Hôm nay,  

Cuối năm nhìn lại, tiếc nhớ gì và hi vọng gì?

31/12/201100:00:00(Xem: 10434)

Cuối năm nhìn lại, tiếc nhớ gì và hi vọng gì?

bui_van_phu_hanoi_don_tap_can_binh_12_21_2011-large-content: Thiếu nhi Việt vẫy cờ Trung Quốc với 6 sao chào đón Phó Chủ tịch Nước Tập Cận Bình trong chuyến viếng thăm Việt Nam tháng 12-2011. (ảnh AFP)

Bùi Văn Phú

Những ngày cuối năm 2011 thế giới đón nhận tin về cái chết của hai lãnh đạo, một cựu tổng thống và một đương kim chủ tịch.

Bên trời Âu, cựu tổng thống Cộng hoà Tiệp Václav Havel qua đời để lại nhiều thương tiếc cho những người yêu dân chủ. Ông khởi xướng cuộc cách mạng nhung cách đây hơn hai thập niên qua những tranh đấu chính trị ôn hoà đưa đến tự do, dân chủ cho Đông Âu.

Xuất thân từ một nhà làm văn học, là một kịch tác gia nhưng không vì thế mà Václav Havel không quan tâm đến chính trị, đến nước Tiệp dưới sự cai trị của Đảng Cộng sản và ông đã không ngần ngại lên tiếng tranh đấu cho những quyền căn bản của con người. Havel đã cùng với hàng trăm trí thức, văn nghệ sĩ Tiệp soạn Hiến chương 77 đặt nền tảng tranh đấu ôn hoà cho dân chủ tại Tiệp. Cái giá ông phải trả là nhiều năm tù. Nhưng ông và các bạn đồng hành không sờn lòng.

Cuối cùng dân chủ đã thắng độc tài. Với thành công của cách mạng nhung tại Tiệp vào năm 1989, đến đầu thập niên 1990 của thế kỉ trước luồng gió dân chủ đã thổi qua Đông Âu cuốn trôi đi những chế độ cộng sản. Nước Tiệp chia lại thành Cộng hoà Tiệp và Cộng hoà Slovakia. Những cuộc bầu cử tự do được tổ chức, Václav Havel được bầu chọn làm tổng thống hai nhiệm kì, từ 1993 đến 2003, của nước Tiệp mới trong tự do dân chủ.

Cựu tổng thống Václav Havel qua đời ngày 18-12-2011, hưởng thọ 75 tuổi. Nhiều người hoạt động cho dân chủ ở Việt Nam biểu tỏ lòng thương tiếc vì ông đã chia sẻ kinh nghiệm và hỗ trợ cho công cuộc đấu tranh của họ.

Bên Đông Á, Chủ tịch Bắc Hàn Kim Jong-il đột ngột từ trần ngày 17-12-2011 ở tuổi 69 là sự kiện khá bất ngờ, dù rằng nhiều năm qua đã có những đồn đoán về tình trạng sức khoẻ rất yếu của ông.

Lên nắm quyền do cha truyền con nối từ năm 1994 và tiếp tục chính sách của người cha bằng cai trị độc đoán, khép kín đất nước, đưa Bắc Hàn vào tình trạng nghèo đói cùng cực khiến cả triệu dân chết, cùng lúc đe doạ các nước lân bang Nam Hàn, Nhật Bản với vũ khí nguyên tử. Kim Jong-il chẳng được nể trọng vì hay gây hấn quân sự với Nam Hàn và đã tổ chức khủng bố, ám sát nhắm vào lãnh đạo Nam Hàn. Chỉ vì bản tính bất thường của lãnh đạo Bắc Hàn mà thế giới không thể không quan tâm.

Cái chết của Kim Jong-il có bất ngờ, nhưng ngạc nhiên hơn là quyền hành lại được chuyển sang cho người con là Kim Jong-un với tuổi đời mới 27.

Giới quan sát có người mang chút hi vọng sẽ có những thay đổi ở Bắc Hàn vì Kim Jong-un đã du học Thụy Sĩ và với những tiếp cận ở phương Tây sẽ cho nhà lãnh đạo trẻ một tầm nhìn khác hơn thế hệ ông nội và cha. Nhưng nhìn lại lịch sử cận đại, lãnh tụ trong các chế độ cộng sản dù có theo học ở phương Tây cũng không có gì đảm bảo cho tính nhân bản trong cách cai trị. Pol Pot từng du học Pháp và khi nắm quyền đã ra lệnh giết bất kì ai mang dáng dấp hay có tư tưởng được coi là thành phần trí thức của Kampuchia.

Nếu người nối ngôi lãnh đạo Bắc Hàn tiếp tục chính sách của ông nội và cha đã để lại, với tuổi đời còn trẻ như thế thì dân tộc Bắc Hàn sẽ tiếp tục sống trong cô lập, nghèo đói ít nhất cũng cả nửa thế kỉ tới.

Tin Kim Jong-il qua đời được người nữ xướng ngôn viên truyền hình Bắc Hàn loan đi trong nước mắt. Từ đó hình ảnh cả triệu người dân Bắc Hàn khóc lãnh tụ một cách thảm thiết, sướt mướt được truyền đi trông như những người con đang khóc cha, khóc mẹ qua đời.

Trên các mạng thông tin của người Việt có chuyền cho nhau xem khúc phim dân Bắc Hàn khóc Kim Jong-il với lời bình luận ngắn: “Không thể làm khác hơn.”

Lời bình rất chính xác. Với cách cai trị độc đoán của lãnh đạo Bắc Hàn từ hơn nửa thế kỉ qua, người dân ở đó không thể làm khác hơn, không thể không khóc “Lãnh tụ Kính yêu” vì nếu không làm thế thì cơ hội bị đi cải tạo hay vào ngục tối là rất cao.

Chủ tịch Kim Jong-il chết thế giới ít động lòng. Nhà nước Bắc Hàn cũng chẳng muốn đón tiếp lãnh đạo hay đoàn ngoại giao các nước tới dự tang lễ và không cho truyền thông nước ngoài vào như bao chục năm nay. Cái chết không làm mấy ai cảm thấy tiếc nhớ mà chỉ thương cho 25 triệu dân Bắc Hàn sống trong sự kìm kẹp của lãnh đạo cộng sản giáo điều từ hơn nửa thế kỉ qua.

Nhìn về đất nước Việt Nam, tuy người dân có cuộc sống khá hơn dân Bắc Hàn nhưng bàn tay thô bạo của đàn áp vẫn hiển hiện khắp nơi. Nhiều người tham gia biểu tình bảo vệ biển đảo quê hương, nhiều tu sĩ, tín đồ tranh đấu cho tự do tôn giáo đã bị an ninh bắt giữ hay sách nhiễu. Nhiều người tranh đấu cho nhân quyền, dân chủ vẫn đang bị giam cầm: Cù Huy Hà Vũ, Lê Công Định, Trần Huỳnh Duy Thức, Bùi Thị Hằng, Nguyễn Văn Hải (Điếu Cày), Đỗ Thị Minh Hạnh, Nguyễn Tiến Trung.

Những đàn áp người biểu tình trong năm qua để Bắc Kinh khỏi phiền lòng là sự kiện đáng ghi nhớ tại Việt Nam.

Trước những gây hấn trên biển Đông, từ tháng Sáu đã có tụ họp biểu tình phản đối Trung Quốc vào các sáng Chủ Nhật. Lần đầu ở Sài Gòn với nhiều nghìn người tham gia và ở Hà Nội có vài trăm. Tuy bị ngăn cản nhưng nhiều trí thức và dân thủ đô đã xuống đường trong mười sáng Chủ Nhật. Cho đến khi giới lãnh đạo Bắc Kinh lên tiếng không hài lòng với những cuộc biểu tình phản đối Trung Quốc thì công an tìm cách dẹp, kể cả việc bắt giam người tham gia. Điều này cho thấy Bắc Kinh có ảnh hưởng lớn về chính trị với lãnh đạo Việt Nam. Trong khi đó về mặt kinh tế, nhiều cơ sở tài chánh của Việt Nam đang được Trung Quốc đổ tiền vào và những dự án quan trọng đều do Trung Quốc khai thác.

Hai sự kiện trong năm qua làm nổi bật lên ảnh hưởng của Trung Quốc liên quan đến y phục và lá cờ.

Một là vào tháng 9 khi Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tiếp Ủy viên Quốc vụ Viện Đới Bỉnh Quốc ông mặc bộ âu phục giống y khách đang thăm, từ quần áo đến chiếc cà-vạt.

Hai là sự kiện cờ Trung Quốc với 6 ngôi sao đã hai lần xuất hiện tại Việt Nam, một lần trên truyền hình Hà Nội vào tháng 10 khi đài đưa tin Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng sang thăm Trung Quốc. Tuần vừa qua, khi đón Phó Chủ tịch Nước Tập Cận Bình, thiếu nhi Việt lại cầm trên tay những lá cờ 6 sao, thay vì 5 sao là cờ chính thức của nước Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa. Ngôi sao thứ sáu được những người chống Trung Quốc cho đó là dấu chỉ Việt Nam cũng là một phần của Đại Hán.

Phát ngôn viên bộ ngoại giao Việt Nam lên tiếng nói vụ việc lá cờ là sơ suất kĩ thuật. Nhưng lỗi lầm này xảy ra đến hai lần khiến nhiều người càng tin Bắc Kinh có ảnh hưởng lớn đối với lãnh đạo Hà Nội.

Trong năm qua, vì bị Trung Quốc chèn ép và nhiều lần gây hấn trên biển Đông nên Việt Nam đã tranh thủ tìm bạn chiến lược là các nước trong khu vực mà đa số là những chế độ dân chủ. Hơn lúc nào hết Việt Nam lại đang muốn kết thân hơn nữa với Hoa Kỳ. Những động thái đó mang đến hy vọng về một nước Việt tự do, dân chủ hơn.

Trong lịch sử cận đại, cứ khoảng hai thập niên thế giới lại chứng kiến những cuộc cách mạng dân chủ ở nhiều quốc gia. Hạt mầm dân chủ đã lỡ cơ hội nảy sinh trên đất Việt vào những thập niên 1970 và 1990.

Thập niên 2010 này phong trào dân chủ đang lan ra từ Tunisia, Ai-Cập sang Lybia, Syria. Hy vọng năm mới cách mạng dân chủ sẽ đến với Đông Á, ở đó hương hoa tự do đang bắt đầu lên mầm trên đất Myanmar và sẽ lan toả sang Việt Nam.

© 2011 Buivanphu.wordpress.com

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trong bài viết “Thế thời không phải thế” đăng trên Việt Báo ngày 4 tháng 4 về sau 100 ngày hành xử của tổng thống Trump (*), tôi có dự đoán rằng bên Dân Chủ sẽ giữ thế im lặng nhiều hơn lên tiếng ồn ào chống những việc làm của ông Trump và đảng Cộng Hòa vì muốn ông Trump tự sa lầy dẫn đến hậu quả đảng Cộng Hòa sẽ bị mất ghế, mất chủ quyền đa số trong lưỡng viện quốc hội quốc gia. Cho đến nay gần sáu tháng tổng thống, ông Trump vẫn tiếp tục gây hấn với thế giới và một số lớn thành phần dân chúng Mỹ và đảng đối lập vẫn giữ sự im lặng, thỉnh thoảng vài người lên tiếng một cách yếu ớt, kiểu Tôn Tẩn đối phó với Bàng Quyên.
Ngày 12/6/2025, từ văn phòng làm việc tại gia của mình ở Washington DC, ký giả, xướng ngôn viên kỳ cựu gần 28 năm của ABC News, Terry Moran loan báo đơn giản: “Có lẽ các bạn đã biết, tôi không thuộc về nơi đó nữa. Tôi sẽ ở đây, tại nền tảng Substack này. Có rất nhiều việc mà tất cả chúng ta cần phải làm trong thời gian đất nước quá nhiều vết nứt. Tôi sẽ tiếp tục tường thuật, phỏng vấn, để gửi đến các bạn sự thật, với tư cách là một nhà báo độc lập. Tôi là một ký giả độc lập.” Từ hôm đó, Terry Moran chính thức bước ra khỏi “luật chơi” của truyền thông dòng chính. Và cũng ngay ngày hôm đó, Terry Moran là danh khoản xếp thứ hạng đầu tiên (#1) về số người theo dõi (follower), số “subscriber” trả phí theo tháng và năm.
Ngày 2/7/2025 Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump thông báo ngắn gọn trên mạng xã hội Truth rằng Việt-Mỹ đã thỏa thuận để Hoa Kỳ áp thuế 20% lên hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam và 40% trên hàng hóa trung chuyển qua Việt Nam; ngược lại Việt Nam đánh thuế 0% vào hàng hóa mua của Mỹ...
Ngài tự nhận trọn đời ngài chỉ là một nhà sư đơn giản, nhưng sóng gió tiền định đã đưa ngài vào ngôi vị Đức Đạt Lai Lạt Ma đời thứ 14 để gánh vác chức lãnh đạo cả đạo và đời cho dân tộc Tây Tạng từ khi ngài còn thơ ấu. Ngài từ những ngày mới lớn, miệt mài tu học theo lời Đức Phật dạy về hạnh từ bi và trí tuệ, nhưng từ khi chưa đủ tuổi thành niên đã chứng kiến khắp trời khói lửa chinh chiến để tới lúc phải đào thoát, vượt nhiều rặng núi Hy Mã Lạp Sơn để xin tỵ nạn tại Ấn Độ.
Zohran Mamdani tuyên bố tranh cử thị trưởng New York vào tháng 10/2024. Khi đó, phần lớn New York vẫn không biết đến vị lập pháp tiểu bang 33 tuổi này là ai. Ngày 1/7/2025, Zohran Mamdani chính thức đánh bại cựu Thống đốc Andrew Cuomo, chiến thắng vòng bầu cử sơ bộ cuộc tranh cử thị trưởng New York vào tháng 11/2025.
Tồn tại qua hơn hai thế kỷ, Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ chưa bao giờ là một cánh cửa vô tri. Mỗi nhiệm kỳ Tòa để lại một dấu ấn ảnh hưởng đến đời sống người dân. Có nhiệm kỳ, Roe v. Wade1 mất hiệu lực, tòa cắt quyền phá thai khỏi tay người phụ nữ, coi như món nợ trả về từng tiểu bang, tự lo tự liệu. Có nhiệm kỳ, cánh cửa Affirmative Action2 sập lại, đám trẻ da màu nghèo khỏi cơ hội cầu tiến. Có nhiệm kỳ, Tòa thả lỏng súng đạn, cãi vã sân trường cũng đủ gây đổ máu3. Nhưng cũng đã có những nhiệm kỳ Tòa đứng thẳng lưng, bảo vệ người dân buộc Bạch Ốc Nixon phơi ra hồ sơ mật với Pentagon Papers
Nelson Mandela (1918-2013), quán quân Giải Nobel Hòa Bình năm 1993, nhà hoạt động chống chế độ phân biệt chủng tộc bị tù 27 năm, và là vị tổng thống người da đen đầu tiên được bầu trong cuộc bầu cử dân chủ đầu tiên của nước Nam Phi vào năm 1994, đã từng nói rằng, “Giáo dục là vũ khí có sức mạnh nhất mà bạn có thể sử dụng để thay đổi thế giới.” Hơn ai hết, Nelson Mandela là người không những hiểu rõ giá trị thực sự của nền giáo dục mà còn áp dụng kiến thức đó trong việc làm thay đổi đất nước và dân tộc Nam Phi của ông. Ông đã dẫn dắt Nam Phi từ một quốc gia ngập chìm trong bóng tối của thù hận, phân hóa và lạc hậu để vươn mình lên trong ánh sáng của đoàn kết, hòa bình và phát triển.
Hoa Kỳ đã tấn công Iran. Chỉ vài ngày sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump gợi ý rằng có thể trì hoãn bất kỳ hành động quân sự nào của Mỹ trong nhiều tuần, ông tuyên bố vào ngày 21/6 rằng máy bay Mỹ đã tấn công ba địa điểm hạt nhân của Iran, bao gồm cả cơ sở bị chôn sâu ở Fordow. Các quan chức Iran xác nhận rằng các cuộc không kích đã diễn ra. Mặc dù ông Trump khẳng định rằng các địa điểm này đã bị "xóa sổ", nhưng vẫn chưa rõ các cuộc tấn công đã gây ra thiệt hại gì.
Jena, Louisiana – một thị trấn 4.000 dân lọt thỏm giữa rừng thông – nơi bảng hiệu đầu làng ca ngợi đội bóng nữ vô địch của bang, nhưng cách đó chỉ ba dặm, sau hàng rào kẽm gai và lời Kinh Thánh treo lủng lẳng, là Trại Giam ICE đồ sộ - do GEO Group điều hành. Nơi đây hiện giam giữ hơn 1000 người – phần lớn chưa từng bị kết tội hình sự, nhiều người chỉ là dân đang xin tị nạn hợp pháp, số còn lại chưa kịp hiểu vì sao mình bị bắt...
Tại sao Trump lại vội vàng ban hành hàng loạt sắc lệnh hành pháp và chính sách mới như vậy?AI: Có hai lý do.Đầu tiên, tổng thống vội vàng vì nếu có bất kỳ điều gì sai trái xảy ra vào đầu nhiệm kỳ, ông có thể đổ lỗi cho chính quyền trước và nhà nước (những người làm việc cho ông). Nếu để lâu, những điều sai trái sẽ là trách nhiệm của ông, và Trump không thích chịu trách nhiệm.Thứ hai, ông biết trong hai năm nữa, đảng Cộng hòa sẽ mất quyền kiểm soát Hạ viện trong cuộc bầu cử quốc hội và ông sẽ trở thành què quặt. Ông cần phải hoàn thành mọi việc ngay bây giờ. Ông muốn tập trung vào các doanh nghiệp của mình trong hai năm cuối nhiệm kỳ tổng thống,
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.