Thứ Ba tuần rồi (bài này phổ biến ngày 18-9-2008 trên trang mạng Báo Time -- http://content.time.com/time/health/article/0,8599,1842627,00.html ), bác sĩ Sam Parnia -- là Giám Đốc Nghiên Cứu Về Sự Sống Lại Từ Cõi Chết tại Đại Học Tiểu Bang New York ở Stony Brook, Hoa Kỳ -- một chuyên gia hàng đầu về nghiên cứu khoa học về cái chết, và các đồng nghiệp của ông trong Kế Hoạch Ý Thức Của Con Người đã công bố việc nghiên cứu quy mô đầu tiên của họ: một khám phá trong 3 năm về sinh học bên kia những kinh nghiệm “thoát xác.” Nghiên cứu, được biết như là sự tỉnh thức (tỉnh thức trong sự phục hồi sự sống ý thức), gồm sự kết hợp của 25 trung tâm y tế lớn khắp Châu Âu, Canada và Hoa Kỳ và khảo nghiệm khoảng 1,500 người sống lại trong trường hợp tim ngừng đập. Báo TIME đã nói chuyện với bác sĩ Parnia về nguồn gốc của kế hoạch, những hoài nghi và sự khác biệt giữa tâm thức và não bộ. Sau đây là phần đối thoại của phóng viên báo TIME và bác sĩ Parnia.
Những loại phương pháp nào được dùng trong kế hoạch này để cố gắng xác định kinh nghiệm “cận tử” (ngay trước lúc chết) của con người?
Khi trái tim của bạn ngừng đập thì không còn máu đưa lên não bộ. Và như thế điều xảy ra là trong khoảng 10 giây, hoạt động của não bộ ngừng hẳn – như bạn có thể hình dung ra. Tuy nhiên, một cách khó hiểu, 10% hay 20% những người đã được sống lại từ thời điểm đó, có thể là một vài phút hay lâu hơn 1 tiếng đồng hồ, phúc trình là có ý thức. Như thế điều chính yếu ở đây là, những điều này là thực, hay nó là một thứ không thật? Do vậy cách duy nhất để nói thật hay giả là có các hình ảnh chỉ có thể nhìn thấy được từ trên trần nhà và không có nơi nào khác, bởi vì họ nói rằng họ có thể nhìn thấy mọi việc từ trên trần nhà. Nếu chúng ta có được một loạt từ 200 đến 300 người đã được bệnh viện tuyên bố là chết, và họ có thể sống trở lại để kể cho chúng ta nghe những gì chúng ta đã làm và có thể thấy những hình ảnh đó, điều ấy xác định ý thức thật sự tiếp tục hoạt động ngay cả lúc não bộ không còn chức năng hoạt động nữa.
Kế hoạch này có mối tương quan với nhận thức của xã hội về cái chết như thế nào?
Thông thường người ta nghĩ cái chết như là một khoảnh khắc – bạn chỉ có thể là chết hay sống. Đó là định nghĩa xã hội mà chúng ta có. Nhưng định nghĩa của bệnh viện mà chúng ta dùng là khi trái tim ngừng đập, cuốn phổi ngừng làm việc, và như là một hệ quả chính não bộ ngừng hoạt động. Khi các bác sĩ rọi đèn pin vào con ngươi của người nào đó, nó cho thấy rằng không có một phản ứng nào xuất hiện. Sự phản ứng của con mắt có được qua trung gian của hệ thống não bộ và đó là khu vực mà giữ chúng ta còn sống. Nếu nó không hoạt động, thì điều đó có nghĩa là chính não bộ không hoạt động. Ở thời điểm đó, tôi gọi một y tá vào phòng để tôi có thể xác chứng rằng bệnh nhân này đã chết. 50 năm trước, người ta đã không thể sống lại được sau thời điểm đó.
Kỹ thuật thách thức đối với nhận thức rằng cái chết là một khoảnh khắc như thế nào?
Hiện nay, chúng ta có kỹ thuật mà được cải tiến để chúng ta có thể mang con người sống lại. Thực tế, có nhiều loại thuốc đang được cải thiện ngay bây giờ – ai biết được chúng sẽ có được chế tạo cho thị trường hay không – điều đó có thể thực sự làm chậm tiến trình tổn thương tế bào não và cái chết. Hãy tưởng tượng bạn già xuống nhanh đi 10 năm, và bạn là một bệnh nhân, trái tim của bạn vừa mới ngưng đập, thì loại thuốc này thật kỳ diệu làm sao! Và thực sự điều nó tạo ra là, làm chậm lại mọi thứ để những điều đã không thể xảy ra một giờ trước đây, bây giờ xảy trong 2 ngày. Vì những sự tiến bộ của thuốc tây, chúng ta cuối cùng có rất nhiều vấn nạn về đạo đức.
Nhưng điều gì xảy ra đối với con người ở thời điểm đó? Cái gì thật sự diễn ra? Bởi vì không có máu lưu thông, các tế bào đi vào tình trạng không giữ được sự sống còn cho chính chúng. Và trong vòng 5 phút, chúng bắt đầu hủy diệt hay thay đổi. Sau một giờ sự tổn hại thì quá mức to lớn đến nỗi nếu chúng ta có tái khởi động lại nhịp tim và mạch máu, người chết cũng không còn có thể sống được, bởi vì các tế bào đã biến đổi quá nhiều. Rồi thì các tế bào tiếp tục đổi thay để trong vòng vài ngày toàn thân thật sự
phân hủy. Như thế không phải một khoảnh khắc, nó là một tiến trình mà thật sự bắt đầu khi trái tim ngừng đập và đưa đến sự hoại diệt toàn bộ cơ thể, sự phân hủy của tất cả tế bào.
Tuy nhiên, cuối cùng, vấn đề là gì? Điều gì diễn ra đối với tâm thức con người? Cái gì xảy ra đối với tâm và thức con người trong thời gian của sự chết? Tâm thức có phải ra đi ngay tức khắc khi trái tim ngừng đập? Có phải tâm thức không hoạt động trong 2 giây đầu tiên, 2 phút đầu tiên? Bởi vì chúng ta biết rằng các tế bào còn tiếp tục biến đổi trong thời gian đó. Tâm thức có phải ngưng hoạt động sau 10 phút, sau nửa giờ, sau một giờ? Đến thời điểm này chúng ta vẫn chưa biết.
Quan điểm đầu tiên của bạn là gì khi một số người đã phúc trình về kinh nghiệm thoát xác?
Cởi mở và rất bình dị. Bởi vì những gì bạn nhìn thấy là, trước hết, họ là những người chân thật hoàn toàn, những người không tham cầu tiếng tăm hay sự chú ý. Trong nhiều trường hợp họ không hề nói với bất cứ người nào khác về điều ấy bởi vì họ sợ người khác suy nghĩ về họ là thế này thế nọ. Tôi có khoảng 500 trường hợp của những người mà tôi đã phỏng vấn kể từ khi lần đầu tiên tôi bắt đầu cách nay hơn 10 năm về trước. Nó phù hợp với những kinh nghiệm, thực tại của những gì họ đã diễn tả. Tôi đã nghiêm túc trình bày với các bác sĩ và y tá, những vị đã có mặt và nói rằng các bệnh nhân này đã nói với họ đúng như những gì đã xảy ra, và họ đã không thể giải thích điều đó. Tôi thật sự đã viết về một vài người đó trong cuốn sách của tôi Điều Gì Xảy Ra Khi Chúng Ta Chết bởi vì tôi muốn mọi người có được cả 2 khía cạnh – không chỉ khía cạnh của người bệnh mà còn bên các bác sĩ – và nhìn thấy các bác sĩ cảm nhận như thế nào khi một người bệnh đã chết sống trở lại và kể cho nghe những gì đã diễn ra. Có một chuyên viên về chứng rối loạn tim mạch mà tôi đã nói chuyện, người ấy nói rằng ông ta đã không kể cho ai nghe về điều đó bởi vì ông ấy không thể giải thích bằng cách nào mà bệnh nhân (đã chết) có thể diễn tả chi tiết những gì vị chuyên viên này đã nói và làm. Vị chuyên viên ấy nói rằng ông ta rất kinh ngạc bởi điều đó mà ông ta đã quyết định không suy nghĩ đến nó nữa.
Tại sao bạn nghĩ rằng có một sự khẳng định như thế đối với các nghiên cứu như nghiên cứu của bạn?
Bởi vì chúng tôi đang cố vượt qua các biên giới của khoa học, chúng tôi đang thử thách những tin tưởng và nhận thức mà đã được xác định. Nhiều người chấp chặt ý tưởng cho rằng, có gì đâu, khi bạn chết, là bạn chết; nó là như vậy. Chết là một khoảnh khắc – bạn biết đó hoặc là bạn chết hoặc là bạn sống. Tất cả những việc này thì không có giá trị khoa học, nhưng chúng là nhận thức xã hội. Nếu bạn nhìn lui lại cuối thế kỷ 19, các nhà vật lý ở thời đó đã ứng dụng luật chuyển động của Newton, và họ thật sự cảm thấy rằng họ đã có tất cả câu trả lời đối với mọi việc có mặt trong khắp vũ trụ. Khi chúng ta nhìn thế giới chung quanh mình, các lý thuyết vật lý của Newton thì đã hoàn toàn đầy đủ. Nó giải thích hầu hết mọi sự kiện mà chúng ta chung đụng. Nhưng rồi nó đã được khám phá ra rằng khi bạn quan sát sự chuyển động ở những cấp độ thật nhỏ – nhỏ hơn cấp độ của các nguyên tử – thì các luật của Newton không còn ứng dụng được nữa. Một lý thuyết vật lý mới cần phải có, từ đây, chúng ta cuối cùng đi đến lý thuyết vật lý về hạt vi thể. Nó đã gây ra nhiều tranh luận – ngay cả chính nhà bác học Einstein cũng đã không thể tin nó.
Bây giờ, nếu bạn quan sát tâm, ý thức và não bộ, sự xác tín rằng tâm và não bộ giống nhau là điều đúng đối với hầu hết mọi hoàn cảnh, bởi vì trong 99% trường hợp chúng ta không thể tách rời tâm và não bộ ra; chúng hoạt động chính xác cùng một thời điểm. Nhưng rồi có một số sự kiện cực kỳ điển hình, như khi não bộ ngưng hoạt động, chúng ta thấy niềm xác tín này có thể không còn thực nữa. Như thế một khoa học mới thì được cần đến trong cùng phương cách mà chúng ta phải có một lý thuyết vật lý về vi thể. Sự tăng tốc hạt trong thử nghiệm CERN vừa qua có thể đưa chúng ta trở về nguồn gốc của mình. Nó có thể dẫn chúng ta trở về lại khoảnh khắc đầu tiên của vụ nổ Big Bang, sát na khởi thủy. Với nghiên cứu của chúng tôi, lần đầu tiên, chúng tôi có kỹ thuật và phương tiện để có thể trắc nghiệm sự kiện này. Để nhìn thấy được điều gì xảy ra ở giây phút cuối cùng của chúng ta. Điều gì đó còn tiếp tục hiện hữu nữa không?
Những loại phương pháp nào được dùng trong kế hoạch này để cố gắng xác định kinh nghiệm “cận tử” (ngay trước lúc chết) của con người?
Khi trái tim của bạn ngừng đập thì không còn máu đưa lên não bộ. Và như thế điều xảy ra là trong khoảng 10 giây, hoạt động của não bộ ngừng hẳn – như bạn có thể hình dung ra. Tuy nhiên, một cách khó hiểu, 10% hay 20% những người đã được sống lại từ thời điểm đó, có thể là một vài phút hay lâu hơn 1 tiếng đồng hồ, phúc trình là có ý thức. Như thế điều chính yếu ở đây là, những điều này là thực, hay nó là một thứ không thật? Do vậy cách duy nhất để nói thật hay giả là có các hình ảnh chỉ có thể nhìn thấy được từ trên trần nhà và không có nơi nào khác, bởi vì họ nói rằng họ có thể nhìn thấy mọi việc từ trên trần nhà. Nếu chúng ta có được một loạt từ 200 đến 300 người đã được bệnh viện tuyên bố là chết, và họ có thể sống trở lại để kể cho chúng ta nghe những gì chúng ta đã làm và có thể thấy những hình ảnh đó, điều ấy xác định ý thức thật sự tiếp tục hoạt động ngay cả lúc não bộ không còn chức năng hoạt động nữa.
Kế hoạch này có mối tương quan với nhận thức của xã hội về cái chết như thế nào?
Thông thường người ta nghĩ cái chết như là một khoảnh khắc – bạn chỉ có thể là chết hay sống. Đó là định nghĩa xã hội mà chúng ta có. Nhưng định nghĩa của bệnh viện mà chúng ta dùng là khi trái tim ngừng đập, cuốn phổi ngừng làm việc, và như là một hệ quả chính não bộ ngừng hoạt động. Khi các bác sĩ rọi đèn pin vào con ngươi của người nào đó, nó cho thấy rằng không có một phản ứng nào xuất hiện. Sự phản ứng của con mắt có được qua trung gian của hệ thống não bộ và đó là khu vực mà giữ chúng ta còn sống. Nếu nó không hoạt động, thì điều đó có nghĩa là chính não bộ không hoạt động. Ở thời điểm đó, tôi gọi một y tá vào phòng để tôi có thể xác chứng rằng bệnh nhân này đã chết. 50 năm trước, người ta đã không thể sống lại được sau thời điểm đó.
Kỹ thuật thách thức đối với nhận thức rằng cái chết là một khoảnh khắc như thế nào?
Hiện nay, chúng ta có kỹ thuật mà được cải tiến để chúng ta có thể mang con người sống lại. Thực tế, có nhiều loại thuốc đang được cải thiện ngay bây giờ – ai biết được chúng sẽ có được chế tạo cho thị trường hay không – điều đó có thể thực sự làm chậm tiến trình tổn thương tế bào não và cái chết. Hãy tưởng tượng bạn già xuống nhanh đi 10 năm, và bạn là một bệnh nhân, trái tim của bạn vừa mới ngưng đập, thì loại thuốc này thật kỳ diệu làm sao! Và thực sự điều nó tạo ra là, làm chậm lại mọi thứ để những điều đã không thể xảy ra một giờ trước đây, bây giờ xảy trong 2 ngày. Vì những sự tiến bộ của thuốc tây, chúng ta cuối cùng có rất nhiều vấn nạn về đạo đức.
Nhưng điều gì xảy ra đối với con người ở thời điểm đó? Cái gì thật sự diễn ra? Bởi vì không có máu lưu thông, các tế bào đi vào tình trạng không giữ được sự sống còn cho chính chúng. Và trong vòng 5 phút, chúng bắt đầu hủy diệt hay thay đổi. Sau một giờ sự tổn hại thì quá mức to lớn đến nỗi nếu chúng ta có tái khởi động lại nhịp tim và mạch máu, người chết cũng không còn có thể sống được, bởi vì các tế bào đã biến đổi quá nhiều. Rồi thì các tế bào tiếp tục đổi thay để trong vòng vài ngày toàn thân thật sự
phân hủy. Như thế không phải một khoảnh khắc, nó là một tiến trình mà thật sự bắt đầu khi trái tim ngừng đập và đưa đến sự hoại diệt toàn bộ cơ thể, sự phân hủy của tất cả tế bào.
Tuy nhiên, cuối cùng, vấn đề là gì? Điều gì diễn ra đối với tâm thức con người? Cái gì xảy ra đối với tâm và thức con người trong thời gian của sự chết? Tâm thức có phải ra đi ngay tức khắc khi trái tim ngừng đập? Có phải tâm thức không hoạt động trong 2 giây đầu tiên, 2 phút đầu tiên? Bởi vì chúng ta biết rằng các tế bào còn tiếp tục biến đổi trong thời gian đó. Tâm thức có phải ngưng hoạt động sau 10 phút, sau nửa giờ, sau một giờ? Đến thời điểm này chúng ta vẫn chưa biết.
Quan điểm đầu tiên của bạn là gì khi một số người đã phúc trình về kinh nghiệm thoát xác?
Cởi mở và rất bình dị. Bởi vì những gì bạn nhìn thấy là, trước hết, họ là những người chân thật hoàn toàn, những người không tham cầu tiếng tăm hay sự chú ý. Trong nhiều trường hợp họ không hề nói với bất cứ người nào khác về điều ấy bởi vì họ sợ người khác suy nghĩ về họ là thế này thế nọ. Tôi có khoảng 500 trường hợp của những người mà tôi đã phỏng vấn kể từ khi lần đầu tiên tôi bắt đầu cách nay hơn 10 năm về trước. Nó phù hợp với những kinh nghiệm, thực tại của những gì họ đã diễn tả. Tôi đã nghiêm túc trình bày với các bác sĩ và y tá, những vị đã có mặt và nói rằng các bệnh nhân này đã nói với họ đúng như những gì đã xảy ra, và họ đã không thể giải thích điều đó. Tôi thật sự đã viết về một vài người đó trong cuốn sách của tôi Điều Gì Xảy Ra Khi Chúng Ta Chết bởi vì tôi muốn mọi người có được cả 2 khía cạnh – không chỉ khía cạnh của người bệnh mà còn bên các bác sĩ – và nhìn thấy các bác sĩ cảm nhận như thế nào khi một người bệnh đã chết sống trở lại và kể cho nghe những gì đã diễn ra. Có một chuyên viên về chứng rối loạn tim mạch mà tôi đã nói chuyện, người ấy nói rằng ông ta đã không kể cho ai nghe về điều đó bởi vì ông ấy không thể giải thích bằng cách nào mà bệnh nhân (đã chết) có thể diễn tả chi tiết những gì vị chuyên viên này đã nói và làm. Vị chuyên viên ấy nói rằng ông ta rất kinh ngạc bởi điều đó mà ông ta đã quyết định không suy nghĩ đến nó nữa.
Tại sao bạn nghĩ rằng có một sự khẳng định như thế đối với các nghiên cứu như nghiên cứu của bạn?
Bởi vì chúng tôi đang cố vượt qua các biên giới của khoa học, chúng tôi đang thử thách những tin tưởng và nhận thức mà đã được xác định. Nhiều người chấp chặt ý tưởng cho rằng, có gì đâu, khi bạn chết, là bạn chết; nó là như vậy. Chết là một khoảnh khắc – bạn biết đó hoặc là bạn chết hoặc là bạn sống. Tất cả những việc này thì không có giá trị khoa học, nhưng chúng là nhận thức xã hội. Nếu bạn nhìn lui lại cuối thế kỷ 19, các nhà vật lý ở thời đó đã ứng dụng luật chuyển động của Newton, và họ thật sự cảm thấy rằng họ đã có tất cả câu trả lời đối với mọi việc có mặt trong khắp vũ trụ. Khi chúng ta nhìn thế giới chung quanh mình, các lý thuyết vật lý của Newton thì đã hoàn toàn đầy đủ. Nó giải thích hầu hết mọi sự kiện mà chúng ta chung đụng. Nhưng rồi nó đã được khám phá ra rằng khi bạn quan sát sự chuyển động ở những cấp độ thật nhỏ – nhỏ hơn cấp độ của các nguyên tử – thì các luật của Newton không còn ứng dụng được nữa. Một lý thuyết vật lý mới cần phải có, từ đây, chúng ta cuối cùng đi đến lý thuyết vật lý về hạt vi thể. Nó đã gây ra nhiều tranh luận – ngay cả chính nhà bác học Einstein cũng đã không thể tin nó.
Bây giờ, nếu bạn quan sát tâm, ý thức và não bộ, sự xác tín rằng tâm và não bộ giống nhau là điều đúng đối với hầu hết mọi hoàn cảnh, bởi vì trong 99% trường hợp chúng ta không thể tách rời tâm và não bộ ra; chúng hoạt động chính xác cùng một thời điểm. Nhưng rồi có một số sự kiện cực kỳ điển hình, như khi não bộ ngưng hoạt động, chúng ta thấy niềm xác tín này có thể không còn thực nữa. Như thế một khoa học mới thì được cần đến trong cùng phương cách mà chúng ta phải có một lý thuyết vật lý về vi thể. Sự tăng tốc hạt trong thử nghiệm CERN vừa qua có thể đưa chúng ta trở về nguồn gốc của mình. Nó có thể dẫn chúng ta trở về lại khoảnh khắc đầu tiên của vụ nổ Big Bang, sát na khởi thủy. Với nghiên cứu của chúng tôi, lần đầu tiên, chúng tôi có kỹ thuật và phương tiện để có thể trắc nghiệm sự kiện này. Để nhìn thấy được điều gì xảy ra ở giây phút cuối cùng của chúng ta. Điều gì đó còn tiếp tục hiện hữu nữa không?
Gửi ý kiến của bạn
