Trận Chiến Ngoại Hối Hoa-Mỹ
Mai Vân RFI/Nguyễn Xuân Nghĩa
...Họ lo tranh cử hơn là tấn công Trung Quốc...
Chiều thứ tư 29/9 vừa qua, Hạ viện Hoa Kỳ biểu quyết một đạo luật kết án chế độ ngoại hối của Trung Quốc là trợ giá xuất khẩu khi ấn định tỷ giá quá thấp của đồng nhân dân tệ nhằm bán hàng với giá quá rẻ, và yêu cầu Bộ Thương mại Mỹ có biện pháp. Bắc Kinh trước đó cho là họ sẽ tăng biên độ giao dịch của đồng bạc cho linh động hơn. Nếu nhìn từ bên ngoài thì hình như sức ép của Quốc hội Hoa Kỳ có vẻ công hiệu.
Từ California, chuyên gia kinh tế Nguyễn Xuân Nghĩa lại có kết luận khác:
RFI: Xin kính chào ông. Theo dõi tình hình Trung Quốc và cách ứng xử của Hoa Kỳ từ đã lâu, ông nghĩ sao về đạo luật Hạ viện Mỹ vừa biểu quyết chiều thứ tư 29/9 " Liệu Hoa Kỳ có tăng áp lực để đòi Bắc Kinh phải điều chỉnh chế độ ngoại hối của họ hay không"
NXN: Tôi nghĩ đây là một hài kịch mà các diễn viên trong vở đều biết, còn bên ngoài có lẽ là không biết rõ, bởi vì chuyện chính trị và luật lệ nước Mỹ ngoắt nghéo lắm. Dự luật được một ủy ban về tài chính và thuế vụ Hạ viện Mỹ, là cơ quan có ảnh hưởng nhất về vấn đề ngân sách và thuế khóa, đã thông qua hôm 24 và mới đưa ra khoáng đại vừa rồi biểu quyết với 348 phiếu thuận, tức là một đa số áp đảo.
Nội dung đạo luật hơn 2.600 chữ, không nêu đích danh Trung Quốc ra. Chỉ mấy ông chính trị nêu đích danh Trung Quốc, chứ còn nội dung dự luật rất mơ hồ, chỉ nói quốc gia nào xuất cảng vào Mỹ, giữ cái tỉ giá đồng bạc thấp quá so với thực giá của nó cỡ chừng 5%, mà trong vòng thời gian 18 tháng, thì là có thể bị kiện. Và khi bị kiện như vậy, ngườì ta có thể cứu xét việc một số hàng nhập cảng vào Mỹ có nhờ hối suất đó hay không. Trong trường hợp đó thì nước Mỹ có thể áp dụng một thuế suất nhập nội để quân bình lại.
Ngay hôm 24/9 sau mà ủy ban thông qua rồi và trước khi khoáng đại bỏ phiếu, họ đã chuyển qua một cơ quan chuyên nghiên cứu độc lập về ngân sách và kinh tế của Quốc hội. Cơ quan CBO này hôm 28/9 cũng đã ra dự đoán là nếu áp dụng dự luật thì Mỹ có thể tăng một số thuế suất nhập nội trong vòng 10 năm sắp tới, và thu thêm được một trăm mấy chục triệu đô la cho ngân sách liên bang. Mà muốn thi hành thì tốn khoảng 93 triệu đô la. Cuối cùng là trong vòng 10 năm, thì lời được cỡ chừng hai hay ba chục triệu đô la, trong khi đó chúng ta không quên là mỗi một ngày nước Mỹ nhập cảng của Trung Quốc cỡ chừng một tỉ đô la hàng hoá! Cái đó mới là chuyện khôi hài. Nó rắc rối về chính trị, về luật lệ mà bên ngoài người ta không tưởng được.
RFI: Ông vừa sử dụng hai từ: hài kịch và khôi hài, ông có thể giải thích lý do "
NXN: Tôi nghĩ nó có nhiều lý do.
- Thứ nhất, Trung Quốc có chế độ chính trị lưu manh (voyou) lồng trong chính sách ngoại giao khôn khéo và tìm mọi lợi thế kinh tế - kể cả bất chính - đề đạt mục tiêu. Chuyện bất chính ấy có nhiều lắm, từ ăn cắp tác quyền đến mua chuộc hay khuynh đảo các đối tác kinh tế, v.v... Chuyện duy trì hối suất quá thấp của đồng nhân dân tệ để bán hàng cho rẻ chỉ là một phần, và vì lý do liên hệ đến sự an toàn chính trị của chế độ.
- Lãnh đạo Bắc Kinh biết là phải nâng giá đồng bạc cho dân được hưởng thành quả lao động, nhưng không thể nâng quá nhanh quá mạnh vì nhiều doanh nghiệp của họ sẽ phá sản, dân thất nghiệp sẽ gây động loạn. Đây là một vấn đề phức tạp của xứ này.
- Thứ hai, các quốc gia khác, kể cả Âu châu và Nhật Bản hay Á châu, đều biết như vậy mà chỉ than phiền, rồi thôi. Họ trông chờ vào phản ứng của Hoa Kỳ là quốc gia bị nhập siêu mạnh nhất khi buôn bán với Trung Quốc. Cùng lắm thì như các nước Á châu kể cả Nhật là can thiệp vào thị trường ngoại hối, như bán nội tệ và mua đô la để đồng bạc của mình khỏi lên giá mà mất thế cạnh tranh với Trung Quốc, là chuyện đã xảy ra từ vài tháng nay.
- Thứ ba, Hoa Kỳ đang có bầu cử giữa nhiệm kỳ tổng thống. Đảng Dân Chủ đa số cùng nhiều dân biểu nghị sĩ đương quyền bên Cộng Hoà đều có thể mất ghế vào ngày 2/11 này vì kinh tế sa sút, thất nghiệp cao, bội chi ngân sách quá lớn và vay mượn lung tung. Vì vậy, họ hâm nóng một món dễ ăn là tỉ giá đồng nhân dân tệ quá thấp, để tranh thủ hậu thuẫn của các nghiệp đoàn và xu hướng bảo hộ mậu dịch. Lý do chính chỉ là chuyện tranh cử trong một mùa.