Câu Chuyện Tiền Già và Thuế
Vũ Linh
...5% dân giàu nhất – các tài phiệt tư bản bị tố là bóc lột nhất - đóng tới 60% thuế Nhà Nước thu vào...
Trong cuộc tranh cãi về công trái, là nợ nần của Nhà Nước, TT Obama có lần tuyên bố ông sẵn sàng cứu xét việc cắt bớt tiền già để đáp ứng đòi hỏi của Cộng Hoà, đổi lấy việc tăng thuế nhà giàu.
TT Obama đưa đề nghị với mục đích gián tiếp nhắc nhở dân Mỹ là đảng Cộng Hòa chỉ hăm he cắt giảm tiền già, tiền thuốc của dân nghèo để bảo vệ túi tiền nhà giàu. Rằng ông đành phải chiều ý họ là cắt tiền già để đổi lấy tăng thuế nhà giàu để Nhà Nước bớt nợ nần, mặc dù ông rất muốn bảo vệ quyền lợi người nghèo, người già, người bệnh.
Đằng sau mục đích rõ rệt trên, còn một mục đích ít người để ý hơn nữa.
Quỹ an sinh xã hội bị đe dọa phá sản, bắt buộc phải cải đổi, tức là sẽ phải đụng chạm đến quyền lợi của rất nhiều người. Ai cũng thấy ngay đây là thùng thuốc nổ mà chẳng có ông bà dân cử nào dám đụng đến. Đụng đến là bảo đảm mất job ngay trong kỳ bầu tới. TT Obama thông minh hơn người, hiểu rõ hơn ai hết cần phải có cải đổi để cứu nguy cái quỹ an sinh đó.
Thành ra sẽ cải đổi, nhưng bán cái một phần lên đầu Cộng Hòa. Thành công thì sẽ đi vào lịch sử như là người đã cứu nguy cái quỹ này, thất bại thì đã có Cộng Hòa lãnh tội. Nhất cử lưỡng tiện.
Quỹ tiền già, tức là tiền Social Security (SS) được TT Roosevelt ban hành năm 1935 như là một trong những biện pháp dài hạn để bảo đảm một mức sống tối thiểu cho những người già về hưu (retirees), và những người bị bệnh không đi làm được (disabled).
Tất cả những người đi làm đóng góp một phần tiền lương (payroll tax: 7% lương do nhân viên đóng và 7% do công ty đóng, nếu làm độc lập thì đóng 14%), đưa cho Nhà Nước giữ dùm. Đến tuổi hưu, hiện nay là 65, Nhà Nước sẽ hoàn trả lại mỗi tháng một ít, giúp người về hưu sống lai rai, chứ không thể phè phỡn được. Có mức tối đa, khoảng trên 2.000 đô một tháng, cho dù khi còn đi làm có lãnh lương bạc triệu cũng vậy. Vì sự đóng góp cũng giới hạn, chỉ đóng đến mức lương nào thôi, hiện nay là khoảng 108.000 đô một năm. Triệu phú hay tỷ phú gì cũng chỉ đóng thuế an sinh đến mức 108.000 lợi tức thôi, trên đó là miễn.
Cái lý luận chính là Nhà Nước chỉ giúp phần nào thôi chứ không thể lo 100% cho tất cả mọi người. Nếu muốn kỹ lưỡng và xài dư dả hơn thì cần để dành riêng ra thêm. Các công ty lớn thường khuyến khích ta để dành qua các quỹ như quỹ 401K, nhân viên để dành một phần, hãng đóng góp thêm cho một phần.
Hiện nay, chi trả cho quỹ SS này chiếm tỷ lệ cao nhất trong tất cả các chi phí trong ngân sách, khoảng 21%, hơn chi phí quốc phòng và chi phí Medicare.
Năm 2010, có 44 triệu người lãnh tiền già, và 10 triệu người lãnh tiền bệnh, tổng cộng 54 triệu người lãnh tiền SS. Trong khi đó, có khoảng 157 triệu người đóng góp tiền vào quỹ SS này. Nhà Nước thu vào 780 tỷ và chi ra 712 tỷ. Chúng ta có thể nhìn thấy ngay cái chênh lệch vĩ đại: số người đóng góp lớn gần gấp ba lần số người lãnh tiền, nhưng số tiền thu vào chỉ cao hơn số tiền chi ra có chút xíu. Nói cách khác, công thức tính thu nhập, được tính từ 80 năm trước đã… trậc lấc vì những thay đổi về dân số.
Từ trước đến nay, số người nhận tiền già ít hơn số người đóng thuế SS. Số thặng dư được bỏ vào một cái quỹ, gọi là “vốn lõi” (fund’s core assets) của quỹ. Năm 2010, vốn trong quỹ lên tới hơn 2.600 tỷ. Số tiền đó được đầu tư vào công khố phiếu Nhà Nước (Treasury bonds) sinh ra tiền lãi. Số tiền đó nằm trong khối hơn 14.000 tỷ công trái. Coi như Nhà Nước đang thiếu nợ mấy người già 2.600 tỷ.
Trên nguyên tắc thì không có gì phải thắc mắc. Còn nhiều tiền lắm. Trên thực tế, quỹ SS đang bị đe dọa phá sản. Một cách cụ thể nhất, nếu tiếp tục cái đà này, đến năm 2023, phần chi sẽ bắt đầu cao hơn phần thu. Số tiền lãi cộng với tiền đóng góp của những người còn đang đi làm sẽ thấp hơn số tiền phải trả. Do đó, sẽ phải lấy thêm tiền từ trong cái vốn lõi ra để bù đắp. Đến năm 2036 cái vốn lõi đó sẽ… cạn. Tiền già phải trả ra sẽ hoàn toàn tùy thuộc vào sự đóng góp mỗi năm của những người còn đang đi làm.
Nói nôm na ra, chỉ còn 25 năm nữa thôi là cái vốn lõi SS, coi như quỹ dự trữ, sẽ hết sạch. Nếu quý độc giả dưới 40 tuổi thì quý vị sẽ không có gì bảo đảm sẽ được lãnh tiền già, và mỗi tháng bao nhiêu. Mọi việc tùy thuộc vào số người đi làm đóng thuế SS và số người lãnh tiền già, tức là tùy thuộc vào đà phát triển dân số từ đây đến đó.
Đến đây thì những ước tính bắt đầu khác biệt.
Có giả thuyết cho rằng nếu không cải đổi gì, thì nhiều lắm là mấy cụ lúc đó sẽ lãnh được ba phần tư hay hai phần ba số tiền đang lãnh hiện nay. Sau đó, sẽ bớt dần, đến một ngày nào đó, toàn thể hệ thống SS sẽ sụp đổ vì thiên hạ lấy ra quá nhiều mà đóng vào không bao nhiêu. Cũng có cách tính khác theo đó dân số sẽ cân bằng dần và quỹ SS sẽ có tiền vào lai rai để chi trả vĩnh viễn, tuy sẽ ít hơn bây giờ rất nhiều.
Những ước tính trên đều dựa trên giả thuyết là tình hình kinh tế, chính trị sẽ bình thường, không có khủng hoảng gì đặc biệt. Chẳng hạn như không có đại chiến lớn chết cả trăm ngàn người. Hay không có khủng hoảng kinh tế với cả triệu người thất nghiệp trường kỳ, không đóng một xu thuế nào vào quỹ SS hết. Tình trạng thất nghiệp 10% hiện nay đã kéo dài hơn hai năm rồi, và sẽ đương nhiên là có hậu quả bất lợi cho quỹ SS, đưa đến chuyện vốn lõi sẽ hết sớm hơn.
Trên căn bản, không kể những khủng hoảng đặc biệt nêu trên, quỹ SS phá sản vì hai lý do chính.
Thứ nhất vì những thay đổi trong dân số. Ngay sau thế chiến thứ hai, nước Mỹ chứng kiến cảnh “baby boom”. Quân nhân giải ngũ về lo vớt vát lại những thiếu thốn trong mấy năm chiến tranh, nên đua nhau sản xuất, đưa đến một bộc phát dân số lớn nhất lịch sử Mỹ. Đến các thập niên 1960-70 thì là thời đại của các phong trào hyppies, giới trẻ ham vui một cách “thoải mái vô tư”, nên không sinh con nữa. Kết quả hiển nhiên là thế hệ “baby boom” bây giờ đều bắt đầu bước vào tuổi lãnh tiền già, càng ngày càng đông đảo, trong khi các thế hệ tiếp là thế hệ phải đóng tiền nuôi các cụ, thì lại càng ngày càng ít đi. Thứ nhì là khoa học về y tế càng ngày càng tiến bộ. Thiên hạ càng ngày càng sống lâu. Thời TT Roosevelt, 60-70 tuổi là thọ rồi, bây giờ các cụ sống đến 80-90 tuổi là bình thường.
Hai yếu tố đó không nằm trong tính toán của TT Roosevelt thời đó, dĩ nhiên đều tác dụng tai hại lên quỹ SS.
Đã vậy, vì muốn bảo đảm an toàn cho quỹ, nên số tiền trong quỹ được đầu tư một cách hết sức cẩn trọng, vào công khố phiếu Mỹ, với khoảng 1% tiền lãi, hay ít hơn nữa.
Trước nguy cơ phá sản và sụp đổ của toàn hệ thống, các nhà lãnh đạo đã phải chú tâm đặc biệt và nghĩ đến chuyện cứu nguy quỹ SS. Dưới thời TT Clinton, đúng với mô thức làm việc của ông, ông chỉ lên tiếng báo nguy, nhưng chẳng làm gì hết. TT Bush tích cực hơn, đưa ra phương án tư hữu hóa một phần quỹ SS, tức là cho những người đang đi làm đóng góp tiền vào quỹ SS được lấy một phần ba để đầu tư vào thị trường chứng khoán, sinh lời cao hơn công khố phiếu. Nhưng TT Bush bị tố ngay là tìm cách mang tiền già của thiên hạ tặng cho các tài phiệt. Ý kiến đó chết từ trong trứng nước sau khi ông Bush bước vào nhiệm kỳ hai, năm 2005. Đến thời TT Obama, cho đến nay, ông vẫn bận rộn với chuyện phục hồi kinh tế, giải quyết nạn thất nghiệp, nên chưa đả động gì đến chuyện quỹ SS hết.
Trên căn bản, đây là bài tính giản dị. Muốn quỹ SS khỏi vỡ nợ thì không có tam thập lục chước gì hết. Chỉ có hai cách, tăng thu hay giảm chi.
Tăng thu là tăng mức thuế SS lên. Giảm chi là cắt tiền già. Một biện pháp có thể giúp tăng thu và giảm chi cùng lúc là tăng tuổi hưu, thiên hạ sẽ đóng thuế an sinh thêm vài năm nữa, và được lãnh tiền già chậm hơn vài năm. Tất cả các biện pháp nghe đều khó lọt tai. Khi đụng đến túi tiền của thiên hạ, thì chỉ có bớt đóng góp và lãnh nhiều hơn là hợp nhĩ thôi. Còn nghe đóng góp nhiều hơn hay lãnh ít hơn là thiên hạ mạc nhiên chống liền, không cần phải giải thích phân trần mất thời giờ. Mỹ gọi đây là củ khoai nóng bỏng (hot potato), ai đụng vào là cháy tay.
Mới đây, nhà tỷ phú Warren Buffett đã viết một bài trên báo trên New York Times, khẩn cầu Nhà Nước bắt ông… đóng thuế nhiều hơn. Ông nói về thuế lợi tức chứ không phải về thuế an sinh, nhưng nguyên tắc căn bản cũng giống nhau thôi, tức là vấn đề tăng thuế.
Ông nhận định ông và các đồng nghiệp tỷ phú đóng thuế quá ít, không công bằng, mà còn làm ngân sách thâm thủng quá cỡ, Nhà Nước nợ hơn chúa chổm. Ông dẫn chứng là ông làm ra đâu gần 40 triệu mà chỉ đóng thuế có 7 triệu, tức là khoảng 17%, trong khi 20 nhân viên của ông làm ít tiền hơn ông rất nhiều thì phải đóng thuế khoảng 35%- 41%. Ông cũng đề nghị Nhà Nước tăng gấp bội mức thuế của những người lãnh trên một triệu đô, hay trên mười triệu đô một năm.
Báo chí phe ta đăng tùm lum, coi ông tỷ phú này như thánh sống. Nhưng sự thật, ông tỷ phú này chỉ… nói phét.
Điều thứ nhất, nước Mỹ có luật rất rõ ràng. Bất cứ công dân nào muốn, cũng đều có thể giúp Nhà Nước giảm bớt công nợ bằng cách gửi tiền vào một cái quỹ đặc biệt để Nhà Nước dùng trả nợ. Ông Buffett nếu muốn có thể gửi vài tỷ vào đó ngay lập tức, sao không làm đi"
Điều thứ nhì, thuế suất cao nhất của Mỹ hiện nay là 35% dành cho những người có lợi tức trên 300.000 đô một năm. Không có thuế suất nào từ 35% đến 41% hết. Có thể những nhân viên của ông Buffett toàn lãnh lương cả mấy trăm ngàn một năm và mức thuế đúng là 35%. Nhưng thực tế, họ cũng như ông Buffett chẳng có người nào đóng thuế đầy đủ hết vì họ, cũng như ông Buffett, được khấu trừ cả chục cách, để rồi cuối cùng chỉ đóng chưa tới 20% thuế thôi.
Điều thứ ba, ông Buffett kêu gọi “công bằng” trong chính sách thuế. Trên thực tế, hiện nay, 5% dân giàu nhất – các tài phiệt tư bản bị tố là bóc lột nhất - đóng tới 60% thuế Nhà Nước thu vào mỗi năm. 55% dân trung lưu đóng 40% thuế còn lại, trong khi 40% dân được coi là nghèo đóng zero thuế. Thành phần không đóng một xu thuế nào cũng là thành phần lớn tiếng đòi công bằng và đòi Nhà Nước tăng thuế của cái đám 5% tài phiệt bóc lột.
Ta thấy rõ mấy ông nhà giàu này là gà để trứng vàng cho Nhà Nước, và điều đáng suy nghĩ là xiết cổ gà này đến chừng nào thì nó chết" Cho đến bây giờ thì mấy con gà này chưa chết, nhưng đã chạy ào ào ra khỏi xứ, mang theo các đại công ty qua Trung Cộng, Ấn Độ rồi. Tăng thuế nữa thì bảo đảm sẽ cả đám nữa chạy đi. Bảo sao thất nghiệp vẫn cao.
Thật ra, kẻ viết này hoan hô việc tăng thuế nhà giàu. Nhưng phải là những nhà giàu lãnh bạc triệu thật sự. Chẳng hạn như các ông Buffett và Bill Gates, hay các tài tử xi-nê-ma đóng phim mất vài tháng là đã có chục triệu, hay cái anh Michael Vick, mới ký hợp đồng 100 triệu đô trong sáu năm để ném banh cho đội Philadelphia Eagles. Tăng mức thuế của những người này lên 90% cũng là chuyện đáng làm. Chỉ tiếc là dù vậy, số thuế thu thêm cũng chưa ăn nhằm gì so với nợ của TT Obama. Các chuyên gia tính toán, nếu theo đề nghị tăng thuế các triệu phú như ông Buffett đề nghị thì cũng sẽ chỉ giảm thâm thủng ngân sách được đúng… 1% thôi.
Vấn đề thật sự vẫn là cần phải kéo tay TT Obama lại và cắt giảm chi tiêu thôi.
TT Obama biết rõ thiếu hụt này nên đề nghị tăng thuế tất cả những người có lợi tức trên 200.000, bị ông đồng hoá với triệu phú và tỷ phú. Thực tế họ không phải là triệu phú mà là chủ nhân các công ty nhỏ hay vừa, là động cơ chính của guồng máy kinh tế Mỹ. Như ông bà chủ các tiệm phở khu Bolsa chẳng hạn. Mấy ông bà đó có lãnh lợi tức 200.000 cũng không thể nào đồng hóa họ với ông Buffett. Họ lại là những người tạo công ăn việc làm cho dân chúng nhiều nhất, trong khi cái anh Vick ném banh đó tạo được bao nhiêu việc làm" Tăng thuế tiểu thương là giết kinh tế.
Điều thứ tư, có thể nói là mỉa mai nhất hay giả dối nhất: công ty đầu tư Berkshire Hathaway của ông Buffett, mỗi năm thu nhập khoảng vài chục tỷ, đã thiếu hơn một tỷ tiền thuế từ năm 2002 vì lý do tranh cãi với Sở Thuế Vụ IRS (New York Post, 28/8/11). Nôm na ra, công ty này khai thuế quá ít, IRS không chấp nhận, đòi thêm, và hai bên đang tranh cãi.
Đúng là “coi dzậy mà hổng phải dậy!” Nếu ông Buffett không phải là nói phét thì thế nào mới là nói phét"
Một cách thứ hai để cứu cái qũy tiền hưu là cắt giảm tiền già. Nhưng chính khách gia có can đảm đề nghị phương thức này hình như chưa ra đời.
Thật ra còn cách nữa là, mặc kệ, tới đâu thì tới, cùng lắm là hết tiền, quỹ đóng cửa tiệm, chuyện đó hơi đâu mà lo vì khi đó tôi đã đi theo ông bà từ lâu rồi. Cũng may cho con cháu chúng ta, số người suy nghĩ theo kiểu này không nhiều lắm. Phần lớn mọi người đều có ý thức trách nhiệm với con cháu, cũng như phần lớn các chính khách Dân Chủ hay Cộng Hòa cũng có tinh thần trách nhiệm với quốc dân. Ai cũng muốn có giải pháp. Nhưng sự đồng thuận chỉ tới đó thôi. Đi thêm một bước vào giải pháp cụ thể là cãi nhau đến ngày… hết quỹ luôn vẫn chưa có giải pháp. (4/9/11)
Quý độc giả có thể liên lạc với tác giả để góp ý qua email: Vulinh11@gmail.com. Bài của tác giả được đăng mỗi Thứ Ba trên Việt Báo.
Vũ Linh
...5% dân giàu nhất – các tài phiệt tư bản bị tố là bóc lột nhất - đóng tới 60% thuế Nhà Nước thu vào...
Trong cuộc tranh cãi về công trái, là nợ nần của Nhà Nước, TT Obama có lần tuyên bố ông sẵn sàng cứu xét việc cắt bớt tiền già để đáp ứng đòi hỏi của Cộng Hoà, đổi lấy việc tăng thuế nhà giàu.
TT Obama đưa đề nghị với mục đích gián tiếp nhắc nhở dân Mỹ là đảng Cộng Hòa chỉ hăm he cắt giảm tiền già, tiền thuốc của dân nghèo để bảo vệ túi tiền nhà giàu. Rằng ông đành phải chiều ý họ là cắt tiền già để đổi lấy tăng thuế nhà giàu để Nhà Nước bớt nợ nần, mặc dù ông rất muốn bảo vệ quyền lợi người nghèo, người già, người bệnh.
Đằng sau mục đích rõ rệt trên, còn một mục đích ít người để ý hơn nữa.
Quỹ an sinh xã hội bị đe dọa phá sản, bắt buộc phải cải đổi, tức là sẽ phải đụng chạm đến quyền lợi của rất nhiều người. Ai cũng thấy ngay đây là thùng thuốc nổ mà chẳng có ông bà dân cử nào dám đụng đến. Đụng đến là bảo đảm mất job ngay trong kỳ bầu tới. TT Obama thông minh hơn người, hiểu rõ hơn ai hết cần phải có cải đổi để cứu nguy cái quỹ an sinh đó.
Thành ra sẽ cải đổi, nhưng bán cái một phần lên đầu Cộng Hòa. Thành công thì sẽ đi vào lịch sử như là người đã cứu nguy cái quỹ này, thất bại thì đã có Cộng Hòa lãnh tội. Nhất cử lưỡng tiện.
Quỹ tiền già, tức là tiền Social Security (SS) được TT Roosevelt ban hành năm 1935 như là một trong những biện pháp dài hạn để bảo đảm một mức sống tối thiểu cho những người già về hưu (retirees), và những người bị bệnh không đi làm được (disabled).
Tất cả những người đi làm đóng góp một phần tiền lương (payroll tax: 7% lương do nhân viên đóng và 7% do công ty đóng, nếu làm độc lập thì đóng 14%), đưa cho Nhà Nước giữ dùm. Đến tuổi hưu, hiện nay là 65, Nhà Nước sẽ hoàn trả lại mỗi tháng một ít, giúp người về hưu sống lai rai, chứ không thể phè phỡn được. Có mức tối đa, khoảng trên 2.000 đô một tháng, cho dù khi còn đi làm có lãnh lương bạc triệu cũng vậy. Vì sự đóng góp cũng giới hạn, chỉ đóng đến mức lương nào thôi, hiện nay là khoảng 108.000 đô một năm. Triệu phú hay tỷ phú gì cũng chỉ đóng thuế an sinh đến mức 108.000 lợi tức thôi, trên đó là miễn.
Cái lý luận chính là Nhà Nước chỉ giúp phần nào thôi chứ không thể lo 100% cho tất cả mọi người. Nếu muốn kỹ lưỡng và xài dư dả hơn thì cần để dành riêng ra thêm. Các công ty lớn thường khuyến khích ta để dành qua các quỹ như quỹ 401K, nhân viên để dành một phần, hãng đóng góp thêm cho một phần.
Hiện nay, chi trả cho quỹ SS này chiếm tỷ lệ cao nhất trong tất cả các chi phí trong ngân sách, khoảng 21%, hơn chi phí quốc phòng và chi phí Medicare.
Năm 2010, có 44 triệu người lãnh tiền già, và 10 triệu người lãnh tiền bệnh, tổng cộng 54 triệu người lãnh tiền SS. Trong khi đó, có khoảng 157 triệu người đóng góp tiền vào quỹ SS này. Nhà Nước thu vào 780 tỷ và chi ra 712 tỷ. Chúng ta có thể nhìn thấy ngay cái chênh lệch vĩ đại: số người đóng góp lớn gần gấp ba lần số người lãnh tiền, nhưng số tiền thu vào chỉ cao hơn số tiền chi ra có chút xíu. Nói cách khác, công thức tính thu nhập, được tính từ 80 năm trước đã… trậc lấc vì những thay đổi về dân số.
Từ trước đến nay, số người nhận tiền già ít hơn số người đóng thuế SS. Số thặng dư được bỏ vào một cái quỹ, gọi là “vốn lõi” (fund’s core assets) của quỹ. Năm 2010, vốn trong quỹ lên tới hơn 2.600 tỷ. Số tiền đó được đầu tư vào công khố phiếu Nhà Nước (Treasury bonds) sinh ra tiền lãi. Số tiền đó nằm trong khối hơn 14.000 tỷ công trái. Coi như Nhà Nước đang thiếu nợ mấy người già 2.600 tỷ.
Trên nguyên tắc thì không có gì phải thắc mắc. Còn nhiều tiền lắm. Trên thực tế, quỹ SS đang bị đe dọa phá sản. Một cách cụ thể nhất, nếu tiếp tục cái đà này, đến năm 2023, phần chi sẽ bắt đầu cao hơn phần thu. Số tiền lãi cộng với tiền đóng góp của những người còn đang đi làm sẽ thấp hơn số tiền phải trả. Do đó, sẽ phải lấy thêm tiền từ trong cái vốn lõi ra để bù đắp. Đến năm 2036 cái vốn lõi đó sẽ… cạn. Tiền già phải trả ra sẽ hoàn toàn tùy thuộc vào sự đóng góp mỗi năm của những người còn đang đi làm.
Nói nôm na ra, chỉ còn 25 năm nữa thôi là cái vốn lõi SS, coi như quỹ dự trữ, sẽ hết sạch. Nếu quý độc giả dưới 40 tuổi thì quý vị sẽ không có gì bảo đảm sẽ được lãnh tiền già, và mỗi tháng bao nhiêu. Mọi việc tùy thuộc vào số người đi làm đóng thuế SS và số người lãnh tiền già, tức là tùy thuộc vào đà phát triển dân số từ đây đến đó.
Đến đây thì những ước tính bắt đầu khác biệt.
Có giả thuyết cho rằng nếu không cải đổi gì, thì nhiều lắm là mấy cụ lúc đó sẽ lãnh được ba phần tư hay hai phần ba số tiền đang lãnh hiện nay. Sau đó, sẽ bớt dần, đến một ngày nào đó, toàn thể hệ thống SS sẽ sụp đổ vì thiên hạ lấy ra quá nhiều mà đóng vào không bao nhiêu. Cũng có cách tính khác theo đó dân số sẽ cân bằng dần và quỹ SS sẽ có tiền vào lai rai để chi trả vĩnh viễn, tuy sẽ ít hơn bây giờ rất nhiều.
Những ước tính trên đều dựa trên giả thuyết là tình hình kinh tế, chính trị sẽ bình thường, không có khủng hoảng gì đặc biệt. Chẳng hạn như không có đại chiến lớn chết cả trăm ngàn người. Hay không có khủng hoảng kinh tế với cả triệu người thất nghiệp trường kỳ, không đóng một xu thuế nào vào quỹ SS hết. Tình trạng thất nghiệp 10% hiện nay đã kéo dài hơn hai năm rồi, và sẽ đương nhiên là có hậu quả bất lợi cho quỹ SS, đưa đến chuyện vốn lõi sẽ hết sớm hơn.
Trên căn bản, không kể những khủng hoảng đặc biệt nêu trên, quỹ SS phá sản vì hai lý do chính.
Thứ nhất vì những thay đổi trong dân số. Ngay sau thế chiến thứ hai, nước Mỹ chứng kiến cảnh “baby boom”. Quân nhân giải ngũ về lo vớt vát lại những thiếu thốn trong mấy năm chiến tranh, nên đua nhau sản xuất, đưa đến một bộc phát dân số lớn nhất lịch sử Mỹ. Đến các thập niên 1960-70 thì là thời đại của các phong trào hyppies, giới trẻ ham vui một cách “thoải mái vô tư”, nên không sinh con nữa. Kết quả hiển nhiên là thế hệ “baby boom” bây giờ đều bắt đầu bước vào tuổi lãnh tiền già, càng ngày càng đông đảo, trong khi các thế hệ tiếp là thế hệ phải đóng tiền nuôi các cụ, thì lại càng ngày càng ít đi. Thứ nhì là khoa học về y tế càng ngày càng tiến bộ. Thiên hạ càng ngày càng sống lâu. Thời TT Roosevelt, 60-70 tuổi là thọ rồi, bây giờ các cụ sống đến 80-90 tuổi là bình thường.
Hai yếu tố đó không nằm trong tính toán của TT Roosevelt thời đó, dĩ nhiên đều tác dụng tai hại lên quỹ SS.
Đã vậy, vì muốn bảo đảm an toàn cho quỹ, nên số tiền trong quỹ được đầu tư một cách hết sức cẩn trọng, vào công khố phiếu Mỹ, với khoảng 1% tiền lãi, hay ít hơn nữa.
Trước nguy cơ phá sản và sụp đổ của toàn hệ thống, các nhà lãnh đạo đã phải chú tâm đặc biệt và nghĩ đến chuyện cứu nguy quỹ SS. Dưới thời TT Clinton, đúng với mô thức làm việc của ông, ông chỉ lên tiếng báo nguy, nhưng chẳng làm gì hết. TT Bush tích cực hơn, đưa ra phương án tư hữu hóa một phần quỹ SS, tức là cho những người đang đi làm đóng góp tiền vào quỹ SS được lấy một phần ba để đầu tư vào thị trường chứng khoán, sinh lời cao hơn công khố phiếu. Nhưng TT Bush bị tố ngay là tìm cách mang tiền già của thiên hạ tặng cho các tài phiệt. Ý kiến đó chết từ trong trứng nước sau khi ông Bush bước vào nhiệm kỳ hai, năm 2005. Đến thời TT Obama, cho đến nay, ông vẫn bận rộn với chuyện phục hồi kinh tế, giải quyết nạn thất nghiệp, nên chưa đả động gì đến chuyện quỹ SS hết.
Trên căn bản, đây là bài tính giản dị. Muốn quỹ SS khỏi vỡ nợ thì không có tam thập lục chước gì hết. Chỉ có hai cách, tăng thu hay giảm chi.
Tăng thu là tăng mức thuế SS lên. Giảm chi là cắt tiền già. Một biện pháp có thể giúp tăng thu và giảm chi cùng lúc là tăng tuổi hưu, thiên hạ sẽ đóng thuế an sinh thêm vài năm nữa, và được lãnh tiền già chậm hơn vài năm. Tất cả các biện pháp nghe đều khó lọt tai. Khi đụng đến túi tiền của thiên hạ, thì chỉ có bớt đóng góp và lãnh nhiều hơn là hợp nhĩ thôi. Còn nghe đóng góp nhiều hơn hay lãnh ít hơn là thiên hạ mạc nhiên chống liền, không cần phải giải thích phân trần mất thời giờ. Mỹ gọi đây là củ khoai nóng bỏng (hot potato), ai đụng vào là cháy tay.
Mới đây, nhà tỷ phú Warren Buffett đã viết một bài trên báo trên New York Times, khẩn cầu Nhà Nước bắt ông… đóng thuế nhiều hơn. Ông nói về thuế lợi tức chứ không phải về thuế an sinh, nhưng nguyên tắc căn bản cũng giống nhau thôi, tức là vấn đề tăng thuế.
Ông nhận định ông và các đồng nghiệp tỷ phú đóng thuế quá ít, không công bằng, mà còn làm ngân sách thâm thủng quá cỡ, Nhà Nước nợ hơn chúa chổm. Ông dẫn chứng là ông làm ra đâu gần 40 triệu mà chỉ đóng thuế có 7 triệu, tức là khoảng 17%, trong khi 20 nhân viên của ông làm ít tiền hơn ông rất nhiều thì phải đóng thuế khoảng 35%- 41%. Ông cũng đề nghị Nhà Nước tăng gấp bội mức thuế của những người lãnh trên một triệu đô, hay trên mười triệu đô một năm.
Báo chí phe ta đăng tùm lum, coi ông tỷ phú này như thánh sống. Nhưng sự thật, ông tỷ phú này chỉ… nói phét.
Điều thứ nhất, nước Mỹ có luật rất rõ ràng. Bất cứ công dân nào muốn, cũng đều có thể giúp Nhà Nước giảm bớt công nợ bằng cách gửi tiền vào một cái quỹ đặc biệt để Nhà Nước dùng trả nợ. Ông Buffett nếu muốn có thể gửi vài tỷ vào đó ngay lập tức, sao không làm đi"
Điều thứ nhì, thuế suất cao nhất của Mỹ hiện nay là 35% dành cho những người có lợi tức trên 300.000 đô một năm. Không có thuế suất nào từ 35% đến 41% hết. Có thể những nhân viên của ông Buffett toàn lãnh lương cả mấy trăm ngàn một năm và mức thuế đúng là 35%. Nhưng thực tế, họ cũng như ông Buffett chẳng có người nào đóng thuế đầy đủ hết vì họ, cũng như ông Buffett, được khấu trừ cả chục cách, để rồi cuối cùng chỉ đóng chưa tới 20% thuế thôi.
Điều thứ ba, ông Buffett kêu gọi “công bằng” trong chính sách thuế. Trên thực tế, hiện nay, 5% dân giàu nhất – các tài phiệt tư bản bị tố là bóc lột nhất - đóng tới 60% thuế Nhà Nước thu vào mỗi năm. 55% dân trung lưu đóng 40% thuế còn lại, trong khi 40% dân được coi là nghèo đóng zero thuế. Thành phần không đóng một xu thuế nào cũng là thành phần lớn tiếng đòi công bằng và đòi Nhà Nước tăng thuế của cái đám 5% tài phiệt bóc lột.
Ta thấy rõ mấy ông nhà giàu này là gà để trứng vàng cho Nhà Nước, và điều đáng suy nghĩ là xiết cổ gà này đến chừng nào thì nó chết" Cho đến bây giờ thì mấy con gà này chưa chết, nhưng đã chạy ào ào ra khỏi xứ, mang theo các đại công ty qua Trung Cộng, Ấn Độ rồi. Tăng thuế nữa thì bảo đảm sẽ cả đám nữa chạy đi. Bảo sao thất nghiệp vẫn cao.
Thật ra, kẻ viết này hoan hô việc tăng thuế nhà giàu. Nhưng phải là những nhà giàu lãnh bạc triệu thật sự. Chẳng hạn như các ông Buffett và Bill Gates, hay các tài tử xi-nê-ma đóng phim mất vài tháng là đã có chục triệu, hay cái anh Michael Vick, mới ký hợp đồng 100 triệu đô trong sáu năm để ném banh cho đội Philadelphia Eagles. Tăng mức thuế của những người này lên 90% cũng là chuyện đáng làm. Chỉ tiếc là dù vậy, số thuế thu thêm cũng chưa ăn nhằm gì so với nợ của TT Obama. Các chuyên gia tính toán, nếu theo đề nghị tăng thuế các triệu phú như ông Buffett đề nghị thì cũng sẽ chỉ giảm thâm thủng ngân sách được đúng… 1% thôi.
Vấn đề thật sự vẫn là cần phải kéo tay TT Obama lại và cắt giảm chi tiêu thôi.
TT Obama biết rõ thiếu hụt này nên đề nghị tăng thuế tất cả những người có lợi tức trên 200.000, bị ông đồng hoá với triệu phú và tỷ phú. Thực tế họ không phải là triệu phú mà là chủ nhân các công ty nhỏ hay vừa, là động cơ chính của guồng máy kinh tế Mỹ. Như ông bà chủ các tiệm phở khu Bolsa chẳng hạn. Mấy ông bà đó có lãnh lợi tức 200.000 cũng không thể nào đồng hóa họ với ông Buffett. Họ lại là những người tạo công ăn việc làm cho dân chúng nhiều nhất, trong khi cái anh Vick ném banh đó tạo được bao nhiêu việc làm" Tăng thuế tiểu thương là giết kinh tế.
Điều thứ tư, có thể nói là mỉa mai nhất hay giả dối nhất: công ty đầu tư Berkshire Hathaway của ông Buffett, mỗi năm thu nhập khoảng vài chục tỷ, đã thiếu hơn một tỷ tiền thuế từ năm 2002 vì lý do tranh cãi với Sở Thuế Vụ IRS (New York Post, 28/8/11). Nôm na ra, công ty này khai thuế quá ít, IRS không chấp nhận, đòi thêm, và hai bên đang tranh cãi.
Đúng là “coi dzậy mà hổng phải dậy!” Nếu ông Buffett không phải là nói phét thì thế nào mới là nói phét"
Một cách thứ hai để cứu cái qũy tiền hưu là cắt giảm tiền già. Nhưng chính khách gia có can đảm đề nghị phương thức này hình như chưa ra đời.
Thật ra còn cách nữa là, mặc kệ, tới đâu thì tới, cùng lắm là hết tiền, quỹ đóng cửa tiệm, chuyện đó hơi đâu mà lo vì khi đó tôi đã đi theo ông bà từ lâu rồi. Cũng may cho con cháu chúng ta, số người suy nghĩ theo kiểu này không nhiều lắm. Phần lớn mọi người đều có ý thức trách nhiệm với con cháu, cũng như phần lớn các chính khách Dân Chủ hay Cộng Hòa cũng có tinh thần trách nhiệm với quốc dân. Ai cũng muốn có giải pháp. Nhưng sự đồng thuận chỉ tới đó thôi. Đi thêm một bước vào giải pháp cụ thể là cãi nhau đến ngày… hết quỹ luôn vẫn chưa có giải pháp. (4/9/11)
Quý độc giả có thể liên lạc với tác giả để góp ý qua email: Vulinh11@gmail.com. Bài của tác giả được đăng mỗi Thứ Ba trên Việt Báo.
có đọan như sau:
"Báo chí phe ta đăng tùm lum, coi ông tỷ phú này như thánh sống. Nhưng sự thật, ông tỷ phú này chỉ… nói phét.
Điều thứ nhất, nước Mỹ có luật rất rõ ràng. Bất cứ công dân nào muốn, cũng đều có thể giúp Nhà Nước giảm bớt công nợ bằng cách gửi tiền vào một cái quỹ đặc biệt để Nhà Nước dùng trả nợ. Ông Buffett nếu muốn có thể gửi vài tỷ vào đó ngay lập tức, sao không làm đỉ"
Xin thông tin cho ông Vũ Linh là ông có biết ông Warren Buffet đã, đang, và sẽ gởi phần hết gia tài của ông ta (hơn 40 tỷ USD vào quĩ từ thiện không? Hành động này còn cao cả và vĩ đại hơn là đem cho Nhà Nước để trả nơ nữa, theo thiển ý của tôi.
Nói có sách, mách có chứng, ông có thể vào cái website này để biết thêm vễ những nỗ lức từ thiện của Warren Buffet:
http://www.looktothestars.org/celebrity/183-warren-buffett
Hồi thời khứa Clinton làm đầu lãnh xứ Mỹ thì thị trường Tàu kộng khổng lồ còn thiếu nhiều cơ xưởng, mặt hàng sơ-trung-cao cấp và nhân dụng (chuyên gia / chuyên viên khoa học, công nghệ... bậc cao-trung) nên Tàu phải nhập cảng tùm lum. Sau vài năm thì Tàu sản xuất thừa mứa hàng hoá và thương phẩm rẻ òm... xuất cảng dội ngược vào Mỹ làm các doanh nghiệp Mỹ cạnh tranh hết muốn nổi phải lụn bại... chìm dần.
Cứ rằng, hãng sản xuất Solar Mirror / Solar Energy ở California phải đóng cửa dẹp tiệm tuần qua vì cạnh tranh không lại hàng Tàu kộng là rõ.
100 món hàng hoá hay thương phẩm hiện có trên thị trường Âu và Mỹ thì hổng chừng có tới 80% các món hàng mang nhãn mác Made in China / Product of China / P.R.C (People's Republic of China) .
Khắp thế giới, mấy ai chưa được hân hạnh xài hàng Tàu kộng ???
*
Khùng dở !
Tốt hơn là đầu lãnh O3hoa và bầy bọn đảng Dân chủ Mỹ nên cắp sách qua xứ csVn mà học bổ túc mần kinh tế -XUẤT KHẨU LAO ĐỘNG-
Giải pháp đơn giản, giải quyết nhanh gọn tệ nạn thất nghiệp là, cứ đưa những người Mỹ thất nghiệp ra ngoại quốc mần Coulie cho ngoại bang là giải toả được nạn thất nghiệp .