Phát ngôn nhân của Uỷ Hội Bầu Cử NSW cho biết, trung bình mỗi cuộc bầu cử bổ sung tốn kém khoảng $300,000. Thêm vào đó, ngân sách tiểu bang phải chi cho 4 dân biểu trung bình mỗi năm khoảng $500,000 tiền hưu liễm, và chi cho đến mãn đời; hoặc nếu 4 dân biểu đó chọn lấy một lần trọn gói (lump sum), thì ngân quỹ tiểu bang phải chi tổng cộng $5 triệu Úc kim.
Trước sự ra đi cùng một lúc của cả 4 dân biểu, trong đó có 3 dân biểu của đảng Lao Động, ông Barry O'Farrell, lãnh tụ đối lập tiểu bang, đã công phẫn phản đối và coi đó là một sự sỉ nhục cho người mang tiếng làm chính trị. Ông cũng kêu gọi tân thủ hiến NSW phải có biện pháp bắt các dân biểu từ chức, phải bỏ tiền túi đóng góp cho những phí tổn liên quan đến các cuộc bầu cử bổ sung. Tuy nhiên, thủ hiến Nathan Rees đã bỏ ngoài tai lời kêu gọi được coi là chính đáng này.
Trong khi đó, vì quá lo lắng trước kết quả cuộc bầu cử hội đồng địa phương vào Thứ Bảy 13/9 vừa qua, thủ hiến Nathan Rees đã xin lỗi về mức độ yếu kém của Chính phủ Lao động trong 18 tháng vừa qua sau khi đảng này đã bị mất đi sự kiểm soát tại nhiều hội đồng thành phố trên khắp tiểu bang NSW.
Các cuộc bầu cử chính quyền địa phương vào hôm Thứ Bảy vừa qua đã là một cơ hội đầu tiên để đo lường phản ứng của cử tri kể từ khi xảy ra cuộc biến động và thay đổi đột ngột trong chính trường NSW trong vòng tám ngày qua.
Ông Rees nói rằng Lao động đã thua đậm chiếu theo những sự kiểm phiếu vòng đầu. “Dân cư NSW đã gửi đi một thông điệp rõ ràng cho chúng tôi, và thông điệp này tôi đã nghe rất lớn và rõ ràng”. Hôm Chủ Nhật ông Rees nói. “Tôi xin lỗi họ về mức độ hoàn thành nhiệm vụ của chính phủ này trong vòng 18 tháng vừa qua. Nó đã không sẵn sàng để đối phó với mọi khó khăn và chúng tôi sẽ chỉnh đốn việc này. Tôi xin lỗi vì đã đặt các hội đồng thành phố địa phương của chúng ta vào một vị trí, nơi mà sự giận dữ của 18 tháng qua đã đến thăm viếng họ vào ngày Thứ Bảy vừa qua. Thật là không đúng lúc và chúng tôi sẽ bắt đầu xây dựng lại tập thể của chúng tôi cho tương lai, cho phần còn lại của nhiệm kỳ này và xa hơn nữa”.
Đảng Xanh đã tiếp nhận được sự ủng hộ của cử tri, những người vốn có truyền thống ủng hộ Lao động trong những vùng vốn có truyền thống trung thành với Lao động là Marrickville, Leichhardt, thuộc khu vực nội ô phía tây của Sydney; và Fairfield, miền tây Sydney.
Thủ lãnh của Đảng Xanh là Lee Rhiannon nói rằng, sự đại diện của Đảng Xanh đã gia tăng tại Wagga Wagga, Armidale, Coffs Harbour, Orange và Yass. Bà Rhiannon nói rằng: “hơn 70 ứng cử viên của Đảng Xanh đã được bầu trên khắp tiểu bang NSW sẽ chọc thủng sự xuất hiện trong cả các khu vực vùng thôn quê và những vùng ngoại ô Sydney. Các kết quả ở những khu vực nội ô thành phố như Marrickville và Leichhard, nơi mà Đảng Xanh đã thắng phiếu rõ rệt so với Lao động thật đáng khích lệ cho cuộc bầu cử tiểu bang”.
Thủ lãnh Đối lập NSW, Barry O’Farrell nói rằng các ứng cử viên Tự do ở các khu vực chính quyền địa phương phía tây và tây nam, thuộc vùng Parramatta, Fairfield, Campbelltown và Kogarah ở phía nam đã ghi nhận khuynh hướng chuyển phiếu chống lại Lao động của đông đảo cử tri.
Ông O’Farrell nói: “Các cử tri ở vùng tây bắc Sydney đã quay sang đảng Tự do với kỷ lục". Ông nói rằng các kết quả này cho thấy rằng Đảng Tự do đã thắng phiếu so với Lao động trong các khu vực hội đồng thành phố ở phía đông Sydney, thuộc Waverley và Randwick và đã có một số “sự xoay chuyển phiếu đáng khích lệ cho đảng Tự do”. Ông O’Farrell nói: “sự sụt giảm trong số phiếu này của Lao động là một sự đánh động cho Chính phủ Tiểu bang rằng cộng đồng tin rằng Lao động đã thất bại trong việc mang lại cho họ sự phục vụ tốt mà họ đã hứa hẹn trong cuộc bầu cử tiểu bang vừa qua”.
Ông Rees nói rằng bây giờ ông sẽ chú tâm vào những cuộc bầu cử bổ sung (by election) trong tháng tới, vào ngày 18 Tháng Mười. Ông hy vọng: “Cuộc bầu cử hôm Thứ Bảy vừa qua, dân chúng đã cho chúng tôi một liều thuốc bổ và tôi tin rằng chúng tôi sẽ nhận được thêm một liều thuốc bổ nữa trong những cuộc bầu cử bổ sung sắp tới”.
Những cuộc kiểm phiếu vòng đầu cho thấy Lao động tuy giữ được ghế tại một vài khu vực thành trì của đảng nhưng đã phải gánh chịu nhiều đòn nặng tại những khu vực khác.
Với hơn 80 phần trăm số phiếu đã được đếm tại nhiều khu vực chính quyền địa phương vào lúc 10 giờ đêm hôm Thứ Bảy, đảng Lao động đã dẫn đầu ở Blacktown, Camp- beltown, Bankstown, Parramatta, Canterbury và Fairfield. Lao động đã dẫn đầu khít khao trước Đảng Tự do ở khu vực hội đồng thành phố Strathfield và Ryde và một khoảng cách 11 điểm trước Đảng Tự do ở Kogorah.
Khu vực Lake Macquarie vẫn duy trì chưa ngã ngũ tại phần lớn các đơn vị nhưng Lao động đã dẫn đầu ở tất cả các đơn vị tại Newcastle với gần 70 phần trăm số phiếu đã được đếm.
Nhiều ứng cử viên Lao động đã tranh cử dưới bảng hiệu “Lao động Địa phương” trong nỗ lực tự tách rời khỏi Chính phủ Lao động tiểu bang đang gặp nhiều tai tiếng và sự rối rắm.
Vào giai đoạn kiểm phiếu buổi tối Thứ Bảy và sau khi tiên đoán rằng Lao động sẽ bị mất quyền kiểm soát ở nhiều hội đồng thành phố vì sự giận dữ của cử tri đối với chi nhánh tiểu bang của đảng này, ông Rees hứa hẹn sẽ lắng nghe các kết quả này. Ông nói: “Có một thông điệp rõ ràng trong những kết quả này cho tôi và đội ngũ của chúng tôi ở NSW. Chúng tôi có nhiệm vụ chiếm lại niềm tin của không chỉ dân chúng ở NSW mà còn là niềm tin của dân chúng vào Đảng Lao động”. Việc kiểm phiếu được tiếp tục và kết quả cuối cùng trong những ngày tới sẽ là thước đo chứng tỏ lòng dân đối với đảng Lao Động thế nào.
Một khuôn mặt quen thuộc của cộng đồng người Việt tại Cabramatta là bà Reba Meagher, trong khi bà đang phát ra những tấm thẻ chỉ dẫn cách thức bầu cử tại đơn vị của mình, đã công bố bà sẽ rời bỏ chính trường.
Thủ lãnh Đối lập NSW, Barry O’Farrell nói rằng ông Rees nên lưu ý ngay tức thì tới các kết quả bầu cử chính quyền địa phương. Ông O’Farrell nói rằng: “Nếu ông Rees đang chờ đợi một kết quả yếu kém của đảng Lao Động để xin lỗi thì điều đó chưa đủ. Điều quan trọng hơn là ông ấy phải hành động, ông ấy phải ghi nhận lấy thông điệp này và bắt đầu sự thích nghi các chính sách của ông để chú trọng vào người dân”.
Cầu thủ của đội NRL Nam Sydney là Craig Wing đã gia nhập đảng “No Parking Meter Party” để tranh đua trong cuộc bầu cử ở địa phương Randwick nhưng họ đã theo sau Lao động tại khu vực phía nam với 21 phần trăm so với 32 phần trăm, với hai phần ba số phiếu đã được đếm.
Thủ lãnh của Đảng Xanh Bob Brown đã ca ngợi những kết quả sơ khởi mà các cử tri chung đảng với ông đã đạt được. Các ứng cử viên của đảng Xanh đã dẫn đầu tại tất cả các khu vực thuộc vùng nội ô Sydney, Leichhardt và tại tất cả các nơi khác ngoại trừ khu vực lân cận là Marrickville. Nghị sĩ Brown nói rằng: “đó là một sự xoay chuyển phiếu lớn cho Đảng Xanh và một loạt các ứng cử viên mới của Đảng Xanh sẽ được bầu vào chính quyền địa phương."
COSTELLO: TÔI KHÔNG HỀ NHU NHƯỢC
CANBERRA: Peter Costello nói rằng ông đã một vài lần thúc dục John Howard từ chức thủ tướng và bác bỏ những lập luận cho rằng ông thiếu can đảm để thách thức quyền lãnh đạo đảng Tự do. Viên cựu bộ trưởng ngân khố nói rằng ông đã thúc ép ông John Howard một vài lần về vấn đề này nhưng thủ tướng luôn luôn đưa ra một lý do nào đó để không bàn giao quyền lãnh đạo.
Ông Costello nói trong một cuộc phỏng vấn được phát sóng trên đài Truyền hình Số Chín vào buổi tối hôm Chủ Nhật vừa qua: “ít nhất là năm hoặc sáu lần ông đưa ra viễn ảnh bàn giao quyền lãnh đạo và một sự chuyển tiếp, và trong mỗi dịp này đều đã có một lý do tại sao ông không làm điều đó”.
Cuộc phỏng vấn này được đưa ra trước khi cuốn hồi ký của ông Costello được phát hành vào ngày Thứ Ba. Ông Costello nói: “tôi đã nói với ông ấy rằng... điều này nên được thực hiện, nhưng ông ấy không đồng ý với tôi, ông ấy không chấp nhận. Tôi thì nghĩ rằng điều đó nên được thực hiện, tôi đã rất trực diện và thẳng thắn với ông”.
Costello bác bỏ lập luận cho rằng ông đã không đủ can đảm để thách thức ông Howard. Ông nói: “tôi đã đưa vụ của tôi ra... một cách thẳng thắn nhưng tôi không bao giờ có được đa số. Bây giờ có thể nói rằng, tôi không có sức thuyết phục như tôi nên có. Tôi chấp nhận điều này nhưng quả thật tôi đã có dư can đảm đưa nội vụ ra với Howard”.
Ông cũng được hỏi là ông có chấp nhận rằng sự sai lầm không thách thức ông Howard của ông đã cho thấy là ông thiếu can đảm, nhu nhược và thiếu quả quyết hay không. Costello đã trả lời về mỗi một sự cáo buộc này rằng: “đương nhiên là không”.
Hôm Thứ Bảy, Peter Coleman, bố vợ của ông và là đồng tác giả cuốn hồi ký, nói rằng, liên quan tới vấn đề quyền lãnh đạo, ông Costello đã tự tạo cho mình một “chỗ để lách vào” (wriggle room) bất cứ lúc nào.
Nhưng điều này đã tiêu tan sau khi ông Malcolm Turnbull đã thành công trong việc giành chức lãnh đạo đảng Tự Do liên bang vào sáng Thứ Hai, 15/9.
Ông Costello đã gặp các đồng nghiệp của ông tại Canberra vào ngày Thứ Ba tuần này khi quốc hội tái nhóm. Ông đã gặp phải sự giận dữ của một vài bạn đồng liêu trong liên đảng sau những ảnh hưởng của cuốn hồi ký vừa được phát hành vào cuối tuần qua. Trong cuốn hồi ký, vị cựu bộ trưởng ngân khố này đã cáo buộc Nghị sĩ Barnaby Joyce của đảng Quốc gia đã phá hoại ngầm thẩm quyền của cựu thủ lãnh đảng là ông Mark Vaile.
Tuy nhiên Nghị sĩ Joyce nói rằng ông Costello mới là người đã phá hoại ngầm chính thủ lãnh đảng của ông. Nghị sĩ Joyce nói rằng: “Phá hoại ngầm thủ lãnh ư" Tôi không chắc chắn lắm về những gì Peter đã làm trong sáu tháng vừa qua. Tôi không biết bạn gọi việc viết sách về các đồng nghiệp trong khi bạn thực sự đang ngồi với các đồng nghiệp của mình là gì"”