Bầu cho ai, đơn vị 47"
Đỗ Xuân Tê
(LTS: Nên bầu cho bà Loretta Sanchez, hay bầu cho Trần thái Văn, hay bầu cho Phạm Xuân Quang" Tuy là đề tài dễ gây chia rẽ, nhưng bài nhận định sau đây của tác giả Đỗ Xuân Tê lại có lập trường rất là trung dung và dễ tiếp cận. Gần như chuyện gì cũng có thể xảy ra; đó là một khả thể, theo lời tác giả. Và lịch sử Hoa Kỳ đã cho thấy như thế.)
Còn quá sớm để bàn và viết về cuộc bầu cho ai là Dân biểu liên bang đơn vị 47 (gồm 4 thành phố Anaheim, Santa Ana, Garden Grove và Fullerton) mà người đương nhiệm là bà Loretta Sanchez, người đã thắng 6 nhiệm kỳ liên tiếp.Tuy nhiên vì có đọc bài viết của ông Trần Bình Nam và sau đó là phản biện của nhóm vận động cho dân biểu Cali Trần Thái Văn, nên với tư cách độc giả cũng là người đi bầu tại đơn vị này vào tháng 11 tới, tôi xin có vài lời ‘còm’ phản hồi (như trên báo mạng) về một sự kiện chính trị rất ngoạn mục, lý thú nhưng thiết thực cho người Việt mình tại vùng Little Sàigon nay mai.
Cũng xin nói ngay đây là ý kiến cá nhân, không phản ánh quan điểm của Việt Báo, một diễn đàn vốn khách quan và nhậy cảm, nên cả hai phía đừng phiền hà gì. Cũng đừng truy tìm lý lịch người viết như một bên phản biện đã làm, vì dù sao tôi cũng chỉ là một cử tri bình thường hay để ý đến sinh hoạt cộng đồng. Bây giờ ta đi thẳng vào vấn đề.
Khác với nhà bình luận TBN, tôi không đứng hẳn về một phía để bảo rằng nên bầu cho bà Sanchez, vì bà cũng có một quá trình đấu tranh đáng ghi nhận tại nghị trường, có cảm tình sâu sắc với cộng đồng Việt, và trực tiếp quan tâm can thiệp cho phong trào, cá nhân đấu tranh cho nhân quyền, tự do dân chủ tại VN (tuy kết quả còn hạn chế).Tôi cũng không nhất trí cho rằng nếu bầu cho TTV sẽ là một quyết định ‘thiếu cân nhắc’, lại mang tiếng ‘vô ơn bạc nghĩa’ với bà Sanchez, cùng trả giá đắt cho sự thay ngựa giữa dòng(").
Vì là người đứng giữa, tôi cũng chưa được thuyết phục lắm khi cho rằng ông Trần Thái Văn sẽ có trái tim lẫn quan tâm nhiều với người Việt hơn, Việt Cộng họ sẽ nể hơn khi có người Việt đấu tranh cho các cá nhân bất đồng chính kiến, hoặc giả nếu không bầu cho TTV thì người Việt mình cứ mãi mãi là cái thực đơn (menu) chứ không thành người thưởng thức món ăn (guest) như phe phản biện đã nêu.
Một điều tôi hoàn toàn đồng ý với ôngTBN là ‘việc cộng đồng người Việt ủng hộ một người Mỹ gốc Việt là một việc làm chính đáng và rất nên khuyến khích’. Tôi cũng hoàn toàn thông cảm với phe ủng hộ dân biểu Văn là ông không thể chọn một đơn vị khác để ra ứng cử vì ông đã gắn bó với cử tri vùng này từ 9 năm qua, lời khuyên này như kiểu ‘xúi trẻ ăn c. gà’ làm phe TTV phải đi vào cá nhân (personal) với nhà bình luận uy tín của tôi.
Sau khi biết rõ lập luận của đôi bên, ta thử bàn về ‘trái tim’ ai yêu Việt nam, ai yêu người Việt hơn, ai dấn thân phục vụ cho người Việt hơn, thì ta cần nhìn vào chiều sâu trái tim của ứng cử viên. Cứ như ông Obama ai dám chắc ông phục vụ cho cử tri da đen nhiều hơn. Chuyện xin kể ở New Orleans (đơn vị của Dân biểu Joseph Cao), có viên thị trưởng da đen khá nổi tiếng vì đắc cử nhiều lần qua công khắc phục hậu qủa trận bão Katrina, nhưng ông có ưu tiên vì quyền lợi của người da đen hiện chiếm đa số tại thành phố này " Chưa chắc. Có một giai thoại kể rằng có vị mục sư đi quyên tiền giúp cho những người homeless, đến một cửa tiệm chủ nhân là người Việt. Bà chủ cũng là cô em họ của tôi hỏi sao MS không đến tòa thị chính xin ông Thị trưởng. Không do dự ông trả lời liền, “ông ta màu da thì đen nhưng trái tim thì trắng nên không hi vọng được sự ủng hộ bằng quí bà”. Cũng có phần đúng vì ông này được phe ‘trắng’ đưa lên, nên phục vụ cho ‘white men’ cũng lô-gich thôi.
Quay sang nói chuyện đi bầu. Tôi là người Việt nam, tôi cũng là công dân Mỹ. Nếu chỉ là người Việt thì không có quyền đi bầu, là công dân Mỹ thì có quyền xử dụng lá phiếu, mà bầu là bầu cho ai phục vụ cho đơn vị mình ở, tức là quyền lợi của ‘người Mỹ’, bất kể gốc Việt, gốc Hoa, gốc Mễ…Tất nhiên cảm tính có thể ảnh hưởng kết quả bầu cử, nhưng đã bầu là phải theo lý tính, thấy ai xứng đáng thì bầu. Lại vẫn chuyện New Orleans nơi người Việt chỉ chiếm 3%, khi ông Joseph Cao ra ứng cử dân tình ở đây tin chắc ông thua 99%. Thứ nhất vì không thể địch nổi với DB đương nhiệm là Jefferson, người có bề dày hơn 25 năm tại nghị trường, thứ hai dân da đen chiếm đa số lại ưa bầu cho người của họ. Cuối cùng, J.Cao thắng gây sửng sốt cho cử tri toàn nước Mỹ khi có cảnh châu chấu đá voi, voi …quỵ! Nói cho ngay, ông Jefferson đã bị tố tham nhũng chờ ra tòa, nên dân da đen họ cũng chán, một số quay sang dồn phiếu cho ông Cao gốc VIỆT tuổi trẻ tài cao xứng đáng hơn. Cá nhân ông Cao thể hiện được tính can đảm, khiêm tốn, miệt mài vận động tại hạ tầng cơ sở, vững tin mình sẽ là dân biểu gốc Việt đầu tiên tại Quốc hội Mỹ (lẽ ra phải là TTV như nhiều người dự đoán). Vậy ông VĂN nên lấy kinh nghiệm này để lên tinh thần dù là leo dốc vì Sanchez vẫn còn uy tín cao.
Qua câu chuyện này, có phải là dân da đen ‘vô ơn bạc nghĩa’ với gà của mình không" Tốt hơn là hỏi chính ông Jefferson. Nhớ lại tại quận Cam trước đây, dân biểu Cộng Hòa Dornan lừng lẫy như vậy, dân Việt mình cũng rất cảm tình bỏ phiếu đều đặn cho ông nhiều nhiệm kỳ. Ấy vậy mà bà Sanchez, một khuôn mặt mới vô danh ra ứng cử lần đầu (1996) lại được cử tri Việt cảm tình, dân Mễ ủng hộ, rút cục db đươngnhiệm phải ra đi (dù chỉ hơn nhau khít khao 1,000 phiếu). Xét cho cùng, ông Dornan chủ quan tưởng người Việt sẽ không bỏ mình vì họ sợ ‘vô ơn bạc nghĩa’, nhưng không tự nhìn lại bản thân khi cứ bỏ bê công chuyện của đơn vị, lại lo…đi ứng cử tổng thống và lo chửi Clinton!
Sau hết, cần hiểu trong sinh hoạt nghị trường tại Mỹ, thâm niên tái đắc cử nhiều nhiệm kỳ là một lợi thế đáng kể cho các dân biểu đương nhiệm, chẳng thế mà có nhiều cổ thụ đắc cử liên tục cả 50 năm, có cụ gần 100 tuổi vẫn là thượng nghị sĩ! Lý do vì thâm niên nên họ nắm các chức vụ Chủ tịch ủy ban, tiểu ban tại quốc hội đem lại nhiều lợi nhuận cho đơnvị của mình, nhất là mặt cấp ngân sách cho các dự án quốc kế nhân sinh hoặc dành được các hợp đồng giá trị về các mặt y tế giáo dục, an ninh, quốc phòng, thương mại…, chưa kể việc gây quĩ tranh cử cũng lợi thế hơn cho chính họ. Cho nên các vị rookie mới ra ứng cử lần đầu thưòng bị thất thế, trừ trường hợp thật xứng đáng, nhiều tiền, có truyền thông hậu thuẫn hoặc đối thủ kém hiệu quả, có ‘vấn đề’.
Một điều không cần bàn cãi, mà gần như có sự đồng thuận ngầm của giới cử tri quận Cam, là dù ai đắc cử tại đơnvị 47, thì đối tượng hưởng lợi vần là cử tri vùng này, quả tình hai ứng viên cho đến giờ này đều tỏ ra sáng giá, nhiều kinh nghiệm nghị trường và đều có lòng mong muốn phục vụ cho cộng đồng mình đại diện. Ta hãy chờ và xem lối ứng xử cùng chiến thuật vận động của cả hai phía.
Đỗ xuân Tê