Sổ Tay Cuối Năm: ƯU TƯ VỀ ‘DÂN CHỦ VÀ NHƠN QUYỀN’ TẠI VIỆT NAM
Phan Văn Song
Tuần lễ qua có một Phái đoàn Nhà Nước Xã hội Chủ nghĩa Việt nam qua Pháp đến thăm Quốc hội Âu châu xin tiền: bị chất vấn về vấn đề tình trạng Nhơn quyền ở Việt nam hiện nay vẫn còn bị xâm phạm vả nhiều người không đồng tư tưởng, không đồng ý kiến, vẫn còn bị giam cầm.
Người đại diện và trưởng phái đoàn Việt nam ung dung tự tại trả lời không ngượng miệng là Quốc hội Âu châu chỉ biết nghe những tin thất thiệt và hiểu lầm Việt nam, vả lại quan niệm Nhơn quyền ở Đông phương và Tây phương khác nhau: theo định nghĩa Tây phương, quan niệm Nhơn quyền là quyền của cá nhơn con người, còn ở Đông phương, chúng tôi quan niệm Nhơn quyền là quyền của một cộng đồng, của một tập thể con người: Nhơn quyền ở Việt nam, theo định nghĩa và tư duy của Đảng Cộng sản, là thứ Nhơn quyền do Đảng Cộng sản chỉ đạo.
Quyền tự do Tôn giáo và tự do Tín ngưởng, cũng theo định nghĩa của Đảng Cộng sản, là quyền của một tập thể Cộng sản , nay được song tịch vào việt nam, trước thờ các ông có râu xồm [Mác, Lê Nin, Xì ta lin..], nay tiếp tục thờ một xác chết ướp khô, đệ tử chơn truyền của các vị thánh râu xồm kia, với cuốn Thánh kinh được gọi là Tư tưởng HCM. Do đó, Nhà nước Xã hội Chủ nghĩa Việt nam, vốn thuộc Đảng cộng sản, không thể chấp nhận những quan niệm thờ phượng khác.
Về quan niệm Yêu quê hương, yêu Tổ quốc giang san cũng thế: quan niệm yêu quê hương là yêu quê hương xã hội chủ nghĩa, yêu Tổ quốc giang san là Tổ quốc giang san Xã hội chủ nghĩa, núi liền núi sông liền sông, vì thế thà giao núi, giao sông, giao biển, giao đảo cho quan thầy Trung Hoa giữ, cho chắc ăn, hơn là giữ lấy một mình sợ không kham. Phần dân chúng thì dân chúng phải biết tuân lệnh, không được biểu tình phản đối...dù chỉ phản đối, đả đảo chống Tàu.
Biểu tình là một nhơn quyền, dù là thứ nhơn quyền tập thể. Đó là quyền phát biểu của một tập thể công dân để nói lên sự không đồng ý, không bằng lòng của mình đối với nhà cầm quyền. Nhưng có điều lạ: Biểu tình là nghề ruột của chàng Cộng sản lúc còn nằm vùng ở Việt nam Cộng hòa. Cộng sản đã từng xúi dân chống nhà nước Việt nam Cộng hòa lúc ấy, vậy mà ngày nay vị thủ trưởng Cộng sản Nguyễn Tấn Dũng lại đọc đít-cua ra lệnh Cảnh sát Công an của mình phải dẹp biểu tình: chống biểu tình lại biến thành một quốc sách, và quyền biểu tình, vốn là một Nhơn quyền tập thể dân chủ, củng biến thành một món hàng quôc cấm.
Vậy quan niệm Nhơn quyền, dù là Nhơn quyền của một tập thể, của một cộng đồng, cũng không có ở Đông phưong tuốt luốt, hay có lẽ các ông Cộng sản chỉ muốn nói là “không có ở Đông phưong Cộng sản ». Sao các ông không nói toẹt ra là ở xứ Việt nam Cộng sản chúng tôi chẳng những không tôn trọng Nhơn quyền mà ở xứ chúng tôi thực sự là không có Nhơn quyền. Người dân Việt nam không có quyền gì cả. Và vì không có quyền nên Dân chẳng làm Chủ , vậy thì Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt nam cũng không có Dân chủ. Ce qu'il fallait démontrer. CQFD.
Như vậy các vị dân biểu Tây phương sẽ hiểu và sẽ không đòi đi thăm Việt nam như anh Dân biểu Quốc hội Âu châu Mario Panella và anh Thượng Nghị sĩ Ý Mario Peducca. Nhà cầm quyền Việt nam sẽ không phải lo lắng cấm các vị ấy vào Việt nam, e bị tập thể nhơn dân Việt nam hành hung, vì các vị người Tây phương, thiếu ngoại giao và thiếu thông tin, đã cả gan hỏi thăm đến tình trạng giam cầm của Tăng thốngThích Quảng Độ và tình trạng Nhơn quyền ở Việt nam.
Ngành Ngoại giao Việt nam nó cao cả như vậy. Quan niệm và từ ngữ Khoa học Chánh trị của Việt nam ngày nay đã đi vượt thời gian và không gian, ngay đến cả chúng ta, tuy là những người gốc Việt, đọc sõi việt ngữ, vẫn không hiểu hết chiều sâu đầy triết lý lòng vòng của những quan niệm khoa học chánh trị Cộng sản.
Về những định nghĩa triết học chánh trị ấy, chúng ta thử suy nghĩ và so sánh: Cộng Hòa hay Đế Quốc" Xã hội Nhà Nước hay Xã Hội Dân Sự" Phát huy Dân Chủ bằng Tổ chức Xã Hội hay bằng Tổ chức Pháp trị"
1. Tổ Chức Pháp trị:
Đó là giấc mơ của các hệ thống cơ chế Nhà nước Dân chủ trên thế giới. Ở Pháp, ngay từ những năm sau Thế Chiến II, 1945, sau mỗi lần có thay đổi chánh phủ lãnh đạo là mỗi lần đều có nói trong chương trình sự cần thiết là phải sữa đỗi chế độ Luật Pháp Nhà Nước. Ngay cả ngày hôm nay trong các thể chế Cộng hòa, với định nghĩa một đất nước thống nhứt, « một và không phân chia » (un et indivisible), quan niệm phân chia quyền hạn (séparation des pouvoirs) hay tam quyền phân lập, hay quan niệm phân chia quyền lực cho nhơn dân, dân chủ tham dự, vẫn còn mù mờ không rõ ràng. Tại sao khó khăn như vậy" Có phải tại từ ngàn xưa, quyền lực thường nằm trong tay kẻ cầm quyền : thời của các Vua Chúa, độc đoán, độc tài " Ở Pháp, ngay từ những ngày đầu nền Cộng Hòa ( vì Jean Bodin là người đề nghị nền Cộng Hòa ngay từ thế kỷ thứ XVI), Jean Bodin (Angers Pháp 1530 – Laon Pháp 1596), tuy là nhà luật gia với một tư tưởng rất Tân Thế giới (« Không có của cải hay sức mạnh nào bằng con người – il y a ni richesse ni force que l'homme » Six Livres de la République Livre V Chapitre II – Sáu Luận Thư về nền Cộng Hòa, Tập V Chương II), vẫn có cái suy nghĩ rằng, dù với một nền Cộng hòa, cũng nên giao quyền lập Pháp cho các Nhà Cầm quyền. Và ngay cả ngày nay, những nhà luật gia hay chánh trị gia tân thời vẫn còn lẫn lộn cầm quyền và làm luật: « Nếu ta cầm quyền ta sẽ ban những Luật như thế nầy .... ». Ở Pháp thiên hạ vẫn còn tôn sùng các vị cầm quyền sáng giá: Vua Henri IV đã dẹp yên vấn nạn Giáo Chiến, tướng Bonaparte, những tranh giành ảnh hưởng sau cuộc Đại Cách Mạng, tướng De Gaulle, những vấn nạn do các Đảng Phái...Và ngày nay, với tình hình khủng hoảng kinh tế, một quốc gia như nước Pháp phải trả một cái giá rất đắt, vì phải vòng vo thương thuyết tìm những giải pháp chánh trị và kinh tế, hoặc phải sử dụng ở chổ nầy những luật phá rào kinh tế (dérèglementation) hoặc phải bãi bỏ ở những chổ khác những rào cản thuế vụ (niches fiscales), hoặc phải ban bố ơn huệ tài chánh bằng những luật thuế vụ khuyến khích (incitations fiscales), trong khi còn phải áp dụng những biện pháp cải tổ do các nhà nghiên cứu chuyên nghiệp, thuộc cả hai phe cầm quyền và đối lập đề nghị, theo cả hai trường phái tự do (kinh tế thị trường) và xã hội (kinh tế chỉ đạo).
Nhưng việc phải làm để cải tổ nền Pháp trị, mà chúng tôi nghĩ là rất cần thiết, là cải tổ ngành Tư pháp, vì trên nguyên tắc, ngành Tư pháp phải được độc lập và thoát khỏi quyền lực chánh trị, và nếu có thể, nên trao quyền kiểm soát cho dân, qua việc nhiệm cách của Quốc hội. Ngành Tư pháp phải được độc lập, phải có nhiều quyền hạn và nhiều trách nhiệm hơn. Viện Kiểm Soát, hay Tối Cao Pháp Viện phải được độc lập, thoát khỏi ảnh hưởng quyền lực chánh trị và thành viên phải do dân cử. Chương trình và đường hướng chánh trị của ngành Tư pháp phải được đưa ra bàn cải trước Quốc hội hằng năm và biểu quyết.
Ngược lại, tại những quốc gia độc tài, như Việt nam Xã hôi Chủ nghĩa do Đảng Cộng sản Việt nam ngày hôm nay, việc phân nhiệm tam quyền, chỉ là hình thức múa rối, bằng cách “Đảng cử dân bầu người dân cử”: nghĩa là Đảng cử tay sai, đồng bọn, ra diễn tuồng “phân nhiệm, chia quyền” với nội bộ bè đảng. Chỉ những người có thẻ Đảng, có cảm tình với Đảng, tay sai của Đảng, mới đóng vai vế “hành pháp, lập pháp và tư pháp”. Đúng là “chia chác” đồng đều theo quy hoạch đảng phiệt, theo hệ thống lớp lang “xã hội chủ nghĩa”...cộng sản.
2. Cộng hòa, Đế quốc Dân chủ, Quân chủ:
Theo thông lệ, thiên hạ cho Cộng hoà và Dân chủ là hai quan niệm hoặc đối nghịch lẫn nhau hoặc thay thế cho nhau. Theo Aristote,
Cộng hòa là định nghĩa cho một thể chế tổ chức xã hội mà lợi ích hàng đầu là phục vụ cho lợi ích chung - (Rès Publica = phục vụ cho cái chung – pour La Chose Publique). Quyền lực do Pháp luật áp dụng bình đẳng cho mọi thành phần cá nhơn có tự do trong xã hội. Thể chế ngược lại là thể chế độc tài, hay đế quốc.
Dân chủ – quyền lực ở nhơn dân, về phương thức quản trị. Một quốc gia theo chiều hướng dân chủ,có thể dùng phương thức quản trị Quân chủ: Vương Quốc Anh, Vương quốc Bỉ, Đan Mạch, hay dùng phương thức quản trị bằng giai cấp quý phái như thời Cộng hòa Venise, và cả một vài quốc gia cộng hòa ngày nay trên thế giới.
Nếu chúng ta nghiên cứu kỹ, phân tích và đi sâu vào trình độ Văn hóa và giai cấp xã hội, các nhà cầm quyền ngày nay trên các quốc gia tiên tiến đếu xuất thân từ những Trường Đại học chuyên môn về Luật học và Chánh trị học, đặc biệt đào tạo những chánh trị gia lỗi lạc: ở Mỹ là các Học đường Harvard, Columbia, ở Anh, Oxford, Cambridge. Đặc biệt ở Pháp, có phải các trường Chánh trị học (Sciences politiques) và các Trường Quốc Gia hành Chánh (ENA) đều huấn luyện và cung ứng một giai cấp quý tộc bằng cấp không " Cả ở những địa hạt quản trị lãnh đạo kinh tế, tài chánh và luật pháp, với phương thức bảo trợ lẫn nhau, các nhân viên Ngân hàng cao cấp là những thành viên (member-associate), các Luật sư cao cấp là những Luật sư associates. Tất cả các ngành quản trị lãnh đạo đất nước đều phải qua hệ thống bảo trợ nghề nghiệp (cooptation professionnelle). Phần quản trị lãnh đạo thực sự bình dân, do dân cử, chỉ còn ở phần hạ tầng cơ sở... như Xã trưởng các làng xã nhỏ.
Đệ Ngũ Cộng hòa Pháp sử dụng phương thức hổn hợp: một nền Công hòa, một Tổng thống dân cử với một quyền hạn quân chủ, với một chánh phủ quý tộc, quan chức hành chánh xuất thân trường ENA. Thậm chí Đảng đối lập, khi Tả lúc Hữu, cùng đếu do các viên chức cùng lò ENA điều khiển. Hiến Pháp thành lập nền Đệ Ngũ Cộng Hòa Pháp nầy phát xuất từ những ý kiến của Tướng De Gaulle không lấy gì làm Dân chủ lắm "