QUẬN CAM (VB) -- Cũng trong mục “Chuyện Trong Nhà Ngoài Chợ” tuần
trước đã có bàn tới các loại nước mắm đang bán tại Hệ Thống Siêu
Thị Á Đông. Nước mắm nhiều loại quá, từ Việt Nam, đến Thái Lan,
Hồng Kông,… Tiêu chuẩn nào để lựa được một chai mắm ngon? Đây là một
câu hỏi làm… nhức đầu các nhà nội trợ, không phải chỉ ở Việt Nam
mà cả ở bên Mỹ này. Tiêu chuẩn ngon, dở thì có tính tương đối. Có
lẽ nên xác định “góc nhìn” của ai trước khi đưa ra tiêu chuẩn lựa
chọn.
Trước tiên, hãy xem người Việt Nam trong nước lựa chọn nước mắm ra
sao. Như đã phân tích trong bài kỳ trước, một tiêu chuẩn quan trọng để
đánh giá chất lượng nước mắm truyền thống ở Việt Nam chính là độ
đạm. Độ đạm tổng số (N) là tổng lượng nito có trong nước mắm (g/l).
Độ đạm càng cao thì nước mắm càng ngon, càng bổ dưỡng. Độ đạm có
được chính là từ do thịt cá phân hủy ra. Câu hỏi đặt ra là nước mắm
nguyên chất (nước mắm nhỉ) có được độ đạm tối đa là bao nhiêu? Theo
tiêu chuẩn Việt Nam, thì những loại nước mắm nhĩ nguyên chất đặc
biệt mới có độ lớn hơn 35 N. Còn muốn đạt đến 40 N hoặc hơn nữa,
nước mắm nhĩ còn phải qua thêm một qui trình cô đặc, không phải nhà
sản xuất nào cũng làm được. Do ở Việt Nam luật pháp không nghiêm
minh, cộng với mặt bằng dân trí thấp, các nhà sản xuất đua nhau “làm
phù phép” để cho ra đời những hiệu nước mắm có độ đạm cao… ngất
trời, 60 N, 80 N… Một là cho hóa chất vào (thí dụ như u rê!), bất kể
sức khỏe người tiêu dùng. Hai là mập mờ trong việc dán nhãn, sử
dụng các định nghĩa khác nhau về độ đạm… Người tiêu dùng sau một
thời đua theo độ đạm, nghe báo chí cảnh báo lại đâm hoảng, không biết
tin vào ai, và nên lựa chọn nước mắm ra sao. Một số chuyên gia khuyên
là nên trở về với những tiêu chuẩn căn bản:
Lựa những nhà sản xuất lâu đời, có uy tín, với hy vọng là họ giữ
tiếng, không muốn làm bậy.
Chọn những vùng sản xuất nước mắm truyền thống, thí dụ như nước
mắm Phú QUốc, Phan Thiết, Mũi Né… thì dễ ngon hơn những vùng khác.
Mà phải mua nước mắm đóng chai tại chính Phú Quốc, Phan Thiết mới
chắc ăn. Nghe nói nước mắm Phú Quốc bán trên thị trường Việt Nam thì
đa phần là hàng giả, bởi vì cung không đủ cầu.
Chọn theo cảm quan: nước mắm ngon có màu từ màu nâu cánh gián (Phú
Quốc) đến nâu vàng (Phan Thiết); nước mắm phải trong, không vẩn đục.
Ngoài ra, nếu được làm từ nguồn cá tươi ngon, nước mắm ngon có được
vị ngọt tự nhiên nơi đầu lưỡi và hương thơm nồng đặc trưng. Những
phương pháp tạo ra nước mắm bằng những nguyên liệu bổ sung khác không
thể đem đến mùi thơm tinh khiết này. Nước mắm chế biến, cho thêm
nhiều chất bảo quản, tạo màu có vị ngọt sốc, ngọt sắc ngay đầu
lưỡi, nhưng sau đó không có “hậu vị”. Có thể nói rằng nhận biết và
thưởng thức được hương vị ngon của nước mắm truyền thống là cả một
nghệ thuật, thể hiện đẳng cấp của người tiêu dùng.
Trong rất nhiều loại nước mắm bày bán tại Siêu Thị Green Farm, chỉ
có Red Boat (Phú Quốc, Việt Nam) và Megachef (Thái Lan) là ghi rõ ràng
độ đạm trên nhãn.
Đối với người Việt ở Mỹ (và hải ngoại), tiêu chuẩn để lựa chọn
nước mắm đã thay đổi nhiều so với người trong nước. Dân mình bỏ nước
ra đi đã 40 năm rồi. Những ngày đầu ly hương, nhớ hương vị nước mắm
quê hương, lấy đâu ra mà có? Chính vì lý do đó, đã có nhiều loại
nước mắm made in Hồng Kông, Thái Lan… để đáp ứng nhu cầu này, và có
những loại không được làm bằng phương pháp truyền thống (chỉ có cá
và muối). Thời buổi này là thời buổi của công nghiệp hóa chất,
hương liệu. Muốn có mùi vị gì hóa chất cũng đều làm khá giống với
sản phẩm tự nhiên. Luật pháp ở Mỹ nghiêm minh, người tiêu dùng có
thể tin là những hương liệu này không có hại cho sức khỏe con người.
Cũng chính vì yếu tố sức khỏe, nhiều bác sĩ bên Mỹ này đã khuyên
người Việt nên bỏ cái thói quen chấm nước mắm, bởi vì ăn mặn thì
sợ bi cao máu! Nước mắm mà không mặn thì còn gì là nước mắm nữa!
Lại nữa, nước mắm Việt Nam nổi tiếng là vì dinh dưỡng, độ đạm cao,
nhưng ở Mỹ thì người ta chỉ bị bệnh vì… dư đạm, chứ đâu có ai bệnh
vì… suy dinh dưỡng ?
Như vậy, với những ai đã bị cao máu, không có nhu cầu bổ dưỡng, chỉ
muốn “có mùi nước mắm”, thì việc lựa chọn chai nước mắm bên xứ Mỹ
này không còn quan trọng nữa. Cứ chọn những hiệu mà mình đã sử
dụng quen thuộc là được rồi. Riêng đối với những người vẫn muốn
thực sự được thưởng thức hương vị thơm ngon đích thực của nước mắm
truyền thống, thì sau đây là một vài gợi ý để lựa chọn:
Lựa chọn theo những gì ghi rõ ràng trên nhãn là điều nên làm, chứ
không như ở Việt Nam. Xứ Mỹ là xứ sở của luật lệ. Những gì dán
trên nhãn sản phẩm mà không đúng với thực tế thì có thể bị kiện ra
tòa.. Thí dụ, trong chợ Green Farm Fountain Valley chỉ có hai nhãn nước
mắm có ghi rõ độ đạm: chai nước mắm Phú Quốc hiệu Red Boat có độ
đạm là 40 N, và chai nước mắm Megachef của Thái Lan có độ đạm là 30
N. Những con số này có thể tin được, và hương vị của cả hai chai
nước mắm này đều ngon theo kiểu nước mắm truyền thống. Tương tự,
những chai nước mắm có ghi rõ là làm từ 100% nguyên liệu cá cơm, thì
có thể tin rằng đây là loại nước mắm truyền thống chứ không làm
bằng hương liệu.
Chọn theo nơi sản xuất nước mắm. Nói gì thì nói, nước mắm Việt Nam
vẫn là nổi tiếng nhất thế giới. Nếu không thì tại sao các nhà sản
xuất Thái Lan phải mượn tên nước mắm Việt để bán hàng? Nước mắm
made in Hong Kong thì chắc khó có thể là loại nước mắm truyền thống
rồi. Thêm nữa, nhãn hiệu ghi là “Nước Mắm Phú Quốc” hay “Nước Mắm
Phan Thiết” thì đó chỉ là tên gọi. Nhưng nếu chai nước mắm có ghi rõ
là “sản xuất tại Mũi Né” hay “ sản xuất tại đảo Phú Quốc”, thì đó
mới là nước mắm Mũi Né, Phú Quốc chính hiệu. Chai nước mắm Phú
Quốc của Red Boat (chủ nhân là một Việt Kiều) rõ ràng có hương vị
của một chai nước mắm ngon Phú Quốc từ xa xưa. Nước mắm Mũi Né sang
bên này thì đã bớt đi cái mùi thơm rất nồng đặc trưng của mình, có
lẽ là do sợ người ở Mỹ “dội” với cái mùi ấy.
Chọn lựa theo khẩu vị, sở thích của mình. Đây có lẽ là sự lựa
chọn… chính xác nhất! Có bà nội trợ đến chợ Green Farm chọn chai nước
mắm Megachef vì thấy nó nhạt hơn nước mắm Việt Nam, ăn sẽ đỡ… sợ cao
máu hơn. Có người thì nói loại nào cũng được, miễn… có sales là
được rồi!
Riêng người viết bài này là một người “nói ra cũng có mùi nước
mắm” từ thưở bé, cho nên cương quyết là thà tập thể dục nhiều hơn
một chút để có thể vẫn ăn được thịt luộc chấm nước mắm ngon, hoặc
ăn bún chả giò thì phải chan nước mắm ớt tỏi vào để mà húp cho
đã! Mà nước mắm ngon nhất thì vẫn phải là nước mắm Việt Nam thôi…
GHI CHÚ: Khi đến các chợ trong Hệ Thống Siêu Thị Á Đông để mua nước
mắm, quí khách nhớ để ý thông tin có ghi trên nhãn chai để lựa chọn
nước mắm cho phù hợp với yêu cầu của mình. Có thể gọi phone theo số
310-985- 0908 để tham khảo thêm.