 |
Vibrio cholerae. |
Từ tháng 10/2007 vừa qua, dịch bệnh tiêu chảy cấp tính đã xuất hiện đầu tiên tại vùng Hà nội, nay thì đã lan nhanh đến 10 tỉnh miền Bắc Việt Nam (Vietnam Net 3/11/2007).
Giới chức y tế bên nhà đã xác định được nguyên nhân, đó là do ngộ độc thực phẩm từ mắm tôm.
Đây là một bệnh nhiễm trùng đường ruột do một loại vi khuẩn hình phẩy (virgule) có tên là Vibrio cholerae. Khoa học gọi đây là bệnh tả hay Cholera.
Một bệnh cấp tính xuất hiện rất nhanh
Người trưởng thành cũng như trẻ em đều có thể bị tả sau khi ăn hoặc uống nước có chứa phẩy khuẩn tả Vibrio cholerae.
Bệnh xuất hiện thật nhanh (sudden onset). Bệnh cũng có thể do nhiễm trực tiếp từ phân vào miệng.
Cơ quan Y tế thế giới cho biết có thể có lối 75% người bị nhiễm khuẩn Vibrio cholerae nhưng không biểu hiện ra thành bệnh.
Các người nầy là mối đe dọa về sức khỏe cho những người khác vì tuy không có triệu chứng bệnh nhưng họ vẫn có thể thải vi khuẩn V. cholerae ra ngoài môi sinh trong một hai tuần lễ.
Triệu chứng bệnh ra sao"
Sau khi ăn phải thực phẩm nhiễm trùng, bệnh nhân sẽ bị đau bụng quặn thắt, ói mửa tiêu chảy dữ dội, còn gọi là…bi. tào tháo rượt chạy không kịp suốt đêm, phân lỏng re re như nước robinet và trắng đục như nước vo gạo.
Cơ thể bị suy nhược thật nhanh vì bị mất nước. Nếu không được chữa trị kịp thời bệnh nhân sẽ chết vì cơ thể bị mất nước gây xáo trộn chất điện giải và bại thận.
Tại bệnh viện, việc chữa trị khẩn cấp là tiêm dịch truyền (fluidotherapy) và kháng sinh.
Bệnh rất nguy hiểm cho các cụ lớn tuổi, trẻ em, cũng như những người nào có sức miễn dịch đang bị suy yếu sẵn vì một bệnh tật nào đó như Sida chẳng hạn.
Y tế dự phòng là sát trùng nguồn nước và tẩy uế cầu tiêu.
Vibrio cholerae ở đâu"
Vibrio cholerae được thấy trong đồ biển, cá, tôm, tép, nghêu sò ốc hến, v.v… Nước bẩn, nước cống rãnh có thể chứa loại vi khuẩn nầy.
Trường hợp lũ lụt dễ tạo điều kiện cho sự bộc phát dịch bệnh Cholera.
Cholera là một bệnh có mối liên hệ với môi sinh.
Vi khuẩn hiện diện rất nhiều trong chất nôn mửa và trong phân của bệnh nhân. Nếu đem đổ các phế thải nầy xuống ao hồ cũng chẳng khác nào đem thả cọp về rừng, vì đây là một trong nhiều nguyên nhân làm lây lan bệnh.
Cá, tôm, tép nấu không thật chín, rau cải, chén đũa rửa bằng nước bẩn bị nhiễm trùng đều là những ví dụ về sự lây nhiễm của V. cholerae.
Có bao nhiêu chủng"
V. cholerae có nhiều chủng huyết thanh (serotype) nhưng chỉ có 2 chủng rất dữ, gây tiêu chảy cấp tính thành dịch bệnh (epidemic).
Đó là serotype 01 và serotype 0139.
Các serotypes khác được gọi là Non-01 và Non-0139: Hai serotypes nầy gây tiêu chảy nhẹ hơn.
Các nhà y tế Việt Nam cho biết họ đã tìm được V. cholerae serotype 01 Ogawa trong một số lớn mẫu xét nghiệm lấy từ những bệnh nhân bị tiêu chảy cấp tính vì ăn mắm tôm.
Nước sông rạch ao hồ, tình trạng lũ lụt có thể là những nguyên nhân làm bệnh Cholera bộc phát rất nhanh và đi lây nhiễm rất xa nơi xuất phát ổ dịch tiên khởi.
Theo tin tức từ báo chí Việt nam cho biết đã có nhiều bệnh nhân bị tiêu chảy cấp tính nhưng họ không có đụng tới món mắm tôm trước đó.
Trách nhiệm cá nhân và tập thể
Điều kiện kém hiểu biết về vệ sinh phòng bệnh, không ý thức về vệ sinh an toàn thực phẩm cũng như thiếu tình thần trách nhiệm là những lý do tại sao vấn đề ngộ độc thức ăn thường hay xảy ra tại Việt Nam.
Đây là trách nhiệm chung của mọi người, từ nhà nước, từ cơ quan y tế và cơ quan chuyên ngành, từ giới kỹ nghệ thực phẩm, từ giới sản xuất buôn bán thức ăn và cũng từ mỗi cá nhân trong gia đình.
Tại các quốc gia Âu Mỹ, giới y tế thường nhắc nhở người dân muốn sống khỏe sống mạnh thì phải: Boil it, Cook it, Peel it, or Forget it - Đun cho sôi, nấu cho thật chín, hoặc lột bỏ vỏ hay quên quách đi có nghĩa là đem…quăng vô thùng rác. Vậy là chắc ăn!
Kết luận
Bệnh tật vào từ ngõ miệng hay văn chương hơn là bệnh tòng khẩu nhập, hoạ tòng khẩu xuất.
Rất chí lý mà thôi, vì 60% bệnh tật của chúng ta đều bắt nguồn từ việc ăn uống mà ra.
Tuy biết vậy, nhưng đôi khi chúng ta cũng chểnh mảng, quên phức đi những điều căn bản về vệ sinh an toàn thực phẩm lúc làm bếp cũng như lúc ăn uống.
Rửa tay bằng savon tối thiểu 20 giây và nên rửa thường xuyên là điều rất cần thiết để ngừa bệnh. Nhưng có mấy ai tôn trọng nghiêm chỉnh được điều nầy không" Đây là một thí dụ nhỏ nhen nhưng điển hình trong việc vệ sinh phòng bệnh.
Tránh dùng thức ăn đã bị biến chất, đổi màu, mốc meo, có mùi vị lạ, khác thường, hôi ê, có mùi chua, thiu, nhớt rờ vô dính tay. Không nên vì tiếc uổng, vì bỏ sợ lổ vốn, sợ tội mà ăn, mà bán hoặc…bắt ép người khác ăn.
Bảo vệ sức khỏe và vệ sinh an toàn thực phẩm là bổn phận và trách nhiệm của tất mọi người chớ không phải chỉ riêng của một ai.
Nếu không sớm khống chế dập tắt được dịch bệnh tiêu chảy Cholera đang hoành hành khá mạnh khắp nơi tại miền Bắc, người ta e ngại ngành du lịch Việt Nam sẽ phải gánh chịu hậu quả ít nhiều trong những ngày tháng sắp tới./.
Tham khảo:
- CDC. Vibrio cholerae, http://www.bt.cdc.gov/disasters/hurricanes/katrina/vibrocholera.asp, http://www.cdc.gov/ncidod/dbmd/diseaseinfo/cholera_g.htm
- WHO. Cholera, http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs107/en/index.html
Montreal, Nov 05, 2007
Gửi ý kiến của bạn
