1.Biến Chuyển Đặc Biệt Ở VN Năm Qua Và Viễn Tượng 2007
LTS: Bài dưới đây đã được TS Âu Dương Thệ trình bày trong buổi phỏng vấn của Tiếng Nói Phục Hưng Việt Nam phát thanh lúc 10 tối Thứ Năm, 1 tháng 2, 2007 (ngày giờ Hoa Thịnh Đốn, Hoa kì).
I. Tổng kết tình hình 2006
1. Những sự kiện gì đặc biệt và đáng lưu ý đã diễn ra trong 2006"
Chúng ta sắp bước sang năm mới, năm Đinh Hợi. Hôm nay là dịp thuận tiện để chúng ta cùng nhìn lại tình hình năm 2006 và dự đoán cho năm 2007. Trong năm qua VN đã diễn ra nhiều sự kiện trong nhiều lãnh vực. Từ các trận bão lớn vào cuối năm gây thiệt hại lớn về người và nhà cửa cho nhân dân và đầu năm là những cuộc đình công lớn chưa từng thấy của hàng chục ngàn công nhân đòi tăng lương bổng và các quyền lợi lao động chính đáng. Giữa năm qua xẩy ra tiếp tục các cuộc gian lận trong thi cử của nhiều học sinh, sinh viên với sự tiếp tay của các giáo viên và viên chức của Bộ Giáo dục…Trong đó có cả Bí thư Trung ương đoàn Thanh niên CS HCM cũng bị tố cáo gian lận trong thi cử!
Nhưng có một số diễn biến lớn và quan trọng, nó được coi là biểu tượng và đặc thù của xã hội VN dưới thời XHCN. Nó cũng báo những tín hiệu mới trong tương lai. Trong số những hồ sơ đáng lưu tâm hoặc có ý nghĩa đặc biệt cần phải nói tới: Vụ tham nhũng động trời PMU 18, Đại hội 10 của ĐCSVN và thành phần nhân sự mới, VN gia nhập WTO, Hội nghị cấp cao Apec và việc phong tỏa những người đối kháng, việc thành lập Ban Chỉ đạo phòng chống tham nhũng và phong trào tố cáo những quan lớn “cách mạng đỏ“ đang biến “nhà công thành nhà ông, đất công thành đất ông“.
Về phía những người dân chủ và hướng đi tương lai của đất nước thì có hai sự kiện cần ghi nhận trong năm qua: 1. Sư thành hình và tập hợp một số tổ chức mới trong nhân quyền, nghiệp đoàn, báo chí và một số đoàn thể hoạt động đối lập với ĐCS. 2. Việc VN trở thành hội viên WTO (Tổ chức Thương mại Thế giới) được coi là một bước ngoặt báo hiệu sự chấm dứt kinh tế hoạch định kiểu XHCN và đó cũng là cơ hội tốt để chấm dứt chế độ toàn trị CS không sớm thì muộn.
2. Tầm nguy hại của vụ tham nhũng động trời PMU 18 và diễn biến hiện nay như thế nào"
Trong cuộc thăm dò dư luận vào cuối năm 2006, Cục phòng chống tham nhũng của Ban Thanh tra chính phủ cho biết, vụ tham nhũng động trời PMU 18 đã được xếp lên đầu trong các vụ tham nhũng bị khui ra trong thời gian gần đây (PMU 18 viết tắt từ Project Management Unit – tức là Ban quản trị dự án). PMU 18 là một cơ quan của Bộ Giao thông vận tải chuyên thực hiện các dự án của Bộ này trong các công trình đường xá, cầu cống. Ngân sách cho các dự án phần chính là tiền từ các chương trình viện trợ (ODA) của nước ngoài và các tổ chức tài chánh lớn quốc tế, như Ngân hàng Thế giới, Ngân hàng Phát triến Á châu…
PMU 18 có một ngân sách khổng lồ là 33.000 tỉ đồng, gần bằng 1/6 ngân sách thu trong một năm của chính phủ VN. Tổng biên tập Tạp chí Quốc phòng toàn dân , tướng Trần Duy Hương, đã cho biết:
“…Để cải thiện một mức lương cho những người ăn lương, ngân sách Nhà nước phải chi hơn 5.000 tỉ đồng. Trong khi chỉ một vụ tham nhũng, ngân sách Nhà nước đã bị tổn thất hàng mấy ngàn tỉ đồng“…
“Sự thật hiển nhiên là, chỉ những ai có quyền lực mới có thể tham nhũng và cấp độ của tham nhũng luôn luôn tỉ lệ thuận với quyền lực.“ (QPTD số 9.06, tr. 20-21)
Vụ tham nhũng của PMU 18 đã được báo chí trong nước xếp vào vụ tham nhũng động trời, vượt qua cả vụ tham nhũng của bọn Mafia Năm Cam vài năm trước vì các lí do: 1. Những người đứng đầu PMU 18 đã nướng cả hàng triệu Mĩ kim vào các vụ cá độ đỏ đen, số tiền này do họ đục khoét, xà xẻo từ các ngân sách dành cho các công trình xây đường xá cầu cống. Khiến cho nhiều đoạn đường hay cầu vừa mới xây xong đã bị hỏng. 2. Nhiều quan chức cấp cao thuộc nhiều ngành đã toa rập làm ăn và tìm cách ém nhẹm vụ này. Như bộ trưởng, thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải, Văn phòng Chính phủ, Bộ Công an, Ban Kiểm tra Trung ương, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, Tòa án Nhân dân Tối cao…3. Điều đáng chú ý nhất là cả con rể của người đứng đầu chế độ, TBT Nông Đức Mạnh cũng dính lúi vào vụ tham nhũng động trời này. 4. Nó không do các cơ quan đảng khám phá mà là do sự tố cáo của báo chí và nhân dân.
3. Xuyên qua ĐH 10 của ĐCSVN thì sự đối nghịch giữa lòng dân với ý đảng giảm đi hay gia tăng"
Giữa khi vụ PMU 18 tham nhũng động trời được dư luận chú ý nhất vào đầu năm 2006 thì cũng là lúc ĐH 10 bước vào giai đoạn quyết liệt. Trong dư luận đảng viên và xã hội có những quan điểm khác nhau: Trong khi nhóm bảo thủ độc tài trước sau vẫn muốn độc quyền nắm đặc quyền đặc lợi và tiếp tục tìm cách che chở cho bọn tham nhũng, thì nhiều đảng viên còn có lòng,- đang còn tại chức hay cả nhiều “Cách mạng lão thành“- đã công khai lên tiếng qua báo chí và kiến nghị thư đòi phải dân chủ hóa nội bộ đảng và thanh lọc hàng ngũ những phần tử tham nhũng, lộng quyền. Trong khi ấy trong nhân dân, đặc biệt là thành phần trí thức, chuyên viên, đưa ra những đòi hỏi quyết liệt hơn để tiến tới chế độ dân chủ đa nguyên, đa đảng…Nhiều người đã nhìn thấy, chỉ chấm dứt độc tài thì mới giải quyết được tham nhũng, bất công và nghèo đói, tụt hậu của đất nước. Vì sau 20 năm đổi mới VN hiện nay vẫn là một nước nghèo, lợi tức trung bình đầu người mỗi ngày chưa được 2 Mĩ kim! Chính mới đây Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết cũng đã xác nhận tình trạng đói nghèo thảm thương của hàng triệu người VN:
"Điều trăn trở nhất là nước ta còn nhiều người nghèo, khi đến thăm các vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào các dân tộc thiểu số, tôi rất ưu tư khi thấy nhiều gia đình quá nghèo, trên giá áo không có quần áo để treo, trong chum gạo đã cạn… Rồi tình cảnh nhiều người bị ốm đau nhưng không có tiền để chữa trị; nhiều cháu nhỏ không có điều kiện tới trường". (báo Công an nhân dân 12.1.07)
4. Tranh chấp quyền bính giữa các phe trong Đ H 10 vào giữa tháng 4.06 dã diễn ra như thế nào"
Các tuần lễ càng cận ĐH 10 đã cho thấy phe của Đỗ Mười, Nông Đức Mạnh rất lúng túng, bị động, chỉ lo chống đỡ. Bởi vì, chính đại tướng Võ Nguyên Giáp, một công thần của chế độ, vào đầu tháng 4. 2006 đã công khai đòi đưa vụ PMU 18 phải được thảo luận trước ĐH 10. Nếu như vậy thì vai trò của Nông Đức Mạnh sẽ bị lung lay. Cũng trong thời gian này nhóm của cựu Thủ tướng Võ Văn Kiệt đã thấy rõ thế kẹt của phía bảo thủ nên họ đã tận dụng thời cơ đưa ra những yêu sách về nhân sự trong Trung ương đảng (TUĐ) và nhất là trong Bộ chính trị (BCT).
Sự tranh cãi và giành dựt chức vị trong BCT giữa các phe Đỗ Mười- Lê Đức Anh một bên và bên kia là Võ Văn Kiệt- Phan Văn Khải đã đến mức rất gay go khiến phải tiến hành thêm mấy Hội nghị Trung ương (HNTU) vào những ngày chót trước khi các bên tạm thời thông qua danh sách BCT và Ban bí thư (BBT). Giải pháp nhân sự vá víu này cho thấy là thay vì 17 Ủy viên BCT nhưng họ chỉ thỏa thuận được có 14 người, còn trong BBT dự tính là 11-12 người, nhưng cuối cùng chỉ có 8 người!
Phe bảo thủ tuy phải hi sinh một số người trong BCT, nhưng nhất định đòi giữ Nông Đức Mạnh, mặc dầu ông này đã 66 tuổi, tức đã quá hạn qui định chung là 65 tuổi. Phe Võ Văn Kiệt- Phan Văn Khải thu được một số thắng lợi trong nhân sự ở BCT nên đã sẵn sàng chấp nhận để Nông Đức Mạnh tiếp tục trong chức vụ TBT. Trong đó phải kể tới hai ông Nguyễn Minh Triết và Nguyễn Tấn Dũng đã được cử làm Chủ tịch nước và Thủ tướng sau đó.
Trong BCT mới Nông Đức Mạnh đã trở thành con tin của cả hai phía. Phe Đỗ Mười- Lê Đức Anh dùng Nông Đức Mạnh như một con bài dễ sai bảo; trong khi phe Võ Văn Kiệt- Phan Văn Khải coi Nông Đức Mạnh đã nhúng chàm nên khó có thể há miệng được! Chính vì thế trong gần suốt năm qua vai trò của Nông Đức Mạnh càng ngày càng lu mờ trước các ngôi sao mới Nguyễn Tấn Dũng và Nguyễn Minh Triết.
Nhưng cần lưu ý, ĐCSVN có bản chất rất bảo thủ. Nếu tạm thời bị thất thế thì phe bảo thủ sẽ mai phục chờ thời, khi thời cơ tới họ sẽ tìm cách cướp lại quyền. Thí dụ như đầu thập niên 90 phe Đỗ Mười đã loại Nguyễn Văn Linh và giành lấy chức TBT.
5. Chế độ CSVN muốn đạt mục tiêu gì khi đứng ra tổ chức Hội nghị cấp cao Apec"
Sau khi thành công trong việc tổ chức Hội nghị cấp cao Asem (giữa các nước ASEAN, Đông Á và EU) hai năm trước đây, trong năm qua trọng tâm hoạt động ngoại giao chính của chế độ CSVN là tổ chức Hội nghị cấp cao Apec 14 tại Hà nội vào giữa tháng 11.06. Đây là một diễn đàn kinh tế giữa các nước Á châu với các nước ven Thái bình dương. Hà nội đứng cai tổ chức hội nghị này không phải là vì lí do kinh tế, mặc dù trọng tâm hoạt động của Apec là kinh tế. Mục tiêu họ muốn đạt tới là ngoại giao, nhưng không phải là ngoại giao cho đất nước VN chung, mà là cho đảng độc nhất đang cầm quyền.
Họ tính toán rằng, sự hiện diện của các nguyên thủ của nhiều cường quốc như TT Bush của Mĩ, Chủ tịch nước Trung hoa Hồ Cẩm Đào, TT Putin của Nga, Thủ Tướng Nhật Abe… tại Hà nội thì uy tín quốc tế của nhóm lãnh đạo CSVN sẽ được đề cao, dư luận thế giới sẽ coi chế độ của họ rất ổn định và họ hi vọng là, ấn tượng tốt và hào quang này sẽ dội lại trong nhân dân. Vì thế họ đã không ngại bỏ ra hàng ngàn tỉ đồng để trang bị thật bề thế hoành tráng cho hội nghị này, từ xây Trung tâm Hội nghị Quốc gia, mua sắm hàng trăm xe hơi thuộc loại sang trọng và đắt nhất để dưa đón các “khách quí“.
6. Nhưng tại sao họ lại phải phong tỏa nghiêm ngặt những người dân chủ trong suốt thời gian có Hội nghị Apec"
Trong cương lĩnh và chương trình làm việc, nhiều nhân sĩ và tổ chức không CS ở trong nước đều chủ trương VN phải mở cửa với các nước, nhất là các nước dân chủ đa nguyên. Bởi vì như vậy thì đất nước mới được canh tân mau, thoát khỏi nghèo đói và có sự hậu thuẫn mạnh của quốc tế. Chỉ trên các cơ sở đó mới có thể đẩy lùi những áp lực ngày một lớn và các eo sách xâm phạm chủ quyền lãnh thổ VN của chế độ Bắc kinh.
Vì thế hầu như không có người dân chủ nào chống Hội nghị Apec cả. Họ hoan hỉ về sự có mặt của các nguyên thủ các nước dân chủ sang dự Hội nghị cấp cao Apec và mong muốn có dịp tiếp xúc với các phái đoàn và báo chí phương Tây để trình bày quan điểm của mình và tình hình VN và sự chà đạp nhân quyền rất thô bạo của chế độ CSVN cũng như sự dung túng tham nhũng của nhóm lãnh đạo.
Chế độ độc tài đã thấy rõ nguy cơ này, cho nên họ đã tìm mọi cách từ công khai tới ngấm ngầm ngăn cản những sự tiếp xúc của các phái đoàn ngoại quốc với nhân dân VN và đặc biệt là với những người đối kháng. Trong suốt thời gian có Hội nghị Apec trước nhà nhiều nhân sĩ dân chủ ở Hà nội và Sài gòn đều bị công an canh gác nghiêm ngặt, trong không được ra ngoài không được vào. Chế độ độc tài đã không ngượng và ngần ngại cho dựng cả những khẩu hiệu “khu cấm người ngoại quốc“ trong các nơi có gia cư của các người dân chủ.
7. Tháng 9. 2006 chế độ Hà nội đã cho ra đời Ban chỉ đạo phòng, chống tham nhũng. Ban này có những đặc điểm gì"
BCT đã có quyết định thành lập Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng trung ương từ tháng 9 năm trước. Đứng đầu Ban là Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Phó trưởng ban là Phó thủ tướng, Ủy viên BCT Trương Vĩnh Trọng, Bộ trưởng Công an và Ủy viên BCT Lê Hồng Anh và những người cầm đầu ngành Giám sát, Tòa án nhân dân…Đặc điểm nổi bật nhất là toàn những người của ĐCS và đang giữ những chức vụ quan trọng trong các ngành đang xẩy ra tham nhũng mãnh liệt nhất. Đáng lưu ý là, trong Ban này không có một nhân sĩ có uy tín hay chuyên viên độc lập đứng ngoài Đảng cả.
Thành thử có nhiều người ở trong lẫn ngoài đảng đã tỏ ra nghi ngờ về ý định thực sự và khả năng của Ban này. Bởi vì, những nhân vật và các cơ quan đã nhúng hay dính líu vào tham nhũng thì chắc chắn không thể chống tham nhũng được. Đấy là chưa kể những bất đồng và nghi ngờ giữa các phe trong đảng với nhau, đang có cảnh trống đánh xuôi kèn thổi ngược.
8. Xin cho biết các dấu hiệu cụ thể về các việc này!
Khi làm lễ ra mắt Ban Chỉ đạo phòng chống tham nhũng TT Nguyễn Tấn Dũng hô hoán là sẽ cách chức cả những bộ trưởng có hành vi tham nhũng. Nhưng Ủy viên BCT và Chủ tịch QH Nguyễn Phú Trọng, đại biểu của phe bảo thủ, đã sửa lưng Nguyễn Tấn Dũng công khai ngay trên báo chí. Ông Trọng nói, ông Nguyễn Tấn Dũng chỉ có quyền cách chức từ cấp Thứ trưởng trở xuống mà thôi, còn từ cấp bộ trưởng, ủy viên TUĐ trở lên thì phải có lệnh của BCT.
Không những thế, ngay chính Nguyễn Tấn Dũng cũng vẫn chỉ giữ thái độ dơ cao đánh khẽ với các quan tham nhũng. Cụ thể như trong vụ Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Lê Đức Thúy đã lạm dụng chức vụ mua nhà công làm nhà riêng với giá rẻ, bị báo chí phơi bày vào cuối năm qua, nhưng Trưởng ban Chỉ đạo phòng chống tham nhũng Nguyễn Tấn Dũng cũng chỉ đòi Lê Đức Thúy trả lại nhà, vẫn để ông này giữ chức Thống đốc NHNN! Một dẫn chứng khác nữa về ý định có thực sự là nhóm lãnh đạo mới chống tham nhũng hay không, đó là quyết định mới đây của Nguyễn Tấn Dũng khi kí Nghị định số 37 về hoạt động thông tin báo chí. Trong đó đã có những điều khoản kiểm soát nghiêm ngặt hơn nữa các báo và kí giả không tuân lệnh chính sách của đảng! Ai cũng biết, các vụ tham nhũng bị lôi ra ánh sáng hầu hết là do báo chí và nhân dân. Nay bịt miệng báo chí cũng là cách bưng bít và bảo vệ tham nhũng!
Ngay sau khi nhận chức Thủ tướng vào cuối tháng 6.06 Nguyễn Tấn Dũng đã ra lệnh cho bộ Công an, Thanh tra Chính phủ và Viện kiểm sát phải giải quyết nhanh và rõ ràng 4 vụ tham nhũng nổi cộm đang làm mất lòng dân, trong đó có vụ PMU 18. Nhưng cho tới nay các vụ này vẫn chưa được giải quyết rõ ràng. Ngay cả quyết định của Nguyễn Tấn Dũng cho ngưng chức Thiếu tướng Cao Ngọc Oánh, nguyên Cục trưởng Cục Điều tra vụ PMU18. Nhưng ngày 26.1.07 vừa qua bộ Công an đã cho biết, tướng Oánh không có can dự vào việc chạy án trong vụ PMU 18. Tất cả những sự kiện này cho thấy uy tín và thế lực của Nguyễn Tấn Dũng không cao và không mạnh trong nhóm lãnh đạo.
9. Việc gia nhập WTO có ý nghĩa như thế nào cho đất nước trong tương lai"
Ngày 7.11.06, đúng là ngày kỉ niệm Cách mạng tháng 10 của cựu Liên xô - mà người sáng lập chế độ CSVN đã coi là “mặt trời chói lọi“ , nhưng cũng là ngày VN được gia nhập trở thành hội viên thứ 150 của WTO, một tổ chức thương mại thế giới. Khi Liên xô còn tồn tại, chế độ CSVN đã từng kết án tổ chức này là tay sai của tư bản bóc lột. Nếu mở lại hồ sơ về việc VN xin gia nhập làm hội viên WT0 trước đây 11 năm thì câu hỏi rất lớn là chế độ CSVN có thực tâm và có chủ động muốn vào WTO, hay là đã bị đẩy vào thế chẳng đặng đừng" Lịch sử 11 năm đám phán để vào WTO đã cho thấy rất rõ ràng, lúc đầu họ chống lại nhưng tình hình phát triển của VN và quốc tế đã xô đẩy họ phải gia nhập. Chính vì thế trong khi đàm phán họ đã chọn thái độ rụt rè, lo sợ, thậm chí còn nhường cho anh cả Bắc kinh đi trước.
Tuy chế độ CSVN ở trong hoàn cảnh và tâm trạng chẳng đặng đừng phải nhẩy vào WTO, như Từ Hải trong chuyện Kiều phải làm hàng thần ngơ ngáo, nhưng trong những ngày cuối năm 2006 nhóm lãnh đạo CSVN đã vuốt mặt coi việc gia nhập là một thắng lợi lớn, tổ chức những cuộc chiêu đãi và mit tinh chào mừng!
Trong khi ấy, những năm qua nhiều người dân chủ ở trong và ngoài nước luôn luôn thúc giục VN phải gia nhập càng sớm càng tốt WTO, vì nó sẽ tạo những điều kiện tốt để cải thiện khả năng cạnh tranh kinh tế của VN và cắt đứt hệ thống độc quyền của doanh nghiệp nhà nước chỉ làm ăn thua lỗ và là ổ nuôi bọn cán bộ tham nhũng. Khi đó tư nhân mới có điều kiện tốt để phát triển, tạo một tiền đề quan trọng để chấm dứt chế độ toàn trị đã lỗi thời trong kỉ nguyên toàn cầu hóa.
Trong hoàn cảnh bất đắc dĩ nên chế độ toàn trị đã phải vào WTO. Vì các qui định trong WTO là tự do cạnh tranh, tôn trọng quyền tư hữu, bình đẳng giữa các đối tác trong các hoạt động kinh tế, thương mại. Các qui định này hoàn toàn trái ngược với các nguyên tắc của chế độ độc tài toàn trị. Cho nên có thể nói ngày 7.11.06, ngày VN trở thành hội viên WTO, cũng là ngày báo hiệu sự chấm dứt các chính sách kinh tế chỉ huy và hệ thống độc quyền của doanh nghiệp nhà nước theo mô hình XHCN lạc hậu. Đây là những tiền đề quan trọng để VN tiến sang cơ chế kinh tế thị trường thực sự và từ đó hình thành những cơ cấu của một xã hội công dân, tạo cơ sở cho đất nước đi vào quĩ đạo dân chủ đa nguyên.
II. Viễn tượng Việt Nam 2007
Trong năm nay 2007 có 2 sự kiện chính trị và ngoại giao quan trọng, đó là cuộc bầu cử QH vào tháng 5 sắp tới và chuyến thăm Mĩ dự tính của Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết.
10. Vai trò thực sự của QH dưới chế độ CS như thế nào"
Cuộc bầu cử QH khóa 12 dự tính sẽ diễn ra vào ngày Chủ nhật 20.5 sắp tới. Như chúng ta biết, đứng về mặt Hiếp pháp 1992 thì QH là cơ quan quyền lực cao nhất ở VN. Nó bầu ra những người đứng đầu các cơ quan cao nhất trong nước như Chủ tịch nước, Thủ tướng, Chủ tịch Quốc hội... Cũng theo Hiến pháp (HP), QH còn giữ vai trò kiểm soát các hoạt động của nhà nước.
Nhưng trên thực tế thì ĐCSVN đứng trên QH, vì Điều 4 của HP 1992 đã qui định là ĐCSVN lãnh đạo toàn bộ các hoạt động trong xã hội. Cho nên từ trước tới nay các cuộc bầu cử QH đều diễn ra theo hình thức “đảng cử dân bầu”, tuyệt đại đa số các đại biểu QH đều là đảng viên hoặc là cảm tình viên của đảng này. Vì các chính đảng khác không được hoạt động nên trong QH không có tiếng nói độc lập và cũng không có đối lập. Tuyệt đại đa số là đảng viên cho nên vai trò kiểm tra của QH chỉ mang tính hình thức.
11. Nhóm lãnh đạo định tổ chức bầu cử QH 2007 như thế nào và đã thống nhất với nhau về các chức vụ quan trọng chưa"
Họ vẫn chưa từ bỏ chủ trương duy trì một QH bù nhìn. Trong HNTU 4 vừa họp từ 15 tới 25.1.07 đã dành một phần thời gian quan trọng đề bàn việc chuẩn bị cách tổ chức và phân chia nhân sự trong cuộc bầu cử QH vào 20.5. Trong diễn văn bế mạc của Nông Đức Mạnh cũng như trong Thông cáo chung của HNTU đã nói rất rõ:
“Ban Chấp hành Trung ương đã xác định phương hướng chuẩn bị nhân sự và lãnh đạo bầu cử Quốc hội khóa XII… lựa chọn và bầu được những đại biểu Quốc hội trung thành với Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa” (báo CS 24.1.07)
Tuy họ đồng ý với nhau giữ độc quyền tiếp tục cho đảng CS, nhưng khi bàn việc phân chia quyền lực thì giữa các phe lại chống đối nhau mãnh liệt. Sau nhiều ngày thảo luận trong HNTU 4 nhưng các phe vẫn chưa đạt được thỏa thuận về việc phân chia các chức vụ quan trọng trong các cơ quan đứng đầu nhà nước. Vì thế họ đã phải dời lại cho tới HNTU 5 sắp tới.
12. Trong nhân dân đang có thái độ nào"
Trong khi phía độc tài chủ trương tiếp tục bầu cử QH theo lối độc diễn thì có một số khuynh hướng khác nhau ở phía ngoài đảng: Một số người chủ trương tẩy chay cuộc bầu cử QH, một số người có thể sẽ tham dự dưới một số điều kiện và có những người đòi phải có những tiêu chuẩn dân chủ trong cuộc bầu cử.
Giải pháp tẩy chay được coi là chống đối thụ động, không tạo được những cuộc đấu tranh quyết liệt của quần chúng, cho nên cuối cùng phe độc tài sẽ vui mừng vì không phải bận tâm chống đỡ. Còn những ai cho rằng, cứ nhẩy vào QH là có thể đóng vai trò đối lập với độc tài thì đang nuôi ảo tưởng lớn, vì chỉ như muối bỏ biển!
Nhiều người dân chủ trong nước nhận định rằng, nhóm độc tài tuy đang còn nắm quyền nhưng thế của họ đang ngày càng yếu, nội bộ chĩa rẽ, kình chống lẫn nhau, nhân dân rất bất mãn. Trong khi đó các áp lực quốc tế ngày càng mạnh nhất là từ sau khi VN gia nhập WTO. Cho nên nếu biết chọn đúng mục tiêu và có sách lược đấu tranh thích hợp thì có thể đẩy nhóm độc tài vào những vấn nạn lớn trong cuộc bầu cử QH.
Hiện đang có vận động của nhiều giới trong và ngoài đảng đòi cuộc bầu cử QH vào tháng năm này phải diễn ra trên các nguyên tắc công bằng, bình đẳng, độc lập và trong sạch giữa các ứng cử viên là đảng viên CS hay ngoài đảng. Theo các nguyên tắc : 1. Bất cứ ai muốn ứng cử làm đại biểu quốc hội cũng phải kê khai tài sản một cách công khai và minh bạch để mọi người có thể theo dõi và kiểm soát. Những phần tử tham nhũng bất cứ ở cương vị nào đều không được phép ứng cử. 2. Thành lập Ban tổ chức bầu cử ở cấp trung ương và địa phương phải hoàn toàn độc lập không do các cơ quan của ĐCSVN. Chấm dứt việc giao cho Mặt trẩn Tổ quốc, một cánh tay dài của chế độ, đứng ra tổ chức bầu cử. 3. Các ứng cử viên được tự do và có cơ hội đồng đều trong cuộc vận động bầu cử. Họ được quyền tự do phát biểu và sử dụng các phương tiện thông tin như đài phát thanh, truyền hình và báo chí.. 4. Phải để đại diện của Liên hiệp quốc và các tổ chức quốc tế vào VN quan sát và theo dõi cuộc bầu cử QH năm nay.
13. Chuyến thăm Hoa kì của Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết có diễn ra hay không"
Trong chuyến thăm VN vào dịp Hội nghị cấp cao Apec vừa qua TT Bush đã chính thức mời Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết sang thăm Hoa kì vào năm nay và ông Nguyễn Minh Triết đã nhận lời. Ngày giờ chắc chắn chưa chính thức. Nếu chuyến thăm Hoa kì được diễn ra thì sớm nhất chỉ có thể vào mùa hè năm nay. Bởi vì QH bầu vào 20.5, ít tuần sau QH mới sẽ họp phiên khai mạc để bầu mới hay tái bầu các chức vụ của các cơ quan đứng đầu nước.
Trong vài năm gần đây bang giao Việt-Mĩ đã được cải thiện về nhiều mặt, không chỉ trong thương mại và đầu tư, mà cả trong ngoại giao và đặc biệt là cả quốc phòng, một lãnh vực từ trước tới nay vẫn được coi là rất nhạy cảm đối với nhóm lãnh đạo Hà nội. Thí dụ mới nhất là trong khi HNTU 4 của ĐCSVN bàn về sách lược đối với biển VN, thì Tư lệnh hạm đội Thái bình dương của Mĩ đã được mời chính thức sang VN. Hà nội không chỉ đồng ý cho hải quân Mĩ thăm dò tìm kiếm binh sĩ Mĩ mất tích ở biển Đông trong chiến tranh VN trước đây mà còn thỏa thuận và nhờ Mĩ giúp đỡ các tầu thuyền VN và tìm kiếm ngư dân VN trong các trận bão lớn. Nhưng đây chỉ là mặt ngoài, mặt chính phải coi đây là phản ứng của Hà nội trước sức ép ngày càng mạnh của Bắc kinh.
14. Cộng đồng VN ở Mĩ nên có thái độ và chuẩn bị đấu tranh như thế nào về chuyến thăm này"
Đối với những người dân chủ VN, chúng ta phải sáng suốt nhận định rằng, càng có nhiều liên hệ của VN với các nước dân chủ đa nguyên, trong đó là Mĩ và EU, thì đều là những cơ hội tốt để đất nước có thể chuyển nhanh và dễ dàng hơn từ độc tài sang dân chủ đa nguyên và cũng tạo các điều kiện thuận lợi để kết hợp cuộc vận động dân chủ ở trong nước với sự ủng hộ của quốc tế.
Nhưng chúng ta cũng phải lưu ý là, đây mới chỉ là điều kiện cần (khách quan) chứ chưa phải là điều kiện đủ. Điều kiện đủ ở đây mang tính chủ quan, nó tùy thuộc ý chí, sách lược đấu tranh và nhất là khả năng tổ chức cuộc đấu tranh của chúng ta có khoa học, hiệu quả và phù hợp với thực tế hay không!
Chúng ta không thể chờ chính phủ, QH Mĩ hay các cơ quan nhân quyền, báo chí Mĩ làm thay cho chúng ta. Ngược lại, chúng ta phải biết cách thúc đẩy chính phủ, quốc hội, chính giới và các giới thông tin Mĩ hỗ trợ và giúp đỡ tích cực chúng ta.
Muốn đạt được việc này thì phải biết cách vận hành của xã hội Mĩ, nhất là cách tổ chức guồng máy chính trị từ cấp tiểu bang tới liên bang của Hoa kì.
Chúng ta không tẩy chay chuyến đi của Nguyễn Minh Triết, vì nếu có làm cũng không cản được. Nhưng mục tiêu của chúng ta là, dùng sự có mặt của người đứng đầu chế độ độc tài để tố cáo trước dư luận Mĩ và thế giới về những chà đạp nhân quyền và đàn áp tôn giáo ở VN.
Chúng tôi tin rằng, rút kinh nghiệm vận động dư luận Mĩ trong các năm qua, nhiều tổ chức và nhân sĩ VN ở Hoa kì sẽ tìm ra sách lược đấu tranh thật hiệu quả, để qua chuyến đi của Nguyễn Minh Triết thì dư luận Mĩ càng thấy rõ bộ mặt thực của chế độ độc tài và tích cực ủng hộ mạnh cuộc đấu tranh vì nhân quyền, dân chủ và tự do tại VN!"
(Mục Thời sự Tạp chí Dân chủ & Phát triển điện tử: www.dcpt.orghay www.dcvapt.net)