Câu Chuyện Thể Thao: Đấu Kiếm – Tiền Đạo

Câu Chuyện Thể Thao: Đấu Kiếm – Tiền Đạo

Trong phần Câu Chuyện Thể Thao lần này, xin mời quý độc giả cùng tìm hiểu tiếp về môn “Đấu Kiếm” (Fencing).
Trong môn đấu kiếm hiện đại, đồng phục là một trong những luật lệ quy định căn bản cho những tay kiếm tranh tài và được gọi chung là những “dụng cụ phòng bị” gồm quần áo, mũ đội có lưới che mặt, giày, vớ, bao tay v.v...
Theo nguyên tắc “đao kiếm vô tình, giữ mình hộ thân”, tuyển thủ tranh tài môn đấu kiếm phải trang bị đầy đủ các dụng cụ phòng bị từ đầu đến chân. Nhờ vào sự phát triển vượt bậc của ngành hóa chất, dụng cụ phòng bị dùng cho môn đấu kiếm ngày nay được chế tạo bằng các loại bông vải, nylon hoặc bằng hợp chất nhựa thực vật có tên gọi là “Kevlar” v.v… rất bền bỉ và có mức độ an toàn cao.
Đặc tính các loại trang phục trong bộ môn đấu kiếm là bó sát thân thể để các tuyển thủ có thể di động dễ dàng và ra chiêu nhanh nhẹn. Từ vị trí của đầu, các tuyển thủ phải đội mũ có gắn màng lưới màu đen bằng kim loại che trước mặt, xuống đến phần thân thì mặc áo “jacket” có hai lớp loại tay dài bao bọc từ vị trí cổ đến bụng. Từ phần lưng đến ống quyển thì mặc loại quần dài có độ co giãn thích ứng với nhịp độ di chuyển của tuyển thủ. Trong môn đấu kiếm loại Epée còn quy định thêm chi tiết là phải có dây cột để nối liền từ phần eo áo đến vị trí chỗ đùi quần để cho các tuyển thủ có thể thuận tiện hơn trong việc sử dụng loại kiếm dài. Kế đến là phải đeo bao tay che đến phần cổ tay. Cuối cùng là loại vớ dầy che đến phần vị trí của ống quyển và mang loại giày thể thao gọn nhẹ dùng cho các bộ môn thi đấu trên sàn gỗ.
Theo truyền thống thì các tuyển thủ đấu kiếm phải mặc đồng phục màu trắng, lưới che mặt màu đen, nhưng cũng có trường hợp lưới che mặt hoặc áo kim loại (dùng cho hình thức đấu kiếm điện) được trang trí bằng các màu khác biệt. Kể từ kỳ thế vận Altanta 1996, môn đấu kiếm quy định các tuyển thủ phải mặc đồng phục có gắn bảng số phía sau lưng ghi họ tên và quốc gia, nhưng đến kỳ Thế Vận Hội Sydney 2000 thì luật này bị bãi bỏ. Thay vào đó là hình thức gắn miếng vải ghi số tại vị trí hai bên tả hữu diện của lưới che mặt, và cờ quốc gia của các tuyển thủ thì được may hoặc in trên quần áo. Nguyên nhân của sự thay đổi này là để cho những khán giả theo dõi trực tiếp qua đài truyền hình có thể nhận biết dễ dàng các tuyển thủ thuộc quốc gia nào.
Khi thi đấu, riêng bộ môn đấu kiếm loại Fleuret và Sabre được áp dụng nguyên tắc “quyền ưu tiên”, tức bên nào ra kiếm tấn công trước sẽ chiếm được ưu thế. Nói một cách cụ thể hơn, khi một bên xuất chiếu tấn công trước và sau đó có nhiều khả năng đưa đến tình huống đâm trúng đối thủ thì bên tuyển thủ bị tấn công không được phản kích và buộc phải phòng thủ bằng những thế kiếm chống đỡ. Sau khi chiếm được ưu thế của “quyền ưu tiên”, nếu không đâm trúng được đối phương do kém may mắn hoặc phán đoán không chính xác hay bị hóa giải thì đối phương có quyền ra chiêu phản kích. Lúc này, đến lượt đối phương chiếm được “quyền ưu tiên” và tuyển thủ tấn công trước đó phải lui về thế phòng thủ
Hơn nữa, trong thời điểm của tình huống thay đổi cục diện, tức một bên đang tấn công và một bên vừa bắt đầu ra chiêu phản công, nếu cả hai bên đều xuất chiêu đâm trúng đối phương thì phía tuyển thủ chiếm được ưu thế trước đó sẽ được trọng tài công nhận và tính điểm, ngược lại về phần tuyển thủ vừa ra kiếm phản công bị xem như phạm luật thi đấu. Do đó, mức độ lợi thế của “quyền ưu tiên” ảnh hưởng rất lớn đến kết quả trận đấu.
Mặt khác, trong khi giao đấu có rất nhiều tình huống tương tranh kèn cựa chưa được phân định rõ ràng bên nào ra chiêu tấn công trước và đột nhiên cả hai bên đều cùng đâm trúng đối phương. Trường hợp này, trọng tài chính và trọng tài phụ sẽ hội ý nhau và phải quyết định cho một bên được tính điểm dựa theo sự phán đoán về ưu thế tấn công của họ. Nếu trọng tài không thể phân định được bên nào có lợi thế thì sẽ tuyên bố không tính điểm và hai bên phải thi đấu lại.
Ngoài vai trò quan sát và phán đoán của trọng tài, hiện nay tại các giải đấu kiếm quốc tế lẫn quốc nội hoặc khu vực hầu như đều được sử dụng máy tính điểm điện tử. Tuy nhiên, đối với một số giải đấu mang tính cách truyền thống địa phương hoặc thuộc các trường phái kiếm thuật danh môn của Châu Âu vẫn còn tôn trọng những quy ước về kỹ thuật đấu kiếm có lịch sử lâu đời nên không dùng các thiết bị điện tử.
Trong những giải đấu kiếm dùng máy tính điểm điện tử, các tuyển thủ thuộc bộ môn đấu kiếm Fleuret và kiếm Sabre cần phải trang bị những dụng cụ:
-Trang phục bằng kim loại dẫn điện (metal jacket) từ thân mình đến chân dành cho tuyển thủ đấu kiếm Fleuret.
- Trang phục bằng kim loại dẫn điện từ đầu đến chân dành cho tuyển thủ đấu kiếm Sabre.
- Kiếm điện dành cho tất cả tuyển thủ thuộc ba bộ môn đấu kiếm Fleuret, Epée và Sabre.
 Máy tính điểm điện tử giúp cho trọng tài có thể tập trung quan sát kỹ lưỡng các tính huống lợi thế của “quyền ưu tiên” nên không cần thiết phải phân định bên nào ưu tiên hơn trong trường hợp cả hai bên đâm trúng nhau vì đã có máy tính điểm báo hiệu. Vì vậy, vai trò của trọng tài phụ cũng không còn cần thiết trong những trận đấu dùng máy tính điểm điện tử.
Loại kiếm điện Fleuret và Epée có mũi kiếm được thiết trí nút công tắc nối mạch dây điện nằm trong thân kiếm. Trong khi đó, vào giai đoạn đầu tiên của thời kỳ ứng dụng hình thức kiếm điện thì loại kiếm Sabre tuy được thiết trí hệ thống nhận tín hiệu “sensor”, nhưng vì xảy ra nhiều trục trặc kỹ thuật không thu nhận tín hiệu chính xác nên sau đó trở thành hình thức dùng dây điện.
Tùy theo đặc tính của ba loại kiếm điện này, tình huống đâm trúng đối phương để tính điểm được quy định như sau:

- Kiếm điện Fleuret: theo luật của FIE, khi mũi kiếm chạm vào trang phục bằng kim loại đối phương, phải trải qua một thời gian ngắn để độ va chạm của mũi kiếm tác dụng lực đâm thì mạch điện mới lưu thông và lúc đó máy tính điểm điện tử sẽ biểu hiện tín hiệu.
- Kiếm điện Epée: tương tự như kiếm điện Fleuret, loại kiếm điện Epée cũng được quy định khoảng thời gian tạo lực tác dụng cho mạch điện lưu thông khi mũi kiến đâm trúng đối phương để máy tính điểm điện tử báo hiệu. Tuy nhiên vì bộ môn đấu kiếm Epée không giới hạn phạm vi tấn công trên người đối phương nên các tuyển thủ không cần vận trang phục kim loại, và hệ thống lưu thông mạch điện được thiết trí bằng hình thức sử dụng dây “earth”, tức khi đâm trúng đối phương mạch điện sẽ được chuyền từ mũi kiếm xuống mặt đất có chôn dây “earth” xuyên qua thân thể đối phương. Dĩ nhiên, khi mũi kiếm chạm mặt sân đấu thì máy điện tử cũng sẽ báo hiệu nhưng trường hợp này sẽ không được tính điểm
- Kiếm điện Sabre: là loại kiếm được thiết trí dòng điện lưu thông từ mũi đến thân kiếm và chỉ cần chạm trúng trang phục, bao tay và lưới che mặt đối phương máy tính điểm điện tử sẽ báo hiệu lập tức về tình trạng đâm hoặc chém trúng đối phương.
Vì xuất phát từ Châu Âu và là môn thể thao tiêu biểu cho đặc tính văn hóa riêng biệt của lục địa đông dân cư này nên môn đấu kiếm thu hút rất nhiều tuyển thủ trong khu vực tham gia luyện tập. Do vậy, tính theo thống kê trung bình, tuy đấu kiếm được liệt vào danh sách của những bộ môn thể thao có số lượng tuyển thủ và khán giả ái mộ đáng kể, nhưng vẫn chưa được phổ cập tại những châu lục khác. Riêng tại vùng Châu Á, ngoài Hồng Kông và Macau là những vùng thuộc địa ảnh hưởng sâu đậm văn hóa Tây phương do được Anh Quốc và Bồ Đào Nha trao trả độc lập trong thời kỳ hiện đại nên môn đấu kiếm tương đối thịnh hành, còn tại những quốc gia tiền tiến khác như Nhật Bản, Đại Hàn, Singapore v.v…môn đấu kiếm hãy còn xa lạ đối với đa số khán giả hâm mộ thể thao.
Đặc biệt tại Nhật Bản, vì môn “Kiếm Đạo” (Kendo) được xem là một trong những loại võ thuật mang tính cách quốc hồn quốc túy của xứ Phù Tang nên môn “Đấu Kiếm Tây phương” rất khó có cơ hội cạnh tranh và chỉ giới hạn trong phạm vi tham gia của giới học sinh, sinh viên. Tuy nhiên, những nỗ lực hoạt động gần đây của câu lạc bộ đấu kiếm dành cho nam lẫn nữ tại các trường đại học nổi tiếng như Waseda, Kinki, Hosei (đại học chuyên ngành Luật Pháp và Chính Trị), Kyoto, Todai v.v…cũng cho thấy nhiều dấu hiệu khởi sắc qua những giải đấu kiếm toàn quốc, giải đấu kiếm giữa các trường học được tổ chức rất quy mô và đều đặn.
Ngoài ra, lịch sử phát triển môn đấu kiếm, Nhật Bản cũng vừa đón nhận một thành tích đáng khích lệ trong năm qua khi nam tuyển thủ 23 tuổi là Ota Yuki đoạt huy chương Bạc tại Thế Vận Hội Bắc Kinh 2008 qua hình thức đấu kiếm loại Fleuret. Bởi vì đây là lần đầu tiên Nhật Bản có được huy chương trong bộ môn “Đấu Kiếm Tây phương” tại vũ đài Olympic. Trước đó hai năm. Ota Yuki cũng từng đoạt huy chương vàng của cùng bộ môn đấu kiếm Fleuret sau khi liên tiếp chiến thắng ở vòng bán kết và chung kết của Giải Vô Địch Đấu Kiếm Á Châu tổ chức tại Doha-Qatar vào năm 2006, qua thành tích đánh bại hai tay kiếm lừng danh Á Châu là Trương Khắc Khắc của Trung Quốc và Lý Thiên Hùng của Đại Hàn. Đây cũng là chiếc huy chương vàng đầu tiên của Nhật Bản tại vũ đài Châu Á sau 28 năm mong đợi kể từ lần sau cùng đoạt huy chương giải đấu 1978 tại Bangkok-Thái Lan.
Trong quá trình hình thành môn đấu kiếm hiện đại, một số tuyển thủ nổi tiếng tiêu biểu đã đi vào “huyền thoại” được ghi nhận gồm có:
*Aldo Nadi (1899-1965): tuyển thủ người Ý Đại Lợi lừng danh thế giới, từng đoạt huy chương vàng hình thức đồng đội qua cả ba bộ môn đấu kiếm Fleuret, Epée, Sabre và huy chương Bạc đơn nam môn đấu kiếm Sabre tại Thế Vận Hội 1920 tổ chức tại thành phố Antwerp-Bỉ Quốc. Cùng tung hoành với ông tại Thế Vận Hội 1920 là người anh trai tên Nedo Nadi (1894-1940) cũng là một tuyển thủ đấu kiếm xuất sắc. Aldo Nadi còn là tác giả của quyển sách “On Fencing”, được xem là một cuốn giáo khoa thư cổ điển nhất của môn đấu kiếm hiện nay.
*Italo Santelli (1866-1945): tay kiếm thiên tài đã sáng tạo trường phái đánh kiếm Sabre riêng biệt mang phong cách đặc thù của quốc gia Hungary vào thập niên năm 1920.
*Giorgio Santelli (1897-1985): là con trai của danh kiếm Italo,Giorgio cũng có năng khiếu đặc biệt về môn đấu kiếm loại Sabre và được xem là một trong những danh sư nổi bật vào giữa thế kỷ 20. Ông di dân đến Hoa Kỳ từ năm 1924, trở thành huấn luyện viên cho đội tuyển Hoa Kỳ trong một thời gian dài và hướng dẫn đội đấu kiếm Hoa Kỳ tham gia 5 kỳ Thế Vận liên tiếp từ năm 1928 đến năm 1952. Ông còn được biết đến qua sự nghiệp thành lập câu lạc bộ luyện kiếm “Salle Santelli” tại thành phố New York.
*Peter Westbrook: sinh năm 1952, là một tay kiếm xuất sắc người Hoa Kỳ, từng vô địch 13 lần bộ môn đánh kiếm Sabre tại giải đấu toàn quốc. Đồng thời, ông còn tạo thành tích đoạt huy chương vàng tại giải “Pan American Games” vào năm 1983 và 1995, cũng như từng đoạt huy chương đồng tại Thế Vận Hội Los Angeles 1994. Ông là tác giả quyển sách nổi tiếng “Harnessing Anger”.
*Sergei Golubitsky: sinh năm 1969, là một tuyển thủ thiên tài hiếm hoi của Ukraine sử dụng loại kiếm Fleuret. Từng đoạt danh hiệu vô địch thế giới 3 lần liên tục từ giải 1997 đến 1999. Golubitsky có lối đánh rất đẹp mắt qua điệu bộ vừa nhanh nhẹn vừa mềm dẻo trong những động tác phối hợp tay chân, lướt tới trước tấn công đối phương nhanh mạnh và đầy bất ngờ. Hiện nay, ông đang sinh sống tại Ý Đại Lợi và mở các lớp huấn luyện chuyên về đánh kiếm Fleuret.

• Dân Biểu Tình, Bênh Estrada, Xin Cho Quản Chế Tại Gia
• Niger: Loạn Quân Boko Haram Có Phi Cơ Robot Trinh Sát
• Sôi Nổi Khai Mạc Giải Túc Cầu Littlesaigon Thanskgiving
• Bác Bỏ Tin Đồn Bà Clinton Sắp Sửa Mũi, Bơm Ngực, Cắt Mắt…