Đã là ngày 23 tháng Chạp, ngày Ông Táo về Trời, khắp nơi đang nô nức chuẩn bị làm lễ cúng ông Táo. Năm nay, Xuân Quý Tỵ, ngày Ông Táo về Trời và ngày Nguyên Đán đều trúng vào ngày cuối tuần cho nên hứa hẹn một ngày Tết đông vui, nhộn nhịp.
Người Việt Nam dù ra đi xa quê hương nhưng có tập quán sống thành “làng xóm” cho nên các cộng đồng Việt vẫn sanh sôi nẩy nở. Và như thế những ngày lễ cổ truyền làm thế nào mà không có tại nơi đây-chốn quê người ngàn dặm cách ngăn.
Tôi có thói quen luôn luôn đi tìm không khí mùa Xuân, vẫn muốn hòa mình vào bầu không khí ồn ào, náo nhiệt bán bán mua mua, chen chen lấn lấn của những người đi mua sắm Tết. Đi để tìm lại hình ảnh thân yêu, chân chất, mộc mạc của cảnh chợ ngày Xuân. Tôi đi tìm lại tuổi thơ của mình, đi tìm hình ảnh của những buổi chợ Tết để cảm nhận thật rõ rằng mùa xuân đang về-dù mùa Xuân đang về trên đất không phải là quê hương. Tôi đi chợ Tết giữa lòng thành phố của Hoa Kỳ.
Có một người bạn gửi cho 4 câu thơ của tác giả Quan Dương:
“Chủ nhật theo em đi chợ tết
Cuối năm. Trời lạnh nổi da gà
Lòng vòng trong chợ nhìn thiên hạ
Hồn chợt ngang xương nỗi nhớ nhà.”
Có lẽ thi sĩ Quan Dương đang ở một nơi nào đó không phải là quê hương như tôi nên mới có cảnh “Lòng vòng trong chợ nhìn thiên hạ/Hồn chợt ngang xương nỗi nhớ nhà.” Nhớ thật đó chớ. Ai mà không nhớ nhà khi đi ra chợ Tết, dù cái chợ đó nhóm vội vàng, không lều chỏng, không sạp hàng…như một cái chợ chồm hổm chông chênh, xốc xếch trên một bãi đậu xe của một khu shopping của Mỹ. Vậy đó, Chợ Tết của người Việt ly hương có hình ảnh như vậy đó.
Tôi đã đi chợ Tết tại khu Lion Plaza, San Jose, California, Hoa Kỳ vào ngày 23 tháng Chạp, năm Nhâm Thìn để chuân bị đón cái Tết Quý Tỵ của cộng đồng người Việt San Jose. Một ông nào đó cũng đi chợ Tết than thở như thế nầy:
Em ơi, xin nhớ điều này
Sáu mươi anh sắp thành người cổ lai.
Một tay anh xách hai thùng
Vai mang hai bị, anh vẫn còn một tay.
Đó là cảnh các ông đi theo các bà vào siêu thị mua sắm tết.
Cũng trong không khí lành lạnh của mùa Xuân đang về (Tiết Lập Xuân) tôi nhớ đến cảnh chợ Tết của Đoàn Văn Cừ:
Người các ấp tưng bừng ra chợ Tết
Họ vui vẻ kéo hàng trên cỏ biếc
Những thằng cu áo đỏ chạy lon xon
Vài cụ già chống gậy bước lom khom
Cô yếm thắm che môi cười lặng lẽ.”
Cảnh chợ Tết làng quê như vậy bây giờ ở đây khó tìm thấy, có chăng vào ngày hôm qua (thứ Bảy 22 tháng Chạp) tôi đi Hội Chợ Tết có đến một gian hàng chợ Tết Làng Quê do các em hướng đạo sinh bày ra trong Hội Tết. Có Mái lá, vách nứa, thúng, mủng, lu, chum, cây, trái, liễn, đối, đình làng, v.v...
Nói đến chợ Tết là người ta nhớ ở Việt Nam ngày xưa người dân quê thường ngày quen tự túc “cây nhà lá vườn” chỉ có mấy ngày Tết là họ mới lo sắm đủ thứ đồ ăn, thức uống, và những vật dụng cho ngày Tết. Và Chợ Tết ở quê có các món hàng bày bán là thịt heo, gà, rau, quả, bông, trái, mắm, muối, hộp mứt, hộp kẹo, đồ khô, những bó lá dong…v.v. hoặc nhiều hơn một chút là quần áo trẻ em, đôi dép, cái khăn… Hình ảnh xưa về những phiên chợ Tết như vậy khó tìm thấy ở đây, dù muốn tìm thấy bằng hình ảnh cũng chẳng có.
Ở Lion Plaza bày bán nhiều nhất là lan, cúc, vài cây quất (tắc), cây mai, cành đào; những bao phong bì đỏ, những miếng nhựa Cung Chúc Tân Xuân, những xâu tiền…và đủ thứ trái cây để về chưng trên bàn thờ-Mâm Ngũ Quả-Trái cây chính của mâm ngũ quả ở đây mang hương vị của miền Nam “Cầu Sung (Thơm) Dừa (Đu) Đủ Xoài” Những trái cây có âm hưởng của câu van vái “Câu xin cho được sung túc vừa đủ ăn đủ mặc” gói trọn tâm tình giản dị, đơn sơ và mộc mạc của người dân quê.
Giá cả cũng là đếu đáng nói. Trong khi trong chợ cũng một chậu cúc vàng 10” giá bán $18/chậu, thì bên ngoài, nơi chợ tết $15/chậu, một bó hoa đào rừng (khoảng 4 cành) giá $20/bó, trái đu đủ $3, trái mãn cầu $3.5/lb… Nào ổi nào chôm chôm, nhãn… đều có.
Việc mua bán có giảm sút hơn năm qua. Một chủ nhân gian hàng bán bông nói “Năm nay ế ẩm hơn năm ngoái” hỏi lý do anh cho biết “Có thể là do nền kinh tế đang khủng hoảng” Anh nói thêm “Giá cả đã giảm xuống mà người mua cũng không được bao nhiều”. Anh chỉ vào cành đào và cho biết “Năm ngoái cành đào nầy giá $35-$40 có người mua, năm nay $20 còn trả giá.”
Có người chỉ ra nhóm chợ tết một năm một lần “cho vui”. Ngày hôm nay đã là 23 tháng Chạp nhưng người mua kẻ bán lèo tèo thưa thớt. Một người mướn chỗ cho biết “Tuần sau 3 ngày 27,28,29 Tết mới là ngày chính” Anh cũng hy vọng 3 ngày trước tết sẽ có nhiều khách mua sắm hơn.
Mướn một chỗ để bán như vậy vào ngày hôm nay (trước tết 1 tuần) $100/lô, nhưng qua tuần sau $350/lô (trước Tết 3 ngày) Có lẽ thói quen đi chợ hoa ngày Tết là vào những ngày cận Tết, những ngày cuối năm. Ai cũng hy vọng mua may bán đắt.
Tết, tiếng gọi rất thường, âm vang của nó cũng chẳng có chi hay; nhưng sao lòng cứ nôn nao khi nghe chữ Tết. Theo thống kê của thành phố, có khoảng 100,000 người Việt Nam tại San Jose, nếu tính cả những vùng phụ cận với điạ danh Bắc California (Gồm Sacramento, Stockton, Oakland, San Francisco…) thì con số người Việt trong vùng nầy lên đến 350,000 người.
Người Việt Nam ở Bắc California không đông đúc tập trung như vùng Nam California, nhưng dân tình hiền hòa, chí thú làm ăn, có nhiều người đỗ đạt thành danh. Cộng đồng người Việt nơi đây vẫn còn giữ nhiều nét đẹp truyền thống của nền văn hóa Việt.
Người Việt Nam dù ra đi xa quê hương nhưng có tập quán sống thành “làng xóm” cho nên các cộng đồng Việt vẫn sanh sôi nẩy nở. Và như thế những ngày lễ cổ truyền làm thế nào mà không có tại nơi đây-chốn quê người ngàn dặm cách ngăn.
Tôi có thói quen luôn luôn đi tìm không khí mùa Xuân, vẫn muốn hòa mình vào bầu không khí ồn ào, náo nhiệt bán bán mua mua, chen chen lấn lấn của những người đi mua sắm Tết. Đi để tìm lại hình ảnh thân yêu, chân chất, mộc mạc của cảnh chợ ngày Xuân. Tôi đi tìm lại tuổi thơ của mình, đi tìm hình ảnh của những buổi chợ Tết để cảm nhận thật rõ rằng mùa xuân đang về-dù mùa Xuân đang về trên đất không phải là quê hương. Tôi đi chợ Tết giữa lòng thành phố của Hoa Kỳ.
“Chủ nhật theo em đi chợ tết
Cuối năm. Trời lạnh nổi da gà
Lòng vòng trong chợ nhìn thiên hạ
Hồn chợt ngang xương nỗi nhớ nhà.”
Có lẽ thi sĩ Quan Dương đang ở một nơi nào đó không phải là quê hương như tôi nên mới có cảnh “Lòng vòng trong chợ nhìn thiên hạ/Hồn chợt ngang xương nỗi nhớ nhà.” Nhớ thật đó chớ. Ai mà không nhớ nhà khi đi ra chợ Tết, dù cái chợ đó nhóm vội vàng, không lều chỏng, không sạp hàng…như một cái chợ chồm hổm chông chênh, xốc xếch trên một bãi đậu xe của một khu shopping của Mỹ. Vậy đó, Chợ Tết của người Việt ly hương có hình ảnh như vậy đó.
Tôi đã đi chợ Tết tại khu Lion Plaza, San Jose, California, Hoa Kỳ vào ngày 23 tháng Chạp, năm Nhâm Thìn để chuân bị đón cái Tết Quý Tỵ của cộng đồng người Việt San Jose. Một ông nào đó cũng đi chợ Tết than thở như thế nầy:
Em ơi, xin nhớ điều này
Sáu mươi anh sắp thành người cổ lai.
Một tay anh xách hai thùng
Vai mang hai bị, anh vẫn còn một tay.
Đó là cảnh các ông đi theo các bà vào siêu thị mua sắm tết.
Người các ấp tưng bừng ra chợ Tết
Họ vui vẻ kéo hàng trên cỏ biếc
Những thằng cu áo đỏ chạy lon xon
Vài cụ già chống gậy bước lom khom
Cô yếm thắm che môi cười lặng lẽ.”
Cảnh chợ Tết làng quê như vậy bây giờ ở đây khó tìm thấy, có chăng vào ngày hôm qua (thứ Bảy 22 tháng Chạp) tôi đi Hội Chợ Tết có đến một gian hàng chợ Tết Làng Quê do các em hướng đạo sinh bày ra trong Hội Tết. Có Mái lá, vách nứa, thúng, mủng, lu, chum, cây, trái, liễn, đối, đình làng, v.v...
Nói đến chợ Tết là người ta nhớ ở Việt Nam ngày xưa người dân quê thường ngày quen tự túc “cây nhà lá vườn” chỉ có mấy ngày Tết là họ mới lo sắm đủ thứ đồ ăn, thức uống, và những vật dụng cho ngày Tết. Và Chợ Tết ở quê có các món hàng bày bán là thịt heo, gà, rau, quả, bông, trái, mắm, muối, hộp mứt, hộp kẹo, đồ khô, những bó lá dong…v.v. hoặc nhiều hơn một chút là quần áo trẻ em, đôi dép, cái khăn… Hình ảnh xưa về những phiên chợ Tết như vậy khó tìm thấy ở đây, dù muốn tìm thấy bằng hình ảnh cũng chẳng có.
Ở Lion Plaza bày bán nhiều nhất là lan, cúc, vài cây quất (tắc), cây mai, cành đào; những bao phong bì đỏ, những miếng nhựa Cung Chúc Tân Xuân, những xâu tiền…và đủ thứ trái cây để về chưng trên bàn thờ-Mâm Ngũ Quả-Trái cây chính của mâm ngũ quả ở đây mang hương vị của miền Nam “Cầu Sung (Thơm) Dừa (Đu) Đủ Xoài” Những trái cây có âm hưởng của câu van vái “Câu xin cho được sung túc vừa đủ ăn đủ mặc” gói trọn tâm tình giản dị, đơn sơ và mộc mạc của người dân quê.
Việc mua bán có giảm sút hơn năm qua. Một chủ nhân gian hàng bán bông nói “Năm nay ế ẩm hơn năm ngoái” hỏi lý do anh cho biết “Có thể là do nền kinh tế đang khủng hoảng” Anh nói thêm “Giá cả đã giảm xuống mà người mua cũng không được bao nhiều”. Anh chỉ vào cành đào và cho biết “Năm ngoái cành đào nầy giá $35-$40 có người mua, năm nay $20 còn trả giá.”
Có người chỉ ra nhóm chợ tết một năm một lần “cho vui”. Ngày hôm nay đã là 23 tháng Chạp nhưng người mua kẻ bán lèo tèo thưa thớt. Một người mướn chỗ cho biết “Tuần sau 3 ngày 27,28,29 Tết mới là ngày chính” Anh cũng hy vọng 3 ngày trước tết sẽ có nhiều khách mua sắm hơn.
Tết, tiếng gọi rất thường, âm vang của nó cũng chẳng có chi hay; nhưng sao lòng cứ nôn nao khi nghe chữ Tết. Theo thống kê của thành phố, có khoảng 100,000 người Việt Nam tại San Jose, nếu tính cả những vùng phụ cận với điạ danh Bắc California (Gồm Sacramento, Stockton, Oakland, San Francisco…) thì con số người Việt trong vùng nầy lên đến 350,000 người.
Người Việt Nam ở Bắc California không đông đúc tập trung như vùng Nam California, nhưng dân tình hiền hòa, chí thú làm ăn, có nhiều người đỗ đạt thành danh. Cộng đồng người Việt nơi đây vẫn còn giữ nhiều nét đẹp truyền thống của nền văn hóa Việt.
Gửi ý kiến của bạn
