Hôm nay,  

Thể Thao Lặn Sâu Dưới Nước

09/03/200200:00:00(Xem: 5654)
Sắp sửa tới mùa hè ai cũng thích bơi lội. Nhưng môn thể thao độc đáo được nhiều thanh niên nam nữ ở Mỹ ưa thích là lặn sâu dưới nước (diving).

Lặn sâu dưới nước được hâm mộ trong vòng 20 năm qua. Phần lớn người ta thích lặn ngoài biển. Nhưng nhiều người khoái lặn xung quanh đảo, hồ, suối, v..v..

Từ thập niên 80, trung bình mỗi năm có 80 trường hợp bị tử vong vì lặn sâu và khoảng 1000 người phải điều trị chứng bênh làm giảm áp xuất (decompression) do những biến chứng thương tích trầm trọng khi lặn quá xâu dướI nước. Phần lớn là những biến chứng thương tích thần kinh hay đôi khi gây tử vong.

Lặn sâu dưới nước liên hệ thương tích vì áp xuất (barotrauma). Bởi vì khi lặn lên lặn xuống, cơ thể bị thay đổi bất chợt theo môi trường áp xuất xung quanh. Áp xuất trong mô phổi hay trong lỗ tai giữa (middle ear) không cân bằng được tức thời với áp xuất xung quanh. Nghĩa là khi lặn càng xâu, áp xuất xung quanh càng tăng cao, và do đó khối lượng trong phổi và tai giữa càng bị nhỏ lại. Theo định luật vật lý, nếu khối lượng quá lớn nhưng áp xuất không cân bằng được thì khoảng chống sẽ bị máu và nước dồn vào.

Áp xuất tai và xoang cũng bị thay đổi khi lặn xâu:
Thay đổi áp xuất tai giữa và tai trong cùng khi trồi lên hay lặn xâu dưới nước sẽ làm chóng mặt và gây triệu chứng thần kinh. Thay đổi áp xuất tai giữa khi lặn xâu là thứ thương tích thông thường của thợ lặn gây chảy máu tai và thủng màng nhĩ. Thêm triệu chứng khác như đau tai, chóng mặt, hay điếc tai. Khi nhoi lên, vì áp xuất tăng cao trong tai giữa sẽ làm yếu thần kinh mặt làm tê liệt thần kinh số 7 (Bell's palsy).

Áp xuất thay đổi ảnh hưởng tiền đình (vestibules) làm chóng mặt. Cách chữa thông thường là dùng thuốc làm tản máu (decongestants), thuốc kháng histamines (antihistamines), và trụ sinh. Tất nhiên, thay đổi áp xuất sẽ làm hư hại tai giữa.

Thương tích vì áp xuất thay đổi ảnh hưởng phổi và coi là thương tích trầm trọng nhất. Khi nhoi lên, áp xuất xung quanh thay đổi, không khí trong phổi sẽ làm nở phổi. Nhưng nếu khí trong phổi không thể thoát ra bằng hơi thở sẽ làm rách túi phổi và những mô xung quanh phổi. Tai nạn dễ xẩy ra khi lặn mà nín thở, hay nếu bị vài thứ bệnh kinh niên như nghẹt phổi hay suyễn. Nguy hiểm hơn nữa là nếu không khí tích tụ trong trung thất (mediastinum), dưới da, trong mô phổi hay mạch máu có thể bị nghẹt vì không khí. Bọt không khí chạy lên não gây tai biến mạch máu não, hay những triệu chứng khác như hôn mê, kinh phong, bại liệt, chóng mặt, mắt hoa. Phải chữa trị cấp cứu bằng dưỡng khí, phục hồi áp xuất (recompression).

Bệnh gây ra bởi áp xuất giảm thấp (decompression):
Khi áp xuất xung quanh giảm sẽ sinh bênh do khí trơ (Nitrogen) chạy vào máu và mô. Khí trơ ảnh hưởng phổi, tai và hệ thống thần kinh. Triệu chứng nặng xuất hiện như: tê mình và chân tay, tê quanh ngực, cẳng yếu, đau lưng , đau bụng dưới, không đại tiện hay tiểu tiện được. Tủy sống bị chẩy máu, sưng nước, mô thần kinh bị suy thoái. Khi não bị thương tích làm tâm thần thay đổi, lẫn lộn, yếu sức, nhức đầu, đi đứng không vững, mắt không thấy đường hay nhìn một thành hai. Hai chân bị tê liệt, nói không được.

Nhức đầu coi là triệu chứng thông thường của người lặn. Có nhiều triệu chứng khác nhau như nhức đầu một bên hay căng thẳng, người thấy bị lạnh, hay viêm xoang. Nếu nhức đầu vì nghẹt hơi trong động mạch cần vào nhà thương cấp cứu.

Trúng độc vì dưỡng khí là bởi hít thở nhiều dưỡng khí quá độ. Triêu chứng như kinh phong, chóng mặt, ói mửa, tê, mắt nhìn không rõ, hơi thở rồn rập.

Nói tóm lại, hiện nay có 9 triệu người Mỹ có bằng lặn xâu dưới nước. Nếu có những triệu chứng thương tích khi lặn sẽ cần bác sĩ chuyên môn điều trị. Thương tích nặng vì lặn xâu thường ảnh hưởng hệ thống thần kinh, tai, xoang và phổi. Nghẹt máu vì không khí, hơi trơ (Nitrogen), rất trầm trọng, gây kinh phong, tê liệt, v..v.. Nếu trước đây, lâu rồi, bạn đã từng lặn xâu dưới nước nhưng bây giờ mới thấy triệu chứng bất thường cũng vẫn nên tham khảo bác sĩ.

Bài này cũng giúp các bà mẹ hiểu rõ vấn đề lặn xâu dưới nước, nếu có con em thích môn thể thao kể trên.

Bác sĩ Trần Mạnh Ngô, M.D., Ph.D., F.A.A.F.P.; E-mail: nmtran@hotmail.com; Điện thoại: (714) 547-3915.

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
1234567Trang sauTrang cuối

Rụng tóc (alopecia) thường xảy ra trên da đầu, nhưng cũng có thể xảy ra ở bất kỳ nơi nào trên cơ thể. Rụng tóc là một tình trạng phổ biến và không phải là vấn đề đáng lo ngại. Ở Úc, khoảng một nửa đàn ông ở độ tuổi 50 thường có dấu hiệu hói đầu, và hơn 1/4 phụ nữ trong cùng độ tuổi cho biết tóc họ bị thưa đi. Thường thì vấn đề này là do di truyền. Nếu thấy mình đang bị rụng tóc và đang lo lắng về điều đó, quý vị nên đi khám hoặc hỏi ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán trước khi thử bất kỳ phương pháp điều trị nào. Rất nhiều sản phẩm được quảng cáo là có khả năng đảo ngược tình trạng rụng tóc, nhưng lại có rất ít sản phẩm đã được kiểm nghiệm khoa học về hiệu quả.

Hàm răng của bệnh nhân có vẻ như được chăm sóc khá tốt, nhưng nha sĩ James Mancini, giám đốc lâm sàng của Trung Tâm Nha Khoa Meadville ở Pennsylvania, cảm thấy phần nướu có vấn đề. Tình cờ, Mancini có quen biết với bác sĩ của bệnh nhân đó nên đã liên lạc để chia sẻ sự lo ngại – và rồi họ ‘lần’ ra bệnh thật! Mancini cho biết: “Thực ra, Bob mắc bệnh ung thư bạch cầu (leukemia). Dù ông ấy không thấy mệt mỏi hay có các triệu chứng khác, nhưng vấn đề xuất hiện ở phần răng miệng. Khi bác sĩ của Bob biết được tình trạng, Bob đã được điều trị ngay lập tức.”

Thời nay, nhiều người thường bị đau cổ vai gáy, lại còn kèm theo cả đau đầu. Nỗi đau này có thể gây ra thêm nỗi đau khác, không chỉ về mặt vật lý mà còn về mặt tâm sinh lý. Xét về mặt sinh lý, ngày càng có nhiều nghiên cứu chứng minh rằng những cơn đau ở cổ thường khiến cho người ta bị thêm chứng đau đầu. Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí The Journal of Headache and Pain là nghiên cứu đầu tiên cung cấp những dấu hiệu khách quan về sự liên quan của cơ bắp với tình trạng đau nhức đầu.

Một nghiên cứu mới cho thấy thiếu ngủ không chỉ ảnh hưởng đến tâm trạng và hiệu suất làm việc trong ngày, mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2. Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí JAMA Network Open, so với những người ngủ từ 7 đến 8 tiếng mỗi ngày, những người ngủ ít hơn 6 tiếng/ngày có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 cao hơn khi về già.

Khi nói đến việc giữ cho xương khỏe mạnh, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến vitamin D, chất dinh dưỡng giúp cơ thể hấp thụ lượng canxi cần thiết để giúp cho bộ xương chắc khỏe. Nhưng dù rằng vitamin D đúng là một chất dinh dưỡng thiết yếu, trong những năm gần đây, các nhà nghiên cứu đã nhận thấy tầm quan trọng của các loại vitamin khác trong việc chống gãy xương (fractures) và bệnh loãng xương, hay bệnh xương xốp (osteoporosis).

Không thể nhìn thấy bằng mắt thường, không có mùi và cũng chẳng có vị, những lượng nhỏ chì (lead) hiện diện trong các vật dụng mà chúng ta sử dụng hàng ngày, trong nhà chúng ta ở, và cả trong nước chúng ta uống. Thậm chí, chì còn xuất hiện trong các bình nước tái sử dụng, như việc phát hiện ra chì trong đáy ly Stanley. Vụ việc đã làm dấy lên nhiều tranh cãi và khơi dậy sự chú ý của người tiêu dùng đối với một vấn đề đã tồn tại từ rất lâu.

Hôm cuối tháng Hai vừa qua, Tòa Tối cao của bang Alabama phán quyết rằng: “Phôi đông lạnh là trẻ em.” Tuyên án này tuy chỉ có uy lực theo Hiến pháp và luật pháp ở Alabama, tuy nhiên, sự bắt đầu này tạo ra tiền lệ cho tất cả những vụ án vế sau của tất cả các bang khác và kề cả hiến pháp Hoa Kỳ, ảnh hưởng đến thời kỳ cho phép phá thai. Nhiều người và nhiều cơ quan sẽ phải chịu trách nhiệm, sẽ bị trừng phạt nếu làm hỏng phôi thai, như một tội giết trẻ em. Phán quyết của Alabama, được công bố hôm thứ Sáu, bắt nguồn từ hai vụ kiện của ba nhóm cha mẹ đã trải qua thủ tục thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) để sinh con và sau đó chọn đông lạnh số phôi còn lại. Giáo sư Nicole Huberfeld của Trường Luật Đại học Boston cho biết, đó cũng là một quyết định có thể gây ảnh hưởng lan rộng đến việc sử dụng các phương pháp điều trị sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).

Thử tưởng tượng rằng chỉ cần uống một viên thuốc là quý vị sẽ tràn trề năng lượng, da dẻ mịn màng, và tim mạch khỏe re? Các viễn cảnh hấp dẫn này vẫy gọi mãnh liệt mỗi khi chúng ta dạo quanh qua các quầy hàng bán các loại thực dược phẩm bổ dưỡng trong hiệu thuốc, từ các loại viên uống dầu cá (fish oil), bột collagen (collagen powder), kẹo bổ sung ma-giê và muôn hình vạn trạng các loại vitamin.

Hơn một thập niên từ sau cái chết bất ngờ của mẹ, Sehrish Sayani mắc chứng rối loạn tâm thần hậu chấn (PTSD). Suốt những năm đó, những cơn hoảng loạn dữ dội nhất đã giảm dần, nhưng các triệu chứng như nghi ngại thái quá (hypervigilance), trở nên đặc biệt nhạy cảm với một số yếu tố và những giấc ngủ chập chờn đã trở nên quen thuộc trong cuộc sống của cô.

Trong cuốn tiểu thuyết Chuyện Hai Thành Phố (A Tale of Two Cities) của Charles Dickens, được xuất bản năm 1859 và lấy bối cảnh thời Cách Mạng Pháp, có đoạn viết: “Đó là thời đại tốt đẹp nhất, cũng là thời đại tồi tệ nhất, đó là thời đại của sự khôn ngoan, cũng là thời đại của sự ngu xuẩn.” Đại dịch COVID-19 cũng là một thời đại như thế. Một mặt, khoa học đã cứu sống được nhiều người. Chưa đầy một năm sau khi phát hiện virus, Hoa Kỳ đã tạo ra và thử nghiệm vắc xin, rồi cho sản xuất, phân phối và triển khai tiêm chủng hàng loạt miễn phí cho người dân. Ước tính vắc xin COVID đã cứu được ít nhất 3.2 triệu người chỉ riêng ở Hoa Kỳ. Những thành tựu này tạo ra hy vọng về việc chúng ta có thể nhanh chóng ứng phó với đại dịch trong tương lai.
1234567Trang sauTrang cuối
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.