Từ tội phạm chiến tranh đến anh hùng liệt sĩ Nhật Bản...
Ngày 26 Tháng 12 vừa qua, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe lại gây tranh luận khi chính thức thăm viếng ngôi đền Tĩnh Quốc Thần Xã Yasukuni với tư cách Thủ tướng.
Trong năm 2013, ông đã viếng ngôi đền khi chưa nhậm chức Thủ tướng nên chỉ gây chú ý mà thôi. Lần này thì khác. Ngay lập tức, các chính quyền Trung Quốc và Nam Hàn đã phản đối hành động này. Sau đó tới lượt Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, rằng đó là một việc đáng tiếc.
Phản ứng của Hoa Kỳ mới là việc đáng khen, về tài tráo trở. Cách tường thuật và bình luận của truyền thông quốc tế là điều đáng cười khác, về tài ngớ ngẩn....
Theo tín ngưỡng Thần Đạo, người Nhật đã dựng lên cả chục vạn ngôi đền lớn nhỏ để thờ phụng thần linh và anh hùng liệt sĩ của họ. Nổi tiếng nhất, đền Yasukuni là do Thiên hoàng Minh Trị lập ra từ năm 1869 để ghi ơn liệt sĩ, đầu tiên là từ cuộc Nội chiến Mậu Thìn năm 1868-1869 khi Thiên hoàng mở ra thời tập quyền để canh tân xứ sở (chuyện Minh Trị Duy Tân) sau nhiều thế kỷ phân tranh giữa các Tướng quân hay Lãnh chúa.
Dân tộc nào cũng có nơi ghi nhận công lao những người đã xả thân bảo vệ Tổ quốc. Chính đáng hay không là ở định nghĩa của chữ "bảo vệ", theo thế thủ hay thế công, giữ nước, dựng nước, hay thậm chí cướp nước của người khác!
Định nghĩa cho chính đáng thì có chính nghĩa. Đó là cái thuật của chính trị hay cái tài của sử gia.
Trải qua 110 năm sau đó, chẳng mấy ai dị nghị về ngôi đền Tĩnh Quốc dù Nhật Bản nhiều lần ra quân tấn công các nước, nào Trung Quốc, Triều Tiên, Đại Nga, và Hoa Kỳ trong các cuộc chiến 1894, 1904, 1910, 1937, 1941.... Sự việc chỉ trở thành vấn đề từ năm 1978, khi đến Thần Xã được phép đón nhận linh vị của 14 nhân vật quân chính từng bị Toà án Tội ác Chiến tranh tại Đông Kinh truy tố và xử tử về trách nhiệm trong Đệ nhị Thế chiến.
Toà án này là cho Hoa Kỳ lập ra ngay sau khi đánh bại nước Nhật và có 126 "chánh phạm" (Class-A) bị ra toà về Tội ác chống Hoà bình. Sau đó chỉ vài tháng, cũng vì lý do chính trị trong Bộ Tư lệnh của Tướng Douglas MacArthur (giữa các nhân vật thiên tả ngả theo xã hội chủ nghĩa và cánh hữu chống cộng trước mối nguy cộng sản sau Thế chiến II), số chánh phạm được giảm xuống còn 14 người.
Tức là có 112 nhân vật cao cấp có thế lực của Thiên hoàng bại trận được Hoa Kỳ mặc nhiên ân xá. Khét tiếng trong số này có Kodama Yoshio, ông trùm của tổ chức tội ác nhưng có biệt tài truy lùng cộng sản. Hay Shoriki Matsutaro, tài phiệt truyền thông và thể thao, chủ nhân nhật báo số một của Nhật là Yomiuri Shimbun và sáng lập viên hệ thống Nippon Television Network. Hay Sasakawa Ryoichi, một tài phiệt và lãnh tụ cực hữu có thể làm các đại gia Trung Quốc bị mặc cảm về tài nghệ đầu tư và ảnh hưởng chính trị tại các nước Á Phi sau này...
Nhưng lẫy lừng nhất trong số người thoát nạn, có Nobusuke Kishi, về sau là kiến trúc sư của chiến lược hợp tác Nhật-Mỹ để bảo vệ Đông Á trước đà bành trướng của Liên Xô và Trung Cộng. Sau hai lần làm Thủ tướng Nhật từ 1957 đến 1960 với ảnh hưởng toả rộng tại Đông Nam Á, ông Kishi là người nghiên cứu dự án đưa linh vị 14 "chánh phạm" vào ngôi đền Yasukuni từ năm 1978, được hợp thức hoá vào năm 1979. Ngoài ra, Kishi còn là anh ruột của Thủ tướng Eisaku Sato, người đã đoạt Giải Nobel Hoà Bình năm 1974, và là ông ngoại của đương kim Thủ tướng Shinzo Abe.
Thật ra, sự co giãn của nền công lý hậu chiến hay Tòa án về Tội ác Chiến tranh của Nhật là một công trình hỗn hợp Mỹ-Nhật. Về phía Hoa Kỳ, vì nhu cầu của nước Mỹ, đây là một nỗ lực lưỡng đảng, của cả Tổng thống lẫn Quốc hội Dân Chủ và Cộng Hoà.
Nhưng quan trọng hơn vậy, về phía Nhật Bản, vì nhu cầu hòa giải thì ngay từ năm 1952, với đa số áp đảo, kể cả từ đảng Xã Hội - trừ đảng Cộng Sản, dĩ nhiên - Quốc hội Nhật đã biểu quyết nhiều đạo luật ân xá tội phạm thời chiến. Qua năm 1958, và với sự đồng ý của các đồng minh, tức là của Hoa Kỳ, mọi tội phạm kể cả loại B (Tội ác trong Chiến tranh), hay C (Tội ác chống Nhân loại) đều được các Tòa án địa phương giảm án.
Chẳng những vậy, từ năm 1959, tên tuổi của họ cũng được đưa vào đền thần xã ở mọi nơi mà không ai thấy phiền hà.
Suy ngẫm theo dòng thời gian và từ dưới lên thì sáu năm sau khi bại trận bằng hai quả bom nguyên tử và bị một nước chiến trắng cai trị bằng Hiến pháp và luật pháp, từ năm 1952, dân Nhật đã tự hoà giải. Họ lặng lẽ giảm án các tội phạm loại thấp (B và C) do toà án của họ lập ra theo chỉ thị của nước chiến thắng. Trong số này, có những kẻ thừa hành, có người bị tố oan, tố lầm mà cũng có loại gian ác đã ngược đãi tù binh, v.v....
Nhưng qua thể thức dân chủ, mọi người đều đánh chữ đại xá để xây dựng lại tương lai.
Câu chuyện chỉ đáng bàn là ở cấp trọng phạm, loại A, do ảnh hưởng của quốc tế trong Toà án Trung ương tại thủ đô Tokyo. Quốc tế khi đó là Hoa Kỳ.
Trước đà bành trướng của Cộng sản, Hoa Kỳ đã sớm nghĩ đến chuyện đại xá ngay từ năm 1948. Sau đó 30 năm, người Nhật mới nói đến việc ghi ơn các liệt sĩ khi đưa linh vị 14 chánh phạm vào đền Tĩnh Quốc. Nhưng ngôi đền không chỉ có 14 tội phạm đã bị xử tử mà còn nhiều người đã hy sinh cho Tổ quốc của họ.
Thiên hoàng Hirohito của Nhật đã từng thăm viếng đền Tĩnh Quốc nhưng sau 1978 thì thôi. Tới nay thì bốn Thủ tướng Nhật đã cúi lạy trước đền là Yasuhoro Nakasone (Thủ tướng từ 1982 đến 1987), Ryutaro Hashimoto (từ 1996 đến 1998), Junichiro Koizumi (từ 2001 đến 2006) và Shinzo Abe (Thủ tướng trẻ nhất vào năm 2006 và tái đắc cử từ năm 2013). Mỗi người có thể vì một lý do tâm linh hay chính trị của riêng họ.
Nhưng khi các nhà bình luận Mỹ nói tới khuynh hướng ngày càng cực hữu của Thủ tướng Shinzo Abe, họ không hiểu gì về vai trò ngày ưa của Hoa Kỳ. Hay cố tình lờ đi phần đóng góp đáng kể của Trung Quốc ngày nay.
Quý độc giả muốn tìm hiểu thêm về phần đóng góp này thì xin đọc Giai phẩm Xuân Giáp Ngọ của Việt Báo!...
Ngày 26 Tháng 12 vừa qua, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe lại gây tranh luận khi chính thức thăm viếng ngôi đền Tĩnh Quốc Thần Xã Yasukuni với tư cách Thủ tướng.
Trong năm 2013, ông đã viếng ngôi đền khi chưa nhậm chức Thủ tướng nên chỉ gây chú ý mà thôi. Lần này thì khác. Ngay lập tức, các chính quyền Trung Quốc và Nam Hàn đã phản đối hành động này. Sau đó tới lượt Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, rằng đó là một việc đáng tiếc.
Phản ứng của Hoa Kỳ mới là việc đáng khen, về tài tráo trở. Cách tường thuật và bình luận của truyền thông quốc tế là điều đáng cười khác, về tài ngớ ngẩn....
* * *
Theo tín ngưỡng Thần Đạo, người Nhật đã dựng lên cả chục vạn ngôi đền lớn nhỏ để thờ phụng thần linh và anh hùng liệt sĩ của họ. Nổi tiếng nhất, đền Yasukuni là do Thiên hoàng Minh Trị lập ra từ năm 1869 để ghi ơn liệt sĩ, đầu tiên là từ cuộc Nội chiến Mậu Thìn năm 1868-1869 khi Thiên hoàng mở ra thời tập quyền để canh tân xứ sở (chuyện Minh Trị Duy Tân) sau nhiều thế kỷ phân tranh giữa các Tướng quân hay Lãnh chúa.
Dân tộc nào cũng có nơi ghi nhận công lao những người đã xả thân bảo vệ Tổ quốc. Chính đáng hay không là ở định nghĩa của chữ "bảo vệ", theo thế thủ hay thế công, giữ nước, dựng nước, hay thậm chí cướp nước của người khác!
Định nghĩa cho chính đáng thì có chính nghĩa. Đó là cái thuật của chính trị hay cái tài của sử gia.
Trải qua 110 năm sau đó, chẳng mấy ai dị nghị về ngôi đền Tĩnh Quốc dù Nhật Bản nhiều lần ra quân tấn công các nước, nào Trung Quốc, Triều Tiên, Đại Nga, và Hoa Kỳ trong các cuộc chiến 1894, 1904, 1910, 1937, 1941.... Sự việc chỉ trở thành vấn đề từ năm 1978, khi đến Thần Xã được phép đón nhận linh vị của 14 nhân vật quân chính từng bị Toà án Tội ác Chiến tranh tại Đông Kinh truy tố và xử tử về trách nhiệm trong Đệ nhị Thế chiến.
Toà án này là cho Hoa Kỳ lập ra ngay sau khi đánh bại nước Nhật và có 126 "chánh phạm" (Class-A) bị ra toà về Tội ác chống Hoà bình. Sau đó chỉ vài tháng, cũng vì lý do chính trị trong Bộ Tư lệnh của Tướng Douglas MacArthur (giữa các nhân vật thiên tả ngả theo xã hội chủ nghĩa và cánh hữu chống cộng trước mối nguy cộng sản sau Thế chiến II), số chánh phạm được giảm xuống còn 14 người.
Tức là có 112 nhân vật cao cấp có thế lực của Thiên hoàng bại trận được Hoa Kỳ mặc nhiên ân xá. Khét tiếng trong số này có Kodama Yoshio, ông trùm của tổ chức tội ác nhưng có biệt tài truy lùng cộng sản. Hay Shoriki Matsutaro, tài phiệt truyền thông và thể thao, chủ nhân nhật báo số một của Nhật là Yomiuri Shimbun và sáng lập viên hệ thống Nippon Television Network. Hay Sasakawa Ryoichi, một tài phiệt và lãnh tụ cực hữu có thể làm các đại gia Trung Quốc bị mặc cảm về tài nghệ đầu tư và ảnh hưởng chính trị tại các nước Á Phi sau này...
Nhưng lẫy lừng nhất trong số người thoát nạn, có Nobusuke Kishi, về sau là kiến trúc sư của chiến lược hợp tác Nhật-Mỹ để bảo vệ Đông Á trước đà bành trướng của Liên Xô và Trung Cộng. Sau hai lần làm Thủ tướng Nhật từ 1957 đến 1960 với ảnh hưởng toả rộng tại Đông Nam Á, ông Kishi là người nghiên cứu dự án đưa linh vị 14 "chánh phạm" vào ngôi đền Yasukuni từ năm 1978, được hợp thức hoá vào năm 1979. Ngoài ra, Kishi còn là anh ruột của Thủ tướng Eisaku Sato, người đã đoạt Giải Nobel Hoà Bình năm 1974, và là ông ngoại của đương kim Thủ tướng Shinzo Abe.
* * *
Thật ra, sự co giãn của nền công lý hậu chiến hay Tòa án về Tội ác Chiến tranh của Nhật là một công trình hỗn hợp Mỹ-Nhật. Về phía Hoa Kỳ, vì nhu cầu của nước Mỹ, đây là một nỗ lực lưỡng đảng, của cả Tổng thống lẫn Quốc hội Dân Chủ và Cộng Hoà.
Nhưng quan trọng hơn vậy, về phía Nhật Bản, vì nhu cầu hòa giải thì ngay từ năm 1952, với đa số áp đảo, kể cả từ đảng Xã Hội - trừ đảng Cộng Sản, dĩ nhiên - Quốc hội Nhật đã biểu quyết nhiều đạo luật ân xá tội phạm thời chiến. Qua năm 1958, và với sự đồng ý của các đồng minh, tức là của Hoa Kỳ, mọi tội phạm kể cả loại B (Tội ác trong Chiến tranh), hay C (Tội ác chống Nhân loại) đều được các Tòa án địa phương giảm án.
Chẳng những vậy, từ năm 1959, tên tuổi của họ cũng được đưa vào đền thần xã ở mọi nơi mà không ai thấy phiền hà.
Suy ngẫm theo dòng thời gian và từ dưới lên thì sáu năm sau khi bại trận bằng hai quả bom nguyên tử và bị một nước chiến trắng cai trị bằng Hiến pháp và luật pháp, từ năm 1952, dân Nhật đã tự hoà giải. Họ lặng lẽ giảm án các tội phạm loại thấp (B và C) do toà án của họ lập ra theo chỉ thị của nước chiến thắng. Trong số này, có những kẻ thừa hành, có người bị tố oan, tố lầm mà cũng có loại gian ác đã ngược đãi tù binh, v.v....
Nhưng qua thể thức dân chủ, mọi người đều đánh chữ đại xá để xây dựng lại tương lai.
Câu chuyện chỉ đáng bàn là ở cấp trọng phạm, loại A, do ảnh hưởng của quốc tế trong Toà án Trung ương tại thủ đô Tokyo. Quốc tế khi đó là Hoa Kỳ.
Trước đà bành trướng của Cộng sản, Hoa Kỳ đã sớm nghĩ đến chuyện đại xá ngay từ năm 1948. Sau đó 30 năm, người Nhật mới nói đến việc ghi ơn các liệt sĩ khi đưa linh vị 14 chánh phạm vào đền Tĩnh Quốc. Nhưng ngôi đền không chỉ có 14 tội phạm đã bị xử tử mà còn nhiều người đã hy sinh cho Tổ quốc của họ.
* * *
Thiên hoàng Hirohito của Nhật đã từng thăm viếng đền Tĩnh Quốc nhưng sau 1978 thì thôi. Tới nay thì bốn Thủ tướng Nhật đã cúi lạy trước đền là Yasuhoro Nakasone (Thủ tướng từ 1982 đến 1987), Ryutaro Hashimoto (từ 1996 đến 1998), Junichiro Koizumi (từ 2001 đến 2006) và Shinzo Abe (Thủ tướng trẻ nhất vào năm 2006 và tái đắc cử từ năm 2013). Mỗi người có thể vì một lý do tâm linh hay chính trị của riêng họ.
Nhưng khi các nhà bình luận Mỹ nói tới khuynh hướng ngày càng cực hữu của Thủ tướng Shinzo Abe, họ không hiểu gì về vai trò ngày ưa của Hoa Kỳ. Hay cố tình lờ đi phần đóng góp đáng kể của Trung Quốc ngày nay.
Quý độc giả muốn tìm hiểu thêm về phần đóng góp này thì xin đọc Giai phẩm Xuân Giáp Ngọ của Việt Báo!...
Gửi ý kiến của bạn
Trong Tù Binh và Hòa Bình, được viết ngay khi các sự kiện đang xẩy ra, Nhà Văn Phan Nhật Nam qua một lăng kính đặc thù giúp người đọc thấy được cuộc chiến khắc nghiệt sau khi quân đội Mỹ rút lui và nỗi tuyệt vọng của Miền Nam trước nỗ lực ngăn chặn chiến thắng cuối cùng của cộng sản.(lời giới thiệu của Thượng Nghị Sĩ Hoa Kỳ, Ông James Webb)
Các nhà lập quốc Mỹ và Adam Smith, Roosevelt-Keynes và Reagan-Friedman sống cùng giai đoạn nên phải đối diện với những thách đố chung vào các khúc quanh lịch sử: cách mạng cơ khí, cách mạng Nga 1917, Đại Khủng Hoảng 1929, Hitler thập niên1930, Chiến Tranh Lạnh và Việt Nam 1950-80, toàn cầu hóa 1990…
Chính vì vậy, điểm lại một số chương trình dân sinh này là điều cần thiết và để thấy rằng hành trình phát triển của cộng đồng gốc Việt tại Hoa Kỳ đã có được, bên cạnh sự cố gắng thì một phần cũng nhờ vào các chính sách, sự trợ giúp bước đầu từ nhiều đời tổng thống tiền nhiệm khác nhau trong suốt 45 năm qua.
Khi Mai Thảo và Hoàng Anh Tuấn còn trên dương thế, thỉnh thoảng, tôi cũng vẫn nghe hai ông thở ra (“anh buồn quá Tiến ơi”) y chang như thế. Chỉ có điều khác là ông nhà văn khi buồn thì thích đi uống rượu, ông thi sĩ lúc buồn lại đòi đi … ăn phở, còn bây giờ thì ông nhạc sĩ (lúc buồn) chỉ ưa nhâm nhi một tách cà phê nóng. Ai sao tui cũng chịu, miễn đến chỗ nào (cứ) có bia bọt chút đỉnh là được!
Tờ The Washington Post hôm 12/9/2020 đưa tin Thượng Nghị sỹ Bernie Sanders công khai tuyên bố nếu chiến dịch tranh cử của đảng Dân Chủ tiếp tục tập trung vào việc chỉ trích cá nhân ông Trump, ông Joe Biden có thể thua ông Trump, như bà Clinton đã thua vào năm 2016.
Đây là thời kỳ bất ổn nhất tại Hoa Kỳ, với đại dịch, biểu tình đòi bình đẳng chủng tộc, cảnh sát bạo hành và bầu cử tổng thống tất cả những điều này đã khống chế sự chú ý của người dân, theo Jonathan Obert, Phó Giáo Sư dạy về Khoa Học Chính Trị tại Trường Cao Đẳng Amberst cho biết trong bài viết đăng trên trang mạng www.theconversation.com hôm 9 tháng 7 năm 2020. Với tất cả căng thẳng đó có thể dường như làm cho người dân đang ngày càng nắm lấy luật pháp vào trong tay của họ thường xuyên hơn. Không chỉ tại thành phố Kenosha của tiểu bang Wisconsin. Trong những tháng gần đây, đã có nhiều cuộc đối đầu qua việc gỡ bỏ tượng đài Liên Minh Miền Nam, các cuộc đụng độ qua việc sử dụng khẩu trang, các nỗ lực biểu tình chống đối – hay hăm dọa – những người biểu tình Black Lives Matter và thậm chí là sự quan tâm mới trong “những cuộc bắt bớ công dân.” Một số trong những sự kiện này đã biến thành bạo động và chết chóc một cách thảm khốc.
Để thực hiện Giấc mộng Trung Hoa, Trung Quốc nổ lực cố nắm lấy vai trò là một siêu cường lãnh đạo thế giới. Tập Cận Bình đưa ra chiến lược Một Vành Đai-Một Con Đường (Nhất Đới-Nhất Lộ), dùng đồng tiền để viện trợ, cho vay và đầu tư vào các quốc gia đang phát triển trên vành đai từ Châu Á đến Trung Đông, Châu Phi và Châu Âu.
Ông Bùi Nhật Tiến, tức nhà văn Nhật Tiến và cũng là một nhà giáo, một tên tuổi trên văn đàn Việt Nam Cộng Hoà vừa qua đời. Ông ra đi để lại tiếc thương trong lòng nhiều người Việt đã sống và lớn lên tại miền Nam.
Mấy bữa nay hơi rảnh, ngồi soạn giấy tờ cũ, tình cờ thấy lại bản nháp tạp ghi nầy. Tờ giấy cũ viết lại những suy nghĩ vụn vặt trong 7 ngày dự khóa tu mùa Hè năm 2000, tại tu viện Lộc Uyển – Nam California. Khóa tu do Thiền sư Thích Nhất Hạnh và Tăng đoàn Làng Mai hướng dẫn.
Đảng CSVN đang phải đối mặt với tình trạng “thù trong giặc ngoài” nghiêm trọng nhất từ trước đến nay trước thềm Đại hội đảng lần thứ XIII và dịch nạn Covid 19, nhưng Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng lại vẽ ra bức tranh lạc quan viển vông để lừa dân.
Người Việt Phone
Không còn nghi ngờ gì nữa, khẩu trang đã đóng một vai trò trung tâm trong các chiến lược đối đầu với dịch bệnh COVID-19 của chúng ta. Nó không chỉ giúp ngăn ngừa SARS-CoV-2 mà còn nhiều loại virus và vi khuẩn khác.
Hôm thứ Hai (06/07/2020), chính quyền Mỹ thông báo sinh viên quốc tế sẽ không được phép ở lại nếu trường chỉ tổ chức học online vào học kỳ mùa thu.
Đeo khẩu trang đã trở thành một vấn đề đặc biệt nóng bỏng ở Mỹ, nơi mà cuộc khủng hoảng Covid-19 dường như đã vượt khỏi tầm kiểm soát.
Trong khi thế giới đang đổ dồn tập trung vào những căng thẳng giữa Mỹ với Trung Quốc, thì căng thẳng tại khu vực biên giới Himalaya giữa Trung Quốc và Ấn Độ vào tháng 05/2020 đã gây ra nhiều thương vong nhất trong hơn 50 năm.
Ủy ban Tư pháp Hạ viện Mỹ cho biết các CEO của 4 tập đoàn công nghệ lớn Amazon, Apple, Facebook và Google đã đồng ý trả lời chất vấn từ các nghị sĩ Quốc hội về vấn đề cạnh tranh trong ngành công nghệ.
Copyright © 2020 vietbao.com All rights reserved 