Nguyễn Cảnh Dị, quê huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An, ông là một trong những danh tướng can trường của nhà Hậu Trần chống giặc Minh. Nguyễn Cảnh Dị là con trai của Đồng tri Khu mật viện Tham mưu quân sự Nguyễn Cảnh Chân. Sau khi Nguyễn Cảnh Chân và Đặng Tất bị Giản Định Đế giết lầm, ông với con của Đặng Tất là Đặng Dung và Nguyễn Súy, đem quân vào Thanh Hóa rước Trần Quý Khoách về Nghệ An lập lên làm vua, để cùng chống quân Minh. Vua Trùng Quang phong ông chức Thái bảo.
Mặc dù tương quan lực lượng rất chênh lệch, quân Hậu Trần ít, quân Minh xâm lược thì đông đảo, nhưng ông cùng Đặng Dung, Nguyễn Súy đã nhiều lần đánh đuổi giặc thua liểng xiểng, lắm phen khiến cho chúng bị nguy ngập. Năm 1410, đạo quân của ông đánh tan tác quân Minh, tại Hạ Đồng (Ninh Giang), do Đô đốc giặc là Giang Hạo chỉ huy.
Năm 1413, Trương Phụ đem đại quân đánh phá Nghệ An, ông và Nguyễn Súy đã chống trả quyết liệt tại Mô Độ. Nhưng giặc Minh đông đảo gấp nhiều lần, nên Trương Phụ chỉ huy quân Minh hùng hổ tiến quân về phía Nam.
Vua Trùng Quang thấy quân giặc đông đảo, quân ta khó cầm cự, nên cho quân Hậu Trần vừa chống trả vừa lui dần. Dù quyết chí chống chọi nhưng cuối cùng vua Trùng Quang, Thái bảo Nguyễn Cảnh Dị cùng Đồng bình chương sự Đặng Dung, Thái phó Nguyễn Súy đều bị giặc bắt. Giặc đã dùng lời ngon ngọt để dụ hàng, nhưng ông đã dõng dạc mắng vào mặt tướng giặc là Trương Phụ: “Tao muốn giết mày, trở lại bị mày bắt, đành là một chết mà thôi”. Trương Phụ tức giận đã cho mổ bụng và moi gan của ông!.
Cảm phục: Nguyễn Cảnh Dị
Đớn đau nòi giống cảnh lầm than
Non nước điêu linh, dạ xốn xang
Khảng khái, lúc cùng còn mắng giặc
Một lòng bất khuất, dẫu nguy nan
Nguyễn Lộc Yên
- Từ khóa :
- Nghệ An
- ,
- Ninh Giang
- ,
- Thanh Hóa
Gửi ý kiến của bạn