Obama và tương lai nước Mỹ
Lê Xuân Khoa
Sự kiện ông Barack Obama đắc cử và trở thành vị Tổng thống da đen đầu tiên của Hoa Kỳ cho chúng ta thấy rằng nhân dân Mỹ, nhất là thế hệ trẻ, đã vượt thắng thành kiến kỳ thị chủng tộc, thể hiện tinh thần bình đẳng, tự do và dân chủ thật sự. Đây là điều kiện cần thiết cho vai trò lãnh đạo quốc tế của Hoa Kỳ.
Trong bài diễn văn chúc mừng đối thủ Obama thắng cử, Thượng Nghị sĩ John McCain đã chứng tỏ nhân cách đáng khâm phục của một chính trị gia lỗi lạc khi ông thẳng thắn nhận xét: “Nhân dân Mỹ đã lên tiếng, và lên tiếng một cách rõ rệt.” Hơn thế nữa, ông còn đặt lợi ích chung của đất nước lên trên hết khi tuyên bố “Tối nay tôi xác nhận với ông Obama là tôi sẽ dùng hết sức mình để giúp ông lãnh đạo chúng ta qua những cơn thử thách mà chúng ta đang phải đối diện.” Nghị sĩ McCain cũng kêu gọi tất cả những người ủng hộ ông hãy chứng tỏ cho chính quyền mới thấy rõ “thiện chí và những nỗ lực hợp tác nhiệt thành nhất của chúng ta.”
Trong bốn năm sắp tới, ông Obama sẽ phải đương đầu với những hậu quả trầm trọng do chính quyền Bush-Cheney và tập đoàn tài phiệt sau lưng đảng Cộng hòa gây ra về mặt đối nội cũng như đối ngoại. Khẩu hiệu “thay đổi” mà ông Obama đã giương cao trên ngọn cờ tranh cử có thể thực hiện như thế nào và tới mức độ nào sẽ được theo dõi rất sát, không chỉ bởi riêng dân tộc Mỹ mà cả toàn thế giới.
Thử thách lớn nhất về đối nội là làm sao phục hồi được nền kinh tế của nước Mỹ hiện lâm vào tình trạng khủng hoảng có thể không thua kém thời kỳ Đại Suy thoái khi Tổng thống Franklin D. Roosevelt đảm nhiệm chức vụ Tổng thống đầu thập kỷ 1930. Tổng thống Barack Obama chắc chắn sẽ tập hợp những trí thức chuyên gia thượng thặng để cứu vãn tình hình kinh tế, tài chánh, trong khi cải thiện tình trạng giáo dục, y tế, xã hội, năng lượng và môi trường. Mặc dù sẽ có những thay đổi đúng hướng và cần thiết nhưng việc sửa chữa những sai lầm đã qua sẽ không phải là chuyện dễ dàng. Bởi vậy, trong bài diễn văn đắc cử ông Obama đã tỏ ra khôn ngoan và thực tế khi ông báo trước chặng đường gian nan trước mắt chỉ có thể vượt qua bằng sự kiên trì và tinh thần cộng tác của tất cả mọi người. Nói cách khác, khi tranh cử thì tuyên bố rất mạnh, nhưng khi cầm quyền thì lại chọn phương cách vừa phải. Như nhận xét của Richard Hass, chủ tịch của Hội đồng Quan hệ Quốc tế: “Người ta tranh cử bằng màu đen và trắng nhưng lại thường trị nuớc bằng màu xám.” Ông Obama nói:
“Con đường trước mặt sẽ dài. Chúng sẽ phải leo dốc rất cao. Có thể chúng ta sẽ không thể tới đich trong một năm hay một nhiệm kỳ. Nhưng Mỹ quốc, tôi chưa bao giờ thấy hi vọng hơn tối nay rằng chúng ta sẽ tới đích. Tôi xin hứa rằng—với sự chung lòng của một dân tộc, chúng ta sẽ tới đích.”
Thử thách lớn nhất về đối ngoại là làm sao chấm dứt cuộc chiến ở Iraq trong tinh thần trách nhiệm, đồng thời diệt trừ được những tổ chức khủng bố Al Qeda và Taliban đang hoành hành ở Afghanistan và Pakistan. May mắn thay, ông Obama đã được sự ủng hộ nhiệt thành của quốc tế ngay từ ngày ông bắt đầu tranh cử. Cuộc phiêu lưu quân sự ở Iraq và đường lối “ngoại giao cao-bồi” (cowboy diplomacy) đã khiến cho nhiều quốc gia bất mãn, kể cả các đồng minh, và họ đã công khai tán thành chủ trương “tiên lễ hậu binh” của ông Obama, tức là giải quyết mâu thuẫn với các nước thù nghịch bằng đối thoại, nếu thất bại mới phải sử dụng biện pháp quân sự. Thế giới dân chủ sẽ hợp tác chặt chẽ hơn với Hoa Kỳ trong công cuộc diệt trừ khủng bố và dân chủ hóa các chế độ độc tài.
Cũng trong bài diễn văn đắc cử tại Chicago cám ơn lời chúc mừng của Thượng nghị sĩ McCain, ông Obama đã kêu gọi mọi thành phần dân chúng, không phân biệt đảng phái hay chủng tộc, hãy đoàn kết thành một khối dân tộc để phát huy sức mạnh của Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ. Đáng mừng là ông McCain cũng có cùng một chủ trương và đã kêu gọi Đảng Cộng hòa hợp tác vì lợi ích chung của đất nước. Đây là vấn đề thiện chí và trách nhiệm của hai Đảng. Vấn đề này sẽ được thử thách trong những tháng ngày sắp tới. Dù sao, Cộng đồng người Mỹ gốc Việt, nhất là thế hệ trẻ, cũng cần nắm bắt các cơ hội dành cho mọi cộng đồng chủng tộc, tham gia vào guồng máy chính quyền, đóng góp tiếng nói về chính sách và thực hiện những dự án có lợi ích chung.
San Francisco, 5 tháng 11, 2008
Lê Xuân Khoa