Các giới chức cao cấp của Mỹ nói với ABC News rằng trong tháng này đã có nhiều cuộc tiếp xúc bí mật giữa chính quyền Iran và lãnh đạo của al Qaeda. Nó là một diễn biến đã bắt gặp sự chú ý của các giới chức đứng đầu ở tòa Bạch Ốc, Bộ Quốc Phòng và cộng đồng tình báo.
Theo các giới chức Mỹ thông thạo với tình báo bén nhạy về vấn đề này, các cuộc tiếp xúc ở địa vị của các cán bộ al Qaeda cao cấp, gồm 2 người con của Osama Bin Laden, bị giam tại nhà ở Iran từ năm 2003. Các viên chức không tin rằng Iran sẽ cho phép các cán bộ này được đi tự do, nhưng cũng nói là họ không biết động lực của Iran đối với bước khởi đầu của các cuộc nói chuyện này là gì.
Số phận của những cán binh al Qaeda này là một trong các bí mật kích thích tò mò nhất trong trận chiến khủng bố. Thời gian ngắn sau khi Mỹ xâm chiếm Afghanistan vào cuối năm 2001, lãnh đạo đầu não của al Qaeda bị bể làm 2 nhóm. Tình báo Mỹ tin rằng một nhóm, được lãnh đạo bởi Osama Bin Laden và Ayman al Zawahiri, đã trốn chạy về phía Đông để tìm chỗ ẩn náu an toàn trong các khu vực của những bộ tộc Pakistan. Nhóm thứ hai, những nhà phân tích tình báo nói rằng gồm hội đồng cố vấn điều hành al Qaeda, chừng 24 dân quân, gồm Adel, phát ngôn nhân của al Qaeda Suliman abu Ghaith và một vài thân nhân của bin Laden, gồm 2 người con, Saad và Hamza.
Dù hiếm khi các giới chức Mỹ nói công khai về bọn họ, các dân quân này bị xem như là trong số những tên khủng bố nguy hiểm nhất trên thế giới. Adel ở trong danh sách các khủng bố bị truy lùng gắt gao nhất của FBI và là nghi can trong các vụ nổ bom năm 1998 của tòa đại sứ Mỹ ở Kenya và Tanzania. Bộ Ngoại Giao đã treo giá $5 triệu tiền thưởng cho cái đầu của hắn thông qua tiền thưởng cho chương trình công lý; các nhân vật có tiền thưởng cao giá nhất là Osama bin Laden và tên phụ tá, Zawahiri.
Các giới chức thẩm quyền Iran đã giam giữ những tên dân quân này hồi năm 2003, và họ nằm dưới cái mà viên chức Mỹ gọi là "bị giam lỏng tại nhà" ở Iran từ đó. Chính quyền Mỹ đã gửi thông điệp đến Iran qua chính phủ Thụy Sĩ, đòi hỏi các nhân vật al Qaeda phải bị trả lại các quốc gia quê quán của họ để thẩm vấn và truy tố ra tòa. Iran đã bác bỏ.
Trong quá khứ, Iran cũng đã chống lại các nỗ lực bởi al Qaeda để thả các dân quân. Nhưng hiện nay đang có cố gắng mới của al Qaeda để thương lượng cho sự phóng thích và đang có dấu hiệu Iran ít nhất muốn nói chuyện về vấn đề đó.
Nhưng các giới chức Mỹ nói với ABC News rằng một lý do mà họ đã không đưa vấn đề này công khai nhiều là vì họ tin rằng Iran đã giữ phần lớn các cán binh al Qaeda dưới sự kiểm soát từ năm 2003, giới hạn khả năng đi lại và tiếp xúc thông tin của họ.
Iran có lý do riêng của họ trong việc giữ các dân quân này dưới tình trạng giam giữ tại gia. Al Qaeda là một nhóm Hồi giáo Sunni phức tạp, đôi khi căng thẳng, trong quan hệ với Iran. Các tuyên bố công khai gần đây của al Qaeda đã có giọng điệu chống Iran không bình thường. Trong 2 cuộn băng ghi âm được công bố vào tháng trước, chẳng hạn, Zawahiri đã đánh quật lại chính quyền Iran, trong số những việc khác, là cố gắng thâu tóm miền Nam của Iraq.
Như vậy, tại sao bây giờ Iran đang tiếp xúc với al Qaeda" Các nhà phân tích tình báo Mỹ có nhiều lý luận. Một trong các lý luận đó là, nói chuyện là một phản ứng đối với luận điệu chống Iran gần đây của al Qaeda. Iran đang lợi dụng các tên tù al Qaeda như , theo lý luận, là đòn bẩy đối với các "con tin" trong những lời lẽ của một giới chức để buộc al Qaeda chấm dứt luận điệu chống Iran gần đây và ngăn cản bất cứ khả năng hoạt động nào của al Qaeda chống lại Iran. Bằng việc giam giữ họ, Iran tạo một đe dọa không tuyên bố đối với giới lãnh đạo al Qaeda: Nếu al Qaeda mưu toan tấn công Iran, những tù nhân này sẽ gặt lấy thống khổ.
Những người khác tin rằng Iran có thể bắt đầu các cuộc thương thuyết như là một đe dọa đối với Mỹ, rằng nếu Mỹ thực hiện bất cứ hành động thù địch nào chống lại Iran, những tên bị bắt giam này có thể được phóng thích, tạo tự do cho âm mưu tấn công vào phương Tây.
Cộng thêm vào mối quan tâm đối với chuyện này, cộng đồng tình báo có sự hiểu biết giới hạn bề tình trạng của các chiến binh al Qaeda ở Iran và ngay cả biết ít về những gì Iran chủ tâm làm đối với bọn họ. Được hỏi rằng Mỹ có biết nơi nào Iran đang giam giữ họ không, một sĩ quan cao cấp trong quân đội Hoa Kỳ đã nói với ABC News rằng "Không. Tôi cũng mong là chúng ta biết được."