Syria - Tứ Trụ và Bốn Phương
Nguyễn Xuân Nghĩa
Vì sao Syria chưa rơi rụng"
Khi làn gió Xuân nổi lên trên vùng trời Bắc Phi và Trung Đông vào đầu năm nay, ít ai chú ý đến Syria, một xứ giáp giới với Địa Trung Hải, Israel, Lebanon, Turkey và Iraq tại Trung Đông. Tám tháng sau - ngày nay đây – có ba nước Bắc Phi đã đổi chủ. Liệu sau đó có đến phiên Syria"
Theo thứ tự, Tổng thống El Abizine Ben Ali bị quân đội hạ bệ tại Tunisie, rồi đến lượt Tổng thống Hosni Mubarak tại Egypt (Ai Cập) bị các tướng lãnh thay thế để cứu lấy chế độ. Gay go nhất là hoàn cảnh của lãnh tụ Moammar Gaddafi, bị liên quân Âu-Mỹ trong Minh ước NATO đánh bật khỏi thủ đô Tripoli vào cuối Tháng Tám để phe nổi dậy có thể cầm quyền....
Trong khi ấy, Tổng thống Bashar al-Assad vẫn còn trụ tại Syria.
Lãnh đạo xứ này có đầy đủ chứng tật về độc tài và thẳng tay đàn áp dân chúng khi bị phản đối, lại còn can dự vào nhiều việc phi pháp đáng nghi. Như ám sát cựu Thủ tướng Rafik al-Hariri của xứ Lebanon, khuynh đảo xứ Lebanon qua lực lượng Hezbollah, giúp lực lượng Hamas quậy phá Dải Gaza trong lãnh thổ Israel, và có âm mưu chế tạo võ khí hạch tâm nhờ chính quyền Bắc Hàn cộng sản, v.v....
Vì thời sự nay mai sẽ nhắc đến Syria, chúng ta nên chuẩn bị nhìn vào bối cảnh, trước tiên lại là tấm bản đồ và cuốn lịch.... Hơi nhức đầu mà thật ra cần thiết nếu muốn biết về tương lai dân chủ hay những vận hành quốc tế tại Trung Đông.
***
Syria là một nước nhỏ mà có tham vọng lớn.
Với 22 triệu dân trên một lãnh thổ chừng 185 ngàn cây số vuông, Syria còn nghèo dù có một ít dầu hoả và nông sản: Tổng sản lượng chưa lên tới 70 tỷ Mĩ kim. Syria còn có vị trí địa dư và lịch sử thuộc loại rắc rối: Là một hậu thân - một tỉnh lớn – của Đế quốc Hồi giáo Otttoman rồi thuộc địa của Pháp trong một phần tư thế kỷ (1920-1946), xứ này tích tụ rất nhiều mâu thuẫn về chúng tộc và tôn giáo, nhưng cũng có nhiều sở kiến tinh vi để bảo vệ quyền lợi.
Đó là "biệt tài" của một hệ phái thiểu số gọi là Alawites, chỉ chiếm có 7% dân số.
Dân Alawites có một triệu rưởi người xưa kia là cùng đinh khố rách, nay đang thống trị các sắc dân hay hệ phái tôn giáo khác. Đó là người Sunni - 15,6 triệu, chiếm 75% dân số. Dân Hồi giáo không thuộc hệ phái Sunni (người Shia hay Ismailis) thì có khoảng ba triệu, 13% dân số. Còn lại có 10% – hơn hai triệu – lại theo các hệ phái Thiên Chúa giáo, kể cả Chính thống giáo hay Maronites, và sau cùng là gần một triệu dân Druze sống trên miền núi.
Việc dân Alawites – và lãnh tụ là gia đình hay tộc trưởng al-Assad - lại khống chế được Syria là một điều ly kỳ và thật ra cũng mới mẻ vì chỉ xuất hiện từ nửa thế kỷ thôi. Trong gần 50 năm đó, gia đình al-Assad cầm quyền một cách độc tài kể từ 1970, ngang ngửa với thành tích của Gaddafi tại Libya!
Alawites là hệ phái Hồi giáo không thuộc nhánh Shia (như tại Iran), rất thù nghịch vì từng là nạn nhân của hệ phái Sunni, lại có hơi hướm ảnh hưởng Thiên Chúa giáo – như tôn trọng một số ngày lễ hay chư thánh bên Thiên Chúa giáo. Vì vậy, họ bị thế giới Hồi giáo nghi ngờ.
Trong một giai đoạn khá lâu, dân Sunni đa số đã kiểm soát chính trường và doanh trường Syria, cho dân Alawites làm lao công. Vì thế, phe Allawites cố tồn tại đằng sau một giáo lý Shia: không tự khai ra tín ngưỡng của mình là gì để khỏi bị tiêu diệt!
Thế rồi, sau khi Đế quốc Ottoman tan rã từ Thế chiến I, việc Pháp kiểm soát Syria là cơ hội hồi sinh cho dân Alawites.
Vì dân Sunni ủng hộ Đế quốc Ottoman, Pháp cần tìm một đòn bẩy về chính trị và kết hợp nhánh Alawites với dân Thiên Chúa giáo và người Druze. Nhờ vậy, dân Alawites được đặc miễn thuế khóa, có quy chế pháp lý ưu đãi và trở thành những kẻ lo tay hòm chía khóa cho thực dân Pháp, từ 1920 đến 1946. Không những vậy, Pháp đưa họ vào bộ máy quân đội, an ninh và tình báo để triệt tiêu khả năng chống đối của dân Sunni, xưa kia vẫn nắm an ninh và quân đội.
Khi chế độ thực dân cáo chung năm 1946, một số thành phần Alawites đã nếm mùi phú quý vinh hoa trên thế mạnh!
Chúng ta ra khỏi khuôn khổ sắc tộc, tôn giáo mà tràn qua lãnh vực kinh tế chính trị quốc tế của thế kỷ 20!
***
Sau khi Pháp rút lui năm 1946 thì dân Sunni tổng phản công.
Nhưng họ quên mất sự hiện hữu của dân Alawite trong quân đội, dù thành phần này mới chỉ ở giai tầng sĩ quan thôi. Chỉ vì đa số những người Alawite nghèo hèn năm xưa đã tìm vào quân đội như con đường tiến thân. Khi các tướng lãnh hay chính khách phe Sunni còn tranh giành quyền lực với nhau trong thời "hậu thuộc địa" thì các sĩ quan Alawite đã có được "cơ sở quần chúng" ngay trong quân đội.
Họ thiếu một phương tiện, là một chính đảng, một đảng chính trị.
Năm 1947, đảng Baath ra đời với chủ trương xây dựng thế quyền (thay cho thần quyền, y như tại Ai Cập), xã hội chủ nghĩa (vâng, lý tưởng Mác-xít của Liên Xô!), chủ nghĩa dân tộc của Á Rập (ấn bản Trung Đông của chủ nghĩa Đại Hán kiểu Mao). Với chủ trương này, đảng Baath quy tụ được nhiều thành phần khác nhau, kể cả những người Hồi giáo trong hệ phái Sunni không mấy thoải mái với tinh thần xây dựng chế độ thần quyền mà họ cho là cực đoan.
Năm 1963, đảng Baath hậu thuẫn cuộc đảo chính của Tổng thống Amin al-Hafiz, một tướng lãnh Sunni, để loại bỏ nhiều sĩ quan cao cấp người Sunni ra khỏi quân đội. Khoảng trống đó lập tức được các sĩ quan Allwite điền thế và họ trở thành thế lực trong quân đội, có thêm lá chắn chính trị là đảng Baath. Năm 1966, các sĩ quan Alawite tiến hành đảo chánh là lần đầu tiên mà dân thiểu số bần hàn Alawite đã kiểm soát được Syria, trong khi đảng Baath đưa họ từ thôn quê vào thành phố để chiếm lấy ưu thế truyền thống của dân Sunni.
Như ở mọi nơi, trên đỉnh cao của quyền lực chính trị và quân sự, các lãnh tụ Alawite bắt đầy có mâu thuẫn về quyền lợi và quyền bính. Đấy là lúc một ông Tướng Không Quân xuất hiện (xin miễn so sánh với Việt Nam!): năm 1970, Bộ trưởng Quốc phòng Hafez al-Assad lật đổ một ông tướng Alawite khác và vừa nắm quyền vừa đưa người thân tín trong thị tộc của mình vào vị trí chiến lược. Đó là thành tích của Tổng thống Hafez, thân sinh ra Bashar al-Assad ngày nay.
Hafez al-Assad còn mở cửa cho các thành phần Druze, Thiên Chúa giáo và Allawite vào hệ thống kinh tế chính trị, mời một số tướng lãnh Sunni vào vị trí chiến lược cùa quân đội, Nhưng triệt để tiêu diệt các nhóm Hồi giáo cực đoan trong hệ phái Sunni.
Tứ đấy, chế độ "xã hội chủ nghĩa" Alawite của đảng Baath, mà thực chất của gia đình al-Assad, kiểm soát được Syria với bàn tay sắt.
Chế độ này tồn tại nhờ bốn cái trụ: 1) vây cánh của phe al-Assad, 2) sự thống nhất của dân Alawite thiểu số, 3) bộ máy an ninh và quân đội trong tay dân Alawite và, 4) hệ thống chính trị độc đảng của đảng Baath.
Trong 40 năm qua, chế độ từng bị rung chuyển vì nhiều biến động chính trị. Thí dụ như vụ nổi dậy năm 1976 của tổ chức Huynh đệ Hồi giáo Syria trong hệ phái Sunni; vụ nổi loạn ngay trong gia đình Hafez al Assad năm 1983 khi người em ruột đòi đảo chánh ông anh; hoặc vụ bại trận trong cuộc chiến Yom Kippur với Israel năm 1973; vụ ám sát al-Hariri tại Lebanon năm 2005 khiến Syria phải kéo quân về, v.v....
Nhưng ngày nào mà chế độ al-Assad còn giữ được bốn góc nói trên của hệ thống quyền lực thì Syria vẫn chưa đổi chủ. Nếu có biến động thì có lẽ chúng ta phải nhìn rộng ra ngoài, ra vị trí quốc tế rất kỳ lạ của Syria trong cả khu vực. Nó liên hệ đến Lebanon, Israel, Iraq, Iran, Saudi Arabia, Turkey và cả... Hoa Kỳ!
Trong một kỳ tới, ta sẽ mở ra hồ sơ rắc rối đó.... chuyện đến đây đã đủ nhức đầu!
Nguyễn Xuân Nghĩa
Vì sao Syria chưa rơi rụng"
Khi làn gió Xuân nổi lên trên vùng trời Bắc Phi và Trung Đông vào đầu năm nay, ít ai chú ý đến Syria, một xứ giáp giới với Địa Trung Hải, Israel, Lebanon, Turkey và Iraq tại Trung Đông. Tám tháng sau - ngày nay đây – có ba nước Bắc Phi đã đổi chủ. Liệu sau đó có đến phiên Syria"
Theo thứ tự, Tổng thống El Abizine Ben Ali bị quân đội hạ bệ tại Tunisie, rồi đến lượt Tổng thống Hosni Mubarak tại Egypt (Ai Cập) bị các tướng lãnh thay thế để cứu lấy chế độ. Gay go nhất là hoàn cảnh của lãnh tụ Moammar Gaddafi, bị liên quân Âu-Mỹ trong Minh ước NATO đánh bật khỏi thủ đô Tripoli vào cuối Tháng Tám để phe nổi dậy có thể cầm quyền....
Trong khi ấy, Tổng thống Bashar al-Assad vẫn còn trụ tại Syria.
Lãnh đạo xứ này có đầy đủ chứng tật về độc tài và thẳng tay đàn áp dân chúng khi bị phản đối, lại còn can dự vào nhiều việc phi pháp đáng nghi. Như ám sát cựu Thủ tướng Rafik al-Hariri của xứ Lebanon, khuynh đảo xứ Lebanon qua lực lượng Hezbollah, giúp lực lượng Hamas quậy phá Dải Gaza trong lãnh thổ Israel, và có âm mưu chế tạo võ khí hạch tâm nhờ chính quyền Bắc Hàn cộng sản, v.v....
Vì thời sự nay mai sẽ nhắc đến Syria, chúng ta nên chuẩn bị nhìn vào bối cảnh, trước tiên lại là tấm bản đồ và cuốn lịch.... Hơi nhức đầu mà thật ra cần thiết nếu muốn biết về tương lai dân chủ hay những vận hành quốc tế tại Trung Đông.
***
Syria là một nước nhỏ mà có tham vọng lớn.
Với 22 triệu dân trên một lãnh thổ chừng 185 ngàn cây số vuông, Syria còn nghèo dù có một ít dầu hoả và nông sản: Tổng sản lượng chưa lên tới 70 tỷ Mĩ kim. Syria còn có vị trí địa dư và lịch sử thuộc loại rắc rối: Là một hậu thân - một tỉnh lớn – của Đế quốc Hồi giáo Otttoman rồi thuộc địa của Pháp trong một phần tư thế kỷ (1920-1946), xứ này tích tụ rất nhiều mâu thuẫn về chúng tộc và tôn giáo, nhưng cũng có nhiều sở kiến tinh vi để bảo vệ quyền lợi.
Đó là "biệt tài" của một hệ phái thiểu số gọi là Alawites, chỉ chiếm có 7% dân số.
Dân Alawites có một triệu rưởi người xưa kia là cùng đinh khố rách, nay đang thống trị các sắc dân hay hệ phái tôn giáo khác. Đó là người Sunni - 15,6 triệu, chiếm 75% dân số. Dân Hồi giáo không thuộc hệ phái Sunni (người Shia hay Ismailis) thì có khoảng ba triệu, 13% dân số. Còn lại có 10% – hơn hai triệu – lại theo các hệ phái Thiên Chúa giáo, kể cả Chính thống giáo hay Maronites, và sau cùng là gần một triệu dân Druze sống trên miền núi.
Việc dân Alawites – và lãnh tụ là gia đình hay tộc trưởng al-Assad - lại khống chế được Syria là một điều ly kỳ và thật ra cũng mới mẻ vì chỉ xuất hiện từ nửa thế kỷ thôi. Trong gần 50 năm đó, gia đình al-Assad cầm quyền một cách độc tài kể từ 1970, ngang ngửa với thành tích của Gaddafi tại Libya!
Alawites là hệ phái Hồi giáo không thuộc nhánh Shia (như tại Iran), rất thù nghịch vì từng là nạn nhân của hệ phái Sunni, lại có hơi hướm ảnh hưởng Thiên Chúa giáo – như tôn trọng một số ngày lễ hay chư thánh bên Thiên Chúa giáo. Vì vậy, họ bị thế giới Hồi giáo nghi ngờ.
Trong một giai đoạn khá lâu, dân Sunni đa số đã kiểm soát chính trường và doanh trường Syria, cho dân Alawites làm lao công. Vì thế, phe Allawites cố tồn tại đằng sau một giáo lý Shia: không tự khai ra tín ngưỡng của mình là gì để khỏi bị tiêu diệt!
Thế rồi, sau khi Đế quốc Ottoman tan rã từ Thế chiến I, việc Pháp kiểm soát Syria là cơ hội hồi sinh cho dân Alawites.
Vì dân Sunni ủng hộ Đế quốc Ottoman, Pháp cần tìm một đòn bẩy về chính trị và kết hợp nhánh Alawites với dân Thiên Chúa giáo và người Druze. Nhờ vậy, dân Alawites được đặc miễn thuế khóa, có quy chế pháp lý ưu đãi và trở thành những kẻ lo tay hòm chía khóa cho thực dân Pháp, từ 1920 đến 1946. Không những vậy, Pháp đưa họ vào bộ máy quân đội, an ninh và tình báo để triệt tiêu khả năng chống đối của dân Sunni, xưa kia vẫn nắm an ninh và quân đội.
Khi chế độ thực dân cáo chung năm 1946, một số thành phần Alawites đã nếm mùi phú quý vinh hoa trên thế mạnh!
Chúng ta ra khỏi khuôn khổ sắc tộc, tôn giáo mà tràn qua lãnh vực kinh tế chính trị quốc tế của thế kỷ 20!
***
Sau khi Pháp rút lui năm 1946 thì dân Sunni tổng phản công.
Nhưng họ quên mất sự hiện hữu của dân Alawite trong quân đội, dù thành phần này mới chỉ ở giai tầng sĩ quan thôi. Chỉ vì đa số những người Alawite nghèo hèn năm xưa đã tìm vào quân đội như con đường tiến thân. Khi các tướng lãnh hay chính khách phe Sunni còn tranh giành quyền lực với nhau trong thời "hậu thuộc địa" thì các sĩ quan Alawite đã có được "cơ sở quần chúng" ngay trong quân đội.
Họ thiếu một phương tiện, là một chính đảng, một đảng chính trị.
Năm 1947, đảng Baath ra đời với chủ trương xây dựng thế quyền (thay cho thần quyền, y như tại Ai Cập), xã hội chủ nghĩa (vâng, lý tưởng Mác-xít của Liên Xô!), chủ nghĩa dân tộc của Á Rập (ấn bản Trung Đông của chủ nghĩa Đại Hán kiểu Mao). Với chủ trương này, đảng Baath quy tụ được nhiều thành phần khác nhau, kể cả những người Hồi giáo trong hệ phái Sunni không mấy thoải mái với tinh thần xây dựng chế độ thần quyền mà họ cho là cực đoan.
Năm 1963, đảng Baath hậu thuẫn cuộc đảo chính của Tổng thống Amin al-Hafiz, một tướng lãnh Sunni, để loại bỏ nhiều sĩ quan cao cấp người Sunni ra khỏi quân đội. Khoảng trống đó lập tức được các sĩ quan Allwite điền thế và họ trở thành thế lực trong quân đội, có thêm lá chắn chính trị là đảng Baath. Năm 1966, các sĩ quan Alawite tiến hành đảo chánh là lần đầu tiên mà dân thiểu số bần hàn Alawite đã kiểm soát được Syria, trong khi đảng Baath đưa họ từ thôn quê vào thành phố để chiếm lấy ưu thế truyền thống của dân Sunni.
Như ở mọi nơi, trên đỉnh cao của quyền lực chính trị và quân sự, các lãnh tụ Alawite bắt đầy có mâu thuẫn về quyền lợi và quyền bính. Đấy là lúc một ông Tướng Không Quân xuất hiện (xin miễn so sánh với Việt Nam!): năm 1970, Bộ trưởng Quốc phòng Hafez al-Assad lật đổ một ông tướng Alawite khác và vừa nắm quyền vừa đưa người thân tín trong thị tộc của mình vào vị trí chiến lược. Đó là thành tích của Tổng thống Hafez, thân sinh ra Bashar al-Assad ngày nay.
Hafez al-Assad còn mở cửa cho các thành phần Druze, Thiên Chúa giáo và Allawite vào hệ thống kinh tế chính trị, mời một số tướng lãnh Sunni vào vị trí chiến lược cùa quân đội, Nhưng triệt để tiêu diệt các nhóm Hồi giáo cực đoan trong hệ phái Sunni.
Tứ đấy, chế độ "xã hội chủ nghĩa" Alawite của đảng Baath, mà thực chất của gia đình al-Assad, kiểm soát được Syria với bàn tay sắt.
Chế độ này tồn tại nhờ bốn cái trụ: 1) vây cánh của phe al-Assad, 2) sự thống nhất của dân Alawite thiểu số, 3) bộ máy an ninh và quân đội trong tay dân Alawite và, 4) hệ thống chính trị độc đảng của đảng Baath.
Trong 40 năm qua, chế độ từng bị rung chuyển vì nhiều biến động chính trị. Thí dụ như vụ nổi dậy năm 1976 của tổ chức Huynh đệ Hồi giáo Syria trong hệ phái Sunni; vụ nổi loạn ngay trong gia đình Hafez al Assad năm 1983 khi người em ruột đòi đảo chánh ông anh; hoặc vụ bại trận trong cuộc chiến Yom Kippur với Israel năm 1973; vụ ám sát al-Hariri tại Lebanon năm 2005 khiến Syria phải kéo quân về, v.v....
Nhưng ngày nào mà chế độ al-Assad còn giữ được bốn góc nói trên của hệ thống quyền lực thì Syria vẫn chưa đổi chủ. Nếu có biến động thì có lẽ chúng ta phải nhìn rộng ra ngoài, ra vị trí quốc tế rất kỳ lạ của Syria trong cả khu vực. Nó liên hệ đến Lebanon, Israel, Iraq, Iran, Saudi Arabia, Turkey và cả... Hoa Kỳ!
Trong một kỳ tới, ta sẽ mở ra hồ sơ rắc rối đó.... chuyện đến đây đã đủ nhức đầu!
Gửi ý kiến của bạn
Lời người dịch: Chủ nhật vừa qua, Chủ tịch Tập Cận Bình đã kêu gọi Đài Loan gia nhập Cộng hòa Nhân dân Trung Quốc, điều mà Tổng thống Thái Anh Văn đã bác bỏ rõ ràng.
Vào tuần trước đó, Trung Quốc đã nhiều lần điều máy bay chiến đấu đến vùng nhận dạng phòng không của Đài Loan.
Hiện nay, Lầu Năm Góc đã thừa nhận rằng các giảng viên Mỹ đang bí mật huấn luyện cho quân đội Đài Loan.
Trước khi đội Việt Nam gặp đội Tàu China trong giải đấu chọn đội đại diện Châu Á dự World Cup Qatar 2022 ở bảng B ngày 7 tháng 10 năm 2021 thì báo chí quốc tế đưa ra nhiều nhận xét nhưng tổng quát là trình độ 2 đội coi như ngang ngửa nhau. Đội nào cũng có cơ hội thắng đội kia.Tuy vậy, cũng có vài ý kiến lo ngại rằng yếu tố chính trị sẽ xen vào chuyện thể thao- một trận đấu mang nhiều ý nghĩa danh dự của quốc gia.
Sau 2 năm vật lộn với dịch Covid-19, tình hình kinh tế Việt Nam đang đứng trước viễn ảnh u tối nhất kể từ khi Đổi mới 35 năm trước đây (1986).
Theo Tổng cục Thống kê Việt Nam thì: “Tổng sản phẩm trong nước (GDP) quý III/2021 ước tính giảm 6,17% so với cùng kỳ năm trước, là mức giảm sâu nhất kể từ khi Việt Nam tính và công bố GDP quý đến nay. Trong đó, khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng 1,04%; khu vực công nghiệp và xây dựng giảm 5,02%; khu vực dịch vụ giảm 9,28%.“
Ngược lại, những biến cố dồn dập đủ loại trong COVID-19 mở ra cuộc đấu tranh chính trị mới: đòi quyền được sống còn, có thuốc trị cho tất cả, đi lại an toàn, đó là một cái gì thiết thực trong đời sống hằng ngày và không còn chờ đợi được chính quyền ban phát ân huệ; nó khiến cho người dân có ý thức là trong các vấn đề nội chính, cải tổ chế độ là cần ưu tiên giải quyết.
Người dân không còn muốn thấy vết nhơ của Đồng Tâm hay tiếp tục qùy lạy van xin, thì không còn cách nào khác hơn là phải có ý thức phản tỉnh để so sánh về các giá trị tự do cơ bản này và hành động trong gạn lọc.
Tình hình chung trong việc chống dịch là bi quan và triển vọng phục hồi còn đấy bất trắc. Nhưng đó là một khởi đầu cho các nỗ lực kế tiếp.
Trong lâu dài, dân chủ hoá là xu thế mà Việt Nam không thể tránh khỏi. Cải cách định chế chính trị và đào tạo cho con người để thích nghi không là một ý thức riêng cho những người quan tâm chính sự mà là của toàn dân muốn bảo vệ sức khoẻ, công ăn việc làm
Trong vài thập niên vừa qua, giải Nobel Hòa Bình và Văn Chương được xem là một tuyên ngôn của ủy ban giải Nobel về các vấn đề thời cuộc quan trọng trong (những) năm trước và năm 2021 này cũng không là ngoại lệ.
Giải Nobel Văn Chương năm nay được trao cho nhà văn lưu vong gốc Tazania - một quốc gia Châu Phi, là Abdulrazak Gurnah "vì sự thẩm thấu kiên định và bác ái của ông đối với những ảnh hưởng của chủ nghĩa thực dân và số phận của những người tị nạn trong vực sâu ngăn cách giữa các nền văn hóa và lục địa". Cũng vậy, giải Nobel Hoà Bình đã dành cho hai ký giả Maria Ressa của Phi Luật Tân và Dmitry Muratov của Nga "vì những nỗ lực bảo vệ sự tự do ngôn luận, vốn là điều kiện tiên quyết cho nền dân chủ và sự hòa bình lâu dài".
Ủy ban Nobel Hòa Bình Na Uy còn nói thêm rằng, "họ đại diện cho tất cả các ký giả đang tranh đấu cho lý tưởng này, trong một thế giới mà nền dân chủ và tự do báo chí đang đối mặt với những điều kiện ngày càng bất lợi" và cho "nền báo chí tự do, độc lập
Sau đó, sau khi “phát khóc” và lau nước mắt/nước mũi xong, bác Hồ liền thỉnh ngay bác Lê về thờ nên mới có Suối Lê Nin (với Núi Các Mác) cùng hình ảnh – cũng như tượng đài – của cả hai ông trưng bầy khắp mọi nơi, để lập ra một tôn giáo mới, thay thế cho Phật/Chúa/Thánh Thần/Ông Bà/Tiên Tổ ... các thứ.
Sự nghiệp chính trị của đại đế Nã-Phá-Luân chẳng liên hệ gì nhiều đến Trung Quốc nên không biết tại sao ông nổi hứng tuyên bố một câu bất hủ mà giờ này có giá trị của một lời tiên tri “Hãy để Trung Hoa ngủ yên bởi vì khi tỉnh giấc nó sẽ làm rung chuyển thế giới.”
Vào tháng 03/1978 có một sự kiện ít được biết đến nhưng bắt đầu lay thức gã khổng lồ Trung Quốc khi một hợp tác xã nông nghiệp ở Phúc Kiến xin phép được giữ lại phần sản xuất vượt chỉ tiêu để khuyến khích nông dân hăng hái làm việc. Đây là giai đoạn trước Đổi Mới nên viên thư ký đảng bộ của hợp tác xã bị phê bình kiểm điểm. Chỉ 8 tháng sau đó vào cuối năm 1978 Đặng Tiểu Bình tuyên bố cải tổ và mở cửa nền kinh tế. Đề nghị nói trên của hợp tác xã được mang ra thử nghiệm với kết quả sáng chói nên viên thư ký đảng được ban khen.
Sau 10 năm ra sức Xây dựng, chỉnh đốn hàng ngũ để bảo vệ đảng không tan, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng vẫn thừa nhận: ”Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hoá" vẫn chưa được ngăn chặn, đẩy lùi một cách căn bản, thậm chí có mặt còn diễn biến tinh vi, phức tạp hơn, có thể gây ra những hậu quả khôn lường.”
Nếu mối quan hệ Trung Quốc-Hoa Kỳ là một ván bài, thì người Mỹ sẽ nhận ra rằng họ đã được một lá bài tốt và tránh khuất phục trước nỗi sợ hãi hay niềm tin vào sự suy tàn của Hoa Kỳ. Nhưng ngay cả một lá bài tốt cũng có thể thua, nếu chơi tệ.
Khi chính quyền của Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden thực hiện chiến lược cạnh tranh đại cường với Trung Quốc, các nhà phân tích tìm các phép ẩn dụ trong lịch sử để giải thích tình trạng cạnh tranh ngày càng sâu sắc. Nhưng trong khi nhiều người dựa vào sự khởi đầu của Chiến tranh Lạnh, thì một ẩn dụ lịch sử đáng lo ngại hơn là sự bắt đầu của Thế chiến thứ nhất. Năm 1914, tất cả các cường quốc đều mong rằng cuộc chiến Balkan lần thứ ba là ngắn ngủi. Thay vào đó, như nhà sử học người Anh Christopher Clark đã chỉ ra rằng, các cường quốc bị mộng du bước vào một trận đại chiến kéo dài bốn năm, phá hủy bốn đế chế và giết chết hàng triệu người.
“Căn bản đời sống của chúng ta là đi tìm sự hạnh phúc và tránh né sự khổ đau, tuy nhiên điều tốt nhất mà ta có thể làm cho chính bản thân chúng ta và cho cả hành tinh này là lật ngược lại toàn bộ suy nghĩ ấy. Pema Chodron đã chỉ cho chúng ta thấy mặt cấp tiến của đạo Phật.”
Copyright © 2021 vietbao.com All rights reserved 