Đào Văn Bình
(LTS: Hai tập thơ “Ơn Nghĩa Trùng Trùng” và “Quẳng Gánh Lao Đao Giữ Nụ Cười” của Huỳnh Công Ánh sẽ ra mắt trong Chiều Thơ Nhạc Yêu Nước, với các ca khúc của Việt Khang, Trần Vũ Anh Bình, Việt Oan. Diễn giả Nhà báo Hoàng Dược Thảo và Phan Tấn Hải -- Các tiếng hát Đoàn Chính, Hoàng Tường, Ban Tù Ca Xuân Điềm, Kim Sơn, Võ Kỳ Phong, Mỹ Lan, Trần Thiện Anh Chí. Hát Bội Quang Trung Bắc Tiến với Hoàng Ngọc Ân. MC: Lữ Anh Thư - Võ Kỳ Phong. Vào Thứ Bảy 14-12-2013 từ 2:00 – 5:00PM tại Hội Trường Văn Lang VNCR, 14861 Moran Street, Westminster, CA 92683. Vào cửa tự do.)
Đây là tập thơ thứ ba sau hai thi tập Hạnh Ngộ Bên Trời (2005), Quẳng Gánh Lao Đao Giữ Nụ Cười (2010). Mới có tám năm mà Huỳnh Công Ánh đã cho ra đời ba tập thơ, chứng tỏ sức sáng tác của anh mạnh mẽ, thi hứng dồi dào. Tập thơ dày 272 trang và đúng như tựa đề, anh đã dùng 147 bài thơ để cảm ơn người vợ, Tổ Quốc, Quê Hương, bằng hữu và xót xa cho phận mình. Trong phần giới thiệu, Nguyễn Hữu Nghĩa - nguyên chủ nhiệm báo Làng Văn đã nhận xét, " Huỳnh Công Ánh dạ sắt son, thi trung hữu dũng, nhạc trung hữu tình…" Nhưng theo tôi phải nói thêm Huỳnh Công Ánh hiếu thảo và đa tình. Tôi tâm đắc với bài Tựa của Nguyễn Hữu Nghĩa khi anh trích dẫn một đoạn thơ rất "tình" của Huỳnh Công Ánh:
Vì em thi sĩ từ hồn
Anh như thư ký trong nguồn thi ca
Công anh chỉ việc chép ra
Những lời hoa gấm lụa là từ em!
Khi ca ngợi người yêu, người vợ người ta thường dùng những mỹ từ cao đẹp như "hoàng hậu", "trăng, sao", "suối mát", " nàng tiên", thậm chí cả 'nữ thần", "nữ chúa", "bồ tát" v.v… nhưng thơ của mình làm ra là lại nói mình chỉ là "thư ký" để chép lại những "hoa gấm từ em" thì…thật độc đáo và lãng mạn. Sau đây tôi sẽ đi vào từng chủ đề để tìm hiểu thế giới thơ Huỳnh Công Ánh:
Đối với Tổ Quốc, Quê Hương Luôn luôn canh cánh bên lòng: Nếu phải nói, hãy nói lời nhân nghĩa
Lời tri ân bao đấng tiền nhân
Tôn kính, đội ơn ông bà cha mẹ
Ân tình, thủy chung với đồng chí bạn thân
.
Và nói mãi nỗi niềm yêu chân thật
Vọng thật sâu thăm thẳm mênh mông
Yêu thứ nhất là yêu Tổ Quốc
Còn yêu em là thượng hạng phải không?
(Ần Dụ Chập Chùng, Thường Trú Trong Tâm trang 102)
Bằng hữu
Anh thủy chung, nhường nhịn bạn bè, "thà chấp nhận nhục nhằn" nhưng không bao giờ "vung gươm chém bạn" như trong bài thơ " Thà Chấp Nhận Nhục Nhằn…" (trang 65) Điều này được khẳng định trong suốt thời gian làm Chủ Tịch Ban Chấp Hành Tổng Hội Cựu TNCT/VN cũng như sau này:
Chém bạn! mài gươm, hừ chém bạn!
Gươm cùn, trí loạn, múa lung tung
35 năm gẫm lại cho cùng
Thù trơ đó, bạn nản lòng ẩn dật.
Bài thơ này đáng cho những ai đang hăng say "vung gươm chém bạn" suy nghĩ. Đời tù
Dù thơ tù không còn "nóng hổi" như ở thập niên 1980 và 1990 nữa nhưng anh đã dùng 28 bài thơ để nhớ lại những ngày tháng thống khổ không sao quên nổi với đoạn thơ như sau:
Ngày Tết mới được miếng thịt lợn
Nhỏ bằng ngón tay
Miếng mỡ, miếng nạc chia sao đây?
Để công bình phải bắt thăm thứ tự
Số hên bắt được cục mỡ quý này
(Tiêu Chuẩn Ngày Tết trang 172)
Rồi: Lom khom đào hố chôn tù chết
Chống nạnh, cán cộng giục khẩn trương
Củ khoai vái tiễn người đi trước
Lấp tù xong, khoai chia hai đứa ăn
(Chôn Bạn Tù trang 173)
Thân phận
Cũng giống như chúng ta, anh mang thân phận của một linh hồn vong quốc và lúc nào cũng ngỡ ngàng tự hỏi " vì đâu anh buông súng" trong khi "viên đạn đã lên nòng". (Trong Vì Đâu Anh Buông Súng trang 85)
Thả vào gió vào mây hồn Phạm Thái
Và chuôi gươm lạnh ngắt tự bao giờ
Bầu rượu cạn mấy mươi mùa khô mãi
Môi anh hùng tê tái đọng giọt thơ
(trong "Rượu nhập huyết trào, thơ thống hận" trang 60)
Rồi cả một nỗi buồn mênh mông như sóng cồn của bờ biển New Orleans:
New Orleans sóng bạc đầu lên
Lòng sao thăm thẳm đáy sâu đen
Thuyền ai rẽ nước khơi giạt giạt
Hồn không say sao hồn mênh mông
(Cõi Tạm trang 216)
Tình yêu
Hình như trong thơ tình, lời thơ Huỳnh Công Ánh có nhiều nét bất ngờ, phong phú và sâu lắng hơn.
Qua thơ, chúng ta thấy thế giới tình yêu của Huỳnh Công Ánh không phải chỉ là ân ái thường tình nam nữ mà còn là những gì thuộc tâm linh nữa, chẳng hạn như trong bài thơ Quà Em Tặng trang 34:
Em thương gửi vào tôi lời thanh khiết
Vai tôi nghiêng trái phải nhọc đôi bờ
Tai tôi nữa, vang nỗi niềm rất thật
Dù tọa thiền muôn kiếp khó làm ngơ
.
Em tin nhận từ tôi mộc mạc
Không xa vời nên dễ cảm không thôi.
Như thường thich nghe hoài một bài hát
Sẽ tự nhiên thuộc cả nhạc lẫn lời
.
Em hoan hỉ vẽ cho xem dấu tich
Lửa của tàn thuốc ngún sắp quăng đi
Tưởng mủn nát mà dật dờ trong ký ức
Cho hết nhau nào đếm được những gì.
Tình yêu chính là liều thuốc màu nhiệm làm sống lại một tâm hồn phiêu bạt, trai cứng, bầm giập mà anh gọi là "đá cũng trổ bông" như trong bài thơ Tình Muôn Năm nơi trang 24:
Em mưa nhỏ lời tình thiêng sũng ướt
Đá hồn ta trơ thế vẫn trổ bông
Em nắng xuống trên lưng đời óng mượt
Băng giá ta tan chảy ngập trong lòng.
Nhưng anh cũng cảnh giác "người đẹp" mà anh gọi là "môi hồng" bằng bài thơ ý tứ rất ngộ nghĩnh:
Môi hồng ghé xuống nhân gian
Sinh linh điêu đứng,
Hoang tàn như chơi.
Đôi khi mỉm mỗi nụ cười
Quách thành,
Khanh tướng,
Tả tơi, khốn cùng.
(Môi Hồng trang 91)
Thế giới tâm linh
Anh là người theo đạo Chúa nhưng trong thơ anh lại phản ảnh rất nhiều tư tưởng Phật Giáo qua những từ ngữ như: luân hồi, niết bàn, cõi ta bà v.v… như trong bài thơ Đi Đến Đó Cúi Chào Nhau (trang 62). Lời thơ lục bát thật nhẹ nhàng, thâm thúy phản ảnh tư tưởng Bát Nhã. Đi đến đó tìm lại nhau
Tiếng chuông bát nhã vọng sâu trong hồn
Mõ khô lốc, khua đều dòn
Sen lâng lâng nhẹ tỏa hương niết bàn
Cỗ kinh mở sẵn trên bàn
Chữ nhòe nhoẹt mực, tụng khan lời buồn
Nam mô Phật niệm không ngừng
Cầu ơn cứu độ để đừng rời nhau
Đi đến đó hỏi mai sau
Luân hồi hóa kiếp, niềm đau vẫn là
Ngụp lặn mãi cõi ta-bà
Đúng-sai u mịch mùng tha hóa mù.
Để kết thúc phần giới thiệu không gì bằng nhắc lại đây lời Bạt của nhà thơ Yên Sơn - Tổng Thư Ký Văn Bút VNHN khi Yên Sơn giới thiệu thi tập Ơn Nghĩa Trùng Trùng như sau: "Hãy khoan nói về nội dung. Đối với tôi, một người viết lên được nỗi lòng của mình; diễn đạt được những biến chuyển, linh động chung quanh cuộc sống bon chen của kiếp người, kiếp người lưu vong; cảm nhận được cái lãng mạn của bốn mùa mưa nắng, vẻ đẹp thanh tao của trăng sao, nỗi xôn xao của gió mây cùng hoa cỏ…bằng văn vần, văn xuôi đã là hay rồi, đáng phục rồi… Xin ngả mũ ngưỡng mộ vào chào đón đứa con tinh thần, thi phẩm thứ ba của anh chào đời, góp mặt vào vườn hoa văn nghệ muôn màu muôn sắc.."
Với tập thơ thứ ba này Huỳnh Công Ánh thực sự đứng vào hàng ngũ nhà văn, nhà thơ hải ngoại chứ không đơn thuần chỉ là nhà tranh đấu như trước đây. Đó cũng là ước nguyền của bao người, xưa là "tráng sĩ" và ngày nay là thi sĩ.
Đào Văn Bình (viết từ San Jose 17/5/2013 -- đăng lại đầu tháng 12/2012)
(LTS: Hai tập thơ “Ơn Nghĩa Trùng Trùng” và “Quẳng Gánh Lao Đao Giữ Nụ Cười” của Huỳnh Công Ánh sẽ ra mắt trong Chiều Thơ Nhạc Yêu Nước, với các ca khúc của Việt Khang, Trần Vũ Anh Bình, Việt Oan. Diễn giả Nhà báo Hoàng Dược Thảo và Phan Tấn Hải -- Các tiếng hát Đoàn Chính, Hoàng Tường, Ban Tù Ca Xuân Điềm, Kim Sơn, Võ Kỳ Phong, Mỹ Lan, Trần Thiện Anh Chí. Hát Bội Quang Trung Bắc Tiến với Hoàng Ngọc Ân. MC: Lữ Anh Thư - Võ Kỳ Phong. Vào Thứ Bảy 14-12-2013 từ 2:00 – 5:00PM tại Hội Trường Văn Lang VNCR, 14861 Moran Street, Westminster, CA 92683. Vào cửa tự do.)
Huỳnh Công Ánh (Photo: courtesy of VOA).
Đây là tập thơ thứ ba sau hai thi tập Hạnh Ngộ Bên Trời (2005), Quẳng Gánh Lao Đao Giữ Nụ Cười (2010). Mới có tám năm mà Huỳnh Công Ánh đã cho ra đời ba tập thơ, chứng tỏ sức sáng tác của anh mạnh mẽ, thi hứng dồi dào. Tập thơ dày 272 trang và đúng như tựa đề, anh đã dùng 147 bài thơ để cảm ơn người vợ, Tổ Quốc, Quê Hương, bằng hữu và xót xa cho phận mình. Trong phần giới thiệu, Nguyễn Hữu Nghĩa - nguyên chủ nhiệm báo Làng Văn đã nhận xét, " Huỳnh Công Ánh dạ sắt son, thi trung hữu dũng, nhạc trung hữu tình…" Nhưng theo tôi phải nói thêm Huỳnh Công Ánh hiếu thảo và đa tình. Tôi tâm đắc với bài Tựa của Nguyễn Hữu Nghĩa khi anh trích dẫn một đoạn thơ rất "tình" của Huỳnh Công Ánh:
Vì em thi sĩ từ hồn
Anh như thư ký trong nguồn thi ca
Công anh chỉ việc chép ra
Những lời hoa gấm lụa là từ em!
Khi ca ngợi người yêu, người vợ người ta thường dùng những mỹ từ cao đẹp như "hoàng hậu", "trăng, sao", "suối mát", " nàng tiên", thậm chí cả 'nữ thần", "nữ chúa", "bồ tát" v.v… nhưng thơ của mình làm ra là lại nói mình chỉ là "thư ký" để chép lại những "hoa gấm từ em" thì…thật độc đáo và lãng mạn. Sau đây tôi sẽ đi vào từng chủ đề để tìm hiểu thế giới thơ Huỳnh Công Ánh:
Đối với Tổ Quốc, Quê Hương Luôn luôn canh cánh bên lòng: Nếu phải nói, hãy nói lời nhân nghĩa
Lời tri ân bao đấng tiền nhân
Tôn kính, đội ơn ông bà cha mẹ
Ân tình, thủy chung với đồng chí bạn thân
.
Và nói mãi nỗi niềm yêu chân thật
Vọng thật sâu thăm thẳm mênh mông
Yêu thứ nhất là yêu Tổ Quốc
Còn yêu em là thượng hạng phải không?
(Ần Dụ Chập Chùng, Thường Trú Trong Tâm trang 102)
Bằng hữu
Anh thủy chung, nhường nhịn bạn bè, "thà chấp nhận nhục nhằn" nhưng không bao giờ "vung gươm chém bạn" như trong bài thơ " Thà Chấp Nhận Nhục Nhằn…" (trang 65) Điều này được khẳng định trong suốt thời gian làm Chủ Tịch Ban Chấp Hành Tổng Hội Cựu TNCT/VN cũng như sau này:
Chém bạn! mài gươm, hừ chém bạn!
Gươm cùn, trí loạn, múa lung tung
35 năm gẫm lại cho cùng
Thù trơ đó, bạn nản lòng ẩn dật.
Bài thơ này đáng cho những ai đang hăng say "vung gươm chém bạn" suy nghĩ. Đời tù
Dù thơ tù không còn "nóng hổi" như ở thập niên 1980 và 1990 nữa nhưng anh đã dùng 28 bài thơ để nhớ lại những ngày tháng thống khổ không sao quên nổi với đoạn thơ như sau:
Ngày Tết mới được miếng thịt lợn
Nhỏ bằng ngón tay
Miếng mỡ, miếng nạc chia sao đây?
Để công bình phải bắt thăm thứ tự
Số hên bắt được cục mỡ quý này
(Tiêu Chuẩn Ngày Tết trang 172)
Rồi: Lom khom đào hố chôn tù chết
Chống nạnh, cán cộng giục khẩn trương
Củ khoai vái tiễn người đi trước
Lấp tù xong, khoai chia hai đứa ăn
(Chôn Bạn Tù trang 173)
Thân phận
Cũng giống như chúng ta, anh mang thân phận của một linh hồn vong quốc và lúc nào cũng ngỡ ngàng tự hỏi " vì đâu anh buông súng" trong khi "viên đạn đã lên nòng". (Trong Vì Đâu Anh Buông Súng trang 85)
Thả vào gió vào mây hồn Phạm Thái
Và chuôi gươm lạnh ngắt tự bao giờ
Bầu rượu cạn mấy mươi mùa khô mãi
Môi anh hùng tê tái đọng giọt thơ
(trong "Rượu nhập huyết trào, thơ thống hận" trang 60)
Rồi cả một nỗi buồn mênh mông như sóng cồn của bờ biển New Orleans:
New Orleans sóng bạc đầu lên
Lòng sao thăm thẳm đáy sâu đen
Thuyền ai rẽ nước khơi giạt giạt
Hồn không say sao hồn mênh mông
(Cõi Tạm trang 216)
Tình yêu
Hình như trong thơ tình, lời thơ Huỳnh Công Ánh có nhiều nét bất ngờ, phong phú và sâu lắng hơn.
Qua thơ, chúng ta thấy thế giới tình yêu của Huỳnh Công Ánh không phải chỉ là ân ái thường tình nam nữ mà còn là những gì thuộc tâm linh nữa, chẳng hạn như trong bài thơ Quà Em Tặng trang 34:
Em thương gửi vào tôi lời thanh khiết
Vai tôi nghiêng trái phải nhọc đôi bờ
Tai tôi nữa, vang nỗi niềm rất thật
Dù tọa thiền muôn kiếp khó làm ngơ
.
Em tin nhận từ tôi mộc mạc
Không xa vời nên dễ cảm không thôi.
Như thường thich nghe hoài một bài hát
Sẽ tự nhiên thuộc cả nhạc lẫn lời
.
Em hoan hỉ vẽ cho xem dấu tich
Lửa của tàn thuốc ngún sắp quăng đi
Tưởng mủn nát mà dật dờ trong ký ức
Cho hết nhau nào đếm được những gì.
Tình yêu chính là liều thuốc màu nhiệm làm sống lại một tâm hồn phiêu bạt, trai cứng, bầm giập mà anh gọi là "đá cũng trổ bông" như trong bài thơ Tình Muôn Năm nơi trang 24:
Em mưa nhỏ lời tình thiêng sũng ướt
Đá hồn ta trơ thế vẫn trổ bông
Em nắng xuống trên lưng đời óng mượt
Băng giá ta tan chảy ngập trong lòng.
Nhưng anh cũng cảnh giác "người đẹp" mà anh gọi là "môi hồng" bằng bài thơ ý tứ rất ngộ nghĩnh:
Môi hồng ghé xuống nhân gian
Sinh linh điêu đứng,
Hoang tàn như chơi.
Đôi khi mỉm mỗi nụ cười
Quách thành,
Khanh tướng,
Tả tơi, khốn cùng.
(Môi Hồng trang 91)
Thế giới tâm linh
Anh là người theo đạo Chúa nhưng trong thơ anh lại phản ảnh rất nhiều tư tưởng Phật Giáo qua những từ ngữ như: luân hồi, niết bàn, cõi ta bà v.v… như trong bài thơ Đi Đến Đó Cúi Chào Nhau (trang 62). Lời thơ lục bát thật nhẹ nhàng, thâm thúy phản ảnh tư tưởng Bát Nhã. Đi đến đó tìm lại nhau
Tiếng chuông bát nhã vọng sâu trong hồn
Mõ khô lốc, khua đều dòn
Sen lâng lâng nhẹ tỏa hương niết bàn
Cỗ kinh mở sẵn trên bàn
Chữ nhòe nhoẹt mực, tụng khan lời buồn
Nam mô Phật niệm không ngừng
Cầu ơn cứu độ để đừng rời nhau
Đi đến đó hỏi mai sau
Luân hồi hóa kiếp, niềm đau vẫn là
Ngụp lặn mãi cõi ta-bà
Đúng-sai u mịch mùng tha hóa mù.
Để kết thúc phần giới thiệu không gì bằng nhắc lại đây lời Bạt của nhà thơ Yên Sơn - Tổng Thư Ký Văn Bút VNHN khi Yên Sơn giới thiệu thi tập Ơn Nghĩa Trùng Trùng như sau: "Hãy khoan nói về nội dung. Đối với tôi, một người viết lên được nỗi lòng của mình; diễn đạt được những biến chuyển, linh động chung quanh cuộc sống bon chen của kiếp người, kiếp người lưu vong; cảm nhận được cái lãng mạn của bốn mùa mưa nắng, vẻ đẹp thanh tao của trăng sao, nỗi xôn xao của gió mây cùng hoa cỏ…bằng văn vần, văn xuôi đã là hay rồi, đáng phục rồi… Xin ngả mũ ngưỡng mộ vào chào đón đứa con tinh thần, thi phẩm thứ ba của anh chào đời, góp mặt vào vườn hoa văn nghệ muôn màu muôn sắc.."
Với tập thơ thứ ba này Huỳnh Công Ánh thực sự đứng vào hàng ngũ nhà văn, nhà thơ hải ngoại chứ không đơn thuần chỉ là nhà tranh đấu như trước đây. Đó cũng là ước nguyền của bao người, xưa là "tráng sĩ" và ngày nay là thi sĩ.
Đào Văn Bình (viết từ San Jose 17/5/2013 -- đăng lại đầu tháng 12/2012)
Gửi ý kiến của bạn
