47 Nước Họp Về Nguyên Tử, Obama Sợ Al-Qaida Sẽ Có Bom
WASHINGTON - Từ ngày Thứ Hai 12-4, TT Obama và các nguyên thủ, Thủ Tướng của 47 nước bắt đầu họp để đặt kế hoạch phòng ngừa vũ khí nguyên tử lọt vào tay quân khủng bố.
Đối đầu điều gọi là "Mối đe dọa an ninh lớn nhất với Hoa Kỳ", TT Obama tìm kiếm sự trợ giúp toàn cầu để bảo đảm tất cả vật liệu nguyên tử không bị trộm hay chế biến trong 4 năm tới.
Trước lúc khai mạc hội nghị thượng đỉnh lớn nhất từ năm 1945 dưới quyền chủ trì của nguyên thủ Hoa Kỳ (sau hội nghị thành lập LHQ tại San Francisco), ông Obama khẳng định : vật liệu nguyên tử trong tay al-Qaeda hay tổ chức khủng bố có thể làm thay đổi bối cảnh an ninh tại Hoa Kỳ và toàn thế giới trong thời gian tới.
Tuy không chắc hội nghị an ninh nguyên tử đưa tới những chiến lược mới, TT Obama nhận là hài lòng với những gì ông nghe biết từ cuộc họp hôm chủ nhật với các nhà lãnh đạo của Kazakstan, Pakistan, Ấn Độ và Nam Phi - ông tuyên bố "Tôi cảm thấy phấn khởi với sự cam kết và ý thức về tính khẩn cấp của vấn đề mà tôi nhận biết từ các vị lãnh đạo - chúng tôi nghĩ là có thể đạt tới tiến bộ, như chúng tôi đã chú tâm tham khảo trong 5, 6 tuần lễ qua".
Ông nhắc tới các vận động trước hội nghị 2 ngày, là giai đọan thứ tư trong chiến dịch giải trừ vũ khí nguyên tử - Hoa Kỳ là quốc gia duy nhất đã dùng vũ khí nguyên tử, là 2 quả bom thả xuống đất Nhật cuôái thế chiến 2. Nhưng, ông Obama nhận rằng tham vọng bay bổng như thế không chắc trở thành hiện thực trong đời mình, tuy đã bắt đầu từ 2 năm tại Prague, khi ông phác họa mục tiêu kiểm soát nguyên tử và 1 thế giới không còn vũ khí nguyên tử.
Mặt khác, nhà lãnh đạo Hoa Kỳ đã đặt định chính sách mới về vũ khí nguyên tử, như tuần qua đã hưá hẹn cắt giảm kho vũ khí nguyên tử của Hoa Kỳ, hạn chế thí nghiệm nguyên tử, và không dùng vũ khí nguyên tử với các nước không có vũ khí lọai này.
Bắc Hàn và Iran không được miễn trừ vì không hợp tác với cộng đồng quốc tế.
Ông Obama khẳng định các tổ chức khủng bố như al-Qaeda đang mưu tìm vũ khí hạt nhân và vũ khí có sức hủy diệt lớn.
Ngoài ra, trong chương trình truyền hình "Meet the Press", ngoại trưởng Hillary Clinton tuyên bố vũ khí và vật liêu nguyên tử tại các cơ sở của Nga và khối CS cũ là quan ngại chính - theo lời bà, tuy vũ khí nguyên tử thường chỉ là vấn đề của Hoa Kỳ và liên bang Nga, Washington muốn vấn đề trở thành ưu tiên quốc tế.
Mặt khác, Bạch Ốc lên tiếng tán dương riêng với nhà lãnh đạo Kazakstan về ý định loại trừ vũ khí hạt nhân để lại sau ngày tan rã hệ thống xô-viết, năm 1991.
Theo lời cố vấn Michael McFaul, TT Obama mô tả TT Nazarbayev 1 trong các nhà lãnh đạo gương mẫu, thiếu ông thì không có hội nghị thượng đỉnh về an ninh nguyên tử. Trong khi đó, Washington không thấy phấn khởi với 2 quốc gia Nam Á có vũ khí nguyên tử là Pakistan và Ấn Độ - hôm chủ nhật, TT Obama tỏ ý bất bình với Thủ Tướng Gilani của Pakistan về sự ngăn trở các nỗ lực ngoại giao để hạn chế hoạt động sản xuất nhiên liệu hạt nhân tại nước này.
Theo báo The New York Times, tình báo Hoa Kỳ nhận thấy bằng chứng 3 nhà máy mới của Pakistan sẽ cung cấp nhiên liệu nguyên tử cho thế hệ vũ khí mới, và Ấn Độ cũng hành động tương tự. Syria không đuợc mời họp, vì Washington tin rằng họ có tham vọng nguyên tử và tuần qua Thủ Tướng Israel đã đổi ý, không dự hội nghị.