Phải ngày 6 tháng 11, tức còn khoảng hai tháng nữa là đi bầu tổng thống Mỹ không? Thưa không hẵn như vậy đâu, đã có 32 tiểu bang của 50 tiểu bang Mỹ cho cử tri đi bầu rồi. Và trước 15 ngày cuộc tranh luận đầu tiên của hai ứng cứ viên tổng thống Obama và Romney tổ chức ở Tiểu bang Colorado, thăm dò cho thấy Obama vọt lên trước Romney tại ba tiểu bang then chốt; liệu đà này có tiếp tục trong hai tháng tranh cử dồn dập tới đây của hai ứng cư viên Obama, Romney và của hai đảng Dân Chủ, Cộng Hoà hay không.
Một, tương lai của cuộc bầu cử tổng thống Mỹ không phải xảy ra ngày bầu cử 6 tháng 11 mà đã bắt đầu trước ngày ấy cả 60 ngày rồi với 32 tiểu bang và thủ đô Hoa kỳ. 32 tiểu bang và thủ đô Washington DC Mỹ đã bắt đầu quyết định số phận của ứng cử viên tổng thống Obama và Romney trước ngày 6 tháng 11 năm nay. TB North Carolina đã bắt đầu bầu hồi thứ Năm 13-9, ngay bế mạc đại hội Đảng Dân Chủ, chỉ định Obama làm ứng cử viên cho đảng này.
Và những tuần lễ sau đó cho đến ngày bầu cử chánh thức 6 tháng 11, 2012, cử tri Mỹ đích thân đi bầu hay bầu bằng thơ qua bưu điện, mà không cần chứng minh lý do tại sao đi bầu sớm. Thủ tục bầu sớm này ra đời giúp cho người bận việc phải đi xa và cử tri ở địa phương khỏi đùn cục tại các phòng phiếu trong ngày bầu cứ thứ ba ngày 6 tháng 11, năm 2012.
Đây là một thủ tục tạo điều kiện dễ dàng, thuận tiện cho cứ tri đi bầu. Nó đáp ứng khuynh hướng và nhu cầu của toàn quốc, cử tri Mỹ ngày càng đi bầu tỷ lệ tăng cao.
TB Ohio bắt đầu cho “bầu sớm” đối với tất cả cử tri trong năm 2008, vì các phòng phiếu đông nghẹt trong cuộc bầu cử 2004. Còn các tiểu bang khác có nơi cử tri không bỏ phiếu được khi phòng phiếu đóng cửa theo giờ qui định. Nên nhiều tiều bang như North Carolina, Florida, phiếu bầu sớm, bàu bằng thơ được cử tri gới đến cơ quan bầu cử trước ngày bầu cử với một số lương rất lớn. Đặc biệt tại TB Colorado, tỷ lệ số phiếu đó chíếm 78% tổng số phiếu bầu.
Theo thăm dò của báo Washington Post, 58% cử tri bầu sớm bỏ phiếu cho Ô Obama trong cuộc bầu cử năm 2008. McCain chỉ được 40%. Lúc bấy giờ Obama thắng ở Florida, Colorado, lowa North Carolina là nhờ phiều bầu trước. Nhưng khi kiểm phiếu bầu trong ngày bầu cử tại những tiểu bang then chốt này, người ta thấy McCain nhiều phiều hơn Obama.
Và phân tích người ta thấy thành phần cử tri gốc dân thiểu số, lợi tức kém, tiếng Anh yếu thường hay bầu sớm, bầu bằng thư. Và Đảng Dân Chủ dành nhiều công sức vận động thành phần cử tri này. Ngay trong kỳ bầu cừ 2012 này, dù tái ứng cử đã được nhiều người biết, TT Obama cũng kêu gọi thành phần cư tri này bầu sớm. Tại Iowa, vào ngày thứ Bảy 15-9, TT Obama lên tiếng, “Quí vị không cần đợi đến ngày 6 tháng 11 dể đi bầu. Quí vị cò thể là những người có thể bầu vào ngày 27 tháng 9”,.
Trong chánh trị lợi của phe này thì phe kia chống. Cộng Hoà tìm cách ngăn cản. Hai tiểu bang Ohio và Florida, do Cộng Hoà cầm quyền năm rồi tìm cách ngăn cản thời gian kéo bầu cử. Nhưng Tư Pháp hồi đầu tháng 9, phán quyết cho điều đó là sai. Tại TB Ohio cuộc bầu cứ bắt đầu vào ngày 2 tháng 10 và Florida vào 27 tháng 10.
Hai, tin AFP của Pháp cho biết Ưcv Obama dẫn trước Romney. AFP dẫn kết quả thăm dò của đại học Quinnipiac, báo New York Times và truyền hình CBS News thực hiện trong và sau khi những cuộc bạo loạn xảy ra ở các nước Hồi Giáo chống Mỹ vì khúc phim “Innocence of Muslims, báng bổ nhà Tiên Tri Hồi Giáo. Ba cơ sở này cho thấy kết quả Obama vượt qua Romney tại ba tiều bang Virginia, Wisconsin và Colorado, là ba tiều bang then chốt, theo truyền thống cử tri nghiêng về ứng cử viên tổng thống nào thì người đó thắng.
Ưcv Obama vọt qua đối thủ trong vấn đề chánh trị đối ngoại, theo kết quà trả lời của những người được hỏi. Obama được đánh giá là người có khả năng hơn Romney trong việc đối phó với khủng khoảng quốc tế.Obama 50%, Romney 43% tại TB Colorado; Obama 53% Romney 42% tại Virginia; và Obama 53% Romney 41% tại TB Wisconsin.
Về vấn đề phục hồi kinh tế, đề tài chánh trong cuộc tranh cử, Ô. Obama bị đối thủ tấn công mạnh, Tuy vậy Ông Obama cũng nhích lên một chút. Obama được 49% và Romney 46% ở TB Wisconsin, và hai người hầu như ngang nhau sau khi +/- sai suất 3% ở hai tiểu bang khác.
Về vấn đề an ninh quốc gia và chống khủng bố, Obama vọt lên trước xa Romney: Obama 50% và Romney 41%. Ô Romney bị chê trách vì đã chỉ trích Obama có cảm tình với người Hồi Giáo bạo loạn sau khi Đại sứ Mỹ ở Libya bị những người Libya biểu tình sát hại cùng ba nhân viên ngoại giao Mỹ khác.
Cuộc thăm dò này thực hiện từ ngày 11 đến 17 tháng 9, gọi điện thoại hỏi 1,500 cử tri ở mỗi tiểu bang liên quan. Một phần của cuộc thăm dò làm trước khi làn sóng chống Mỹ xảy ra tại các nước Hồi Giáo.
Cuộc thăm dò này chỉ có tính chỉ dẩn và biệt lệ. Làm tại 3 tiểu bang đác biệt ngang ngửa. Trong thời điểm Mỹ bị làn sóng Hồi Giáo tấn công. Trong thời diểm dân chúng cón bị ảnh hưởng bởi đại hội Đảng Dân Chủ. Trong chánh trị bầu cử như trong trận đá banh, bang còn lăn là còn thay đổi.
Ba, thủ tục bầu sớm và bầu bằng thư là quyết định của chánh quyền Mỹ. Nó rõ rệt thuận và lợi cho dân và làm cho cuộc bầu cử được nhiều người tham gia và giá trị đại diện của người đác cử lên cao. Thủ tục này áp dụng cho toàn dân Mỹ, Đảng nào, ứng cử viên nào vận dụng giỏi, đi sát nhân dân, giúp nhân dân đi bầu đông là được người dân cử tri bất phân Cộng Hòa,Dân Chủ hay không đảng nào dành cho lá phiếu.Trong các bàu cử do chánh quyền tổ chức, khác với bầu cử sơ bộ của Đảng cử tri đảng này có thể bầu cho ứng cử viên đảng khác.
Bốn và sau cùng liên quan đến cử tri Mỹ gốc Việt. Tại TB Cali lớn đông người nhứt của Mỹ, đông dân Mỹ gốc Việt nhứt Mỹ, cử tri Mỹ gốc Việt từ lâu trước khi Mỹ có thủ tục bầu sớm, đã sữ dụng độc chiêu, bầu khiếm diện hay bằng thư, gởi phiếu trước ngày bầu cử. Nhờ vậy lá phiếu “khiếm diện” của cử tri Mỹ gốc Việt đã làm nhiều người Mỹ gốc Việt “hiện diện” nhiều trong các hội đồng thành phố, vùng Little Saigon.
Nhưng phiếu của người Mỹ gốc Việt với dân số gần 2 triệu người rồi chưa thành khối phiếu tạo thành giọt nước tràn thắng cử cho các cuộc bầu cử liên bang. Các tổ chức đoàn thể gốc Việt dù đã liên kết đã thành công xuất sắc trong việc vận động hàng chục tiểu bang, hàng trăm thành phố, quận hạt Mỹ thừa nhận quốc kỳ VN là biểu tượng tự do, dân chủ, của người gốc Việt, nhưng tạo được một thế đứng và thế lực để “trao đổi” với ứng cử viên cấp liên bang như tổng thống, thượng nghị sĩ. Chưa thấy ứng cử viên nào đưa vấn đề tự do, dân chủ, nhân quyền VN thành một đề tài tranh cử cấp tiều bang hay liên bang.
Rất ít thấy nếu không muôn nói là không thấy một quảng cáo tranh cử nào trên truyển thông tiếng Việt. Điều đó cho thấy bộ tham mưu tranh cử của hai đảng, hai ứng cử viên tổng thống, một số nghị sĩ chưa coi là phiếu Mỹ gốc Việt đáng kể để xuất tiền ra đang quảng cáo tranh cử dù họ đã bỏ hàng triệu triệu đô la quảng cáo trên truyền thông tiếng Mỹ, Mễ.
Nhưng sẽ sai lầm tai hại nếu phản ứng tiêu cực, thấy người ta chưa ngó ngàn tới mình, thì mình bất cần họ, chẳng đi bầu, theo triết lý chánh trị ba xu “mackeno“(mặc kệ nó) khứa” nào lên cũng thế thôi, “vũ như cẩn.”
Trái lại vì quyền lợi của tập thể người Mỹ gốc Việt và vì tự do, dân chủ, nhân quyền cho đồng bào trong nước, người Mỹ gốc Việt ghi danh bầu cử đầy đủ, cho nhiều, đi bầu cho đông, tỷ lê cho cao. Chánh trị gia Mỹ rất thực dụng, không nhìn tầm quan trong Mỹ gốc Việt qua khối lượng. Mà họ đánh giá cao qua chất lượng, tỷ lệ ghi danh bầu cử cao không, tỷ lệ bầu cao không, kỹ luật bầu cử chặt chẽ không. Nếu cộng đồng người Mỹ gốc Việt đạt được phẩm chất cao như thế thì công cuộc quốc tế vận cho tự do, dân chủ, nhân quyền VN hữu hiệu, nhanh chóng hơn./.
Một, tương lai của cuộc bầu cử tổng thống Mỹ không phải xảy ra ngày bầu cử 6 tháng 11 mà đã bắt đầu trước ngày ấy cả 60 ngày rồi với 32 tiểu bang và thủ đô Hoa kỳ. 32 tiểu bang và thủ đô Washington DC Mỹ đã bắt đầu quyết định số phận của ứng cử viên tổng thống Obama và Romney trước ngày 6 tháng 11 năm nay. TB North Carolina đã bắt đầu bầu hồi thứ Năm 13-9, ngay bế mạc đại hội Đảng Dân Chủ, chỉ định Obama làm ứng cử viên cho đảng này.
Và những tuần lễ sau đó cho đến ngày bầu cử chánh thức 6 tháng 11, 2012, cử tri Mỹ đích thân đi bầu hay bầu bằng thơ qua bưu điện, mà không cần chứng minh lý do tại sao đi bầu sớm. Thủ tục bầu sớm này ra đời giúp cho người bận việc phải đi xa và cử tri ở địa phương khỏi đùn cục tại các phòng phiếu trong ngày bầu cứ thứ ba ngày 6 tháng 11, năm 2012.
Đây là một thủ tục tạo điều kiện dễ dàng, thuận tiện cho cứ tri đi bầu. Nó đáp ứng khuynh hướng và nhu cầu của toàn quốc, cử tri Mỹ ngày càng đi bầu tỷ lệ tăng cao.
TB Ohio bắt đầu cho “bầu sớm” đối với tất cả cử tri trong năm 2008, vì các phòng phiếu đông nghẹt trong cuộc bầu cử 2004. Còn các tiểu bang khác có nơi cử tri không bỏ phiếu được khi phòng phiếu đóng cửa theo giờ qui định. Nên nhiều tiều bang như North Carolina, Florida, phiếu bầu sớm, bàu bằng thơ được cử tri gới đến cơ quan bầu cử trước ngày bầu cử với một số lương rất lớn. Đặc biệt tại TB Colorado, tỷ lệ số phiếu đó chíếm 78% tổng số phiếu bầu.
Theo thăm dò của báo Washington Post, 58% cử tri bầu sớm bỏ phiếu cho Ô Obama trong cuộc bầu cử năm 2008. McCain chỉ được 40%. Lúc bấy giờ Obama thắng ở Florida, Colorado, lowa North Carolina là nhờ phiều bầu trước. Nhưng khi kiểm phiếu bầu trong ngày bầu cử tại những tiểu bang then chốt này, người ta thấy McCain nhiều phiều hơn Obama.
Và phân tích người ta thấy thành phần cử tri gốc dân thiểu số, lợi tức kém, tiếng Anh yếu thường hay bầu sớm, bầu bằng thư. Và Đảng Dân Chủ dành nhiều công sức vận động thành phần cử tri này. Ngay trong kỳ bầu cừ 2012 này, dù tái ứng cử đã được nhiều người biết, TT Obama cũng kêu gọi thành phần cư tri này bầu sớm. Tại Iowa, vào ngày thứ Bảy 15-9, TT Obama lên tiếng, “Quí vị không cần đợi đến ngày 6 tháng 11 dể đi bầu. Quí vị cò thể là những người có thể bầu vào ngày 27 tháng 9”,.
Trong chánh trị lợi của phe này thì phe kia chống. Cộng Hoà tìm cách ngăn cản. Hai tiểu bang Ohio và Florida, do Cộng Hoà cầm quyền năm rồi tìm cách ngăn cản thời gian kéo bầu cử. Nhưng Tư Pháp hồi đầu tháng 9, phán quyết cho điều đó là sai. Tại TB Ohio cuộc bầu cứ bắt đầu vào ngày 2 tháng 10 và Florida vào 27 tháng 10.
Hai, tin AFP của Pháp cho biết Ưcv Obama dẫn trước Romney. AFP dẫn kết quả thăm dò của đại học Quinnipiac, báo New York Times và truyền hình CBS News thực hiện trong và sau khi những cuộc bạo loạn xảy ra ở các nước Hồi Giáo chống Mỹ vì khúc phim “Innocence of Muslims, báng bổ nhà Tiên Tri Hồi Giáo. Ba cơ sở này cho thấy kết quả Obama vượt qua Romney tại ba tiều bang Virginia, Wisconsin và Colorado, là ba tiều bang then chốt, theo truyền thống cử tri nghiêng về ứng cử viên tổng thống nào thì người đó thắng.
Ưcv Obama vọt qua đối thủ trong vấn đề chánh trị đối ngoại, theo kết quà trả lời của những người được hỏi. Obama được đánh giá là người có khả năng hơn Romney trong việc đối phó với khủng khoảng quốc tế.Obama 50%, Romney 43% tại TB Colorado; Obama 53% Romney 42% tại Virginia; và Obama 53% Romney 41% tại TB Wisconsin.
Về vấn đề phục hồi kinh tế, đề tài chánh trong cuộc tranh cử, Ô. Obama bị đối thủ tấn công mạnh, Tuy vậy Ông Obama cũng nhích lên một chút. Obama được 49% và Romney 46% ở TB Wisconsin, và hai người hầu như ngang nhau sau khi +/- sai suất 3% ở hai tiểu bang khác.
Về vấn đề an ninh quốc gia và chống khủng bố, Obama vọt lên trước xa Romney: Obama 50% và Romney 41%. Ô Romney bị chê trách vì đã chỉ trích Obama có cảm tình với người Hồi Giáo bạo loạn sau khi Đại sứ Mỹ ở Libya bị những người Libya biểu tình sát hại cùng ba nhân viên ngoại giao Mỹ khác.
Cuộc thăm dò này thực hiện từ ngày 11 đến 17 tháng 9, gọi điện thoại hỏi 1,500 cử tri ở mỗi tiểu bang liên quan. Một phần của cuộc thăm dò làm trước khi làn sóng chống Mỹ xảy ra tại các nước Hồi Giáo.
Cuộc thăm dò này chỉ có tính chỉ dẩn và biệt lệ. Làm tại 3 tiểu bang đác biệt ngang ngửa. Trong thời điểm Mỹ bị làn sóng Hồi Giáo tấn công. Trong thời diểm dân chúng cón bị ảnh hưởng bởi đại hội Đảng Dân Chủ. Trong chánh trị bầu cử như trong trận đá banh, bang còn lăn là còn thay đổi.
Ba, thủ tục bầu sớm và bầu bằng thư là quyết định của chánh quyền Mỹ. Nó rõ rệt thuận và lợi cho dân và làm cho cuộc bầu cử được nhiều người tham gia và giá trị đại diện của người đác cử lên cao. Thủ tục này áp dụng cho toàn dân Mỹ, Đảng nào, ứng cử viên nào vận dụng giỏi, đi sát nhân dân, giúp nhân dân đi bầu đông là được người dân cử tri bất phân Cộng Hòa,Dân Chủ hay không đảng nào dành cho lá phiếu.Trong các bàu cử do chánh quyền tổ chức, khác với bầu cử sơ bộ của Đảng cử tri đảng này có thể bầu cho ứng cử viên đảng khác.
Bốn và sau cùng liên quan đến cử tri Mỹ gốc Việt. Tại TB Cali lớn đông người nhứt của Mỹ, đông dân Mỹ gốc Việt nhứt Mỹ, cử tri Mỹ gốc Việt từ lâu trước khi Mỹ có thủ tục bầu sớm, đã sữ dụng độc chiêu, bầu khiếm diện hay bằng thư, gởi phiếu trước ngày bầu cử. Nhờ vậy lá phiếu “khiếm diện” của cử tri Mỹ gốc Việt đã làm nhiều người Mỹ gốc Việt “hiện diện” nhiều trong các hội đồng thành phố, vùng Little Saigon.
Nhưng phiếu của người Mỹ gốc Việt với dân số gần 2 triệu người rồi chưa thành khối phiếu tạo thành giọt nước tràn thắng cử cho các cuộc bầu cử liên bang. Các tổ chức đoàn thể gốc Việt dù đã liên kết đã thành công xuất sắc trong việc vận động hàng chục tiểu bang, hàng trăm thành phố, quận hạt Mỹ thừa nhận quốc kỳ VN là biểu tượng tự do, dân chủ, của người gốc Việt, nhưng tạo được một thế đứng và thế lực để “trao đổi” với ứng cử viên cấp liên bang như tổng thống, thượng nghị sĩ. Chưa thấy ứng cử viên nào đưa vấn đề tự do, dân chủ, nhân quyền VN thành một đề tài tranh cử cấp tiều bang hay liên bang.
Rất ít thấy nếu không muôn nói là không thấy một quảng cáo tranh cử nào trên truyển thông tiếng Việt. Điều đó cho thấy bộ tham mưu tranh cử của hai đảng, hai ứng cử viên tổng thống, một số nghị sĩ chưa coi là phiếu Mỹ gốc Việt đáng kể để xuất tiền ra đang quảng cáo tranh cử dù họ đã bỏ hàng triệu triệu đô la quảng cáo trên truyền thông tiếng Mỹ, Mễ.
Nhưng sẽ sai lầm tai hại nếu phản ứng tiêu cực, thấy người ta chưa ngó ngàn tới mình, thì mình bất cần họ, chẳng đi bầu, theo triết lý chánh trị ba xu “mackeno“(mặc kệ nó) khứa” nào lên cũng thế thôi, “vũ như cẩn.”
Trái lại vì quyền lợi của tập thể người Mỹ gốc Việt và vì tự do, dân chủ, nhân quyền cho đồng bào trong nước, người Mỹ gốc Việt ghi danh bầu cử đầy đủ, cho nhiều, đi bầu cho đông, tỷ lê cho cao. Chánh trị gia Mỹ rất thực dụng, không nhìn tầm quan trong Mỹ gốc Việt qua khối lượng. Mà họ đánh giá cao qua chất lượng, tỷ lệ ghi danh bầu cử cao không, tỷ lệ bầu cao không, kỹ luật bầu cử chặt chẽ không. Nếu cộng đồng người Mỹ gốc Việt đạt được phẩm chất cao như thế thì công cuộc quốc tế vận cho tự do, dân chủ, nhân quyền VN hữu hiệu, nhanh chóng hơn./.
Gửi ý kiến của bạn
