Kể từ ngày 2 tháng 12 năm 2007, Quốc vụ viện Trung quốc tuyên bố, lấy đảo Hoàng Sa và Trường Sa, thành lập huyện Tam Sa, thuộc vào đảo Hải Nam. Người Việt trong cũng như ngoài nước đều bức xúc, khi nghe tin ấy, đã có nhiều cơ quan, đoàn thể lên tiếng phản đối. Tuy nhiên chưa đủ mạnh mẽ và quyết liệt, cho nên Trung cộng gần đây đã tuyên bố, vào ngày 14 tháng 9 năm 2008, bạch hóa lá thư của Phạm Văn Đồng là Thủ tướng của Việt cộng ở Miền bắc Việt Nam đã viết thư cho Thủ tướng Chu Ân Lai của Trung cộng, Ông Đồng trơ trẽn xác nhận:
“Thưa Đồng chí Tổng lý.
Chúng tôi xin trân trọng báo tin để Đồng chí Tổng lý rõ:
Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, ghi nhận và tán thành bản tuyên bố, ngày 4 tháng 9 năm 1958, của Chính phủ nước Cộng hòa Nhân dân Trung hoa, quyết định về hải phận của Trung quốc.
Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, tôn trọng quyết định ấy và sẽ chỉ thị cho các cơ quan Nhà nước có trách nhiệm triệt để tôn trọng hải phận 12 hải lý của Trung quốc, trong mọi quan hệ với nước Cộng hòa Nhân dân Trung quốc trên mặt bể.
Chúng tôi kính gởi Đồng chí Tổng lý lời chào rất trân trọng ./.
Hà Nội ngày 14 tháng 9 năm 1958
Phạm Văn Đồng (Ấn ký)”
Khi biết Sứ quán Trung cộng họp báo tuyên bố công hàm ngày 14 tháng 9 năm 2008 do Phạm Văn Đồng tuyên bố đảo Hoàng Sa và Trường Sa là của Trung cộng. Những người sinh viên Việt Nam và các nhà đấu tranh dân chủ, không thể nhẫn nhục, đã liên lạc kêu gọi biểu tình, nhưng bị công an đàn áp hay bắt bớ.
Chúng ta biết rằng: Vào năm 1982, có 119 quốc gia hội họp, trong đó có Trung quốc và Việt Nam, đã đồng ý ký kết về Luật Biển. Luật Biển quy định, các quốc gia duyên hải, vùng đặc quyền kinh tế, chỉ được hưởng quy chế 200 hải lý, đấy là công ước quốc tế đã minh định rõ ràng cho những nước ở vùng duyên hải. Hơn nữa:
I. Vào năm 1958 đảo Hoàng Sa và Trường Sa thuộc lãnh thổ Việt Nam Cộng hòa (chính quyền Miền Nam Việt Nam), nên ông Đồng kể cả ông Hồ Chí Minh là Chủ tịch nước lúc bấy giờ có ký, cũng không đủ yếu tố pháp lý.
II. Quần đảo Hoàng Sa ở vào vĩ tuyến 17005’ - 15045’ Bắc, ở phía đông của tỉnh: Quảng Trị, Thừa Thiên, Quảng Nam, Quảng Ngãi. Đảo Hoàng Sa cách bờ biển của Trung quốc 270 hải lý; và cách bờ biển Việt Nam 155 hải lý.
Quần đảo Trường Sa có khoảng trên 500 đảo, nằm rải rác từ Việt Nam đến Phi Luật Tân. Đảo Trường Sa ở vào vĩ tuyến 17000’ - 15000’ Bắc, dọc theo bờ biển từ tỉnh Khánh Hoà đến Cà Mau. Đảo Trường Sa cách bờ biển của Trung quốc 750 hải lý, cách bờ biển Việt Nam 190 hải lý. Như vậy theo công pháp quốc tế cà hai quần đảo Hoàng Sa và Trường sa đều không thuộc về Trung cộng.
III. Trong thư của Phạm Văn Đồng có viết “ Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, tôn trọng quyết định ấy và sẽ chỉ thị cho các cơ quan Nhà nước có trách nhiệm triệt để tôn trọng hải phận 12 hải lý của Trung quốc.” Như vậy hải phận (Sea - zone) là gì"
- Hải phận là: Vùng biển thuộc phạm vi chủ quyền của một quốc gia. Và lãnh hải là gì " - Lãnh hải (Territorial Waters): Vùng biển ven bờ biển, thuộc chủ quyền của các quốc gia miền duyên hải, được Quốc tế quy định không quá 12 hải lý chiều rộng. Điều này xác nhận rõ ràng phạm vi lãnh hải của mỗi nước không quá 12 hải lý. Cho nên Trung cộng không có lý do gì vói tay đến đảo Hoàng Sa cách bờ biển của Trung cộng 270 hải lý; và đảo Trường Sa cách bờ biển của Trung cộng 750 hải lý.
Nhưng Trung cộng luôn có ý đồ xâm lăng, vì ỷ người đông thế mạnh nên cưỡng chế, sẽ hùng hổ dùng quân lực hoặc tráo trở trong quan hệ ngoại giao để lấn chiếm đất đai hay vùng biển của Việt Nam, hoặc có thể gây nên chiến tranh giới hạn, vì hiện tại vũ khí của Trung cộng hơn hẳn Việt Nam và các nước Á châu nhiều lần, nhưng có lẽ vũ khí chưa đủ tối tân để đương đầu với Hoa Kỳ, nếu Hoa Kỳ không thể để một rừng có hai chúa tể sơn lâm mà tham chiến. Nhưng nếu 20 năm sau, chưa chắc Trung cộng còn yếu kém hơn Hoa kỳ.
Chúng ta không thể lặng lẽ khi quốc gia nguy biến, người viết khẩn thiết xin đề nghị:
a. Chúng ta hãy hội họp, làm kiến nghị đưa cho Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc, việc Trung quốc lấn chiếm Hoàng Sa và Trường Sa, gây ra xung đột biển Đông, vô hiệu hóa công hàm nhục nhã của Phạm văn Đồng, vì vào năm 1958 đảo Hoàng Sa và Trường Sa thuộc về VNCH (Chính phủ Miền Nam Việt Nam thời Tổng thống Ngô Đình Diệm).
b.Quốc hội Việt Nam hiện hữu (dù không được thực quyền như các nước tự do) nhưng đấy là cơ quan mà về hình thức đại diện cho nhân dân, trong công hàm của Phạm Văn Đồng không có đồng thuận của Quốc hội. Quốc hội Việt Nam hãy mạnh dạn lập kiến nghị trình cho Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc về việc Trung quốc lấn chiếm Hoàng Sa và Trường Sa.
Nếu chúng ta nói Lê Chiêu Thống là kẻ bán nước, nhưng Lê Chiêu Thống chưa làm mất một tất đất của Việt Nam, mà nay đã thấy rõ ràng Việt cộng bán nước, hại dân. Năm 1999 Việt cộng cắt nhượng cho Trung cộng khoảng 700 cây số vuông lãnh thổ, năm 2000 Việt cộng cắt nhượng cho Trung cộng khoảng 10.000 cây số vuông lãnh hải. Tuy nhiên người viết thiển nghĩ chúng ta không nên đánh đuổi Việt cộng quá mạnh mẽ khi: Nguyễn Minh Triết, Nguyễn Tấn Dũng... đang tìm cách ve vãn hay gần gũi với Hoa Kỳ hay các nước Tây Phương. Nếu chúng ta đánh mạnh quá họ bị đường cùng bí lối sẽ thân với Trung cộng hơn, thì không có lợi gì cho quê hương và đồng bào quốc nội cả.
c. Việt Nam hợp tác chặt chẽ hơn với các nước: Hoa Kỳ (Mỹ lo ngại sự bành trướng của Trung cộng và dính dấp của hãng ExxonMobil), Nhật Bản (Nhật bản và Trung quốc có nhiều sự bất hoà), Ấn Độ (Ấn Độ và Trung quốc rắc rối về biên giới giữa hai nước và gần đây công ty dầu khí Ắn Độ ONGC Videsh cũng không hài lòng với Trung quốc). Khi liên hiệp với các cường quốc này rồi, thì Việt Nam bớt lo lắng thân phận nhược tiểu của mình.
d. Việt Nam liên minh với các nước đang bị Trung quốc lấn chiếm Trường Sa là
Malasia, Philipines, Indonesia... lập ra cơ chế để giải quyết ranh giới biển Đông nơi Trường Sa được công bình và hợp lý cho mỗi quốc gia liên hệ.
e. Ch úng ta liên tục hỗ tương sinh viên và các nhà đấu tranh dân chủ trong nước.
Ngày 14 - 9 - 2008
Nguyễn Lộc Yên