Có người nói ở Mỹ không có tiền thì đừng ứng cử. Câu này không hẳn đúng vì phần lớn chi phí tranh cử ứng cử viên đâu có móc tiền túi ra. Tiền bạc xài phí trong chiến dịch tranh cử tốn kém bạc triệu Đô la, đại đa số từ tiền gây quỹ do những cá nhân hay tổ chức có cảm tình với ứng cử viên đóng góp.
Tiền ứng cử viên gây quỹ, người dân đóng góp trực tiếp vào quỹ tranh cử của ứng cử viên ấy, số tiền này lâu nay bị luật lệ của Mỹ chi phối chặt chẽ, định mức rõ ràng số tiền đóng góp đối với người tặng hay tổ chức tặng và cũng định mức luôn số tiền xài của ứng cử viên trong việc tranh cử.
Nhưng kể từ 21 tháng 1 năm 2010, Tối Cao Pháp Viện Mỹ, dựa vào quyền tự do phát biểu hiến định của công dân Mỹ, phán quyết cho phép cá nhân hay tổ chức chuyển số tiền không hạn định vào các tổ chức gọi là Super PAC (political action committee)[tạm dịch là Siêu Ủy Ban Vận Động Chánh Trị]để ủng hộ ứng cử viên nhà cũng như đánh phá hạ ứng cử viên đối thủ.Người rót tiền cho Super PAC bao nhiêu cũng được,Super PAC xài bao nhiêu cũng được trừ một điều kiện là Super PAC và người tặng không được dính líu trực tiếp với ứng cử viên.
Thử lần lượt xem, qua định chế mới Super PAC này, đằng sau những chuẩn ứng cử viên [theo thứ tự abc của tên đảng] Cộng Hòa đang tranh chức đại diện cho đảng ra làm ứng cử viên tổng thống cho Đảng Cộng Hòa và đằng sau ứng cử viên Dân Chủ là TT Obama tái ưng cử-- đằng sau những ứng cử viên này những tài phiệt đại gia tiêu biểu nào đã đóng cả triệu Đô trở lên và họ đã giựt dây ứng cử viên ra sao.
Điểm qua báo Mỹ New York Times và báo Pháp Le Monde, có khỏang hai tá những tài phiệt đại gia, đại công ty tỷ phú rót tiền bạc triệu vào các Super PAC để ủng hộ gà nhà và đánh phá gà địch trong cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Cộng Hòa và trong chiến dịch tái tranh cử của ứng cử viên Dân Chủ là TT Obama.
Tiêu biểu như ứng cử viên trong nhóm Cộng Hòa,Newt Gingrich,Cựu Chủ Tịch Hạ viện Mỹ nếu không có đại gia “mạnh thường quân” Sheldon Adelson cứu khổn phò nguy bằng cách rót tiền cho một Super PAC vận động cho Ông trên truyền thông đại chúng thì Ô.Gingrich không có thể vận động và thắng lợi cuộc bầu cử sơ bộ ở Nam Carolina.Vào giờ chót phu nhân của tỷ phú Sheldon Adelson này là Bà Adelson và gia đình rót 11 triệu Đô cho Super PAC ủng hộ Gingrich.Sheldon Adelson là một tỷ phú giàu sụ nhờ các casino và khách sạn sang cả hốt bạc nhiều ở Las Vegas. Theo Forbes,tài sản hai vợ chồng này có khỏang 21,5 tỷ, là người giàu thứ tám ở Mỹ.Lập trường chánh trị của Ông là ủng hộ Do Thái.
Còn Super-PAC thân thiện với Cựu Thượng Nghị sĩ Rick Santorum, là "Red White and Blue Fund", do đại gia Foster Friess bảo chi. Ông là một quản trị gia nhiều quỹ đầu tư. Ông là một người cực kỳ sùng đạo Công Giáo của Vatican. Lập trường chánh trị của Ông và cực kỳ bảo thủ, muốn thúc đẩy xiển dương những ý niệm của Giáo Hội Công Giáo. Ông tin Santorum là người thích hợp nhứt để hạ Barack Obama là người Ông chê trách đã gia tăng quá nhiều quyền hạn cho liên bang. Ông đã chi 1 triệu 6 để Super PAC vận động cho Santorum, ứng cử viên cũng cực kỳ bảo thủ này.
Còn ứng cử viên Mitt Romney, một cựu thống đốc thì có super PAC "Restore our future" được tài trợ bởi những người điều khiển các qũy lớn như Julian Robertson của Tiger Management, và John Paulson, phất lên nhờ cho vay tiền địa ốc. Ông Romney còn được nhiều nhà lý tài, kinh tài giàu có vốn là bạn bè Mormons giúp để ủng hộ ông qua các super PAC. Ông là người gây quỹ nhiều nhứt trong hàng ngũ các ứng cử viên Cộng Hòa và cũng là người được các Super PAC giúp đánh bóng cho Ông và bôi tro trét trấu đối thủ của Ông. Thí du như các Super PAC tố Gingrich không chung tình và chung thủy với hiền thê, trong khi hiền thê bịnh họan thì đi chơi với bồ nhí, từ đó Ô. Gingrich xuống hạng luôn suốt mấy cuộc bầu cử sơ bộ.
Còn ứng cử viên Cộng Hòa Ron Paul, dân biểu Texas thì có đại gia Peter Thiel theo chủ nghĩa tự do phóng túng, người đồng sáng lập ra tổ chức PayPal chuyên gởi tiển trên mạng, tài sản khỏang 1,5 tỷ, rót qua cho các Super PAC khỏang 2,6 triệu để vận động ủng hộ Ron Paul.
Và TT Obama của Đảng Dân Chủ cũng không phải tay vừa, vua vận động gây quỹ. Một phần ăn tiệc có mặt Ông trong buổi tiệc, giá ba mươi mấy ngàn Đô là là chuyện thường. Ông là người gây quỹ nhiều nhứt cho đến bây giờ. Đương kim tổng thống tái ứng cứ lúc nào cũng nhiều lợi thế gây quỹ, vận động tranh cử hơn.
TT Obama đặc biệt được giới triệu, tỷ phú điện ảnh ở Hollywood yểm trợ. Đạo diễn Steven Spielberg tài sản 7 tỷ, chi 100,000 Đô cho super PAC vận động ủng hộ TT Obama. Jeffrey Katzenberg, sếp sòng của Công ty PDG DreamsWorks Animations, tặng 2 triệu. Bill Maher, hài kịch gia, có nhiều show thường trực trên truyền hình HBO cho 1 triệu.
Trong xã hội chính trị tự do, dân chủ, kinh tế thị trường lấy tư nhân làm gốc, kinh tế và chánh trị là môi với răng. Nước Mỹ và nước Pháp là hai nước có hai cuộc cách mạng dân quyền đầu tiên trên thế giới, lấy việc bầu cử ra để chọn người điều hành chuyện nước chuyện dân, đều chấp nhận nguyên lý ấy. Người làm ăn giàu lên, có tiền nhiều nhờ cộng đồng quốc gia ở Mỹ thường cảm thấy cần trả lại cho xã hội một phần.
Người không thích chánh trị thì làm công tác từ thiện, giúp phát triển văn hóa, xã hội, bằng tiền tặng dữ. Người thích chánh trị thì tài trợ cho những người làm chánh trị, giúp khi ứng cử để đầu tư. Đầu tư cho việc phát huy niềm tin chánh trị, tôn giáo, lập trường bảo thủ hay cấp tiến, ủng hộ tương quan giữa Mỹ đối với nước này hay nước nọ là nước nhà của mình như Do Thái chẳng hạn. Và đầu tư cho sự nghiệp kinh doanh của mình, nhờ cậy về sau, khi gà nhà mình đắc cử. Không ai trách những việc này. Luật pháp Mỹ không cấm mà còn cho trừ thuế trên số tiền tặng dữ nữa.
Nhưng như phương ngôn Pháp nói tiền bạc là người tớ tốt nhưng là ông thầy xấu.Tiền bạc từ lâu là một vết thương của nền dân chủ Mỹ. Chi phí vận động tranh cử tổng thống theo TT Obama tuyên bố đã lên đến bạc tỷ trong kỳ bầu cử này. Chính Ông cũng cố gắng gây quỹ bạc tỷ cho chiến dịch tái ứng cử của Ông khi tuyên bố tái tranh cử tổng thống năm rồi.
Vết thương tiền bạc này năm nay trong cuộc bầu cử tổng thống banh ra lớn hơn, sâu hơn do một phán quyết của Tối Cao Pháp Viện Mỹ hồi tháng 1 năm 2010 như đã nêu sơ qua ở phần trên. Thời dại tin học này, chi phí lớn nhứt trong tranh cử là chi phí cho truyền thông đại chúng, phát thanh, phát hình, báo chí truyền thống. Truyền thông Mỹ đặc biệt là truyền hình một trúng mùa lớn, hốt bạc triêu triệu của các Super PAC.
Tiền bạc mà đại gia, tài phiệt rót vào các Super PAC để đánh phá và giựt dây ứng cử viên thường xài vào việc vận động trên truyền thông đại chúng Mỹ. Đa số là những quảng cáo tiêu cực, bôi bẩn, bươi móc đối thủ của ứng cử viên mà Super PAC ủng hộ. Và có khi số tiền đó dùng để “hà hơi tiếp sức” cho những ứng cử viên và những cử tri chất vấn biến cuộc tranh luận của các ứng viên thành trò sát phạt lẫn nhau.
Nên nhiều người Mỹ chánh trực thường đặt câu hỏi, phải chăng những việc làm quá mức tự do, dân chủ này làm cho nền dân chủ tha hóa, hủ hóa hay không. Dân không còn làm chủ nữa vì dân đâu có tiền để có tiếng nói trên truyển thông đại chúng. Phải chăng những biến tướng đó đã làm cho nền dân chủ vận hành chệch hướng và bị tha hóa./.
Vi Anh
Tiền ứng cử viên gây quỹ, người dân đóng góp trực tiếp vào quỹ tranh cử của ứng cử viên ấy, số tiền này lâu nay bị luật lệ của Mỹ chi phối chặt chẽ, định mức rõ ràng số tiền đóng góp đối với người tặng hay tổ chức tặng và cũng định mức luôn số tiền xài của ứng cử viên trong việc tranh cử.
Nhưng kể từ 21 tháng 1 năm 2010, Tối Cao Pháp Viện Mỹ, dựa vào quyền tự do phát biểu hiến định của công dân Mỹ, phán quyết cho phép cá nhân hay tổ chức chuyển số tiền không hạn định vào các tổ chức gọi là Super PAC (political action committee)[tạm dịch là Siêu Ủy Ban Vận Động Chánh Trị]để ủng hộ ứng cử viên nhà cũng như đánh phá hạ ứng cử viên đối thủ.Người rót tiền cho Super PAC bao nhiêu cũng được,Super PAC xài bao nhiêu cũng được trừ một điều kiện là Super PAC và người tặng không được dính líu trực tiếp với ứng cử viên.
Thử lần lượt xem, qua định chế mới Super PAC này, đằng sau những chuẩn ứng cử viên [theo thứ tự abc của tên đảng] Cộng Hòa đang tranh chức đại diện cho đảng ra làm ứng cử viên tổng thống cho Đảng Cộng Hòa và đằng sau ứng cử viên Dân Chủ là TT Obama tái ưng cử-- đằng sau những ứng cử viên này những tài phiệt đại gia tiêu biểu nào đã đóng cả triệu Đô trở lên và họ đã giựt dây ứng cử viên ra sao.
Điểm qua báo Mỹ New York Times và báo Pháp Le Monde, có khỏang hai tá những tài phiệt đại gia, đại công ty tỷ phú rót tiền bạc triệu vào các Super PAC để ủng hộ gà nhà và đánh phá gà địch trong cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Cộng Hòa và trong chiến dịch tái tranh cử của ứng cử viên Dân Chủ là TT Obama.
Tiêu biểu như ứng cử viên trong nhóm Cộng Hòa,Newt Gingrich,Cựu Chủ Tịch Hạ viện Mỹ nếu không có đại gia “mạnh thường quân” Sheldon Adelson cứu khổn phò nguy bằng cách rót tiền cho một Super PAC vận động cho Ông trên truyền thông đại chúng thì Ô.Gingrich không có thể vận động và thắng lợi cuộc bầu cử sơ bộ ở Nam Carolina.Vào giờ chót phu nhân của tỷ phú Sheldon Adelson này là Bà Adelson và gia đình rót 11 triệu Đô cho Super PAC ủng hộ Gingrich.Sheldon Adelson là một tỷ phú giàu sụ nhờ các casino và khách sạn sang cả hốt bạc nhiều ở Las Vegas. Theo Forbes,tài sản hai vợ chồng này có khỏang 21,5 tỷ, là người giàu thứ tám ở Mỹ.Lập trường chánh trị của Ông là ủng hộ Do Thái.
Còn Super-PAC thân thiện với Cựu Thượng Nghị sĩ Rick Santorum, là "Red White and Blue Fund", do đại gia Foster Friess bảo chi. Ông là một quản trị gia nhiều quỹ đầu tư. Ông là một người cực kỳ sùng đạo Công Giáo của Vatican. Lập trường chánh trị của Ông và cực kỳ bảo thủ, muốn thúc đẩy xiển dương những ý niệm của Giáo Hội Công Giáo. Ông tin Santorum là người thích hợp nhứt để hạ Barack Obama là người Ông chê trách đã gia tăng quá nhiều quyền hạn cho liên bang. Ông đã chi 1 triệu 6 để Super PAC vận động cho Santorum, ứng cử viên cũng cực kỳ bảo thủ này.
Còn ứng cử viên Mitt Romney, một cựu thống đốc thì có super PAC "Restore our future" được tài trợ bởi những người điều khiển các qũy lớn như Julian Robertson của Tiger Management, và John Paulson, phất lên nhờ cho vay tiền địa ốc. Ông Romney còn được nhiều nhà lý tài, kinh tài giàu có vốn là bạn bè Mormons giúp để ủng hộ ông qua các super PAC. Ông là người gây quỹ nhiều nhứt trong hàng ngũ các ứng cử viên Cộng Hòa và cũng là người được các Super PAC giúp đánh bóng cho Ông và bôi tro trét trấu đối thủ của Ông. Thí du như các Super PAC tố Gingrich không chung tình và chung thủy với hiền thê, trong khi hiền thê bịnh họan thì đi chơi với bồ nhí, từ đó Ô. Gingrich xuống hạng luôn suốt mấy cuộc bầu cử sơ bộ.
Còn ứng cử viên Cộng Hòa Ron Paul, dân biểu Texas thì có đại gia Peter Thiel theo chủ nghĩa tự do phóng túng, người đồng sáng lập ra tổ chức PayPal chuyên gởi tiển trên mạng, tài sản khỏang 1,5 tỷ, rót qua cho các Super PAC khỏang 2,6 triệu để vận động ủng hộ Ron Paul.
Và TT Obama của Đảng Dân Chủ cũng không phải tay vừa, vua vận động gây quỹ. Một phần ăn tiệc có mặt Ông trong buổi tiệc, giá ba mươi mấy ngàn Đô là là chuyện thường. Ông là người gây quỹ nhiều nhứt cho đến bây giờ. Đương kim tổng thống tái ứng cứ lúc nào cũng nhiều lợi thế gây quỹ, vận động tranh cử hơn.
TT Obama đặc biệt được giới triệu, tỷ phú điện ảnh ở Hollywood yểm trợ. Đạo diễn Steven Spielberg tài sản 7 tỷ, chi 100,000 Đô cho super PAC vận động ủng hộ TT Obama. Jeffrey Katzenberg, sếp sòng của Công ty PDG DreamsWorks Animations, tặng 2 triệu. Bill Maher, hài kịch gia, có nhiều show thường trực trên truyền hình HBO cho 1 triệu.
Trong xã hội chính trị tự do, dân chủ, kinh tế thị trường lấy tư nhân làm gốc, kinh tế và chánh trị là môi với răng. Nước Mỹ và nước Pháp là hai nước có hai cuộc cách mạng dân quyền đầu tiên trên thế giới, lấy việc bầu cử ra để chọn người điều hành chuyện nước chuyện dân, đều chấp nhận nguyên lý ấy. Người làm ăn giàu lên, có tiền nhiều nhờ cộng đồng quốc gia ở Mỹ thường cảm thấy cần trả lại cho xã hội một phần.
Người không thích chánh trị thì làm công tác từ thiện, giúp phát triển văn hóa, xã hội, bằng tiền tặng dữ. Người thích chánh trị thì tài trợ cho những người làm chánh trị, giúp khi ứng cử để đầu tư. Đầu tư cho việc phát huy niềm tin chánh trị, tôn giáo, lập trường bảo thủ hay cấp tiến, ủng hộ tương quan giữa Mỹ đối với nước này hay nước nọ là nước nhà của mình như Do Thái chẳng hạn. Và đầu tư cho sự nghiệp kinh doanh của mình, nhờ cậy về sau, khi gà nhà mình đắc cử. Không ai trách những việc này. Luật pháp Mỹ không cấm mà còn cho trừ thuế trên số tiền tặng dữ nữa.
Nhưng như phương ngôn Pháp nói tiền bạc là người tớ tốt nhưng là ông thầy xấu.Tiền bạc từ lâu là một vết thương của nền dân chủ Mỹ. Chi phí vận động tranh cử tổng thống theo TT Obama tuyên bố đã lên đến bạc tỷ trong kỳ bầu cử này. Chính Ông cũng cố gắng gây quỹ bạc tỷ cho chiến dịch tái ứng cử của Ông khi tuyên bố tái tranh cử tổng thống năm rồi.
Vết thương tiền bạc này năm nay trong cuộc bầu cử tổng thống banh ra lớn hơn, sâu hơn do một phán quyết của Tối Cao Pháp Viện Mỹ hồi tháng 1 năm 2010 như đã nêu sơ qua ở phần trên. Thời dại tin học này, chi phí lớn nhứt trong tranh cử là chi phí cho truyền thông đại chúng, phát thanh, phát hình, báo chí truyền thống. Truyền thông Mỹ đặc biệt là truyền hình một trúng mùa lớn, hốt bạc triêu triệu của các Super PAC.
Tiền bạc mà đại gia, tài phiệt rót vào các Super PAC để đánh phá và giựt dây ứng cử viên thường xài vào việc vận động trên truyền thông đại chúng Mỹ. Đa số là những quảng cáo tiêu cực, bôi bẩn, bươi móc đối thủ của ứng cử viên mà Super PAC ủng hộ. Và có khi số tiền đó dùng để “hà hơi tiếp sức” cho những ứng cử viên và những cử tri chất vấn biến cuộc tranh luận của các ứng viên thành trò sát phạt lẫn nhau.
Nên nhiều người Mỹ chánh trực thường đặt câu hỏi, phải chăng những việc làm quá mức tự do, dân chủ này làm cho nền dân chủ tha hóa, hủ hóa hay không. Dân không còn làm chủ nữa vì dân đâu có tiền để có tiếng nói trên truyển thông đại chúng. Phải chăng những biến tướng đó đã làm cho nền dân chủ vận hành chệch hướng và bị tha hóa./.
Vi Anh
Ý kiến bạn đọc
14/04/201223:43:07
Tuong Vi
Khách
Công đoàn Union bắt buột người ta đóng tiền cho dân chủ, mặc dù người ta không muốn. Không công bằng gì hết. Chỉ khi nào cộng hoà mạnh, trung quốc sợ mà thôi. Ước gi McCain làm tổng thống, trung quốc chết nó rồi.
12/04/201214:51:50
dontran
Khách
tài phiẹt năm hết, muốn cho ai làm tông thống thì rót tiền vào. Nếu o TQ bõ bạc tĩ ũng hộ nguơi cũa chúng vào ghế TT sau 4 năm lấy vốn lẫn lời. đó là vì sao . Tôi có suy nghĩ tài phiệt mỹ kiễm soát hết toàn bộ đãng CH & DC , 2 đãng này chĩ là chiêu bài + truyền thông lừa bịp, qua mặt dân chúng . Đây là quyền lợi cũa họ dễ dầu gì nhường cho kẽ khác.
11/04/201217:36:54
haicac
Khách
Kết luận bài bình luận của tác giả VI ANH về nền dân chủ tự do chính trị của Hoa Kỳ thật chí lý và xác đáng .
