốt ở Texas.
TT Obama có hai lựa chọn, chẳng cái nào hấp dẫn hết. Một là chấp nhận trao đổi thì sẽ xác nhận tiền lệ Nhà Nước Obama sẵn sàng điều đình chuộc người bị bắt cóc với khủng bố, sau này sẽ có không biết bao nhiêu người nữa bị bắt cóc đòi chuộc bạc triệu công thêm không biết bao nhiêu tù khủng bố phải thả ra. Hai là không chấp nhận trao đổi thì làm sao giải thích việc thả 5 lãnh tụ khủng bố Taliban đổi lấy anh tù Bergdahl? Mạng anh lính đào ngũ quan trọng hơn mạng một bà từ thiện sao? Hay là tại tiếc tiền? Hay sự thật là TT Obama chuộc anh lính Berghdal về khi đó chỉ để tìm cách chứng minh mình lo cho lính để khỏa lấp vụ cả chục cựu quân nhân bị chết vì ngồi chờ đi khám bệnh?
Chưa hết.
Cơ quan Government Accountability Office (GAO), một cơ quan không đảng phái có trách nhiệm theo dõi việc Hành Pháp chu toàn trách nhiệm, đã điều tra về vụ trao đổi năm tù khủng bố Guantanamo lấy anh lính Berghdal. Kết luận của cơ quan là Bộ Quốc Phòng đã vi phạm luật pháp một cách rõ rệt (unambiguously) vì thả tù không thông báo cho quốc hội biết trước 30 ngày.
Trên danh nghiã, việc trao đổi tù do Bộ Quốc Phòng thực hiện, trên thực tế, đây là quyết định của TT Obama. Nói cách khác, cơ quan này xác nhận TT Obama đã công khai vi phạm luật pháp. Lại một bằng chứng bất chấp luật hay không hiểu luật của ông phụ giảng luật Hiến Pháp.
Trước cách đối phó với khủng hoảng của TT Obama, truyền thông phe ta hình như mới tỉnh mộng.
Cách đây ít ngày, trước tin TT Obama dọa qua mặt quốc hội, ân xá cho 5 triệu di dân lậu, cả hai tờ báo phe ta trung thành nhất đều phải lên tiếng cảnh giác TT Obama đừng nên đi quá xa trong dự tính thoán đoạt quyền hành –power grab- của ông. Bài trên NYT của Ross Douthat, là một nhà báo cấp tiến phe ta từ trước đến giờ. Bài trên WP mang ý nghiã hơn vì đây là bài quan điểm chính thức của Hội Đồng Chủ Biên –Editorial Board- của tờ báo, không phải quan điểm cá nhân của một nhà báo.
Nhiều nhà báo cho rằng TT Obama đã bỏ cuộc từ lâu rồi, bây giờ không màng gì nữa, chỉ chờ ngày mãn nhiệm thôi. Hoặc là bực mình làm càn, bất chấp luật theo mô thức Nixon, hoặc là thất chí không làm gì hết, bỏ đi đánh gôn, nhẩy đầm. Hy vọng chưa đến nỗi vậy.
Tuy chưa bỏ cuộc, nhưng TT Obama càng ngày càng tỏ ra có một chính sách thụ động, chỉ phản ứng trước các biến chuyển, chấp nhận thời thế, không lãnh đạo, tạo thời thế gì nữa. Cũng chẳng thèm để ý đến chuyện tai tiếng gì nữa, muốn nghỉ hè cứ nghỉ hè ai chửi người nấy nghe.
Dĩ nhiên tổng thống đi nghỉ hè không giống như chúng ta. Mỗi lần đi là có ít nhất 50 phụ tá, cố vấn, tùy tùng đi theo, không kể nhân viên an ninh, cùng với cả dàn máy thông tin liên lạc để tổng thống luôn được cập nhật và có thể có phản ứng tức thời. Nhưng dù sao thì vấn đề vẫn là hình ảnh, là chuyện biểu tượng. Trong khi nhà cháy bùng bùng khói lửa, tổng thống vui vẻ đi đánh gôn, rồi trấn an dư luận kiểu như tôi rất bận đánh gôn, nhưng đồng bào đừng lo, khi nào cần thiết tôi vẫn dựng cây gậy gôn, nghe điện thoại được!
TT Obama phân trần “bất kỳ tôi ở đâu trên thế giới, tôi cũng chỉ cách cái điện thoại di động Blackberry của tôi có vài bộ”. Quản lý Nhà Nước bằng điện thoại Blackberry, đó là cách TT Obama chu toàn trách nhiệm lãnh đạo.
Bà nhà báo cấp tiến từ trước đến giờ “phe ta nặng” Maureen Dowd trong ba tuần liền đã viết ba bài trên NYT chỉ trích TT Obama cực kỳ nặng nề, hơn xa tất cả các bài của kẻ viết này.
Bài đầu, bà cho rằng ưu tư lớn nhất của TT Obama là đắc cử, tất cả những vấn đề của nước Mỹ chỉ là chuyện bên lề gây phiền toái cho ông. Một người được bầu vì kêu gọi đại đoàn kết đã chứng tỏ chẳng có khả năng hoạt động trong môi trường không đoàn kết. Bà Dowd nhận định một người chỉ biết mơ mộng một thế giới hoà đồng không có chống đối mà làm tổng thống là đã làm không đúng việc –wrong job.
Bài thứ nhì, bà giải thích rõ hơn tại sao TT Obama không viếng Ferguson: vì Ferguson không có sân gôn. Bài thứ ba, bà Dowd cho biết trong vấn đề xung đột tại Ferguson, TT Obama đã chuyển hướng từ ông “đại đoàn kết” bán cái qua cho ông chuyên gia xách động cực đoan, mục sư Al Sharpton.
Cũng trên NYT, ba nhà báo khác viết chung một bài về thái độ của TT Obama càng ngày càng bất cần các dân biểu và nghị sĩ Dân Chủ, cho dù đảng Dân Chủ đang bị đe dọa mất thế đa số tại Thượng viện tháng 11 tới. TT Obama tự cô lập mình, không biết vì chán chường thấy quốc hội hoàn toàn vô dụng, hay vì đã bỏ cuộc, không còn thiết tha đến chính sự nữa.
Một nhà báo cấp tiến khác, Aaron Blake, viết trên WP là TT Obama tuyên bố “không có chiến lược gì hết” chỉ xác nhận việc tỷ lệ tin tưởng vào khả năng lãnh đạo của TT Obama đang tuột dốc ào ào.
Lạ hơn nữa, Hội Đồng Chủ Biên của WP trong bài bình luận mới nhất, gọi tuyên bố “không có chiến lược gì” chỉ là “xác nhận lại chuyện hiển nhiên” –restatement of the obvious.
WP cũng vạch trần khủng hoảng nội bộ trong nội các Obama và đưa ra một giải thích mới về chuyện TT Obama đánh gôn suốt ngày. Trong khi các viên chức cao cấp nhất như ngoại trưởng Kerry, bộ trưởng Tư Pháp Holder, bà đại sứ tại Liên Hiệp Quốc Powers, bộ trưởng Quốc Phòng Hagel, cũng như đồng minh Anh, Pháp, Đức đều nhất loạt rung chuông báo động về tình hình thế giới, với IS lộng hành, chiến tranh Syria tăng cường độ, Putin xâm lăng Ukraine, thì TT Obama cố tình “hạ hỏa” bằng cách đi đánh gôn, và ra những tuyên bố coi những chuyện đó như chuyện nhỏ. WP cho rằng đó là cố ý “từ chối chấp nhận sự thật để tìm cớ tránh can thiệp”.
Bà nhà báo Mollie Hemingway nhận định “chuyện lãnh đạo không có đường hướng nghe đúng là chuyện khôi hài, nhưng nếu chúng ta khôn ngoan hơn thì lại không thể cười được”.
Tin giờ chót cho hay Nga đã thực sự tiến hành chiến tranh xâm lược Ukraine, gửi ít nhất 1.000 quân qua tiếp sức quân ly khai Ukraine.
Phản ứng của TT Obama? Mặc bộ vét màu ngà nhạt như một đại gia trên du thuyền ngoài khơi Miami, họp báo tố cáo TT Putin đã nói láo. Putin mang quân xâm lăng một nước khác mà tổng thống Mỹ chỉ cho là mắc tội “nói láo” thôi. Không biết có làm cho TT Putin sợ hãi phải rút quân về không? Hay như WP ghi nhận, TT Nobel muốn hạ hỏa để tránh rắc rối với cựu đại tá KGB.
Công bằng mà nói, TT Obama không phải là người tạo ra những khủng hoảng liên tục từ trong nước đến ngoài nước. Nhưng dân Mỹ đã bầu ông lên ghế lãnh đạo để đối phó với tất cả những khủng hoảng có thể xẩy ra trong cái thế giới phức tạp ngày nay. Và ông đã chứng tỏ là người ngồi không đúng chỗ, làm không đúng việc. Chỉ làm ta nhớ lại mẫu phim quảng cáo năm xưa của bà Hillary: TT Obama chưa sẵn sàng trả lời điện thoại báo nguy 3 giờ sáng. (24-08-14)
Vũ Linh
Quý độc giả có thể liên lạc với tác giả để góp ý qua email: Vulinh11@gmail.com. Bài của tác giả được đăng trên Việt Báo mỗi thứ Ba.
Gửi ý kiến của bạn
