Bản tin RFI cho biết, hôm Thứ Năm 14/11/2013 tổ chức Global Witness có
trụ sở tại Anh và Mỹ đã ra thông báo cáo buộc tập đoàn Hoàng Anh
Gia Lai (HAGL) không tuân thủ những cam kết giải quyết các vi phạm về
môi trường và nhân quyền tại các đồn điền ở Cam Bốt và Lào. Tổ
chức này cho rằng HAGL từ nay sẽ mang lại rủi ro về tài chính và uy
tín cho các nhà đầu tư gồm Deutsche Bank và Tập đoàn Tài chính Quốc
tế (IFC), khuyến cáo họ nên rút vốn khỏi tập đoàn.
Thông cáo cho biết, vào tháng 5/2013, báo cáo điều tra của Global
Witness mang tên «Những ông trùm cao su - Rubber Barons» cho thấy các đồn
điền của HAGL tại Cam Bốt và Lào đã gây ra những thiệt hại về môi
trường và xã hội, trong đó có việc lấy đất của cộng đồng địa
phương và phá rừng. Cho dù HAGL cam kết giải quyết những vấn đề khẩn
cấp này, nhưng theo Global Witness thì không thấy bất cứ một sự thay
đổi nào.
Bản tin RFI ghi lời Bà Megan MacInnes, người phụ trách vấn đề đất đai
của Global Witness nhận xét: «HAGL hứa hẹn rất hay nhưng giữ lời hứa
thì rất tệ. Họ tích cực nói với chúng tôi và mọi người là sẽ
nghiêm túc thay đổi phương thức, nhưng thực tế cho thấy việc khai thác
gỗ vẫn tiếp diễn, và những người nông dân bị mất đất vẫn phải vất
vả tự mưu sinh».
Dù vậy, khi bị Global Witness chất vấn hôm 13/11, HAGL phản bác cáo
buộc là đã không có những tiến bộ. Tập đoàn này nêu ra việc tạo
công ăn việc làm và thực hiện những dự án kinh tế xã hội như làm
đường, xây nhà và bệnh viện; tuy nhiên, do mùa mưa đến và cuộc bầu
cử ở Cam Bốt nên khó thể tiếp cận được các khu vực bị ảnh hưởng.
RFI kể lời HAGL nói rằng vẫn đang ngưng phá rừng như cam kết, cho là
các bằng chứng ảnh chụp vệ tinh của Global Witness «không đáng tin
cậy». Tập đoàn cho biết «đang tìm kiếm tư vấn độc lập để giúp HAGL
giám sát, đưa ra những khuyến cáo nhằm cải thiện các vấn đề liên
quan tới cộng đồng». Tuy nhiên các nhà tư vấn phải được nhân viên của
HAGL tháp tùng để «đảm bảo sự độc lập».
RFI ghi thêm:
“Global Witness cũng cho biết đang thương thảo với doanh nghiệp thứ hai
của Việt Nam bị cáo buộc trong báo cáo «Những ông trùm cao su», là
Tập đoàn Cao su Việt Nam.”
Trong khi đó, BBC ghi lời HAGL hăm dọa sẽ kiện ngược lại.
Bản tin BBC viết:
“Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) tuyên bố "không quan tâm" tới các cáo
buộc mà tổ chức Global Witness vừa đưa ra, theo đó nói tập đoàn cao su
khổng lồ của Việt Nam đã không cải thiện được tình trạng chiếm đất.
Trả lời BBC Tiếng Việt, Chủ tịch tập đoàn Đoàn Nguyên Đức (tức Bầu
Đức) nói Global Witness là "vô nhân đạo" khi kêu gọi các nhà
đầu tư rút vốn khỏi HAGL và nhắc tới khả năng kiện ngược lại tổ
chức này.
"Có khả năng chúng tôi sẽ kiện họ ra tòa vì lý do vu khống và
phỉ báng doanh nghiệp lớn đang làm ăn chân chính, nuôi 30 ngàn lao
động," Bầu Đức nói.”