Tưởng Nhớ Đinh Đức Hữu, Chủ Tịch Ati...
Bài của Nguyễn Viết Tân
Tiến sĩ Đinh Đức Hữu, Cựu Hội Trưởng Hội Chuyên Gia VN, chủ tịch ATI Group, là một chuyên gia về năng lượng hạt nhân. Sau hơn 10 năm vật lộn với các đề án, dự án, đúng lúc nước Việt Nam bắt đầu gọi thầu làm nhà máy điện hạt nhân thì người bầy cuộc chơi đột ngột từ trần, khi mới 55 tuổi.
Trên lòng bàn tay nhiều người có sao thiên di, nhưng trên bàn chân anh Đinh Đức Hữu có một sao thiên di rất lớn.
Từ cái xứ nhỏ bé-Thức Hoá Kinh 5- đất sét bùn lầy ấy, anh đã ra đi tận cùng thế giới: Louisiana, tới Tennessy, qua California rồi về Hà Nội, Thác Đa, Bãi Cháy, Quảng Ninh. Trại nuôi tôm của anh lan cả vào mấy tỉnh bắc Trung Phần như Nghệ An, Quảng Bình, Quảng Trị.
Anh đã tạo ra biết bao công ăn việc làm cho người nghèo; bỏ tiền túi ra để bê-tông hoá những con đường làng; xây bao cây cầu xi măng thay thế cầu tre lắt lẻo nơi quê hương.
Theo cha mẹ di cư vào Nam ở vùng Kiên Giang khi còn bé nhỏ, ông phải lặn lội đi học rất vất vả. Xưa nay, học sinh ở vùng thôn quê thường học kém hơn học sinh ở thành phố, lý do đơn giản là ít có thầy giỏi chịu về dậy học ở nơi quê mùa, đèn dầu heo hắt.
Học sinh chỉ được học một buổi rồi khi về đến nhà là phải ra ruộng đồng làm phụ cha mẹ, giờ làm bài tập rất ít oi. Thế nhưng đây không phải là trường hợp của anh Hữu. Dù mồ côi mẹ từ thuở ấu thơ, nhà nghèo, đông anh chị em nhưng Hữu học giỏi nổi tiếng.
Khi xong Tú tài, không có tiền lên SG học, anh đành học trường gần nhà là Đại Học Hoà Hảo tại Long Xuyên.
Qua đến Mỹ anh học ngành Điện Nguyên Tử và sau đó có thời kỳ làm Giám Đốc nhà Máy Điện Nguyên Tử Louisiana.
Anh thành lập Công Ty ATI chuyên phụ trách làm sạch môi trường (như bom na-pan tồn trữ lâu ngày bị rò rỉ xuống lòng đất) cho Hải- Lục- Không Quân Mỹ.
ATI cũng chính là công ty dò tìm được mỏ dầu khí rất lớn tại quần đảo Bạch Long Vĩ, nhưng bị "tàu lạ" đe dọa nên đành phải rút lui.
*
Có thể tìm thấy trên internet hàng chục tin tức về Đinh Đức Hữu và công ty ATI hoặc ATI Vietnam của ông. Sau đây chỉ xin trích dịch sơ lược một số chi tiết.
TS Đinh Đức Hữu, Chủ tịch, Tổng Giám Đốc của ATI Group (America Techno- logies, Inc.) không thể nào ngờ được là mình có ngày sẽ trở thành chủ trại nuôi tôm.
Trở về sau hơn 20 năm ở Mỹ, ông cứ tưởng rằng sẽ giúp VN xây một nhà máy điện Nguyên tử mà thôi, vì ông đã làm Giám đốc một nhà máy có công xuất 1200 MW tại LA-USA. Nhưng vào năm 2000, nhận ra VN chưa thể có khả năng làm được chuyện này nên ông xoay qua dò tìm dầu mỏ. Ông hợp tác với Petrovietnam tìm được dầu và khí đốt trên châu thổ sông Hồng Hà, trong khu vực Yên Tử và Thái Bình.
Ông thường chống lại ý tưởng "Chỉ làm những cái mình biết mà thôi" nên dù tốt nghiệp về Nguyên Tử Năng, ông dám quay qua làm hải sản.
Xuất thân từ một gia đình nông dân, với vườn rau ao cá, ông nghĩ nuôi tôm cũng dễ như ăn bún.
Năm 2001 ông nuôi thử nghiệm ở xã Hoành Bồ-Quảng Ninh. Kết quả thật không ngờ, thu hoặch trên 10 tấn một Hecta. Nhưng hai năm sau đó: 2002 và 2003 tôm cứ chết dần, ông nghĩ là vì tôm giống không được tốt nên đem từ Mỹ về 7000 cặp tôm mẹ, vậy mà cũng thất bại, chỉ vài tuần sau tôm chết hết.
Sau cùng ông qua Thailand thuê chuyên viên có kinh nghiệm nuôi tôm cuả Công Ty Thai CP qua VN giúp đỡ.
Năm 2004 là năm cay đắng nhất: Tôm chết, lương công nhân không có mà trả, đáo nợ ngân hàng, vợ ông phải chạy vạy mọi nơi bên Mỹ mà gửi tiền về giúp đỡ.
Rồi hồ tôm giống ở Hà Tĩnh thành công, 150 cái hồ, mỗi cái năm ngàn mét vuông đã đem về một ngàn tấn tôm tươi!
Ông nuôi lứa kế tiếp 50 triệu con tôm trên 250 hồ. Đã thế, nhà máy thực phẩm nuôi tôm cũng bắt đầu sản xuất để khỏi nhập cảng thực phẩm.
Traị tôm giống ra lò 700 triệu tôm con disease-free để bán cho nông dân "xâm canh".
Ngồi nhìn đàn tôm nhảy búng tanh tách trên mặt hồ, có lần Hữu cười tươi: Thật không có màn vũ nào trên thế giới này đẹp hơn.
Đưa 200 nông dân từ làng xưa của cha mẹ thuộc tỉnh Nam Định vào làm việc, ông còn xây một khu làng cho họ ở đặt tên là Vietnam - US Village.
Nhưng Đinh Đức Hữu và ATI không chỉ nuôi tôm. công việc khai thác dầu mỏ của ATI Petroleum Ltd. (ATIP) phát triển mạnh ở Phi châu. Từ 2005 tới 2007, ATI thành công trong nhiều giếng dầu tại Tunisia, ký hợp tác khai thác dầu, khí đốt với Cambodia, Guinea Bissau, Ghana, Ivory Coastal, hợp tác khai mỏ uranium tại Niger, phát triển điện năng nguyên tử cho Lybia...
Năm 2007, ATI ký hợp tác với World Chinese Merchant Investment Limited để đầu tư US$3.6 tỉ phát triển khu du lịch tại Vịnh Hạ Long. Đinh Đức Hữu được Singapore mời làm diễn giả chính về đề tài "điện năng nguyên tử và cơ hội của các mỏ uranium" tại Global Business Opportu-nities Forum (Diễn Đàn Về Cơ Hội Kinh Doanh Toàn Cầu, 2007). Cũng trong năm này, ông công bố các đề án về năng lượng hạt nhân, nhà máy điện hạt nhân...
Có thể kể thêm về Ông và ATI nhiều nữa, nhưng xin ngừng trích dịch.
*
Đã lâu lắm tôi không gặp Đinh Đức Hữu, nhưng vẫn thầm nể phục theo dõi bước chân anh, với một chút lòng ghen tức:
-Đinh Đức Hữu nhỏ tuổi hơn mình, thấp hơn mình, xấu trai hơn mình, ít tóc hơn mình, không già mồm bằng mình, thế mà tại sao anh ta đi khắp thế giới, làm những việc to lớn coi như đội đá vá trời.
Đinh Đức Hữu với ông Phan Quý Bảo còn đi qua tới Nam Mỹ, Phi Châu để khai thác kẽm, dầu hoả và kim cương đá qúy .... còn mình "ngon lành" như thế mà cứ loanh quanh luẩn quẩn, với công việc vụn vặt xây vài căn nhà nhỏ, hem hễ với gạch đá cát gỗ. Đến chiều lo vọt về sớm với mảnh vườn con con, luống sà lách, cây cà thấp lè tè, rồi ăn cơm, rửa chén... rồi cãi nhau với người vợ già khú đế.
Vậy mà ngày qua ngày, trong trí óc nhỏ bé như hạt đậu, vẫn lấy làm sung sướng khi cả gia đình đêm ngủ có cái mái nhà che trên đầu, trên bàn trong bữa ăn tối có đủ cơm rau và thịt cá, lòng cám ơn Thượng đế đã ban cho "quá tay".
Thế nhưng bố mẹ sinh con giời sinh tính, con chim sẻ làm sao biết được chí chim hồng chim hộc.
Những người có chí lớn thường coi nhẹ chuyện thê tróc tử phược. Họ phải lo cho nhân quần xã hội. Đinh Đức Hữu từ Kinh 5 bước chân ra đi- Đi tận cùng trái đất- lo toan bao nhiêu là công việc, nay đã đến lúc ông hát bài ca của Trịnh Công Sơn:
-Bao nhiêu năm rồi còn mãi ra đi
Đi đâu loanh quanh cho đời mỏi mệt
Trên hai vai ta đôi vừng nhật nguyệt
Gọi suốt trăm năm một cõi đi về
Cách đây vài tháng, Đinh Đức Hữu đã phải qua một cuộc giải phẫu tim tại Bịnh Viện San Jose, ít tuần sau ông lại lao vào công việc rồi bị đột quị khi mới 55 tuổi!
Và gia đình đã đưa ông về an nghỉ tại mảnh đất Kinh 5, nơi ông đã lớn lên, biết vui biết buồn, biết yêu thương giận hờn, và từ nay sớm chiều ông vẫn còn nghe tiếng chuông nhà thờ ngân nga, với lời kinh tiếng hát.
Tháng Năm, tháng Đức Mẹ đã về, ông còn được xem các em thiếu nhi- mà ngày xưa ông là một Huynh trưởng- dâng hoa nữa.
Nguyện xin Chúa nhân từ thương xót linh hồn Đôminicô.
Nguyễn Viết Tân