Hôm nay,  

Bùi Tín viết riêng cho VOA, Thứ Hai, 14 tháng 3 Năm 2011: Việc thiết lập 'vùng cấm bay' trên bầu trời Libya

16/03/201100:00:00(Xem: 6352)

Bùi Tín viết riêng cho VOA, Thứ Hai, 14 tháng 3 Năm 2011: Việc thiết lập 'vùng cấm bay' trên bầu trời Libya

Bùi Tín

Việc thiết lập «vùng cấm bay» trên bầu trời Libya đã được đặt ra 2 tuần lễ trước đây, từ cuối tháng 2-2011. Có nhiều ý kiến tán thành, cũng có ý kiến phân vân, cho đây là vấn đề phức tạp, lại có ý kiến phản đối trong cộng đồng quốc tế. Nội dung của vấn đề, thủ tục ngoại giao quốc tế ra sao, khả năng thực hiện như thế nào, là những vấn đề nóng hổi trong thời sự quốc tế.

Thế nào là thiết lập «vùng cấm bay»" Đó là quy định toàn bộ hay một vùng không phận nào đó của một nước bị phong tỏa, kiểm soát chặt chẽ, ngăn cấm không cho mọi loại máy bay của đối phương được sử dụng không phận đó nếu không được phép. Nếu đối phương vi phạm thì mọi máy bay xâm phạm «vùng cấm bay» có thể bị bắn hạ hay bị buộc phải hạ cánh. Điều này có nghĩa là các lực lượng thực hiện cuộc phong tỏa phải có lực lượng không quân quan sát và chiến đấu, phần lớn là máy bay tiêm kích, triển khai trên các sân bay bạn hay đồng minh, hay trên hàng không mẫu hạm ở quanh «vùng cấm bay», nhằm thực hiện có hiệu quả mục đích của cuộc phong tỏa. Những cuộc không chiến có thể xảy ra ngay trong vùng hay kế cận «vùng cấm bay».

Lý lẽ để thiết lập «vùng cấm bay» là chính quyền của Gaddafi đã dùng không quân để tàn sát dân thường hàng loạt, phần lớn là nhân dân nổi dậy trên đường phố theo đường lối hòa bình, tay không, không bạo lực. Bằng hành động tàn bạo đối với nhân dân nước mình như thế, chính quyền Gaddafi đã hoàn toàn mất tính chất chính đáng của một chính quyền đúng nghĩa, hợp hiến và hợp pháp, mà trách nhiệm đầu tiên là bảo vệ mọi người dân. Quân đội của Gaddafi, đặc biệt là các đơn vị cảnh sát chống bạo loạn và không quân ném bom vào dân thường là những kẻ sát nhân tàn bạo phạm tội ác đối với nhân dân Libya và nhân loại, cần phải bị trừng phạt.

Ai có quyền đề ra quyết định thiết lập «vùng cấm bay»" Trước hết đó là quyền của nhân dân Libya.

Nhân dân Libya bị Tổng thống Gaddafi khủng bố tàn sát đang tỏ rõ mong muốn kết thúc ngay triều đại Gaddafi tàn bạo. Qua Hội đồng Quôc gia Chuyển tiếp do nguyên Bộ trưởng Tư pháp ly khai làm chủ tịch, nhân dân Libya đã chính thức yêu cầu cộng đồng quốc tế sớm thiết lập «vùng cấm bay» để bảo vệ sinh mạng họ và sớm lật đổ chính quyền Gaddafi.

Ngày 11-3, 22 nước thuộc Liên đoàn A-rập họp ở Cairo đã thống nhất yêu cầu quốc tế thiết lập «vùng cấm bay» trên bầu trời Libya.

Theo tập quán và dư luận quốc tế, trên đây là những điều kiện cần và đủ để các nước thực hiện việc phong tỏa không phận Libya. Lý do vững chắc là đứng trước nguy cơ bị thảm sát hàng loạt của đồng loại thì bất cứ con người, tập thể hay quốc gia nào cũng đều có quyền, trách nhiệm, và bổn phận phải cấp cứu bằng tất cả khả năng của mình.

Vậy có cần có quyết định của LHQ hay của Hội đồng Bảo an LHQ không" Một số nhà luật học Pháp và Mỹ cho rằng không nhất thiết phải có, có thì càng tốt, càng hay, chưa có hay không có cũng không sao. Bởi vì đây là một trường hợp cực kỳ khẩn cấp, sự kêu cứu đến từ cả một khối nhân dân hàng triệu con người đang có nguy cơ bị tàn sát lớn, không thể bàn bạc dây dưa chậm trễ được. Thêm nữa, tại Iraq vào 2 năm 1991 và 1992 và tại Bosnia vào năm 1993 đã có thiết lập «vùng cấm bay » có hiệu quả, đã có một số tiền lệ và kinh nghiệm. Ở vùng trời phía Nam Bosnia hồi ấy, 4 máy bay của Serbia đã bị máy bay tiêm kích của khối Bắc Đại Tây Dương bắn hạ. Năm 1992, khi lập «vùng cấm bay» ở phía Nam Iraq, đã không chờ nghị quyết của LHQ, do tình hình khẩn cấp.

Hiện nay, Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama tuyên bố để ngỏ mọi sự lựa chọn, kể cả các biện pháp quân sự, trong đó có việc thiết lập «vùng cấm bay»; bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đang tham khảo các nước đồng minh về việc này. Một số tàu chiến Hoa Kỳ đã được điều sang Trung Đông và sắp vào Địa Trung Hải.

Tromng khi đó các nước thành viên Liên hiệp châu Âu đang bàn gấp chuyện này, Pháp và Anh tỏ ra hăng hái nhất, Đức tỏ ra ít mặn mà, còn Nga thì không tỏ ra tán thành, tuy tổng thống Nga cho rằng «Gaddafi đã chết về chính trị». Còn ở châu Á, Trung Quốc kín đáo, giữ im lặng, thực tế là không tán đồng và tham gia, và có nhiều khả năng bỏ phiếu phủ quyết ở Hội đồng Bảo an, với nguyên tắc «không can thiệp»; còn Nhật Bản đang bối rối về thảm họa động đất và sóng thần.

Pháp, Anh và một số nước khác có ý định đơn phương phong tỏa Libya trong thời gian tới hay không" Đây còn là một cấu hỏi chưa có lời đáp rõ ràng. Các bộ tham mưu Pháp và Anh đang huy động một bộ phận hải lục không quân sẵn sàng chiến đấu cao, di chuyển một số máy bay và tàu chiến xuống phía Nam và vào biển Địa Trung Hải, đồng thời vận động các nước và LHQ.

Lực lượng quân sự của Libya, nhất là không quân không lớn, đáng kể nhất là 25 chiếc máy bay MiG-2, hơn 100 MiG-23 và khoảng 30 máy bay cường kích Su-22, hầu hết là mua từ Liên Xô cũ, gần 30 năm trước, rất lạc hậu về kỹ thuật. Có 7 tiểu đoàn phòng không, trang bị tên lửa đối không, một số radar mua của Liên Xô cũ, chưa hề sử dụng, lại rất cũ.

Các lực lượng này của Gaddafi khó che dấu, khó tồn tại lâu dài nếu bị một số đòn phủ đầu oanh kích dồn dập, vì hiện về quân sự Libya đứng đơn độc, không phối hợp hay hợp đồng tác chiến với nước nào khác. Libya có một số lính đánh thuê người Niger, Sudan được trả lương cao, rất dễ buông súng về nhà, rã ngũ.

Thực hiện «vùng cấm bay» sẽ là sự kết thúc nhanh gọn của triều đại Gaddafi, sự hỗ trợ có ý nghĩa quyết định cho quần chúng Libya nổi dậy giành toàn thắng trong cuộc Cách mạng mùa Xuân 2011 này.

Bui Tin 15-3-2011

Ý kiến bạn đọc
16/03/201115:44:14
Khách
Nếu Pháp và Anh quyết tâm giúp nhân dân Libya,( trong khi Mỹ lưng chừng ) thì nên giải quyết sớm và dứt khoát cho mau mắn là thiết lập vùng cấm bay ngay, đồng thời áp lực mạnh để ông Gadhafi phải ra đi. Có thể móc nối để làm 1 cuộc đảo chánh bằng quân sự, không nên để kéo dài dây dưa, sẽ hại cho tiến trình dân chủ hóa ở Trung Đông.
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
“Trong năm 2023 còn nhiều vấn đề đáng lo ngại, gây bất an cho xã hội. Các tội phạm trên các lĩnh vực tiếp tục gia tăng toàn quốc xảy ra 48.100 vụ phạm tội và trật tự xã hội tăng 18%.”
Việt Nam đang thương lượng mua chiến đấu cơ F-16 của Mỹ để tăng cường bảo vệ an ninh trước đe dọa ngày một lên cao của Trung Quốc ở Biển Đông. Tin này được truyền miệng ở Hoa Thịnh Đốn, tiếp theo sau chuyến thăm Việt Nam 2 ngày 10-11 tháng 9/2023 của Tổng thống Joe Biden. Tuy nhiên, các viên chức thẩm quyền của đôi bên không tiết lộ số lượng F-16 mà Việt Nam có thể mua với giá 30 triệu dollars một chiếc...
Số năm tháng tôi nằm trong tù chắc ít hơn thời gian mà nhà thơ Nguyễn Chí Thiện ngồi trong nhà mét (W.C) và có lẽ cũng chỉ bằng thời gian ngủ trưa của nhà văn Vũ Thư Hiên, ở trại Bất Bạt, Sơn Tây. Bởi vậy, sau khi đọc tác phẩm Hỏa Lò và Đêm Giữa Ban Ngày của hai ông (rồi đọc thêm Chuyện Kể Năm 2000 của Bùi Ngọc Tấn, Thung Lũng Tử Thần của Vũ Ánh, và Trại Kiên Giam của Nguyễn Chí Thiệp) thì tôi tự hứa là không bao giờ viết lách gì vể chuyện nhà tù, trại tù hay người tù nào cả.
Càng gần đến Đại hội đảng toàn quốc khóa XIV (2026-2031), đảng Cộng sản Việt Nam (CSVN) càng ra sức kiên định 4 nguyên tắc được coi là “có ý nghĩa sống còn đối với chế độ.”
Trời mưa thì buồn. Trời nắng thì vui. Mưa nhiều quá gây lụt lội, trở thành thảm cảnh. Nắng quá độ gây khô hạn, cháy mùa màng, gây đói khổ. Gọi là thiên tai. Có nghĩa thảm họa do trời gây ra. Hoặc chữ “thiên” đại diện cho thiên nhiên. Nhưng gần đây, vấn nạn khí hậu biến đổi, gây ra nhiều “thiên tai” có thể gọi lại là “thiên nhân tai,” vì con người góp phần lớn tạo ra khốn khổ cho nhau. “Thiên nhân tai,” nghe lạ mà có đúng không? Nguyên nhân chính gây ra biến đổi khí hậu là hiệu ứng nhà kính. Một số loại khí trong bầu khí quyển bao quanh trái đất hoạt động hơi giống như gương kính trong nhà kính, giữ nhiệt của mặt trời và ngăn nó trở lại không gian, gây ra hiện tượng nóng lên cho toàn cầu. Nhiều loại khí nhà kính này xuất hiện một cách tự nhiên, nhưng các hoạt động của con người đang làm tăng nồng độ của một số loại khí này trong khí quyển, cụ thể là: Cacbon dioxit (CO2), khí mê-tan, nitơ oxit, khí florua
Tuy lịch sử không nói đến, nhưng nếu chịu khó lục lọi đây đó, người ta sẽ tìm ra một giai thoại khá thú vị về việc bản Tuyên ngôn Độc lập của Việt Nam được Hồ Chí Minh soạn thảo và đọc trong buổi lễ trước công chúng tại vườn hoa Ba Đình (nay là Quảng trường Ba Đình) ngày 2 tháng 9 năm 1945. Theo tường thuật của nhà báo Hồng Hà trên báo Cứu Quốc của Việt Minh, ông Nguyễn Hữu Đang là người đọc chương trình buổi lễ và giới thiệu Chính phủ Lâm thời cùng chủ tịch Chính phủ đọc Tuyên ngôn Độc lập. Ông Nguyễn Hữu Đang là Trưởng ban Tổ chức Lễ đài, ông chính là người đứng trước micro giới thiệu: “Thưa đồng bào... Đây là Chủ tịch Chính phủ Lâm thời Hồ Chí Minh.” Nói xong, ông lùi lại, nhường micro cho Hồ Chí Minh.
Quán bún bò 199 là chỗ dựa tài chính vững chắc giúp ông Lâm Kim Hùng (66 tuổi, Đồng Nai) nuôi hàng chục sinh viên nghèo hiếu học. Quán của ông vừa là nơi ăn ở miễn phí vừa là nơi tạo công ăn việc làm cho các bạn kiếm thêm thu nhập…May mắn trong việc kinh doanh, quán bún bò mang lại nguồn thu nhập ổn định. Thế nhưng, vì sống một mình, nên khoảng lợi nhuận ấy quá dư giả so với cuộc sống bình thường của ông. Nhận thấy cứ để dành tiền mãi cũng chẳng được gì nên ông quyết định giúp đỡ cho những người có hoàn cảnh khó khăn.
Đảng CSVN đang rối beng lên về tình trạng cán bộ tham nhũng quyền lực, nhưng lại đùn đẩy trách nhiệm cho nhau khiến dân te tua. Tình trạng này được báo của Trung ương đảng “vạch áo cho người xem lưng” cả trong hai lĩnh vực...
Số lượng người nhập cư trái phép vào Hoa Kỳ cao kỷ lục đang khiến cho hệ thống nhập cư vốn đã quá tải càng thêm phần căng thẳng. Dữ liệu mới đây của chính phủ cho thấy các viên chức biên phòng đã thực hiện 2.05 triệu vụ bắt giữ trong năm tài chánh kết thúc vào tháng 9. Đây là năm thứ hai liên tiếp mà số vụ bắt giữ như vậy cao hơn 2 triệu. Trong quá khứ, các con số tăng và giảm dựa trên những thay đổi quan trọng về kinh tế và chính sách, như các đợt suy thoái kinh tế và siết chặt biên giới trong thời kỳ đại dịch. Nhưng chưa bao giờ số vụ bắt giữ vượt quá 1.7 triệu, và cũng chưa bao giờ duy trì ở mức cao như vậy trong mấy năm liên tục.
Hai việc đang làm cho Tổng Bí thư đảng CSVN Nguyễn Phú Trọng mất ăn mất ngủ là “tình trạng xa rời Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh” và “tham nhũng quyền lực” ngay trong hàng ngũ cán bộ, đảng viên có nhiệm vụ chống tham nhũng, thanh tra và thi hành kỷ luật...
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.