Một Hiểm Họa Cho Giới Trẻ: Nước Tăng LựcHình ảnh về nước tăng lực.
Nguyễn Thượng Chánh, DVM
Từ những năm 80, một loại nước giải khát khá đặc biệt được thấy xuất hiện khắp nơi trên thế giới.
* Đó là nước tăng lực (Energy drinks) rất được giới trẻ ưa chuộng.
Theo như quảng cáo thì uống nước nầy vào, sẽ giúp cho chúng ta vừa giải khát, vừa ổn định được tinh thần, dễ tập trung tư tưởng, tăng thành tích và cũng giúp cho các hoạt động biến dưỡng được hữu hiệu hơn... Mùa thi cử, lợi dụng tính kích thích của nước tăng lực, sinh viên học sinh thường sử dụng các loại sản phẩm nầy như một cứu tinh để giúp họ ít buồn ngủ, học mau nhớ, mau thuộc bài.
Nước tăng lực rất phổ biến trong các phòng trà, các hộp đêm và các party của giới trẻ. Các cô các cậu dùng nó như một thứ nước giải khát uống cho khỏe và họ cũng thường pha với rượu để cho nó phê hơn và giúp họ có sức chịu đựng mà nhảy nhót, quay cuồng la hét suốt đêm cho tới sáng.Loại sản phẩm mới này không ngừng bành trướng thêm lên mãi và trong năm 2006 vừa qua, thương vụ của nước tăng lực trên thế giới được ước tính ở vào khoảng lối 4 tỉ dollars.
Nước tăng lực có khác với nước thể thao không"
Câu trả lời là có khác.
Nước dành cho lực sĩ và dân chơi thể thao (sport drinks), thí dụ như Gatorade, Powerade có chứa một hàm lượng rõ rệt về đường glucide và các chất điện giải. Hai chất nầy giúp cơ thể tái nạp lại mau chóng số lượng nước đã mất sau một cuộc tranh tài mệt nhọc.
Ngược lại, nước tăng lực không thích hợp để cơ thể tái nạp được nước một cách tối hảo và nhanh chóng như nước thể thao.
Có cả một rừng nước tăng lực
Chỉ riêng ở Canada cũng có hằng trăm hiệu.
Sau đây là một số nước tăng lực tiêu biểu:
*Red Bull Energy Drink, Impulse Energy Drink, Dark Dog, Shark Energy Drink, Hype Energy Drink, Amo Energy Rush, Sobe Energy Rush, Red Rain, Red Dragon Energy Drink, Y J Stinger, Adrenaline rush, Full Throttle, Monster Energy Drink, Tab energy low calorie drink, Enviga…
Riêng loại nước tăng lực nổi tiếng Red Bull, phải chờ đến 2005 mới được Cơ quan Health Canada cho phép bán dưới danh nghĩa là thuốc thiên nhiên (Produit de Santé Naturel-PSN).
Liều lượng được giới y tế khuyến cáo là 500ml hay 2 lon/ngày.
Mỗi lon 250ml Red Bull có chứa lối 156 mg caféine.
Tại Canada, một sản phẩm muốn được xem là một loại thuốc thiên nhiên thì nó phải tuân theo một số điều kiện chẳng hạn như phải chứng minh tính cách trong lành của sản phẩm, nêu rõ trên nhãn cách dùng cùng những điều cấm kỵ nếu có.
Riêng tại Hoa Kỳ cũng có ít nhất 250 loại nước tăng lực đang được bán khắp nơi.Thí dụ:Red Bull, Red Rooster, Mountain Dew MDX, Tab Energy…
Nước tăng lực có chứa những chất gì"
Phần lớn chúng đều có chứa những chất sau đây:
- Glucose: chất đường để tạo calorie và giúp cho khỏe.
- Caféine: hiện diện một cách tự nhiên trong một số sản phẩm như trong hạt cà phê, trà, noix de cola, yerba maté, guarana, cacao, noix de kola.
Caféine giúp làm cho tỉnh ngủ, giảm mỏi mệt trong thời gian ngắn hạn. Ngoài ra caféine còn giúp giảm cảm giác đói bụng.
Caféine gây lợi tiểu. Lạm dụng caféine cơ thể sẽ bị mất nước và mất các chất calcium, potassium và magnésium qua nước tiểu.
Mỗi lon nước tăng lực có thể chứa từ 23 đến 240mg caféine.
- Acide pantothénique (vitamine B5): giúp vào việc biến dưỡng chất glucide và chất lipide. Tác dụng trên hệ thần kinh và trên tuyến nang thượng thận, bởi vậy người ta còn gọi acide pantothénique là vitamine antistress.
- Glucoronolactone: một loại glucose có tính giải độc. Mỗi lon nước có chứa từ 10 đến 1200mg chất này.
- Guarana: một loại thực vật Nam Mỹ. Hoạt chất là caféine. Guarana chứa một lượng caféine 2-3 lần nhiều hơn caféine trong hạt cà phê.
- Ginkgo biloba (bạch quả): chiết xuất từ lá bạch quả giúp làm chậm lại sự xuất hiện các trường hợp lú lẫn Alzheimer, sa sút trí tuệ (démence) ở người già cả. Có ích trong việc cải thiện hiệu năng nhận thức (performance cognitive).
- Ginseng (sâm): giúp tập trung tư tưởng và các hoạt động cần đến thể lực, bồi bổ cơ thể ở những người đang bị mỏi mệt và suy yếu.
- Inositol: tương tợ như những vitamines nhóm B. Giúp hệ thần kinh hoạt động tốt.
- Taurine: một amino acid giúp vào việc ổn định màng tế bào não bộ và cũng giúp vào hoạt động co thắt của tim... Nó cũng là một neurotransmittor giúp chuyển vận mệnh lệnh thần kinh. Có tính chống oxyt hóa (antioxydant).
Taurine có thể tìm thấy ở súc vật, ở người và ở một số thực vật.
Taurine là một thành phần của mật, sau một hoạt động thể lực tối đa và mệt nhọc, cơ thể không thể tiết đủ số lượng Taurine cần thiết. Tác dụng về lâu về dài của Taurine trên sức khỏe con người chưa được biết rõ. Bởi lý do này, nhiều quốc gia cấm việc sử dụng Taurine trong dinh dưỡng.
Mỗi lon nước tăng lực có vào khoảng từ 150 đến 2000mg Taurine. Taurine sử dụng trong nước tăng lực Red Bull có nguồn gốc tổng hợp hóa học chớ không phải từ bò mộng như lời đồn đại.
- Riboflavine (vitamine B12), Niacine (B3), Pyridoxine (B6) và Cobolamine (B12):
Các vitamines nhóm B complexe rất cần thiết để tạo năng lực từ thực phẩm, yểm trợ hệ thần kinh trung ương và giúp tim mạch hoạt động tốt.
Có chứa bao nhiêu caféine"
- Cà phê filtre tách 237ml: 179mg caféine
- Cà phê tan liền: 76-106mg caféine
- Trà xanh: 30mg caféine
- Trà thường: 43mg caféine
- Coca thường 355ml: 36-48mg caféine
**Nước tăng lực
- Base 250ml: 23mg caféine
- Red Bull 250ml: 80mg caféine
- Energie 250mg: 86mg caféine
- Guru 250ml: 126mg caféine
- Full Throttle 473ml: 141mg caféine (của Cty Coca Cola)
- Rock Star Juice 473ml: 240mg caféine
*Red Bull (bò mộng húc nhau): một ngôi sao trong rừng nước tăng lực
Có thể nói Red Bull là thương hiệu nước tăng lực nổi tiếng nhất hiện nay.
Quảng cáo quá hay, quá tinh vi với hình ảnh tiếp thị hai con bò mộng đầy sinh lực húc nhau chết bỏ...
Qua hình ảnh nầy người tiêu thụ gắn liền ý niệm sinh lực, sức khỏe và gợi trong trí họ một cuộc sống sinh động lúc nào cũng vươn lên cao thêm mãi "Red Bull gives you wings".
Công ty sản xuất chính đặt tại làng Fuschl am See của nước Áo cách thành phố Salzbourg 20km. Chủ nhân của Red Bull là nhà doanh nghiệp Dietrich Mateschitz...
Vào những năm 80, nhân trong các chuyến du lịch Á châu mà đặt biệt là Thái Lan, ông ta nhận thấy các doanh nhân Á châu sau các buổi họp căng thẳng và mệt nhọc thường hay uống một loại nước đựng trong các chai nho nhỏ được thấy bán đầy rẫy trong các chợ và trong các pharmacies bên đó. Họ nói loại thức uống nầy rất bổ, giúp giảm mệt và phục hồi sinh lực một cách mau chóng. Đây là thức uống rất phổ thông và rất bình dân được tìm thấy trong bất cứ quốc gia nào ở Á châu.
Tại Thái Lan, Krating Daeng (hay bò mộng đỏ) là một trong nhiều loại nước tăng lực phổ biến nhất.
Là một nhà kinh doanh rất nhạy bén, Dietrich Mateschitz bèn chụp lấy thời cơ, chôm ngay ý kiến quá mới mẻ và quá thực tiển nầy. Trở về Áo, ông ta cho sáng lập ra ngay nhà máy sản xuất Red Bull…