Nguyễn Lộc Yên
(Lời tâm tình: “Sử Việt” chỉ khái quát các Nhân vật lịch sử, không đi sâu từng chi tiết của Nhân vật. Cuối mỗi bài viết, phần “Thiết nghĩ” nếu có chỉ là góp ý của tác giả, không ngoài mục đích làm sáng tỏ thêm về nội dung của đề tài đã biên soạn. “Sử Việt” đăng vào ngày thứ Ba Tuesday mỗi tuần).
Giết anh rùng rợn, đúng hay không?!
Thuỵ hiệu “Ngoạ triều” lắt léo trông?
Một nước tang thương, lo lắng dạ
“Cửu kinh” sâu sắc, vấn vương lòng
Cắt da sư sãi, bâng khuâng nghĩ?!
Đốt thịt tội nhân, ngoắc ngoéo trông?!
Thắc mắc hôn quân, sao nhiệt huyết?!
Ngẫm nghiền Long Đĩnh, tội hay công?!
(Lời tâm tình: “Sử Việt” chỉ khái quát các Nhân vật lịch sử, không đi sâu từng chi tiết của Nhân vật. Cuối mỗi bài viết, phần “Thiết nghĩ” nếu có chỉ là góp ý của tác giả, không ngoài mục đích làm sáng tỏ thêm về nội dung của đề tài đã biên soạn. “Sử Việt” đăng vào ngày thứ Ba Tuesday mỗi tuần).
LÊ LONG ĐĨNH
(985 - 1009)
Vua Lê Đại Hành băng hà vào tháng 3-905, 4 hoàng tử: Ngân Tích, Long Kính, Long Cân và Long Đĩnh tranh giành ngôi vua với Thái tử Lê Long Việt. Các hoàng tử tranh ngôi trong 7 tháng, đến tháng 10 năm 1005, Lê Long Việt lên ngôi, hiệu Lê Trung Tông (Thiếu Đế) làm vua được 3 ngày. Một số cổ sử ghi: “Lê Long Đĩnh đã giết anh để giành ngôi”.
Long Đĩnh được vua cha phong Khai Minh Vương, khi lên ngôi lấy hiệu Đại Thắng Minh Quang Hiếu Hoàng đế; lập 4 hoàng hậu; phong con là Sạ làm Khai Phong Vương. Trong 4 năm làm vua, đã 5 lần thân chinh cầm quân dẹp loạn:
- Lần thứ I (năm 1005): Dẹp loạn tranh giành giữa các thế lực trong hoàng tộc.
- Lần thứ II (1005): Khi quân đang đánh giặc ở Phù Lan, hay tin là giặc Cử Long đã đến cửa biển Thần Phù (Ninh Bình). đang cướp phá. Vua lại đến Ái Châu để đánh giặc Cử Long.
- Lần thứ III (1008): Dẹp loạn ở châu Đô Lương và Vị Long.- Lần thứ IV (1008): Dẹp loạn ở Hoan Châu và Thiên Liêu.
- Lần thứ V (1009): Tháng 7, đánh dẹp giặc ở các châu Hoan Đường và Thạch Hà.
Sách Khâm định Việt sử Thông giám cương mục, Chính biên, ghi: “Đinh Mùi (1007) Mùa xuân Long Đĩnh sai em là Minh Xưởng và Chưởng thư ký là Hoàng Thành Nhã đem con tê trắng sang biếu nhà Tống, dâng biểu xin cửu kinh và kinh sách Đại Tạng”. Còn Đại Việt sử ký tiền biên của Ngô Thì Sĩ, chép: “Khai Minh Vương sai dân Ái Châu đào kênh, đắp đường từ cửa Vân Long qua Đỉnh Sơn đến sông Vũ Lũng.”
Có một số cổ sử đã chép: Vua vì tửu sắc quá độ, thể chất suy nhược, khi lâm triều phải nằm mà nghe các quan bẩm báo, nên gọi là “Lê Ngọa Triều”. Vua Ngọa Triều là người ác độc, bắt thầy chùa để mía trên đầu (đầu không tóc) róc vỏ cho dao phạm chảy máu rồi cười, bắt tội nhân tẩm dầu đốt để coi, còn sai lính bắt tội nhân trèo cây cao, rồi chặt cây cho ngã, hoặc bỏ người vào sọt (giỏ) thả xuống sông để xem, các quan quỳ bẩm thì cho hề nhái giọng để cười nhạo báng, nên ai cũng oán hận.
Đại Việt sử ký tiền biên, sử gia Ngô Thì Sĩ lại ghi lời nghi vấn về việc Lý Công Uẩn giết Lê Long Đĩnh để đoạt ngôi: “Có người nói Khai Minh vương hung hãn bạo ngược,... Lý Thái Tổ rất căm phẫn trước tội ác giết anh cướp ngôi của Khai Minh Vương, nhân lúc Khai Minh Vương bệnh tật, sai người vào đầu độc giết đi rồi giấu kín việc đó, nên sử không được chép, nếu quả như vậy, cũng là đạo Trời hay báo, nên chép phụ vào để làm răn?!”
Ngày Tân hợi, tháng 10 Kỷ dậu (19-11-1009) vua băng, thọ 24 tuổi; làm vua được 4 năm. Con vua là Lê Xạ còn quá nhỏ, quần thần tôn Tả thân vệ Điện tiền Chỉ Huy sứ Lý Công Uẩn lên ngôi. Như vậy nhà tiền Lê tồn tại được 29 năm, trải qua 3 đời vua: Lê Đại Hành, Lê Trung Tông, Lê Long Đĩnh.
*- Thiết nghĩ: Muốn đánh giá một nhân vật lịch sử là tốt hay xấu, công hay tội; chúng ta phải phân tích tỉ mỉ về nhân vật ấy đã làm, đem liên hoàn các sự kiện hay xâu chuỗi tất cả các tình tiết, rồi nghiền ngẫm so sánh mới mong có kết luận chính xác. Nhân vật Lê Long Đĩnh, có một số sử sách đã ghi và những lời đồn đãi là ông vua ngạo ngược, tiếng xấu ngập trời. Người ghi chép sử và người tìm hiểu sử, cũng cần xem xét cẩn thận có đúng vậy không?! Nếu hiểu sai, nên trả lại sự công bằng cho vị vua đã bị oan ức cả ngàn năm qua?!!!
Có một số cổ sử đã ghi: Vua vì tửu sắc quá độ, thể chất suy nhược, nên khi lâm triều phải nằm, nên gọi là “Lê Ngọa Triều”. Vua Ngọa Triều là người ác độc, bắt thầy chùa để mía trên đầu róc vỏ, bắt tội nhân tẩm dầu đốt hoặc trèo cây, rồi chặt cây ngã, hoặc bỏ người vào sọt thả xuống sông để xem... Nhưng từ “Ngọa triều” thì “Khâm định Việt sử thông giám cương mục” lại ghi: “Long Đĩnh vì mắc bệnh trĩ, nên khi ra thiết triều phải nằm, vì vậy tục gọi là Lê Ngoạ Triều”?.
Ngay sau khi lên ngôi, nhà vua tự cầm quân đi đánh Ngự bắc vương Long Ngân và Trung Quốc vương Long Kính, dẹp yên được cả. Và trong 4 năm trị vì, vua tự thân chinh cầm quân dẹp loạn 5 lần. Nếu bảo Lê Long Đĩnh là “hôn quân”; có phải những người ủng hộ Lý Công Uẩn chuẩn bị dư luận để soán ngôi chăng?! Vì nhà vua thân thể không cường tráng làm sao cầm quân dẹp giặc?. Tháng 7 năm 1009, vua thân chinh đánh giặc ở các châu Hoan Đường và Thạch Hà, đến ngày 19-11-1009, thì vua băng. Như vậy, nếu vua có “Ngọa triều” (nằm tại triều) vì lý do bệnh trĩ hay vì một lý do vô ý hay ai cố tình xuyên tạc, vua chỉ “Ngọa triều” trong 4 tháng hay ngắn hơn, chứ không phải như một số cổ sử đã ghi?!
Ngoài ra, nếu bảo Lê Long Đĩnh là “hôn quân”; cớ sao sử gia Ngô Thì Sĩ, lại viết: “Khai Minh Vương sai dân Ái Châu đào kênh, đắp đường từ cửa Vân Long qua Đỉnh Sơn đến sông Vũ Lũng”, “hôn quân” cũng biết lo dân sao?!. Còn sách Khâm định Việt sử Thông giám cương mục ghi: “Đinh mùi (1007) Mùa xuân Long Đĩnh sai em... đến nhà Tống, dâng biểu xin cửu kinh và kinh sách Đại Tạng”. “Cửu kinh” gồm có: Kinh Thư, Luận Ngữ, Mạnh Tử, Kinh Dịch, Kinh Thi, Kinh Lễ, Kinh Xuân Thu, Hiếu Kinh và Chu Lễ. 9 bộ sách quí này làm nền tảng văn học cho Trung Hoa, lần đầu tiên do thánh ý của một “hôn quân” đưa “Cửu kinh” về nước ta, có lạ lùng không?! Kinh “Đại Tạng” là kinh sách của Phật giáo, bao trùm các lĩnh vực khác: Triết học, lịch sử, văn học, nghệ thuật,... quí giá vô cùng, “hôn quân” sao lại thiết tha thiền học vậy?!
Chép sử phải tham khảo nhiều tài liệu, so sánh nghiền ngẫm cho chính xác, không thể quyết đoán hay nghe lời đồn. Vua Lê Long Đĩnh bị đóng đinh là một “Hôn quân”. Tôi không minh oan cho ông, nhưng viết lời thiết nghĩ này là mong mỏi “tôn trọng sự thật”. Mong những bậc thức giả, sẽ góp ý, phê phán một cách trung thực, để lịch sử được chính xác hơn.
Cảm niệm: Lê Long ĐĩnhGiết anh rùng rợn, đúng hay không?!
Thuỵ hiệu “Ngoạ triều” lắt léo trông?
Một nước tang thương, lo lắng dạ
“Cửu kinh” sâu sắc, vấn vương lòng
Cắt da sư sãi, bâng khuâng nghĩ?!
Đốt thịt tội nhân, ngoắc ngoéo trông?!
Thắc mắc hôn quân, sao nhiệt huyết?!
Ngẫm nghiền Long Đĩnh, tội hay công?!
Nguyễn Lộc Yên
Gửi ý kiến của bạn
Tôi tha phương cầu thực đã lâu nên tiếng mẹ đẻ không khỏi có phần giới hạn. Bữa qua, đứng xếp hàng ở chợ chờ trả tiền thùng bia, chợt nghe loáng thoáng dăm câu đối thoại của mấy người đồng hương mà không khỏi có đôi chút băn khoăn:
Vậy chớ chị thuộc diện gì?
Nào có “thuộc diện” gì đâu. Mình chỉ là loại … ăn theo thôi mà!
Về nhà, xem qua tự điển thì thấy Soha định nghĩa (“ăn theo”) thế này: Khẩu ngữ: Được hưởng hoặc có được nhờ dựa theo cái khác, người khác, không phải do tự bản thân có hoặc làm nên: “Nước lên cá đuối ăn theo, Lái buôn hết gạo bỏ neo cầm chừng.” (Cdao)
Lời người dịch: Các lý giải của Jude Blanchette và Richard McGregor về sự ra đi và kế vị của Tập Cận Bình trong tương lai là một đóng góp hữu ích cho độc giả quan tâm đến sự nghiệp chính trị của Nguyễn Phú Trọng và sự thống trị của ĐCSVN, vì không có sự khác biệt to lớn trong hệ thống chính trị của Trung Quốc và Việt Nam. Nhưng hai tác giả không nêu lên một khía cạnh thời sự đang tác động cho tình thế là dịch bịnh COVID-19.
Cả hai ĐCSTQ và ĐCSVN đều luôn tự hào về các thành tích kinh tế toả sáng mà không cần cải cách tự do chính trị và tự tuyên dương là “cường quốc chống dịch bịnh” hữu hiệu hơn các nước dân chủ phương Tây.
Hiện nay, biến chuyển thảm khốc về dịch bịnh tại Việt Nam cho thấy một sự thật khác hẳn và giúp cho người dân có một cơ hội để nhận định đúng đắn hơn về sự lãnh đạo của ĐCSVN.
Ở độ cao hơn 46,000 feet tức là cao hơn 14 kilomets trên vùng sa mạc khô cằn của tiểu bang New Mexico, chiếc phi thuyền không gian màu trắng và bạc đã được hỏa tiễn phóng lên hướng về bầu khí quyển của Trái Đất, cỡi lên một chòm khói khí đốt và nhiên liệu cao su cứng đang cháy rực, theo ký giả Michael Greshko của báo National Geographic. Một vài phút sau, 2 phi công và 4 hành khách của phi thuyền, gồm tỉ phú Richard Branson, đã trôi trên bề mặt của hành tinh chúng ta hơn 53 dặm, tức hơn 85 cây số là độ cao đủ để nhìn thấy độ cong của Trái Đất và trượt qua mối ràng buộc của hấp lực, trong vòng ít nhất vài phút. Chiếc phi thuyền lấp lánh đó -- Virgin Galactic’s V.S.S. Unity – được phóng vào không trung từ một chiếc máy bay lớn hơn để đạt tới độ cao hơn 53 dặm trên bầu trời. Khi nó hoàn tất đường phóng lên, nó xoay cặp đuôi của nó lại, sắp xếp lại hình dạng chiếc phi thuyền để cho phép nó rơi trở lại thượng tầng khí quyển như một trái banh vũ cầu. 15 phút sau khi tách khỏi phi thuyền mẹ,
Câu chuyện của Giannis Antetokounmpo cũng là câu chuyện của những người di dân Mỹ. Bất kể đến từ đâu, bất kể màu da, bất kể chủng tộc, giá trị của người di dân chỉ có thể được đánh giá trên sự phấn đấu và những đóng góp của họ cho quê hương mới.
Như vậy, thì “mạng xã hội” đã lũng đoạn thành công và làm tha hóa đảng Cộng sản chưa, hay là, nói như lời để lại ngày 15/09/2017 của Cố Thiếu tướng Nguyễn Trọng Vĩnh, nguyên Đại sứ của CSVN tại Bắc Kinh (Trung Cộng) rằng: ”ĐCSVN nay đã hoàn toàn biến chất, trở nên quá hư hỏng, khó có thể sửa chữa được! Đảng đã đánh mất mình, không còn xứng đáng là lực lượng lãnh đạo nhà nước và xã hội nữa.”
Sóng radio, sóng ánh sáng lan tỏa trong không gian như thế nào ta đã biết. Chỉ còn một thắc mắc: Nguyên do nào khiến một vi phân tử, thí dụ như photon, “bay” nhanh đến thế – có thể nhanh nhất trong Vũ Trụ.
Theo truyền thống, trước hết, thỉnh ý tiền nhân.
Lên Gúc, tra cứu sách báo khoa học, không thấy các ngài – như Einstein, Newton – dạy bảo gì rõ ràng, dứt khoát về vụ này. Đành trông chờ ở các bậc cao minh của thời đại chúng ta.
Kỷ Niệm Ngày Ký Kết Hiệp Định Genève: 20 tháng 7 năm 1954 - Bối Cảnh, Diễn Tiến, Nội Dung và Hậu Quả
Trong bóng hậu trường đàm phán có các sự thật khác mà hồi ký của Khrushchev hé lộ một phần trong chi tiết. Khrushchev kể lại nội dung trao đổi giữa Chu Ân Lai với Hồ Chí Minh. Về diễn tiến trận Điện Biên Phủ, Hồ Chí Minh cho biết tình hình chiến sự là tuyệt vọng, nếu không ngừng bắn sớm, Việt Minh không thể chống Pháp trong lâu dài. Trước nguy cơ này, Viêt Minh, khi cùng đường, có thể tháo chạy qua biên giới tìm nơi trú ẩn và xin Trung Quốc tiến quân sang Việt Nam, như đã làm ở Triều Tiên.
Với riêng những người dân Việt Nam, còn có thêm câu trả lời rằng, chính phủ Mỹ của tổng thống Joe Biden hiện nay cũng là một ân nhân khi đã viện trợ và chấp thuận các hãng chế tạo thuốc ngừa Covid của Mỹ được phép bán thuốc cho Việt Nam vì nội các tiền nhiệm của Trump đã từ chối tham gia chương trình viện trợ nhân đạo COVAX cho thế giới. Chích mũi thuốc Pfizer hay Moderna, hy vọng người dân Việt Nam sẽ nhớ đến điều này.
Đạo đức của thị trường không phải kinh doanh lương thiện mà chính ở chổ đầu tư khôn ngoan và chính chắn sẽ được thị trường tưởng thưởng, bằng ngược lại liều lỉnh hay lảng phí sẽ bị đào thải. Bàn tay vô hình thường xuyên tẩy sạch các sai lầm thì thị trường mới sinh hoạt tự do và lành mạnh.
Sách báo kinh tế Hoa Kỳ lại nhắc đến “moral hazard” hay là rủi ro đạo đức. Giống như cháu hư tại bà tức có can thiệp từ bên ngoài - thường là do bàn tay hữu hình của nhà nước – dung dưỡng bao che khiến thị trường trở nên ỷ lại không cải sửa thói hư tật xấu. Thị trường không tự sửa sai sẽ có ngày vấp ngã giết chết nền kinh tế.
“Các ‘đại gia’ đó đã trở về Việt Nam từ thập niên 1990 khi đất nước bắt đầu mở cửa để đổi mới. Họ đầu tư chủ yếu vào bất động sản và xây dựng quan hệ là hai thứ tài sản có lợi nhất trong thời quá độ. Với túi tiền và kinh nghiệm tham nhũng ở Liên Xô và Đông Âu cũ, họ là những người cơ hội (như ‘carpetbaggers’) đặc trưng của thời kỳ tích tụ tư bản hoang dã.
Copyright © 2021 vietbao.com All rights reserved 