Cánh Đồng Tang Chế, Cánh Cửa Cảm Thông: 9-11 Nhìn Từ Những Vết Đau
Trangđài Glassey-Trầnguyễn
Giữa đồng
Tôi không biết mình sẽ đối diện với tang chế như thế nào nếu sinh trưởng trong thời chiến. Tôi là thành viên của ‘thế hệ hòa bình,’ một cái hữu danh vô thực khá mỉa mai mà báo giới quốc tế đã gán cho những người sinh sau 30 tháng 4, 1975 như tôi. Nhưng tôi biết, tôi không thuộc thế hệ hòa bình. Tôi là con đẻ của chiến tranh, một đứa con vô thừa nhận vì những giả mạo danh nghĩa và những ‘hà chính mãnh ư hổ’ dưới chế độ Cộng Sản.
Trong bất cứ cuộc chiến nào, tất yếu sẽ có người đứng ở cả hai phía. Tôi chọn đứng ở giữa, đứng trong cánh đồng tang chế, nơi nhân sinh bị hủy mạng và xã hội rỉ máu. Tại sao" Vì ở đó, tôi mong có thể thấy rõ nhất cái dung mạo tang thương của nhân loại trong một cuộc binh khói mà không bị bối rối hay giằng kéo giữa những tranh chấp tạm thời hay muôn thưở. Và để từ đó, tôi hy vọng sẽ nhận diện được những cánh cửa cảm thông rất cần cho cuộc chữa lành cho những vết đau của con người, mà trong đó có chính tôi. Một cái nhìn từ phía dưới, cùng tầm nhìn với người dân trong thời can qua, cùng tầm nhìn với những bia mộ không còn lên tiếng được.
Tôi làm việc thực tập cho chính phủ liên bang tại Thủ đô Hoa Thịnh Đốn trong mùa hè 2001. Ngày ngày, tôi đi metro ngang Ngũ Giác Đài để đến văn phòng. Trong suốt ba tháng hè, tôi như trái banh lần đầu được gặp sân cỏ, lăn khắp bốn phía, lúc nào cũng tung tăng. Chính cũng trong mùa hè này, tôi được nhập tịch, nên cái cảm giác gắn bó với nước Mỹ, nhất là qua việc tìm về lịch sử ngay tại thủ đô, là một diễm phúc.
Hoa Thịnh Đốn là một thành phố đẹp với nhiều cái e ấp của riêng nó. Mùa hè tuy oi nồng, nhưng cũng rực rỡ. Du khách về hành hương thủ đô, tìm cho mình một chút nhân diện dân tộc ở các đền miếu tưởng niệm những vị tổng thống lập quốc, hay thưởng thức những buổi chiều êm đềm trong các công viên công cộng xanh rờn. Bảo tàng viện, khu di tích lịch sử, đài tưởng niệm chiến tranh, các đại lộ đón những bước chân đầu tiên của từng vị nguyên thủ mới, tất cả đều là những pho sách dày cộm mà người đọc phải dành nhiều tâm sức để tỏ tường.
Bên cạnh những cuộc gặp gỡ và sinh hoạt cho công việc của mình, tôi tự túc đi thăm Tòa Bạch Ốc với vé mời riêng từ Văn phòng Dân biểu Ed Royce. Qua lời mời của một cô bạn trong đoàn thực tập, tôi đi nghe nhạc tại Smithsonian Asian Pacific American Program. Tổ chức NAFEO cũng tổ chức pinic cho các thực tập viên. Bà Angie Hill, người điều phối chương trình, cũng mời chúng tôi về nhà có một bữa ‘cook-out’ thú vị, vì bà ở ngoại ô, sân sau rộng ngút ngàn với không gian trãi dài.
Vợ chồng một vị giáo sư đỡ đầu tại Howard University đã đưa tôi đi tìm lại vết chân của George Washington và một phần lịch sử nô lệ tại Mount Vernon, chỉ cách thủ đô Hoa Thịnh Đốn có 16 dặm. Cả khu di tích lịch sử nằm bên bờ sông Potomac, vừa êm ả vừa diễm lệ. Đi qua những biệt thự mà ngày nào vị tổng thống mệnh danh “người anh hùng đầu tiên của nước Mỹ” đã từng sinh sống, tôi tưởng như lịch sử mấy trăm năm của nước Mỹ chỉ nằm đâu đây trong tầm tay với.
Cho nên, ngày 11 tháng 9, chỉ ít ngày sau khi tôi rời Hoa Thịnh Đốn, tin về trận khủng bố khiến tôi choáng váng. Tôi không cách gì mường tượng ra được cái nơi mà tôi đã sống trong suốt ba tháng hè vừa bị tấn công. Những hình ảnh hai tòa nhà đang bốc cháy trên màn hình TV chợt phủ lấy tôi với cái cảm giác bị động, hoài nghi, không chấp nhận. Còn bạn bè thì cuống cuồng gọi điện thoại nhà tôi, điện thoại di động của tôi, và gửi điện thư cho tôi. Họ tưởng tôi còn ở Hoa Thịnh Đốn, và sợ tôi có bề gì.
Những địa điểm có phi nạn đều làm tôi giật mình. Ngũ Giác Đài, nơi tôi mỗi ngày đi qua trên đường đi làm. Pitsburgh, nơi tôi đã ghé qua một cuối tuần bằng Amtrak. New York, điểm hẹn đầy nô nức mà tôi hoãn lại cho lần sau. Lần sau đó đã đến đúng một năm sau, khi tôi được mời dự Khóa tu nghiệp quốc tế Lịch Sử Truyền Khẩu tại Đại học Columbia vào mùa hè 2002.
Sau một năm, Ground Zero vẫn còn lạnh toát vị chết chóc. Tử khí chập chờn trong từng tia nắng đang rơi, từng hạt bụi lăn, từng âm thanh tế vi. Tôi rợn người, đi từng bước chậm. Hình như khu vực này thuộc về một không gian hoàn toàn khác với thành phố New York. Nó lặng tê. Nó bình thản. Nó cô đơn. Những bích chương, những hình ảnh gia đình, những bó hoa đang đứng sững, tưởng niệm kẻ chết và làm đau lòng kẻ sống. Những hình ảnh trên TV trở nên vô nghĩa.
Chỉ có thực sự đứng trước một tấm bích chương tự làm mới thấy cái vô vọng lẫn hy vọng đang cào cấu tâm tư của người thân còn ở lại, vật vã đi tìm người đã ra đi – layout không cần hoa mỹ, chỉ cần có hình và tên của người mất tích. Chỉ có chạm vào những bó hoa đã tàn úa bên những tấm di ảnh, mới biết cái tan nát của tử biệt, cái rã rời của vĩnh viễn phân ly. Cái vội vã của việc tìm kiếm đã phản bội sự mòn mỏi suốt 12 tháng trời của bặt tin. Cả khu tưởng niệm như một nghĩa trang không có tử thi, không nghi thức mai táng. Những hình ảnh được thân nhân mang đến đặt ở đây như những xác người bị đóng khung trong một kỷ niệm còn níu lại được, nằm lõa lồ trong mưa trong nắng, trong tuyết trong sương, thống thiết một cái chết không nguôi.
Cái nghĩa trang chưa một lần chôn cất xác người ấy là một linh vị tập thể, một linh vị công cộng, một linh vị rướm máu. Nó khóc thương cho cả người đã khuất lẫn người ở lại. Nó ghi tên tuổi mà không rõ danh tánh, nó chít khăn tang mà không dám gọi tên. Tôi chợt hỏi: một người Việt đã sống qua chiến tranh sẽ cảm, nghĩ, và làm gì khi đến nơi này" Họ có bật khóc không" Hay chết lặng" Hay sững sờ" Tôi vẫn còn rợn người khi nghĩ lại cái kinh nghiệm viếng mộ này chín năm sau.
‘mong không ai phải gặp cảnh này…’
Đề tài cho Khóa tu nghiệp Lịch Sử Truyền Khẩu năm 2002 tại Đại học Columbia là “Lịch sử truyền khẩu trong Hoàn cảnh đương đại: Ghi nhận chứng từ về Chiến Tranh, Xung Đột, và Di Tản trong Kỷ nguyên toàn cầu hóa” (Oral History in Contemporary Contexts: Documenting Narratives of War, Conflict and Displacement in the Era of Globalization). Chương trình chú trọng vào những thách đố trong việc sử dụng lịch sử truyền khẩu để ghi lại những kinh nghiệm đau thương, vừa xảy ra hay qua hồi tưởng.
Dự án Việt Mỹ, do tôi sáng lập và điều hành tại Đại học CSU Fullerton, được chọn vì nó chạm đến một đề tài rất lớn của lịch sử cận đại Hoa Kỳ: cuộc chiến Việt Nam. Thế nhưng, quan trọng hơn cả, nó được chọn cho chương trình năm 2002 vì nó nói lên kinh nghiệm của những người dân trong thời chiến, một mảng lịch sử cần thiết và quan trọng nhưng vẫn còn bỏ trống trong những tài liệu liên quan. Qua sự định hướng từ ban đầu của tôi, những chứng từ trong dự án ghi lại chính đời sống của nhiều người Mỹ gốc Việt thuộc mọi tầng lớp xã hội, từ công nhân viên chức đến những họa sĩ, thương gia, nhà khoa học.
Chương trình Lịch Sử Truyền Khẩu của Đại học Columbia đã bắt đầu thực hiện một dự án về 9-11 ngay sau cuộc tấn công. Dự án này chú trọng vào những người dân đã bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng bố. Có nhiều gia đình di dân, sau khi mất một người thân trong ngày 9-11, đã phải cho con cái nghỉ học để đi làm giúp gia đình. Có nhiều em sinh viên trung học phải bỏ học đi làm vì trong thời gian ngay sau 9-11, cha mẹ của các em bị đuổi việc vì họ là người di dân. Tình trạng sống của những gia đình di dân sau 9-11 tại Nữu Ước cũng bi thảm như hình ảnh Ground Zero sau cơn binh khói.
Nhưng cho dù họ đã trãi qua những mất mát, khó khăn, tang chế đi nữa, những cá nhân được phỏng vấn đều nói một điều: “Mong là không ai phải chịu cảnh này…” Cái kinh hoàng của ngày 9-11 để lại cho người trong cuộc một cái nhìn thấu đáo: mạng sống con người quý giá, đã qua đau khổ thì không ai muốn chúc dữ cho đồng loại mình phải chịu cái cảnh ấy. Đoạn trường đã qua, không ai muốn người khác phải lâm vào.
Không phải hận thù. Không phải tức giận. Nhưng chính là nỗi đau. Nỗi đau – đó là di sản còn lại lâu nhất, nổi trội nhất, mạnh mẽ nhất. Nỗi đau – nó chẳng phải đã trở thành tình nhân muôn thưở của dòng nhạc thời chiến" Hận thù, chết chóc, xung đột – tất cả sẽ phải nhượng bộ cho sự hiện diện vững vàng của nỗi đau. Và trong chính nỗi đau, mà con người có thể gắn bó, nối kết, và đến với nhau. Nỗi đau là hệ quả của chiến tranh và xung đột, nhưng chính nó cũng là tiền đề cho những nhu cầu chữa lành và ước mơ yêu thương.
Nếu nỗi đau là trái tim của cánh đồng tang chế, thì chính nỗi đau cũng là chìa khóa để mở những cánh cửa cảm thông, khởi đi từ chính vành nôi tang chế ấy. Trong dịp kỷ niệm 10 năm ngày 9-11 của quê hương thứ hai, chúng ta cũng có thể hướng về quê hương thứ nhất, tìm lại những cánh đồng tang chế trong chính tâm tư mình, để hóa giải những linh vị còn rướm máu trong lòng. Và chúng ta cùng chúc lành cho nhau, để một ngày đã đến bằng chết chóc và khủng bố sẽ được hóa bướm, trở thành một ngày mà người ta tìm nhau để hàn gắn những vết thương cũ, và kiến thiết những yêu thương mới.
Trangđài Glassey-Trầnguyễn
Giữa đồng
Tôi không biết mình sẽ đối diện với tang chế như thế nào nếu sinh trưởng trong thời chiến. Tôi là thành viên của ‘thế hệ hòa bình,’ một cái hữu danh vô thực khá mỉa mai mà báo giới quốc tế đã gán cho những người sinh sau 30 tháng 4, 1975 như tôi. Nhưng tôi biết, tôi không thuộc thế hệ hòa bình. Tôi là con đẻ của chiến tranh, một đứa con vô thừa nhận vì những giả mạo danh nghĩa và những ‘hà chính mãnh ư hổ’ dưới chế độ Cộng Sản.
Trong bất cứ cuộc chiến nào, tất yếu sẽ có người đứng ở cả hai phía. Tôi chọn đứng ở giữa, đứng trong cánh đồng tang chế, nơi nhân sinh bị hủy mạng và xã hội rỉ máu. Tại sao" Vì ở đó, tôi mong có thể thấy rõ nhất cái dung mạo tang thương của nhân loại trong một cuộc binh khói mà không bị bối rối hay giằng kéo giữa những tranh chấp tạm thời hay muôn thưở. Và để từ đó, tôi hy vọng sẽ nhận diện được những cánh cửa cảm thông rất cần cho cuộc chữa lành cho những vết đau của con người, mà trong đó có chính tôi. Một cái nhìn từ phía dưới, cùng tầm nhìn với người dân trong thời can qua, cùng tầm nhìn với những bia mộ không còn lên tiếng được.
Tôi làm việc thực tập cho chính phủ liên bang tại Thủ đô Hoa Thịnh Đốn trong mùa hè 2001. Ngày ngày, tôi đi metro ngang Ngũ Giác Đài để đến văn phòng. Trong suốt ba tháng hè, tôi như trái banh lần đầu được gặp sân cỏ, lăn khắp bốn phía, lúc nào cũng tung tăng. Chính cũng trong mùa hè này, tôi được nhập tịch, nên cái cảm giác gắn bó với nước Mỹ, nhất là qua việc tìm về lịch sử ngay tại thủ đô, là một diễm phúc.
Hoa Thịnh Đốn là một thành phố đẹp với nhiều cái e ấp của riêng nó. Mùa hè tuy oi nồng, nhưng cũng rực rỡ. Du khách về hành hương thủ đô, tìm cho mình một chút nhân diện dân tộc ở các đền miếu tưởng niệm những vị tổng thống lập quốc, hay thưởng thức những buổi chiều êm đềm trong các công viên công cộng xanh rờn. Bảo tàng viện, khu di tích lịch sử, đài tưởng niệm chiến tranh, các đại lộ đón những bước chân đầu tiên của từng vị nguyên thủ mới, tất cả đều là những pho sách dày cộm mà người đọc phải dành nhiều tâm sức để tỏ tường.
Bên cạnh những cuộc gặp gỡ và sinh hoạt cho công việc của mình, tôi tự túc đi thăm Tòa Bạch Ốc với vé mời riêng từ Văn phòng Dân biểu Ed Royce. Qua lời mời của một cô bạn trong đoàn thực tập, tôi đi nghe nhạc tại Smithsonian Asian Pacific American Program. Tổ chức NAFEO cũng tổ chức pinic cho các thực tập viên. Bà Angie Hill, người điều phối chương trình, cũng mời chúng tôi về nhà có một bữa ‘cook-out’ thú vị, vì bà ở ngoại ô, sân sau rộng ngút ngàn với không gian trãi dài.
Vợ chồng một vị giáo sư đỡ đầu tại Howard University đã đưa tôi đi tìm lại vết chân của George Washington và một phần lịch sử nô lệ tại Mount Vernon, chỉ cách thủ đô Hoa Thịnh Đốn có 16 dặm. Cả khu di tích lịch sử nằm bên bờ sông Potomac, vừa êm ả vừa diễm lệ. Đi qua những biệt thự mà ngày nào vị tổng thống mệnh danh “người anh hùng đầu tiên của nước Mỹ” đã từng sinh sống, tôi tưởng như lịch sử mấy trăm năm của nước Mỹ chỉ nằm đâu đây trong tầm tay với.
Cho nên, ngày 11 tháng 9, chỉ ít ngày sau khi tôi rời Hoa Thịnh Đốn, tin về trận khủng bố khiến tôi choáng váng. Tôi không cách gì mường tượng ra được cái nơi mà tôi đã sống trong suốt ba tháng hè vừa bị tấn công. Những hình ảnh hai tòa nhà đang bốc cháy trên màn hình TV chợt phủ lấy tôi với cái cảm giác bị động, hoài nghi, không chấp nhận. Còn bạn bè thì cuống cuồng gọi điện thoại nhà tôi, điện thoại di động của tôi, và gửi điện thư cho tôi. Họ tưởng tôi còn ở Hoa Thịnh Đốn, và sợ tôi có bề gì.
Những địa điểm có phi nạn đều làm tôi giật mình. Ngũ Giác Đài, nơi tôi mỗi ngày đi qua trên đường đi làm. Pitsburgh, nơi tôi đã ghé qua một cuối tuần bằng Amtrak. New York, điểm hẹn đầy nô nức mà tôi hoãn lại cho lần sau. Lần sau đó đã đến đúng một năm sau, khi tôi được mời dự Khóa tu nghiệp quốc tế Lịch Sử Truyền Khẩu tại Đại học Columbia vào mùa hè 2002.
Sau một năm, Ground Zero vẫn còn lạnh toát vị chết chóc. Tử khí chập chờn trong từng tia nắng đang rơi, từng hạt bụi lăn, từng âm thanh tế vi. Tôi rợn người, đi từng bước chậm. Hình như khu vực này thuộc về một không gian hoàn toàn khác với thành phố New York. Nó lặng tê. Nó bình thản. Nó cô đơn. Những bích chương, những hình ảnh gia đình, những bó hoa đang đứng sững, tưởng niệm kẻ chết và làm đau lòng kẻ sống. Những hình ảnh trên TV trở nên vô nghĩa.
Chỉ có thực sự đứng trước một tấm bích chương tự làm mới thấy cái vô vọng lẫn hy vọng đang cào cấu tâm tư của người thân còn ở lại, vật vã đi tìm người đã ra đi – layout không cần hoa mỹ, chỉ cần có hình và tên của người mất tích. Chỉ có chạm vào những bó hoa đã tàn úa bên những tấm di ảnh, mới biết cái tan nát của tử biệt, cái rã rời của vĩnh viễn phân ly. Cái vội vã của việc tìm kiếm đã phản bội sự mòn mỏi suốt 12 tháng trời của bặt tin. Cả khu tưởng niệm như một nghĩa trang không có tử thi, không nghi thức mai táng. Những hình ảnh được thân nhân mang đến đặt ở đây như những xác người bị đóng khung trong một kỷ niệm còn níu lại được, nằm lõa lồ trong mưa trong nắng, trong tuyết trong sương, thống thiết một cái chết không nguôi.
Cái nghĩa trang chưa một lần chôn cất xác người ấy là một linh vị tập thể, một linh vị công cộng, một linh vị rướm máu. Nó khóc thương cho cả người đã khuất lẫn người ở lại. Nó ghi tên tuổi mà không rõ danh tánh, nó chít khăn tang mà không dám gọi tên. Tôi chợt hỏi: một người Việt đã sống qua chiến tranh sẽ cảm, nghĩ, và làm gì khi đến nơi này" Họ có bật khóc không" Hay chết lặng" Hay sững sờ" Tôi vẫn còn rợn người khi nghĩ lại cái kinh nghiệm viếng mộ này chín năm sau.
‘mong không ai phải gặp cảnh này…’
Đề tài cho Khóa tu nghiệp Lịch Sử Truyền Khẩu năm 2002 tại Đại học Columbia là “Lịch sử truyền khẩu trong Hoàn cảnh đương đại: Ghi nhận chứng từ về Chiến Tranh, Xung Đột, và Di Tản trong Kỷ nguyên toàn cầu hóa” (Oral History in Contemporary Contexts: Documenting Narratives of War, Conflict and Displacement in the Era of Globalization). Chương trình chú trọng vào những thách đố trong việc sử dụng lịch sử truyền khẩu để ghi lại những kinh nghiệm đau thương, vừa xảy ra hay qua hồi tưởng.
Dự án Việt Mỹ, do tôi sáng lập và điều hành tại Đại học CSU Fullerton, được chọn vì nó chạm đến một đề tài rất lớn của lịch sử cận đại Hoa Kỳ: cuộc chiến Việt Nam. Thế nhưng, quan trọng hơn cả, nó được chọn cho chương trình năm 2002 vì nó nói lên kinh nghiệm của những người dân trong thời chiến, một mảng lịch sử cần thiết và quan trọng nhưng vẫn còn bỏ trống trong những tài liệu liên quan. Qua sự định hướng từ ban đầu của tôi, những chứng từ trong dự án ghi lại chính đời sống của nhiều người Mỹ gốc Việt thuộc mọi tầng lớp xã hội, từ công nhân viên chức đến những họa sĩ, thương gia, nhà khoa học.
Chương trình Lịch Sử Truyền Khẩu của Đại học Columbia đã bắt đầu thực hiện một dự án về 9-11 ngay sau cuộc tấn công. Dự án này chú trọng vào những người dân đã bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng bố. Có nhiều gia đình di dân, sau khi mất một người thân trong ngày 9-11, đã phải cho con cái nghỉ học để đi làm giúp gia đình. Có nhiều em sinh viên trung học phải bỏ học đi làm vì trong thời gian ngay sau 9-11, cha mẹ của các em bị đuổi việc vì họ là người di dân. Tình trạng sống của những gia đình di dân sau 9-11 tại Nữu Ước cũng bi thảm như hình ảnh Ground Zero sau cơn binh khói.
Nhưng cho dù họ đã trãi qua những mất mát, khó khăn, tang chế đi nữa, những cá nhân được phỏng vấn đều nói một điều: “Mong là không ai phải chịu cảnh này…” Cái kinh hoàng của ngày 9-11 để lại cho người trong cuộc một cái nhìn thấu đáo: mạng sống con người quý giá, đã qua đau khổ thì không ai muốn chúc dữ cho đồng loại mình phải chịu cái cảnh ấy. Đoạn trường đã qua, không ai muốn người khác phải lâm vào.
Không phải hận thù. Không phải tức giận. Nhưng chính là nỗi đau. Nỗi đau – đó là di sản còn lại lâu nhất, nổi trội nhất, mạnh mẽ nhất. Nỗi đau – nó chẳng phải đã trở thành tình nhân muôn thưở của dòng nhạc thời chiến" Hận thù, chết chóc, xung đột – tất cả sẽ phải nhượng bộ cho sự hiện diện vững vàng của nỗi đau. Và trong chính nỗi đau, mà con người có thể gắn bó, nối kết, và đến với nhau. Nỗi đau là hệ quả của chiến tranh và xung đột, nhưng chính nó cũng là tiền đề cho những nhu cầu chữa lành và ước mơ yêu thương.
Nếu nỗi đau là trái tim của cánh đồng tang chế, thì chính nỗi đau cũng là chìa khóa để mở những cánh cửa cảm thông, khởi đi từ chính vành nôi tang chế ấy. Trong dịp kỷ niệm 10 năm ngày 9-11 của quê hương thứ hai, chúng ta cũng có thể hướng về quê hương thứ nhất, tìm lại những cánh đồng tang chế trong chính tâm tư mình, để hóa giải những linh vị còn rướm máu trong lòng. Và chúng ta cùng chúc lành cho nhau, để một ngày đã đến bằng chết chóc và khủng bố sẽ được hóa bướm, trở thành một ngày mà người ta tìm nhau để hàn gắn những vết thương cũ, và kiến thiết những yêu thương mới.
Ý kiến bạn đọc
12/09/201121:19:41
T.T
Khách
Xin cảm ơn tác giả về bài viết thật cảm động này ! RIP to all victims.
Có anh bạn đồng hương và đồng nghiệp trẻ, sau khi tình cờ biết rằng tôi là dân thuộc bộ lạc Tà Ru (tù ra) bèn nhỏ nhẹ khen:
Không thấy ai đi “cải tạo” về mà vẫn lành mạnh, bình thường như chú!
Chưa chắc đó đã là lời chân thật, và dù thật thì e cũng chỉ là câu khen trật (lất) thôi! Nói tình ngay, tôi không được “bình thường” hay “lành mạnh” gì lắm. Tôi ít khi đề cập đến những năm tháng lao tù của mình, giản dị chỉ vì nó rất ngắn ngủi và vô cùng nhạt nhẽo.
Trước hết nói về thị trường địa ốc ở Trung Quốc hiện chiến 25-30% GDP – so với 9% GDP ở Mỹ năm 2006 tức là vào lúc cao điểm trước cuộc khủng hoảng địa ốc 2007-08. Nhà đất chiếm 80% tài sản của dân Tàu (so với 40% ở Mỹ). Người Hoa không có nhiều cơ hội đầu tư vào cổ phiếu hay trái phiếu như ở Hoa Kỳ nên để dành tiền mua nhà nhất là khi giá nhà tăng liên tục từ 30 năm nay (trừ những lúc giá cả khựng lại trong ngắn hạn như vào năm 2014.)
Ngành địa ốc ở Trung Quốc nếu suy sụp trong một khoảng thời gian dài sẽ ảnh hưởng đến GDP, và trực tiếp tác động lên dân chúng vốn dựa vào giá nhà như khoảng đầu tư lớn nhất trong đời chuẩn bị cho cưới hỏi, hưu trí hay gia tài để lại con cháu. Cho nên Bắc Kinh vô cùng thận trọng quản lý khủng hoảng địa ốc để không nổ bùng trở thành bất mãn xã hội như trường ở Mỹ năm 2007 vốn dẫn đến Donald Trump và Bernie Sander năm 2016 và 2020.
Khủng hoảng kinh tế nguy hiểm ở chỗ từ một đốm lửa nhỏ trong chớp mắt lây lan thành trận cháy rừng, lý do nơi tâm lý
Lời người dịch: Chủ nhật vừa qua, Chủ tịch Tập Cận Bình đã kêu gọi Đài Loan gia nhập Cộng hòa Nhân dân Trung Quốc, điều mà Tổng thống Thái Anh Văn đã bác bỏ rõ ràng.
Vào tuần trước đó, Trung Quốc đã nhiều lần điều máy bay chiến đấu đến vùng nhận dạng phòng không của Đài Loan.
Hiện nay, Lầu Năm Góc đã thừa nhận rằng các giảng viên Mỹ đang bí mật huấn luyện cho quân đội Đài Loan.
Trước khi đội Việt Nam gặp đội Tàu China trong giải đấu chọn đội đại diện Châu Á dự World Cup Qatar 2022 ở bảng B ngày 7 tháng 10 năm 2021 thì báo chí quốc tế đưa ra nhiều nhận xét nhưng tổng quát là trình độ 2 đội coi như ngang ngửa nhau. Đội nào cũng có cơ hội thắng đội kia.Tuy vậy, cũng có vài ý kiến lo ngại rằng yếu tố chính trị sẽ xen vào chuyện thể thao- một trận đấu mang nhiều ý nghĩa danh dự của quốc gia.
Sau 2 năm vật lộn với dịch Covid-19, tình hình kinh tế Việt Nam đang đứng trước viễn ảnh u tối nhất kể từ khi Đổi mới 35 năm trước đây (1986).
Theo Tổng cục Thống kê Việt Nam thì: “Tổng sản phẩm trong nước (GDP) quý III/2021 ước tính giảm 6,17% so với cùng kỳ năm trước, là mức giảm sâu nhất kể từ khi Việt Nam tính và công bố GDP quý đến nay. Trong đó, khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng 1,04%; khu vực công nghiệp và xây dựng giảm 5,02%; khu vực dịch vụ giảm 9,28%.“
Ngược lại, những biến cố dồn dập đủ loại trong COVID-19 mở ra cuộc đấu tranh chính trị mới: đòi quyền được sống còn, có thuốc trị cho tất cả, đi lại an toàn, đó là một cái gì thiết thực trong đời sống hằng ngày và không còn chờ đợi được chính quyền ban phát ân huệ; nó khiến cho người dân có ý thức là trong các vấn đề nội chính, cải tổ chế độ là cần ưu tiên giải quyết.
Người dân không còn muốn thấy vết nhơ của Đồng Tâm hay tiếp tục qùy lạy van xin, thì không còn cách nào khác hơn là phải có ý thức phản tỉnh để so sánh về các giá trị tự do cơ bản này và hành động trong gạn lọc.
Tình hình chung trong việc chống dịch là bi quan và triển vọng phục hồi còn đấy bất trắc. Nhưng đó là một khởi đầu cho các nỗ lực kế tiếp.
Trong lâu dài, dân chủ hoá là xu thế mà Việt Nam không thể tránh khỏi. Cải cách định chế chính trị và đào tạo cho con người để thích nghi không là một ý thức riêng cho những người quan tâm chính sự mà là của toàn dân muốn bảo vệ sức khoẻ, công ăn việc làm
Trong vài thập niên vừa qua, giải Nobel Hòa Bình và Văn Chương được xem là một tuyên ngôn của ủy ban giải Nobel về các vấn đề thời cuộc quan trọng trong (những) năm trước và năm 2021 này cũng không là ngoại lệ.
Giải Nobel Văn Chương năm nay được trao cho nhà văn lưu vong gốc Tazania - một quốc gia Châu Phi, là Abdulrazak Gurnah "vì sự thẩm thấu kiên định và bác ái của ông đối với những ảnh hưởng của chủ nghĩa thực dân và số phận của những người tị nạn trong vực sâu ngăn cách giữa các nền văn hóa và lục địa". Cũng vậy, giải Nobel Hoà Bình đã dành cho hai ký giả Maria Ressa của Phi Luật Tân và Dmitry Muratov của Nga "vì những nỗ lực bảo vệ sự tự do ngôn luận, vốn là điều kiện tiên quyết cho nền dân chủ và sự hòa bình lâu dài".
Ủy ban Nobel Hòa Bình Na Uy còn nói thêm rằng, "họ đại diện cho tất cả các ký giả đang tranh đấu cho lý tưởng này, trong một thế giới mà nền dân chủ và tự do báo chí đang đối mặt với những điều kiện ngày càng bất lợi" và cho "nền báo chí tự do, độc lập
Sau đó, sau khi “phát khóc” và lau nước mắt/nước mũi xong, bác Hồ liền thỉnh ngay bác Lê về thờ nên mới có Suối Lê Nin (với Núi Các Mác) cùng hình ảnh – cũng như tượng đài – của cả hai ông trưng bầy khắp mọi nơi, để lập ra một tôn giáo mới, thay thế cho Phật/Chúa/Thánh Thần/Ông Bà/Tiên Tổ ... các thứ.
Sự nghiệp chính trị của đại đế Nã-Phá-Luân chẳng liên hệ gì nhiều đến Trung Quốc nên không biết tại sao ông nổi hứng tuyên bố một câu bất hủ mà giờ này có giá trị của một lời tiên tri “Hãy để Trung Hoa ngủ yên bởi vì khi tỉnh giấc nó sẽ làm rung chuyển thế giới.”
Vào tháng 03/1978 có một sự kiện ít được biết đến nhưng bắt đầu lay thức gã khổng lồ Trung Quốc khi một hợp tác xã nông nghiệp ở Phúc Kiến xin phép được giữ lại phần sản xuất vượt chỉ tiêu để khuyến khích nông dân hăng hái làm việc. Đây là giai đoạn trước Đổi Mới nên viên thư ký đảng bộ của hợp tác xã bị phê bình kiểm điểm. Chỉ 8 tháng sau đó vào cuối năm 1978 Đặng Tiểu Bình tuyên bố cải tổ và mở cửa nền kinh tế. Đề nghị nói trên của hợp tác xã được mang ra thử nghiệm với kết quả sáng chói nên viên thư ký đảng được ban khen.
Sau 10 năm ra sức Xây dựng, chỉnh đốn hàng ngũ để bảo vệ đảng không tan, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng vẫn thừa nhận: ”Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hoá" vẫn chưa được ngăn chặn, đẩy lùi một cách căn bản, thậm chí có mặt còn diễn biến tinh vi, phức tạp hơn, có thể gây ra những hậu quả khôn lường.”
Copyright © 2021 vietbao.com All rights reserved 