San Jose 2008: Giông bão Little SaigonHơn 5 nghìn người biểu tình ủng hộ Little Saigon trước Toà Thị Chính San Jose ngày 2.3.2008; Phướn Little Saigon treo trên đường Story Road; xin chữ kí đòi bầu cử bãi nhiệm Nghị Viên Madison Nguyễn vào ngày 3.3.2009. (Ảnh Bùi Văn Phú)
Bùi Văn Phú
Đối với cộng đồng người Việt ở San Jose, năm 2008 được ghi dấu bằng một cơn giông bão có tên Little Saigon. Cơn giông này bắt đầu thổi từ năm 2007 và đang tiến vào Thung Lũng Hoa Vàng với sức gió cấp 5.
Tâm bão thành hình đâu đó bên kia bờ Thái Bình Dương từ những tháng ngày trước khi vụ việc đặt tên cho khu thương mại Việt Nam được đưa vào nghị trình của hội đồng thành phố ngày 5 tháng Sáu 2007, để rồi vài ngày sau cơ quan thông tin của Đảng Cộng Sản Việt Nam chính thức có dự báo về cơn giông Vietnam Town.
Trong một bài viết vào Hè 2007 tôi có nhắc đến trận bão tài chánh này, thổi từ trong nước hướng đến San Jose qua việc xây dựng khu thương mại Vietnam Town, cạnh Grand Century Mall, trên đường Story Road là đoạn đường được Nghị Viên Madison Nguyễn đề nghị đặt tên để vinh danh những đóng góp của người Việt sinh sống trong thành phố San Jose. Cơn giông tài chánh Vietnam Town giờ đã chuyển thành bão Little Saigon khiến Nghị Viên Madison, Thị Trưởng Chuck Reed phải vất vả phòng chống từ hơn một năm qua.
Đúng một năm trước, ngày Tết Dương Lịch 2008 tôi có mặt ở San Jose và nghe tin có biểu tình trước Toà Thị Chính nên ghé đến quan sát, ghi nhận ít nhiều thông tin. Đã mấy tuần, cứ trưa thứ Ba là có một số người Việt đến đây biểu tình phản đối quyết định ngày 20 tháng Mười Một 2007 của hội đồng thành phố đã chọn tên Saigon Business District, theo đề nghị của Nghị Viên Madison Nguyễn, cho khu thương mại của người Việt thay vì Little Saigon như mong muốn của hơn một nghìn người tham dự buổi họp hôm đó.
Cuộc biểu tình ngày đầu năm có hơn trăm người tham dự. Tôi nhận ra một số tên tuổi mà cộng đồng đã quen như Lý Tống, Đỗ Hùng, Đặng Thiên Sơn, Bryan Công Đỗ, Huỳnh Lương Thiện, Vũ Huynh Trưởng, Thuận Nguyễn, Hạnh Giao. Phiá người Mỹ có Giám Sát Viên Pete McHugh.
Những người biểu tình tuần hành quanh sân trước Toà Thị Chính, mang theo biểu ngữ, khẩu hiệu ghi:
- Madison Ignores the People’s Voice (Madison coi thường tiếng nói của dân)
- Restore Democracy in San Jose Now (Tái lập dân chủ ở San Jose ngay bây giờ)
- Madison. Stop Insulting San Jose Residents. We’re Not Jobless (Madison. Chấm dứt việc sỉ nhục cư dân San Jose. Chúng tôi không thất nghiệp)
- Why Deny Little Saigon" (Tại sao lại từ chối Little Saigon")
- Madison Divides Vietnamese Community (Madison chia rẽ cộng đồng Việt)
- We Do Not Trust Madison Anymore (Chúng tôi không còn tin tưởng Madison nữa)
Qua nhiều tháng tranh đấu bằng nhiều hình thức từ vận động cư dân, dân cử, tuyệt thực, đến những cuộc biểu tình ngày thứ Ba với hơn trăm người và cuộc biểu dương sức mạnh với hơn 5 nghìn người trước Toà Thị Chính vào ngày 2 tháng Ba, cuối cùng Hội Đồng Thành Phố San Jose trong phiên họp ngày 4 tháng Ba 2008 đã phải hủy bỏ tất cả những quyết định đã có trong các phiên họp ngày 5 tháng Sáu và 20 tháng Mười Một 2007 liên quan đến việc đặt tên cho khu phố Việt.
Chiều ngày 13 tháng Ba 2008 một thoả thuận giữa phe tranh đấu cho Little Saigon và thành phố được kí kết, theo đó sẽ có những lá phướn và cổng chào với danh xưng “Little Saigon” trên đường Story Road mà tài chánh do cộng đồng người Việt vận động đóng góp và hội đồng thành phố sẽ tu chính luật lệ để việc xây dựng cổng chào do quỹ tư nhân được thực hiện. Cổng chào và các lá phướn này chỉ là tạm thời trong ba năm. Trong thời gian đó thành phố sẽ soạn thảo và ban hành chính sách liên quan đến Little Saigon như đã quyết định trong phiên họp ngày 4 tháng Ba.