Nếu bạn là khách lữ hành, thích du lịch, vai mang ba lô, chân lang
thang khắp trời Âu với một túi tiền khiêm nhường, bạn hãy ghé forum
của trang nhà Travbuddy.com mà nghe các bạn trẻ rủ nhau ơi ới đi du
lịch Đông Âu mà Cộng Hoà Tiệp là nơi mức sinh hoạt tương đối còn rẻ.
Sự ảnh hưởng to lớn của biến cố “chủ nghĩa cộng sản sụp đổ” ở Âu
Châu đã mở toang cánh cửa tự do của thế giới. Liên bang Sô Viết tan
rã, các nước Đông Âu thoát vòng kềm toả trỗi dậy. Liên Bang Tiệp
cũng hân hoan chia tay với đế quốc đỏ và tuyên bố độc lập để tách
làm hai quốc gia riêng biệt: Cộng Hoà Czech (Tiệp) và Cộng Hoà
Slovakia.
Theo chân đoàn du lịch Đông Âu, tôi đến Cộng Hoà Tiệp vào một chiều
Thu. Khi chiếc xe bus chở chúng tôi tới Prague, chúng tôi qua dòng sông
Vltava trên những cây cầu bắc vào khu phố cổ và được ngắm nhìn thành
phố tranh sáng trong một màu ráng chiều tuyệt đẹp. Có tới mới hay,
có đi mới thấy tận mắt cảnh đẹp của Đông Âu, của những căn nhà miền
quê duyên dáng, của những cánh đồng bát ngát, của tường cao, mái
vòm, lầu đài thành quách, của hồn xưa thu thảo.
Prague được chọn là thủ đô của Tiệp và chỉ trong vòng 20 năm nó đã
trở thành một thành phố nổi tiếng trong thế giới du lịch ngày nay.
Nó quy tụ được nhiều giới trẻ du lịch nhất trong các xứ Đông Âu tôi
từng đặt chân qua. Phải nói Prague (Praha) là một thành phố nhộn nhịp
du khách vào hàng thứ nhì sau Paris, Pháp.
Khách du lịch đến Prague hầu như ai cũng được dẫn đi thăm ngôi nhà thờ
Đức Bà Týn, cầu Charles Bridge, Old town Square, và quảng trường
Wenceslas. Cây cầu lịch sử Charles XIV Bridge bắc ngang con sông Vltava,
nối liền phố cổ với khu vực Prague Castle như động mạch chính trong
trái tim thủ đô, tạo cho Prague một nét riêng, rất riêng. Tôi đứng ở
một góc cầu lặng gió nhìn xuống dòng Vltava êm ả nằm bên chập chùng
bóng nắng những ngôi đền cổ, cung điện xưa, phía này đồi, bên kia chen
chúc nếp uy nghiêm thánh đường và phố xá. Cầu Charles mang một vẻ
đẹp trung cổ đầy lãng mạn. Chả trách gì nhiều cặp tình nhân hò hẹn
nơi đây và móc vào thành cầu những chiếc khoá, khoá chặt đời nhau
bằng những nụ hôn ngay trên cầu mặc cho quanh họ đông nghẹt du khách.
Người Việt ở Tiệp gọi nơi này là “Cầu Tình” dù cái tên lịch sử
của nó (do nhà Vua Charles IV ra lệnh xây dựng từ thế kỷ 14 nên người
ta đã lấy tên ông để đặt tên cầu) chả dính dáng gì tới tình yêu trai
gái.
Quảng trường khu phố cổ Wenceslas thì bận rộn suốt 24 tiếng đồng hồ.
Du khách có thể mua sắm ngày đêm đến tận khuya. Ngang qua một tiệm
Apple Computer, tôi thấy dù cửa đóng, vẫn có rất nhiều thanh thiếu
niên nam nữ tụ tập sắp hàng dài, chờ giờ mở cửa sau 12 giờ đêm cho
đợt phát hành đầu tiên của Iphone 5 ở Âu Châu. Ở đây đặc sản nổi
tiếng của Bohemia là crystal, tức thủy tinh. Bohemia nổi tiếng về thủy
tinh màu trong khi Áo nổi tiếng về thủy tinh trắng. Giá crystal nơi đây
tương đối phải chăng chứ không mắc lắm so với Áo hay Ba Lan. Khắp
quảng trường tiệm bán crystal nhan nhản, nên du khách tha hồ lựa chọn
và so sánh giá cả. Chỉ có cái khó là mang về rất dễ vỡ, tức mang
theo hành trình một gánh nặng vì thủy tinh càng tốt thì càng dày
và càng nặng.
Đi du lịch nhiều, tôi rút kinh nghiệm, ít mua sắm và sợ mang nặng. Tôi
nhớ có lần đi du lịch Trung Quốc, một phụ nữ trong đoàn mua một cái
chén kiểu cổ rất mỏng thuộc đời Tống ở Bắc Kinh. Bà nghe người bán
quảng cáo rằng, nó rất quí hiểm vì xưa và rất mỏng, nước men trong
xanh, ít có, nên mua với một giá khá đắt. Bà cưng chiều cái chén hết
mực, mỗi lần di chuyển theo đoàn từ nơi này sang nơi khác, đều xách
tay rất trịnh trọng. Lúc ngồi xe, bà tránh không cho ai đụng vào
người. Suốt cuộc hành trình mười mấy ngày, từ Bắc xuống Nam qua
nhiều nơi, cuối cùng đoàn đến Quế Lâm. Khi dạo qua khu phố bán đồ kỷ
niệm, bà chợt giật bắn mình vì hai lề đường họ bày bán toàn mấy
cái chén kiểu cổ giống hệt cái chén bà đã mua với một giá rẻ
mạt. Hỏi ra, tất cả đều là hàng nhái, kể cả cái chén bà mua. Bà
đau nhói vì bị lừa. Tôi chỉ tội cho bà vì phải mang canh cánh bên
người một vật không giá trị với thái độ trân trọng, sợ bể, đi khắp
nơi như vác một gánh nặng trên lưng.
Hình ảnh ở Prague.
Ăn uống, ca hát
Ở quảng trường phố cổ các thanh niên tụ họp ca hát ăn uống, bất kể
ngày đêm. Dân Tiệp di chuyển phần lớn bằng xe buýt hay xe điện. Hai ba
giờ sáng chúng tôi còn thấy các thanh niên trẻ dưới trạm xe điện
ngầm tụ tập, hút thuốc, uống bia. Bia Tiệp còn gọi là bia đen, nổi
tiếng ngay ở biên giới Đức- Tiệp, uống coi chừng dễ say. Người dẫn
đường kể chuyện, khi dẫn tour, anh thường gặp một anh chàng Tiệp lúc
nào cũng say dắt theo một con chó say như chủ, đi ngiêng ngả. Dạo chơi
nơi đây du khách có thể thưởng thức nhiều món ăn đặc sản của Âu châu.
Đặc biệt là kem, đủ mùi đủ vị, vì khắp Âu châu, nơi nào cũng có
quầy kem hay tiệm kem.
Phải nói là quà vặt hay thực phẩm lề đường ở đây tạo nên một vẻ
độc đáo hay nó chính là sức sống của Prague. Các món như kabab, doner
kabab, xúc xích, burger, hot dog, cheese, thức ăn nhanh được bày bán trên
các chiếc xe đặt hai bên lề đường. Món xúc xích ở đây đặc biệt là
rất dài, đủ loại, bạn có thể ăn nóng với bánh mì và uống bia. Món
crêpe của Pháp với nhân táo, dâu cũng có mặt. Nếu thích dòn bạn có
thể thưởng thức món bánh kẹp crêpe mỏng, nóng, dòn nhân sô cô la và
hazelnut thơm ngậy. Đêm về, từng cặp tình nhân, đi giữa trời thu Đông Âu
lành lạnh, dừng lại ở một quầy bánh nướng “Staroceske Trdlo.” hay
“Chimmey cake” mua vài cái bánh mì ống khói này, xé từng miếng nóng
dòn, nhón bỏ vào miệng, mùi quế và hạnh nhân dậy lên, thú vị biết
bao. Ký ức gợi tôi nhớ những ngày mưa lạnh Sài Gòn, đi học về vừa
lội nước, vừa nhai bánh cay nóng hay lạc rang bán ở lề đường, tuổi
thơ tôi bất chợt bay về gõ cửa.
Đời sống về đêm ở đây quay tròn luân vũ theo các casino, night club,
thú vui dạo phố, tụ tập, uống bia, trò chuyện. Dấu chân lữ hành của
khách in khắp nơi quanh con phố. Giọng cười, tiếng nói, mùi thức ăn,
âm thanh đàn, trống của nhạc khí vang vọng tận một góc trời kéo gót
chân con người lê la về phía ánh sáng như những con thiêu thân.
Một thanh niên trong đoàn chúng tôi đêm nào cũng vào các bar rượu, hộp
đêm để tìm hiểu đời sống ban đêm của Prague nhận xét. Thanh niên Âu
châu uống bia rượu không ồn ào như thanh niên VN. Họ uống lặng lẽ,
hoặc trò chuyện vừa phải, không la hét, không bắt ép người khác phải
cạn chén nên không quá chén. Dường như họ uống bia, rượu chỉ như uống
nước chứ không phải uống một chất lỏng đã lên men, tức họ hoàn toàn
kiểm soát được lý trí. Anh kể thêm về cuộc phiêu lưu dạ hành của anh
như sau. Một đêm, khoảng 3 hay 4 giờ sáng, khi ở quán rượu ra, trên đường
về khách sạn, đột nhiên có một cô gái chân dài, tóc vàng sợi nhỏ,
lao vào ôm anh. Cô ta hành động một cách rất bất ngờ, khiến anh không
kịp phản ứng gì hết. Hai tay cô vòng ra sau và lục tìm bóp anh ở hai
túi sau. May quá, anh không để bóp trong ấy. Tìm không thấy, cô ta bỏ
đi. Chúng tôi chọc anh, cô ta có khoá môi anh bằng một nụ hôn không?.
Anh cười, thật là một bài học quý giá cho các đấng mày râu đi một
mình như anh.
Hôm sau chúng tôi đi thăm vùng nghỉ dưỡng Kalorvy Vary. Đây là nơi nghỉ
mát nổi tiếng và điều trị bệnh cho người giàu bằng suối nước nóng
nhiều chất khoáng từ thời cổ đến giờ. Sau khi bức rèm Chế Độ Đỏ
cuốn lên, Tiệp lấy lại tự do, nhà hàng, khách sạn, cửa tiệm thương
mại đua nhau mọc lên và kỹ thuật du lịch phát triển tột độ. Hầu như
mỗi du khách đến đều mua một cái ly đặc chế của Kalorvy Vary để uống
thử cái thứ nước khoáng được coi như thần dược này, dù nó tanh tanh
đỏ quạch như nước phèn lâu ngày trong một ống nước rỉ.
Sapa ở Tiệp
Chiều xuống, đích đến của đoàn là Trung tâm thương mại Sapa của Việt
kiều Tiệp. Chúng tôi dùng cơm tối tại Lotus Restaurant tức “Hồ Sen
Quán” với các món đặc sản Việt Nam như cà muối, canh cua rau đay, chả
giò(nem rán), trứng đúc thịt, cá chiên. Người Viêt qua đây có người
mới đến khoảng 2,3 năm, có người đã định cư hàng mấy chục năm, phần
lớn từ miền Bắc như Ninh Bình, Nghệ An, Hà Tĩnh. Khu thương mại toàn
buôn sỉ này to gấp mấy lần các khu của người Việt ở Ba Lan. Chúng
tôi vào vài siêu thị, thấy được rất nhiều sản phẩm Việt Nam ở đây,
kể cả rau cỏ và trái cây tươi. Có cả một vài người ngồi chồm hổm
bán hàng rong như bắp luộc, xôi, chè, trước cửa chợ hệt như khu A, B,
C của Bolsa ở Mỹ. Chúng tôi thấy một thanh niên đẩy chiếc xe nhỏ bán
dạo cà phê, nước trà, sim card, và các thứ linh tinh khác cho các chủ
tiệm buôn. Quả là một com phố Việt Nam thu nhỏ. Khi trò chuyện tâm sự
với chúng tôi, có nhiều người tỏ ý muốn được đi Mỹ.
Người Tiệp ao ước đi Mỹ
Trên chuyến máy bay trở lại Hoa Kỳ, tôi tình cờ ngồi bên một cô gái
Tiệp rất xinh xắn. Cô vào độ 26 hoặc 27 tuổi. Cô sinh ra và lớn lên ở
Tiệp. Qua Mỹ du học đã được mười mấy năm, cô có việc làm sau khi tốt
nghiệp và đang đính hôn với một người Mỹ. Trong chuyến về thăm gia
đình và quê mẹ này cô lưu lại vài ba tuần. Khi được hỏi cô nghĩ gì
về thực trạng của đất nước cô hiện tại? Cô cho biết, cô rất buồn vì
Công Hoà Tiệp đang ở trong giai đoạn phát triển quá nhanh. Sau sự sụp
đổ của Liên Bang Sô Viết và chế độ Cộng Sản, nước cô đang bước một
bước tiến quá dài trong nền kinh tế thị trường. Với lượng du khách
khổng lồ mỗi năm thăm viếng Tiệp, đời sống người dân bỗng trở nên
mắc mỏ. Lợi tức đầu người trung bình mỗi tháng khoảng 800 cho tới
1000 Đô mà giá xăng khoảng 8 Đô một Gallon. Mọi thứ hầu như phải nhập
cảng. Ngược lại xuất cảng thì ít ỏi, trong khi Tiệp là một quốc gia
nặng về nông nghiệp. Cuộc sống cao, vật giá leo thang, người dân rất
khó sống. Cô cảm thấy giá trị đạo đức xuống dốc thê thảm vì đồng
tiền chi phối hết mọi thứ và làm hư con người. Chính quyền lại không
có biện pháp thích hợp để giải quyết vấn đề nên đất nước dưng không
lạc lõng, hụt hẫng, mất phương hướng. Người con gái Tiệp không ngừng
tâm sự về ý muốn thích sống ở Hoa Kỳ hơn là lưu lại nơi chôn nhau
cắt rốn của mình như nhiều người khác đã từng mơ về thiên đường
nước Mỹ. Dù sao cô cũng là đứa con đầy may mắn và thành công vì có
việc làm cùng đời sống ổn định trên xứ người như mẹ cô đã kết
luận.
Máy bay đáp xuống an toàn ở phi trường Los Angeles, chấm dứt cuộc du
lịch nhiều ngày của tôi tại Đông Âu.
Trịnh Thanh Thủy