iran: muốn mỹ mở văn phòng ngoại giao Tehran; Nga, Cu Ba, Bắc Hàn: Chờ Mỹ Thi Hành Chính Sách Hòa Giải Mới
WASHINGTON - Trong diễn văn nhậm chức, TT Obama báo hiệu ý định hoà giải hơn với các nước thù địch của Hoa Kỳ.
Một số đối thủ đã tỏ vẻ lắng nghe và cảm thấy cơ may mở ra các quan hệ thân thiện hơn sau 8 năm lãnh đạo của TT Bush. Như lãnh tụ Cuba Fidel Castro đã nói trong tuần qua rằng ông thích TT Obama, và thấy có thể tin cậy vị nguyên thủ Hoa Kỳ thứ 44.
Bắc Hàn và Iran cũng đã phát tín hiệu muốn biết ý kiến của TT Obama về các hồ sơ nguyên tử. Chưa biết các nước đối đầu này sẽ đòi được đáp ứng bằng gì và các nhân nhượng nào.
Tại London, giám đốc Roth Niblett của cơ sở nghiên cứu Chatham House, nhận xét: định hướng của tân TT Obama là điều mà quốc dân Mỹ cần - ông giải thích : cần làm cho phe kia chià tay ra và nghĩ kỹ hơn về các vận động ngoại giao của họ, thay vì chỉ phản ứng trước các quan điểm của Washington.
Giới phân tích nói : không đâu khó hơn Trung Đông. 1 ngày sau lễ tuyên thệ của TT Obama, Tehran báo tin sẵn sàng chờ xem ý định của ông Obama, và ngoại trưởng Mottaki loan báo khả năng tìm hiểu ý kiến cho phép Hoa Kỳ đặt văn phòng ngoại giao tại thủ đô Iran, lần đầu tiên kể từ cuộc cách mạng Hồi Giáo năm 1979.
Các bất đồng giữa 2 bên là lớn : Hoa Kỳ nghi hoặc về chương trình nguyên tử của Iran trong khi TT Ahmedinejad de dọa tiêu diệt Israel và ám trợ loạn quân tại Iraq. Ông Ali Larijani, chủ tịch QH Iran, nói ông chưa tin chính sách ngoại giao của TT Obama khác vị tiền nhiệm, theo thông báo ngày chủ nhật của đài truyền hình nhà nước. Nhưng, kết quả của ngoại giao là có giới hạn. 1 số nhà chuyên môn tin rằng Tehran vẫn muốn phát triển kỹ thuật nguyên tử, dù giá phải trả là thế nào, như thẩm định của phân tích gia Khaled al-Dakhil của Saudi Arabia.
Về cuộc xung đột giữa Israel và Palestine, tân TT Hoa Kỳ đã nhanh chóng tỏ rõ ý định quan tâm. Cựu NS George Mitchell đã đuợc cử làm sứ giả Trung Đông. Sứ mạng của ông Mitchell là rất gay go, nhưng có cơ hội tìm kiếm tiến bộ. Ngoài ra, Syria là nước dự phần trong tiến trình hoà đàm Trung Đông, đã xác nhận không tìm kiếm thêm tranh cãi với Washington ngay cả khi xác nhận ý muốn TT Obama thử điều giải cuộc đối thoại giữa Syria và Israel. Syria là thế lực ảnh hưởng đáng kể với 2 kẻ thù chính của Israel là Hamas và Hizbollah. Hơn thế, TT Assad của Syria cũng có thể dùng áp lực để Tehran "mềm" lập trường.