Có lẽ không ít người trong chúng ta hàng ngày có dịp đi qua Richmond Highway (U.S. 1), góc với Telegraph Road, mà ít để ý đến một ngôi nhà thờ thật khiêm tốn có tên là Pohick Episcopal Church (Lorton, VA), nằm bên cạnh một nghĩa-trang nhỏ. Ngôi nhà thờ này đơn sơ khiêm tốn đến độ tới nơi rồi mà vợ chồng chúng tôi còn ngỡ ngàng vì không thấy nóc nhà thờ có thập-tự-giá hay một dấu hiệu gì để bảo đó là một nhà thờ Chúa.
Nhưng Chủ-nhật vừa rồi (30/3/2008), đẩy nhẹ cửa vào mới biết là người đến dự đã chặt như cá mòi, phải khó khăn lắm chúng tôi mới lách được vào bên trong. Người ngồi đầy các hàng ghế đã đành, người ta còn ngồi cả xuống dưới đất, giữa hay sau các hàng ghế, đứng hay ngồi trên các bực thang, đứng chen chúc đến đè chặt cứng cả các cửa ra vào. Tuy hơi ngộp thở nhưng không-khí trong nhà thờ lại rất thăng hoa khi buổi lễ bắt đầu bằng bài “Ode to Joy” (“Âu-ca Mừng vui”) của Beethoven, phổ nhạc thơ Schiller, tức phần hát đồng-ca trong Giao-hưởng-khúc số 9:
Freude, Freude
Deine schoene Goettefunken werden auf Elysium…
Sướng sao, ngày này…
Sau đó tới người tiếp lễ, nhắc lại lời Chúa:
Ta là đấng Phục-sinh và Cuộc sống…
Tiếp đến một bài hát đạo mà tất cả mọi người cùng tham-gia hát, xong đến phần các con của người quá cố thay phiên nhau đọc một số đoạn chọn lọc từ trong Thánh Kinh. Rồi lại hát. Phần cảm-động nhất có lẽ là phần ba người lên nói về người quá cố, một người đồng-nghiệp, một người bạn và một người con, kể lại những kỷ-niệm vui buồn với người vừa mới ra đi. Nhưng thay vì nước mắt, ta có thể thấy nhiều đoạn mà tiếng cười lại lây lan ra khắp cả nhà thờ do những chuyện dí dỏm về người vừa nằm xuống gây nên, được kể lại trong tình thân và ngưỡng mộ.
Ai mà mang lại nhiều niềm vui như thế cho cuộc đời, ngay cả sau khi đã chia tay với thế-gian"
Thưa, đó là bà Julia Vadala Taft, mất ở tuổi 65, một vị mà không ít người trong chúng ta không biết, đặc-biệt những ai đã sang định cư ở Mỹ năm 1975 và ít năm sau đó. Sinh năm 1943, vào thập niên 1970 bà đang là nhân-viên của Bộ Y-tế, Giáo-dục và An-sinh thì được Tổng-thống Gerald Ford vời ra lo chương-trình định cư người tỵ nạn Việt-nam, Cam-bốt và Lào, lúc bấy giờ đang ồ ạt sang Mỹ do hoàn-cảnh Sài-gòn và miền Nam mất vào tay người CS. Chồng bà, ông William Howard Taft IV nhớ lại: “Đó quả là một thách thức lớn đối với nhà tôi ở tuổi 32.”
Chính bà mô-tả trách-nhiệm đó của bà là “một sự-vụ đáng nể” và trong thời-gian làm công việc này, bà đã phải học thật nhanh và “thật nhiều về trợ giúp nhân-đạo – và đặc-biệt về làm việc trong một chính-phủ.” Những trọng-trách này của bà, ngoài việc lo cho 131 nghìn người tỵ nạn thuộc ba nước Đông-dương, đã dẫn bà đến nhiều chân trời trên khắp thế-giới, từ lụt lội ở Bangladesh và Cộng-hoà Dominica đến động đất ở El Salvador và Armenia, thậm chí cả dịch châu chấu ở Ethiopia (trong thập niên 1980).
Ra khỏi chính-quyền, trong thập niên 1990, bà trở thành chủ-tịch của InterAction, một liên-minh các tổ-chức phi-chính-phủ chuyên lo về giúp các nước phát triển trên thế-giới và cứu trợ nhân-đạo khắp chung quanh địa-cầu. Trong vai trò mới này, bà đã có công phối-hợp một sự làm việc chung của nhiều quốc gia và tổ-chức quốc-tế với nhau nhằm đón nhận sự di dân khổng lồ ra khỏi Rwanda (ở Nam-Phi) do một cuộc chiến diệt chủng gây nên tại đây. Bà không quản ngại làm việc nhiều giờ, đôi khi đến khuya khoắt. “Đó là bởi mẹ tôi không thể chịu được sự bất động” trước những thảm-kịch của nhân-loại, người con trai của bà nói.
Đến thời Tổng-thống Bill Clinton, bà đã được mời vào làm Thứ-trưởng Bộ Ngoại-giao chuyên lo văn-phòng Dân-số, Người Tỵ nạn và di dân. Ở đâu, bà cũng được biết như là một người rất giỏi về tổ-chức, bắt tay rất nhanh chóng vào hành-động. Ông Ken Bacon, hiện là chủ-tịch điều hành tổ-chức Refugees International, nói: Cái giỏi của bà là “đem hỗn độn biến thành trật tự” (“to bring order out of chaos”), một tài-năng không phải là ai cũng có.
Vì đứng ngay sát cửa nên, lễ xong, vợ chồng chúng tôi đã là những người đầu tiên bước ra khỏi nhà thờ. Đứng ngay sau ông mục-sư và bà phụ tá cử hành lễ tưởng-niệm bà Julia Vadala Taft, chúng tôi có dịp thấy hết cả những người ở trong nhà thờ đổ ra: không chỉ người Mỹ chính-mạch, những người đã có dịp làm việc với bà, ta còn có thể thấy đủ sắc dân, Việt, Miên, Lào đã đành nhưng còn cả Phi-châu, Ấn-độ, Pakistan, Bangladesh, Trung-Nam-Mỹ, người Trung-đông, thậm chí cả mấy sư Tây-tạng nữa, những người đã ít nhiều chịu ơn bà. Trong đám người đổ ra, chúng tôi còn gặp nhiều người làm trong các lãnh-vực giúp người tỵ nạn như Dawn Calabia (giờ đã về hưu nhưng trước kia cầm đầu USCC ở ngoài DC, trước thời Shep Lowman), Lionel Rosenblatt, v.v. Riêng cá-nhân tôi khá cảm-động khi thấy cựu-Ngoại-trưởng, Tướng Colin Powell và phu-nhân, cũng đến dự và nhác thấy tôi, ông niềm nở gật đầu chào.
Gửi ý kiến của bạn
